انتخاب یک سگ بالغ بعنوان حیوان خانگی مثل قمارکردن است چون ممکن است حیوان کاملا فرمانبردارباشد وتعالیم مربوط به زندگی درخانه را به خوبی یاد گرفته یا اینکه ازاطاعت ازشما سرباززند. حیوان ممکن است قبلا آزاد بوده تا بطورخودسربه هرطرف بدود لذا مهارکردن چنین حیوانی مشکل است. دراین موارد ممکن است شما صاحب حیوانی شده باشید که مالک قبلی آن بدلیل ناتوانی درنگهداری آن اقدام به فروش یا واگذاری آن کرده است. لذا شما قبل ازخریداری یک سگ بالغ حتما با صاحب قبلی آن تماس بگیرید وازروحیات سگ سوالاتی بکنید. زیرا ممکن است سگ عادات بدی مانند دویدن دنبال وسایل نقلیه. کشتن مرغ وخروس یا گازگرفتن مردم داشته باشد لذا باید فکرکنید که آیا قادربه نگهداری چنین حیوانی هستید یا نه. زیرا این ترحم به حیوان نیست که مدام ازخانه ای به خانه دیگرجابه جا شود. اگرشما سگ سرکش وشروری دارید هرگزآنرا به شخصی که بدنبال سگ نگهبان می گردد ندهید وبه قولی خودرا ازدست آن خلاص نکنید زیرا صاحب جدید آن هم مسلما بدنبال راهی برای خلاص شدن ازآن می گردد. سگهای بالغ نیزمانند توله سگها باید جعبه یا سبد مخصوص به خود داشته باشند که درجای ساکتی که درجریان هوا نباشد قرارگرفته باشد. ضمنا باید یاد بگیرند که تازمانی که به آنها اجازه ندهید که روی صندلی شما بنشیند چون ممکن است چسبیدن موهای آن به لباس شما برای شما امری عادی باشد. اما برای مهمانهای شما قابل قبول نمی باشد چون سگهای بالغ مرحله جویدن را پشت سرگذاشته اند می توانید برای آنها یک سبد حصیری خریداری کنید یا اینکه ازیک جعبه چوبی مقاوم که یک طرف آن دیوارندارد استفاده کنید. همچنین می توانید ازسبدهای پلاستیکی استفاده نمایید. درهرصورت باید محل خواب به اندازه کافی بزرگ باشد تا حیوان درآن احساس آرامش کند. درکف محل خواب حیوان می توانید ازیک پتو بعنوان زیراندازاستفاده کنید. خوب است که بخاطرداشته باشید که تخم انگلهای خارجی اغلب داخل این پتو پنهان می شوند. لذا بهتراست آنرا بطورمنظم بشویید. اگرسگ شما درداخل لانه ای درحیاط زندگی می کند باید مطمئن باشید که لانه مزبورگرم بوده وهوا به آن نفوذ نمی کند. لانه مورد نظرباید ازچوب ساخته شده وکمی اززمین بالاترباشد تا رطوبت به آن نفوذ نکند. ضمنا درجهت کوران هوا نیزنباشد. مگردرمواقعی که هوا خیلی خوب است لانه سگ را باید درخانه یا گاراژیا انباری قراردهید. اگرلانه سگ دائمی است وحیوان باید درطول سال درآن زندگی کند باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا حیوان درآن کاملا احساس راحتی کند. ارتفاع آن هم باید به حدی باشد که حیوان بتواند براحتی درآن بایستد. لانه مزبورباید درگوشه ای ازباغ که ازسرما. باد ونورخورشید محفوظ باشد قرارداده شود. هرروز باید مدفوع موجود درلانه تخلیه شود تا باعث آلودگی انگلی نشود ضمنا کف لانه باید بوسیله یک ماده ضدعفونی کننده شستشو شود.محل خواب حیوان نیزباید حداقل هفته ای یکبارشسته شود.
