درمان
معمولاً عضله توسط تاندون به استخوان چسبیده و آثار انقباضی آن از این طریق (تاندون) منتقل میشود. عضله فقط هنگام انقباض ایجاد نیرو کرده و این انقباض باعث اثرات کششی روی تاندون می گردد. تاندونها خیلی محکم بوده و از نیروی کششی معادل 50 الی 100 نیوتن بر میلی متر مربع برخوردارند. در مقابل نیروی کششی استقامت دارند ، ولی در مقابل نیروی برشی مقاومت کمتری داشته و در مقابل نیروی فشاری استقامت خیلی کمتری دارد.
تاندون به طور عمده از کلاژن که مقاومت مکانیکی زیادی دارد و الاستین که خاصیت انعطاف پذیری دارد، تشکیل شده است.
در حالت استراحت ساختمان داخلی تاندون به صوت متموج و پرچین و شکن دیده میشود ، ولی چنانچه تخت کشش قرار گرفته و 4درصد به طول آن اضافه شود این حالت موجدار از بین رفته و بافت کلاژن تحت کشش قرار میگیرد. کشیدگی تاندون:
درکشیدگی 4 الی 8 درصد ارتباطات بین فیبرهای کلاژن از هم گسیخته شده و فیبرهای کلاژن از روی یکدیگر لغزیده میشوند.
پارگی تاندون:
چنانچه این کشیدگی از 8 الی 10 درصد بیشتر شود، تاندون شروع به پارگی نموده و فیبرهای ضعیفتر پاره میشوند.
علل آسیب پذیری تاندون ها:
در حالات زیر آسیب پذیری تاندون ها بیشتر است.
1- قبل از مرحله گرم کردن بدن تاندون به طور ناگهانی تحت کشش قرار گرفته و این حالت ادامه یابد.
2- کشش نسبت به محور طولی تاندون با زاویه مایل اعمال شود.
3- تاندونی که در حالت کشیدگی است مورد ضربه واقع شود.
4- عضله مربوطه در حداکثر حالت انقباضی خود باشد.
5- گروه عضلانی مربوطه توسط یک نیروی خارجی کشیده شود.
6- تاندون نسبت به عضله خود ضعیف باشد.
فاکتورهای فوق شامل حال ورزشکاران تمام سنین مختلف است.
انواع آسیبدیدگی تاندون ها:
آسیبدیدگی های تاندونی به دو نوع پارگی التهاب تقسیم میشود. در سن سی سالگی از خاصیت انعطاف پذیری تاندنونها کاسته شده و به تغییرات فرسودگی و اضمحلال آن افزوده میشود. این پروسه با ورزشهای منظم به تاخیر می افتد. التهاب در تاندونها میتواند باعث کاهش استقامت آنها شده و حتی با نیروی کششی معمولی باعث پارگی آنها شود. بنابراین اقدامات اصولی برای جلوگیری از پارگی تاندونی در ورزشکاران باید بکار گرفته شود. آسیبدیدگی تاندونها معمولاً در نقاطی که گردش خون ضعیفی دارند رخ می دهدو مثلاً تاندون آشیل (زردپی پشت مچ پا ) در ناحیه 2 تا 5 سانتیمتری محل چسبندگی آن به استخوان پاشنه ؛ یعنی جائی که رگهای خونی کافی ندارد، پاره میشوند. همچنین پارگی تاندون عضله سوپراسپناتوس در ناحیه شانه در فاصله نیم تا یک سانتیمتری چسبندگی آن به استخوان بازو ؛ یعنی جائی که خونرسانی کمی دارد ایجاد میشود .
آسیبهای تاندون آشیل را میتوان به طرق مختلف تقسیمبندی کرد. از نظر کلینیکی باید پارگی و سندرم کار مفرط به علت تفاوتهائی که از نظر پیش آگهی و سیر بیماری و نحوه درمانی وجود دارد فرق گذاشت.
پارگیهای را به نوع کامل (درجه3) و ناقص (درجه1 و درجه2) تقسیم بندی میکنند.
پارگیهای کامل یا درجه 3:
پارگیهای کامل تاندونها معمولاً در تاندونهای فرسوده و بخصوص در ورزشکاران مسن که پس از چند سال دوری مجدداً به فعالیتهای ورزشی باز میگردند اتفاق میافتد.
چنین پارگیهایی خصوصاً در بازیکنان بدمینتون دیده میشود ، ولی در تنیس ، هندبال تیمی ، بسکتبال ، راگبی ، فوتبال ، فوتبال آمریکائی، پرش طول ، پرش ارتفاع و دوندگان نیز دیده میشود.
علائم تشخیص:
پارگیهای کامل تاندونی ممکن است به صورتهای زیر دیده شود:
- احساس صدائی شبیه بشکن زدن همراه با درد شدید در زمان حادثه.
- فرد ورزشکار مصدوم قادر به انجام کارهایی که در آن پابرجا بودن تاندون و عضله مربوطه لازم است نمی باشد.
- ممکن است یک ناحیه خالی همراه با درد و حساسیت شدید لمس شود.
- اغلب در مدت کوتاهی پس از آسیب دیدگی تورم و کبودی که نشانه خونریزی است ظاهر میشود.
- یک معاینه کامل و دقیق تشخیص را تأیید میکند.
محل ضایعه: پارگی کامل بیشتر در تاندونهای آشیل ، سوپرا اسپناتوس ، دو سر بازو ، چهار سر ران و تاندون کشککی اتفاق میافتد.
درمان:
فرد ورزشکار یا مربی ، اقدامات زیر را باید انجام دهد:
1- قطع فعالیت ورزشی
2- استراحت دادن و بیحرکت کردن عضو مبتلا
3- در مورد اندام تحتانی استفاده از چوب زیربغل
4- سرد کردن ناحیه مبتلا
بسته به محل و نوع آسیبدیدگی، پزشک یکی از روشهای زیر را انتخاب می کند:
1- درمان جراحی و سپس بیحرکت کردن عضو با گچگیری به مدت 4 الی 6 هفته بخصوص اگر ورزشکار مصدوم جوان باشد.
2- فقط بی حرکت کردن عضو به وسیله گچگیری
3- به حرکت درآوردن سریع عضو با ورزشهای مناسب