چکيده: امروزه با گسترده شدن بازارهاي مالي و از جمله بازار سرمايه و وجود خريداران و فروشندگان زيادي که به دنبال کسب منفعت از معاملات خود مي باشند پديده دستکاري چه از نوع الاعاتي و چه از نوع معاملاتي در ادبيات مالي جاوه اي تازه به خود گرفته است. اين پديده معمولا در مراحل رشد بازار ها و در شرايطي رخ مي دهد که بازار به برخي کمبودهاي ساختاري دچار است. در چنين شرايطي متقلبين مي توانند با دستکاري بازار و ارائه نمايش کاذبي از فعاليت معاملاتي سهام به گمراه نمودن سرمايه گذاران بپردازد و آنها را به خريد سهام مورد نظرشان ترغيب کنند.

همراه با رشد ابزارهاي نوين در مديريت مالي و تکامل بازارهاي مالي به سمت کارائي بيشتر، لزوم وجود کنترل و آئين نامه هاي خاص در مقابله با اين پديده به منظور جلوگيري از تحريف اذهان سرمايه گذاران و مقابله با قيمت هاي کاذب نمود مي يابد در اين پژوهش اولا انواع دستکاري مورد بررسي قرار مي گيرد و سپس اهداف و روشهاي مختلف انجام آن شناسايي گشته و در نهايت مروري بر آئين نامه ها و قوانين وضع شده در مقابله با اين پديده در بازار سرمايه ايران و ديگر کشورها انجام مي شود تا نهايتا در مورد کفايت مقررات و آئين نامه هاي داخلي و ضمانت اجراي آن قضاوتي منصفانه انجام پذيرد.
با توجه به رويکرد تطبيقي اين پژوهش با مباحث فقهي و حقوقي ضمن بررسي و تبيين معاملات براساس تدليس و فريب درفقه اماميه و حقوق ايران سعي در انجام مطالعه تطبيقي و بيات احکام مربوطه شده است.