تمرین وبازی
تمامی سگها بدون توجه به نژاد آنها به اشکال خاصی ازورزشهای روزانه نیازدارند. ورزش نقش مهمی درحفظ سلامت وشادابی حیوان دارد بطوری که بسیاری ازبیماریهای سگ ناشی ازخوردن غذای زیاد و ورزش کم می باشد. سگهای کوچک جثه به دویدن زیاد نیازی ندارند وتنها باید فعالیت های بدنی کافی را داخل خانه یا حیاط منزل انجام دهند اما سگهای بزرگ حداقل باید روزی یکساعت را به بازی ودویدن بپردازند وتنها قدم زدن با قلاده وزنجیرکافی نیست. لذا اگرمحیط کافی جهت دویدن حیوان ندارید می توانید با حیوان به توپ بازی بپردازید که بدون خستگی شما نیازحیوان به دویدن را تامین می نماید. باید بخاطرداشته باشید که نباید به طوراولیه وناگهانی حیوان را واداربه فعالیت سخت بدنی نمایید این امرباعث کشیدگی عضلات سگ می گردد.
تعلیم وتربیت سگ
درجوامع امروزی سگ فقط حیوانی خانگی نیست. بلکه یارباوفای انسانهای تنها دوست صمیمی وعصای دست نابینایان. همپای عاشقان شکار.چوپان گله های گوسفند وگاو. نگهبان. نامه رسان. همرزم سربازان درجبهه های جنگ وبالاخره شریک انسان درتمام ابعاد زندگی است .با این وجود مهمترین عامل درایجاد رابطه صمیمی ودوستانه مابین سگ وصاحبش تربیت صحیح آن می باشد. تربیت سگ یکی ازکلیدی ترین موارد است که قبل ازتصمیم به نگهداری این حیوان باید به آن بیندیشید واگرسگ نداشته باشید. بهترازآنست که سگتان با مزاحتمی که برای دیگران فراهم می کند ابزارشرمندگی شما را فراهم آورد. با توجه به موارد گفته شده کلیه نکات ضروری جهت تثبیت سگ درکتابی جداگانه به نام راهنمای تربیت سگ که توسط نویسنده تالیف گردیده است دراختیارشما عزیزان می باشد. لذا می توانید جهت مطالعه پیرامون تربیت سگ به کتاب مزبورمراجعه نمایید.
رسیدگی به وضعیت موها
تمامی سگها نیازبه شانه کردن روزانه دارند. این امرموجب بهبود ظاهرحیوان درنژادهای موکوتاه می گردد اما درنژادهای موبلند یک امرکاملا ضروری است. یکی ازعمده شکایات صاحبان سگ درمورد ریختن موروی مبل. فرش واسباب خانه می باشد. لذا با شانه کردن منظم می توانید این مشکل را تا حدی برطرف کنید. اگرشما توله خود را ازروزهای اول به شانه زدن روزانه عادت دهید درآینده این کارحیوان را مضطرب نکرده بلکه ازآن لذت می برد. برای سگهای موکوتاه معمولا استفاده ازیک برس یا پرزهای نسبتا محکم کفایت می کند. برس زدن موهای مرده را حذف پوشش بدن رادرخشنده وبراق می کند. فصل موریزی معمولا دربهارو پائیزمی باشد وبمدت 4 تا 6 هفته به طول می انجامد که درآن موهای قدیمی می ریزد وپوشش جدید درعرض 4 تا 6 ماه جای آن را می گیرد. وقتی سگها درفصل موریزی هستند بطورروزانه آنها را شانه کنید. وجود کمی شوره درپوست طبیعی است اما اگرزیاد بود نشانگرشستشوی بیش ازحد وخشکی پوست حیوان است . درموقع شانه کردن سعی کنید که حیوان را بخوبی تیمارکنید نه اینکه تنها با کشیدن شانه وبرس برروی موهای سطحی حیوان خود را فریب دهید. شانه کردن گاهی تا یک ساعت وقت شما را بخود اختصاص می دهد. لذا قبل ازخرید سگ به این مسئله توجه نمایید. با شانه کردن منظم می توانید مانع ازتشکیل گره موی حیوان شوید ولی درصورت تشکیل گره باید آنها را قیچی که نوک آن تیزنباشد بردارید. اگرچه محل برداشتن گره ممکن است کم موتربنظرآید اما نگران این امرنباشید چون بزودی بوسیله رشد موجبران می گردد. گاهی مواقع برداشتن گره ها خیلی خطرناک می شود لذا سعی کنید با دامپزشک مشورت نمایید زیرا احتمال