در زندگی روزمره عواملی هست که آرامش فرد را به هم می‌زند که الزاماً هم عوامل ناخوشایند و بد نیستند.گاهی حتی اخبار و وقایع خوب نیز باعث فشار روانی به فرد می‌شوند. مثلاً اشتغال به کار یا نقل مکان به شهر جدید هم ممکن است مثل مرگ افراد مورد علاقه یا اخراج از کار باعث بهم‌ریختگی فرد شود.این وضعیت شامل واکنش‌های جسمی و روانی و عاطفی در فرد به هنگام مواجهه با تغییراتی در زندگی است که به آن استرس گفته می‌شود که ممکن است از نوع مثبت یا منفی باشد.میزان استرس یا به عبارتی پاسخ افراد به تغییرات زندگی بسته به شرایط جسمی، روحی و اجتماعی فرد متفاوت است.

فشار های روانی
نکته مهم این است که بدانیم عوامل استرس‌زا همواره در زندگی وجود دارند و بروز تغییرات مربوط به استرس تا حدودی برای فرد لازم و ضروری‌ هستند؛ اما اگر فشار روانی به مدت طولانی تداوم یابد، می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌ها و مشکلات شود؛ از جمله بیماری آلزایمر که طبق پژوهش‌های انجام‌شده استرس‌های مزمن و مداوم با تغییرات هورمونی و شیمیایی در مغز باعث کوچک شدن آن و اختلال شناختی می‌گردند. از طرفی عدم آرامش روحی و روانی باعث اضطراب می‌شود که خود از مهم‌ترین دلایل فراموشی کوتاه‌مدت است.

آرامش فرد
آرامش فرد تأثیر مستقیم بر انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز دارد. از آنجا که در روند زندگی عوامل استرس‌زا وجود دارند و همیشه نمی‌توان جلوی استرس را گرفت یا از آن دوری کرد، باید روشی را در زندگی پیش بگیریم که ضامن سلامت جسم و ذهن ما باشد. بدین ترتیب توجه به آرامش روحی و روانی در همه سنین به‌ویژه در دوره سالمندی حائز اهمیت است.

بینش و معرفت سالمندی
سالمندی یکی از مراحل تکاملی زندگی است که امکان پرورش بسیاری از شایستگی‌های آدمی را فراهم می‌سازد و بینش و معرفت او نسبت به زندگی و تجربه‌هایش را کامل می‌کند. هرچند برای پیری حد و مرزی تعیین شده، اما هر فرد با برنامه‌ریزی و نگرش صحیح و دقیق در طول زندگی می‌تواند سلامت جسمی و روانی، عزت نفس و رضایت خاطر از زندگی را جایگزین بیماری و ناامیدی کرده و با ایجاد انگیزه‌های نو واستفاده از تجارب گذشته به آرزوها و اهداف خود دست یابد. این بدین معنی است که حتی اگر سالمند از نظر جسمی ضعیف و کم‌توان شده، اما از نظر روانی کامل‌تر شده است.

احساس واقعی فرد از سن خود چیست؟
به عبارتی فرد تصور می‌کند واقعاً چند سال دارد. این به لحاظ روانشناختی در روحیه فرد بسیار اثرگذار است. بدین ترتیب فرقی نمی‌کند که در ابتدای جاده زندگی هستید یا نزدیک پایان آن؛ همواره به یاد داشته باشید هرگونه احساس شکست، نوامیدی، خشم و سردرگمی در زندگی نهایتاً به شما و درونتان بازمی‌گردد. سعی کنید با چشیدن طعم آرامش، سلامت را به خود هدیه دهید و انسان‌های دیگر را نیز بهره‌مند سازید.

روش‌های دستیابی به آرامش روحی و روانی
داشتن خواب کافی و پیوسته: ۸ ساعت خواب شبانه عمیق و پیوسته نه تنها موجب بهبود خلق فرد می‌شود، بلکه به طور مستقیم نیز باعث استراحت مغز و عملکرد بهتر آن خواهد شد. این مورد به‌ویژه در مورد سالمندان از اهمیت خاصی برخوردار است، چون اغلب به دلایل مختلف ممکن است دچار اختلال در کمیت و کیفیت خواب شوند که باید بموقع تشخیص داده شود و تحت کنترل درآید.نکته مهم در هنگام خواب این است که به هیچ وجه سر را نپوشانید، چون افزایش تجمع CO2 و کاهش اکسیژن اثرات مخربی بر مغز دارد.