دارد نیازبه بیهوشی حیوان باشد. درصورتی که شما گره ها رابکشید برای حیوان دردناک بوده لذا ممکن است درمواقع شانه زدن بعدی حیوان ازاین کارامتناع نماید. علاوه براین دربرخی ازنژادها بسته به سرعت رشد موها موهای بدن باید یک یا چندباردرطول سال کوتاه شود واین امرمی تواند بوسیله صاحب حیوان یا مراکزمربوطه انجام شود. بلند بودن موها بخصوص درفصل تابستان باعث احساس گرمای بیش ازحد درحیوان شده وحیوان کلافه وناآرام می گردد ضمنا احتمال گرمازدگی نیزدرحیوان افزایش می یابد. علاوه براین درحین شانه کردن باید پوست حیوان را نیزازنظر وجود زخم یا انگل های خارجی مثل کک وشپش وکنه وجرب مورد بازرسی قراردهید. ضمنا باید بذرگیاهان را نیزاز داخل موها وبخصوص بین پنجه ها دربیاورید زیرا وارد شدن آنها به داخل پوست می تواند برای حیوان دردناک باشد. لذا شانه کردن روزانه موها برای شما این فرصت را فراهم می کند که پوست حیوان را ازنظروجود شوره وزخم که گاهی مواقع نیازبه توجه بیشتردارد مورد معاینه قراردهید. درحین شانه کردن بخصوص درنژادهای موبلند مثل اسپانیل. کف پاهای حیوان را نیزمورد معاینه وبارزسی قراردهید زیرا واردشدن خاربه پاها می تواند بسیاردردناک باشد. بهتراست که موهای بین پنجه ها وزیرکف پاکوتاه شوند. ودرمواقعی که هوابارانی است درصورت کثیف شدن پاها آنها را بشوئید. زیرا تجمع سنگریزه یا گل سفت شده درزیرکف پا ممکن است باعث ایجاد کیست بین انگشتی یا دمل روی پاها گردد. این حالت بخصوص درسگهایی که درکف پاهایشان فرورفتگی دارند دیده می شود.
روش شانه کردن
درسگها پنج نوع پوشش بدنی وجود دارد. بعضی ازآنها دارای موهای بلند بعضی موهای ابریشمی برخی مجعد غیرافشان بعضی ها صاف وبالاخره نوع سیمی می باشد. بنابراین هریک ازاین نوع پوشش ها نیازبه رسیدگی کردن خاص خود را دارند ولی اصول شانه کردن درتمام این انواع یکی است وهدف اصلی ازشانه کردن رفع موهای مرده وزائد وتمیزی مو وحفظ جلای مناسب آنهاست. درجدول زیرانواع پوشش ها به همراه نوع رسیدگی که برای آنها لازم است ذکرمی گردد
نوع پوشش
میزان رسیدگی
موی بلند همراه با
پوشش عمقی
موی ابریشمی
مجعد غیرافشان
صاف
سیمی
حمام کردن دربهاروپائیز.برس کردن وشانه کردن مو به جلووسپس عقب.شانه کردن پوشش عمقی
برس زدن وشستشوی زود به زود هرسه ماه یکبارموها را کوتاه کنید.
هر6تا 8 هفته موها را کوتاه کنید وحیوان را حمام بدهید. هردوروز یکبار قسمتهای کوتاه را برس بزنید. قبل ازبرس زدن نواحی بلندتررا شانه بزنید.
بطورمنظم شانه بزنید یا ازبرس سیمی(مویی) استفاده کنید. یا ازHound glove بطورمنظم استفاده نمایید.
بطورمنظم شانه بزنید. هرسه تا چهارماه موهای حیوان را کوتاه کنید وحیوان را حمام ببرید یا هر6 تا 8 هفته موهای حیوان را کوتاه نمایید.
دراینجا یک برنامه کلی برای شانه زدن انواع سگها آورده می شود. اگرچه شما ملزم به انجام تمامی مراحل درهرمرحله شانه زدن نیستید اما ترتیب درست برای کسب بهترین نتیجه را به شما آموزش می دهد.
1- ازیک شانه دندانه بازبرای جداکردن موها وازبین بردن گره ها استفاده کنید.
2- ازیک شانه نرم برای شانه کردن موهای زیرچانه. دم وپشت گوشها استفاده کنید.
3- به میزان لازم موها را درجهت خواب آنها برس بزنید.
4- موهای اضافی را با قیچی کوتاه کنید.
5- موهای اطراف چشم . اندام تناسلی ومقعد را نیزکوتاه کنید.
6- سگ را به روش صحیح بشوئید.
7- به منظورصاف کردن موها تمام بدن را بخوبی برس بزنید.
ابزارلازم جهت شانه کردن
حداقل هرسگ به شانه وبرس مخصوص به خود نیازدارد. برس ها به انواع مویی Carder , hound gloves تقسیم می شوند. همچنین شما جهت کوتاه کردن موهای سگ به قیچی نیازدارید. ماشین های برقی نیزجهت کوتاه کردن موها مورد استفاده قرارمی گیرند که البته باید این کارتوسط افراد با تجربه باشد. جهت جلوگیری اززنگ زدن این ابزارآنها را دورازرطوبت نگهداری نمایید. بعد ازاتمام هرجلسه ابزارمزبوررا تمیزکنید وپس ازروغن کاری درجای خود قراردهید.
استفاده ازشانه
شانه ها شامل انواع فلزی وپلاستیکی می باشد. دندانه شانه پلاستیکی اغلب شکسته می شود یا اینکه حیوان آن را می جود. درهردو مورد نوک وکناره دندانه ها باید گرد باشد تا به مویا پوست آسیبی نزند. تمامی سگها به شانه های دندانه بازکه فاصله دندانه های آن حدود 2میلی مترباشد نیازدارند. سگهایی که موهای نرم دارند یا نژادهایی که موهایشان مستعد توده شدن می باشند نیزباید شانه دندانه نزدیک داشته باشند.
روش استفاده ازشانه
1- شانه دندانه بازرا به عمق موها وارد کنید وسعی کنید بوسیله آن گره ها وتوده های تشکیل شده بخصوص درپوشش خارجی را ازبین ببرید.
2- ازیک شانه دندانه نزدیک جهت جدا کردن موهای پوشش زیرین وخارج کردن موهای مرده ای که اتصال محکمی ندارند استفاده کنید. هرگزخیلی محکم شانه را نکشید زیرا باعث ناراحتی سگ می گردد.
3- اگرشما با هرگونه گره ای درموها مواجه شدید شانه را دربیاورید وبا استفاده ازشانه دندانه بازیا انگشنانتان گره را بازکنید.
استفاده ازبرس مویی
برس مویی وسیله ای است که جهت تیمارکردن روتین حیوان مورد استفاده قرارمی گیرد. پس ازشانه کردن بخصوص درنژادهای موبلند جهت تیمارنهایی بسیارمفید می باشد. همچنین پس ازورزش ودویدن حیوان جهت تیمارسریع حیوان قابل استفاده است. همیشه دندانه ها باید به اندازه کافی بلند باشند تا ازمیان موها به پوست حیوان برسند. برس هایی که دارای موهای کوتاه ومتراکم هستند برای نژادهای موکوتاه بسیارمناسب می باشند. جهت برس زدن سگهایی که دارای موهای صاف می باشند سعی کنید که موها را درجهت خواب آنها ازسربه طرف دم برس بزنید. اگرسگ دارای موهای بلند است شما به برسی که دندانه های بلند وبا فاصله ای دارد نیازدارید. آرایشگرهای حرفه ای دراستفاده ازبرس هایی که موهای آنها مصنوعی (سنتتیک) است با احتیاط رفتارمی نمایند زیرا عقیده دارند که آنها الکتریسته ساکن بیشتری تولید می کنند وباعث شکستگی موها می گردند. لذا تا حدامکان ازبرس های مویی طبیعی استفاده کنید.
برس زدن یک سگ موبلند
درسگهای موبلند ونژادهایی که موی آنها ازبدنشان آویزان است برس را وارد موها کنید وکمی آنرا درخلاف جهت رشد موها بچرخانید. درحین این کارتکانهای کوچکی نیزبه برس بدهید. بخاطرداشته باشید که هرگزکل موها را درخلاف جهت خواب آنها برس نزنید زیرا باعث ضعیف شدن یا شکستگی موها می گردد.
برس زدن سگهایی که موهای متوسط دارند
درسگهایی که موهای متوسط دارند(مثل لابرادر) توجه خاصی به اندام های خلفی بکنید زیرا دراین سگها موهای محافظ درپوشش بدن به اندازه ای بلند ومحکم است که پس ازمرگ هم باقی می مانند.لذا حرک سگ یا لیس زدن باعث حرکت این موها بطرف اندام های خلفی وتشکیل توده های متراکم می گردد.