ماساژ
یکی از تکنیک‌های موثر ریلکسیشن یا آرام‌سازی است و از طرفی به طور مستقیم نیز باعث بهبود خواب، کاهش اضطراب، شل شدن عضلات و بهبود جریان خون از جمله گردش خون مغزی می‌گردد؛ به‌ویژه اگر با روغن‌های معطر انجام شود، بسیار مؤثر خواهد بود. رایجه اسطوخودوس، روغن لیموشیرین و رزماری اثرات خوبی در این زمینه دارند. بدین ترتیب ماساژ نه تنها در پیشگیری، بلکه در درمان نیز کمک‌کننده است.

بوییدن گل
پژوهش‌ها نشان داده است که بوییدن گل، عطر و بخور خوشبو باعث ایجاد آرامش، تقویت حافظه و کاهش اضطراب و افزایش کارآیی مغز خواهد شد. حتی تأثیر رایحه گل‌های مختلف متفاوت است؛ مثلا گل رز از همه تأثیر بیشتری دارد.باید توجه داشت که عطر و رایحه‌های دلپذیر جنبه فرهنگی نیز دارد؛ مثلاً در کشور ما اسپند و گلاب به عنوان رایحه‌های خوشبو مورد استفاده قرار می‌گیرند.استفاده از عطریات و بخورهای خوشبو نه فقط در پیشگیری حتی در درمان آلزایمر نیز موثر است. پزشکان معتقدند حتی اگر بیمار آلزایمری قدرت بویایی خود را از دست داده باشد، عطریات قدرت رسیدن به مغز را خواهند داشت. این موضوع قابل توجه مراکز درمانی و نگهداری سالمندان می‌باشد.

تقویت روحیه شاد
این به معنی بی‌خیالی و سرخوشی نیست، بلکه عاملی است برای پیشگیری از افسردگی. مطالعات نشان داده افسردگی دائم موجب اختلال عملکرد سلول‌های مغزی و کوچک شدن آن می‌شود. خنده و شادی حتی در سنین بالا منجر به تولید نوعی آنزیم بخصوص و تحریکات مثبت مغزی می‌گردد. بنابراین تقویت روحیه و شادی ضمن ایجاد آرامش، رابطه مستقیم با کاهش ابتلا به آلزایمر دارد.افسردگی و آلزایمر ارتباط دوسویه با هم دارند.

روی آوردن به کارهای هنری
انجام فعالیت‌های هنری باعث از بین رفتن خستگی و کسالت و ایجاد حس خوب پس از دیدن نتیجه کار، مورد تشویق و تایید خود و دیگران واقع شدن می‌شود که همه تأثیرات مثبتی در روحیه و ایجاد آرامش روانی فرد خواهد داشت. این فعالیت‌ها می‌تواند شعر، نقاشی، موسیقی، مجسمه‌سازی، داستان‌نویسی، تئاتر و حتی آشپزی، باغبانی و کشاورزی باشد.

گوش دادن به موسیقی
از یک طرف با ایجاد روحیه شاد و آرامش در فرد و از طرف دیگر با تحریک و فعالیت مغز اثرات خوبی بر آن خواهد داشت. این تأثیر وقتی که فرد خود موسیقی بنوازد، بیشتر خواهد بود.

انعطاف پذیری
ما نمی‌توانیم همه چیز و همه کس را تغییر دهیم. گاه شرایطی در زندگی به وجود می‌آید که بر وفق مراد ما نیست و چون فقط باید سعی کنیم خود را تطبیق دهیم، خوب است توان سازگاری با شرایط مختلف را در خود تقویت کنیم. پس انعطاف‌پذیر باشید تا بتوانید با تغییرات موجود سازگار شوید و آرامش روحی روانی خود را حفظ کنید. دیگران را بپذیرید و سعی نکنید آنها را در قالب انتظارات و خواسته‌های خود شکل دهید.

داشتن زمان فراغت
برنامه‌ریزی برای داشتن زمان‌های فراغت کوتاه یا بلند جهت ایجاد آرامش در دوره‌های اوج فشار روانی بسیار حائز اهمیت است. این هم به انجام بهتر کارها کمک می‌کند، هم به داشتن روحیه‌ای آرام.

رفتن به طبیعت
هر زمان در زندگی احساس کردید وضع جسمی یا روحی خوبی ندارید، به طبیعت پناه ببرید تا آرامش خود را بازیابید. صداهای طبیعت صداهایی شفابخش هستند؛ پس بکوشید براساس برنامه‌ای منظم در زندگی روزمره زمانی را در طبیعت سپری کنید.

زندگی در زمان حال
زمان حال خود را با احساس گناه بابت گذشته و نگرانی برای آینده تلف نکنید؛ با این کار آرامش زمان حال را از دست می‌دهید؛ پس آنچه را قبلاً در زندگی رخ داده بپذیرید. در حال زندگی کنید و به آینده بیندیشید.



اعظم میرحاج مسئول آموزش انجمن آلزایمر
زیبــا شــو دات کام