استفاده ازCarder
نوعی برس سیمی است که درآن برروی صفحه ای مستطیلی دندانه های سیمی کوتاه وخمیده ای وجود دارد. عمل Carder خارج کردن موهای پوشش زیرین درنژادهای موکوتاه می باشد. روش استفاده ازآن مانند سگهای موبلند است. دندانه ها با به آرامی به طرف پوست وارد کنید وسپس Carder را بطرف سطح حرکت دهید.
استفاده ازhound glove
Hound glove جهت تیمارکردن سگهای موکوتاه بخصوص سگهای شکاری جهت جلادادن به پوشش خارجی وخارج کردن موهای مرده بسیارمفید می باشد. اینها دارای برجستگی های سیمی یا پلاستیکی می باشند وشما می توانید مثل دستکش آنها را بپوشید. این دستکش ها درسگهایی که پوشش بدن آنها بلندترازسگهای لابرادوراست موثرنمی باشد.
حمام کردن واقدامات آرایشی
پاسخ مشخصی درمورد این سوال که چندوقت یکبارباید یک سگ را حمام کرد وجود ندارد. سگی که کثیف است وبومی دهد نیازبه حمام دارد ولی کثیفی جزئی را می توان پس ازخشک شدن بوسیله برس زدن برطرف کرد. اکثرسگها به حمام بیشتری درفصل تابستان نیازدارند. برخی ازسگها نیازبه حمام ماهانه وبعضی بیشترازاین نیازدارند اما شستشوی بیش ازحد باعث کم شدن چربی های طبیعی سطح پوست شده وپوست حالت خشکی وخشنی بخود می گیرد وشفافیت ودرخشندگی موها کمترمی شود.همیشه قبل ازحمام کردن سگ آنرا بخوبی تیمارنمایید وگرنه باعث تشکیل توده ها وگره های بیشتری خواهید شد. هرگزازپاک کننده های قوی یا صابون های قلیایی قوی استفاده نکنید زیرا پوست سگها حساس است. شما می توانید ازشامپوهای مخصوص سگ یا شامپوی بچه استفاده کنید. آب مورد استفاده باید ولرم باشد. شما می توانید ازوان حمام خود نیزاستفاده کنید ولی باید آنرا بخوبی بشویید. وان حمام بچه برای شستشوی سگهای کوچک مفید می باشد. می توان ازشامپوی خشک نیزجهت تمیزکردن سریع سگها استفاده کرد اما جهت استفاده درسگهای کثیف مناسب نمی باشد.
روش حمام کردن
1- فردی را به عنوان کمک انتخاب کنید وازاو بخواهید تا حیوان را موقع شستشو محکم نگه دارد. قلاده حیوان را بازکنید وآنرا درداخل وان قراردهید. ازیک دوش دستی جهت پاشیدن آب روی پشت واطراف بدن حیوان استفاده کنید.
2- مقداری شامپو روی پشت حیوان بریزید وآنرا به همه جای بدن حیوان تا پائین پاها بمالید سپس سرحیوان را بشوئید. مراقب باشید که شامپو به داخل چشم سگ نرود. درهنگام شستشو سعی کنید ازپنبه یا پارچه کتانی که آن را بوسیله روغن های معدنی نظیرپارافین یا گلیسیرین آغشته گردیده درگوش استفاده کنید وآن را قبل ازاستحمام درداخل مجرای گوش حیوان قراردهید تا ازنفوذ آب به داخل مجرای گوش جلوگیری شود. وقتی سرسگ خیس می شود اغلب سگ سرخود را به اطراف تکان می دهد وآب را به اطراف پخش می کند.
3- حال حیوان را بطورکامل با آب بشوئید. ازسرشروع کنید به سمت عقب ادامه دهید. آب بدن حیوان را بخوبی خشک کنید. درتابستان دویدن حیوان درهوای آزاد وسپس برس زدن آن برای بسیاری ازسگها کفایت می کند اما سگهای موبلند باید با حوله خشک شوند.
4- درزمستان حیوان را باحوله بخوبی خشک کنید ودرجای گرم نگه دارید وگرنه حیوان سرما می خورد. می توانید ازسشوارهم برای خشک کردن حیوان استفاده کنید اما باید ابتدا حیوان را عادت دهید تا ازصدا وگرمای آن نترسد. سشواررا خیلی نزدیک بدن حیوان نگیرید.
طرزبرخورد با گره ها وتوده های مو
گره های کوچک را می توان با استفاده ازشانه دندانه بازازبین برد. درابتدا باید با استفاده ازشاه دندانه بازوسپس با شانه نرم آنها راشانه کرد. گره های بزرگ را به این طریق نمی توان ازبین برد بلکه ابتدا باید یک شانه را به زیرگره وارد کنید وسپس موی بالای شانه را بالاگرفته بوسیله قیچی کوتاه نمایید.
مراقبت خاص ازسگهای موبلند
اگرشما Carder , hound gloves وبرسهای موکوتاه درسگهای موبلند استفاده کنید قادربه تیمارکردن مناسب حیوان نیستید. اگرچه ظاهرحیوان بسیارمناسب بوده وپوشش خارجی آن صاف است ولی بدلیل نرسیدن نوک دندانه های برس به لایه زیرین گره های متراکمی درآن ایجاد می شود که تنها راه چاره کوتاه کردن مو وقیچی کردن گره هاست که هم برای شما دربرگیرنده صرف وقت وهزینه است وهم حیوان را ناراحت می کند. زیرا گاهی مواقع لازم است که زیربیهوشی این کارانجام شود. خصوصا درسگی مثل سگ افغان که 18 ماه طول می کشد تا ظاهرحیوان به حالت اولش برگردد این امربسیارناراحت کننده می باشد. لذا هرگزتیمارکردن سگ موبلند خود را فراموش نکنید ومطمئن شوید که ازتکنیک وابزارمناسب استفاده می کنید.
کوتاه کردن ناخن ها
سگهایی که درمحیط روستایی ودرفضای باززندگی می کنند بدلیل حرکت برروی زمین سخت نیازبه کوتاه کردن ناخن ندارند زیرا بطورطبیعی ناخن آنها درتماس با زمین سائیده می شود. ولی سگهایی که درخانه زندگی می کنند باید بطورمرتب ناخن هایشان کوتاه شود زیرا درغیراینصورت ممکن است ناخن آنها وارد گوشت شده وبسیاردردناک شود. لازم است به خاطرداشته باشید که بافت زیرناخن سگها بسیارحساس است لذا تنها بافت شاخی ناخن باید کوتاه شود. جهت این کارتنها ازناخنگیرهای مخصوص استفاده کنید که متداولترین آنها ناخن گیرگیوتینی است. هرگزازقیچی وامثال آن استفاده نکنید زیرا این کارباعث رشته رشته شدن بقیه ناخن ودردناکی آن می گردد. درسگهایی که ناخنشان سفید رنگ است محل برش جلوی بافت صورتی زیرناخن است. درسگهایی که ناخنهای تیره رنگ دارند تشخیص این محل مشکل است لذا تنها قسمت جلوی ناخن که به عقب انحناء دارد را کوتاه کنید. کوتاه کردن بیش ازحد موجب درد وخونریزی قابل توجهی خواهد شد.وقتی ناخنها را کوتاه می کنید ازکوتاه کردن ناخن انگشت پنجم نباید غفلت کنید. این انگشت درسطح داخل پا قراردارد. گاهی این انگشت تنها درپاهای جلو وجود دارد اما دربعضی موارد درپاهای عقب هم دیده می شود. برخی ازپرورش دهندگان سگ درهمان روزهای اول این انگشت را قطع می کنند زیرا این انگشت اغلب بزرگ شده ومستعد شکستگی می باشد که بسیاردردناک خواهد بود.
مراقبت ازگوش ها
قسمتی ازبرنامه بهداشتی روزانه حیوان باید معاینه منظم گوش ها باشد. نژادهایی که گوش های بلند وافتاده دارند مثل اسپانیل وپودل نسبت به نژادهایی که گوش های ایستاده دارند بدلیل اینکه لاله گوش آنها مانع جریان منظم هوا به داخل کانال گوش می شود بیشترمستعد عفونت های گوش می باشند. درصورت لزوم باید گوش ها را جهت خارج کردن توده های موم پاک کرد. بهترین روش استفاده ازتکه کوچکی پارچه کتانی است که چند قطره پارافین یا روغن زیتون روی آن ریخته شده باشد. برای افراد بی تجربه استفاده ازگوش پاک کن به هیچ وجه توصیه نمی شود زیرا سطح داخلی گوش بسیارظریف بوده وحرکت ناگهانی حیوان ممکن است منجربه جراحت آن شود. برای این کارهمچنین می توانید انگشت خود را درحالی که یک پارچه نرم مرطوب یا پنبه مرطوبی به دورآن پیچیده شده وارد گوش نمایید وبا چرخاندن آن داخل گوش را تمیزکنید. تنها تمیزنمودن قسمت هایی ازداخل گوش که قابل دیدن می باشد کافی است. ضرورتی ندارد که تمام موم داخل گوش خارج شود زیرا این مومها به طورطبیعی دارای عملکرد محافظت کننده ای نیزهستند. گوش برخی ازسگها دارای دسته موهای زیادی است که مانع جریان هوا به داخل گوش شده وزمینه سازعفونت های گوش می شوند. دراین حال با نظردامپزشک به وسیله انگشت یا موچین های زنانه تنها موهایی که به راحتی کنده می شوند را ازداخل گوش خارج سازید. اگرسگ شما علائم گوش درد مثل کج کردن سر. خارش گوش بوسیله پنجه ها ناله یا تکان سررا نشان می دهد بخصوص بعد ازقدم زدن درمزرعه یا محیط پرگیاه ممکن است بذرگیاهان وارد گوش آن شده باشد لذا بهتراست با دامپزشک تماس بگیرید. تکان مداوم سرمی تواند نشانه آلودگی سگ به جرب گوش باشد. هرگونه بوی نامطبوع یا ترشحات ازگوش می تواند نشاندهنده عفونت باشد که باید با دامپزشک تماس بگیرید.
مراقبت ازچشم ها
همواره درموقع شستشو واصلاح بدن سگ باید مراقب باشید که هیچ نوع اجسام تحریک کننده ای وارد چشمهای حیوان نشود. همچنین درنژادهایی که چشم های بزرگ وبیرون زده ای دارند باید دقت نمود که موهای بلند اطراف چشم ها باعث تخریش وآسیب دیدگی چشم ها نشوند. تحریکات مداومی که ازسوی این موها برسطح چشم وارد می شود می تواند باعث عفونت های مزمن گردد. این قبیل سگها اغلب دارای چشم هایی قرمز وترشح مختصری درگوشه آن هستند. برای رفع ترشحات می توان چشم را به آرامی به وسیله یک تکه پنبه آغشته به آب جوشیده سرد شده ویا چای کمرنگ سرد شده شستشوداد. درسگهای شکاری هم که اغلب با گرد وغباردرتماس می باشند نیزتمیزکردن چشمها ضروری است. برای اینکارمی توانید ازمحلولهای رقیق اسید بوریک ویا محلول های مشابه استفاده کنید. درموارد شدید که می تواند ناشی ازورود اجسام خارجی. برگشتگی پلکها وسایربیماریها باشد با دامپزشک مشورت نمایید.
مراقبت ازدندان ها
دندانهای سگ بطورمداوم باید مورد معاینه قرارگیرند. درصورتی که سگ اجازه می دهد باید دندان های حیوان را تمیزکرد. اگرحیوان علاقه به گاززدن استخوان یا چوب داشته باشد گاهی مواقع درهنگام معاینه تکه هایی ازآنها لای دندان حیوان دیده می شود. درسگها پوسیدگی دندان به خاطرمصرف کمترکربوهیدرات وph قلیایی بزاق کمتررخ می دهد. دربیش تراوقات خصوصا درسنین بالا ودرسگهایی که ازجیره غذایی نرم مثل گوشت یا غذاهای کنسروی استفاده می کنند سطح داخلی وخارجی دندان جرم می گیرد که باید درصورت نیازجرم گیری شود. درصورتی که سگ آرام باشد بصورت روزانه ذرات مواد غذایی باقی مانده را با مسواک پاک نمایید ولی درغیراین صورت با دامپزشک مشورت نمایید. اگراین ذرات پاک نشود تشکیل پلاکهای دندانی را می دهد که خود موجب بیماری لثه می شود. این بیماری خطرناک است وباعث لق شدن وافتادن دندان می گردد. جرم دندانی به صورت رسوبات نرم یا سفت به رنگ زرد مایل به قهوه ای یا خاکستری کمرنگ برروی دندان دیده می شود وآنها را نمی توان با مسواک کردن یا ناخن کشیدن ازسطح دندان جدا ساخت. درواقع باید توسط دامپزشک ازسطح دندان پاک شوند. بهتراست هر3 تا 6 ماه یک باردندان های سگ توسط دامپزشک جرم گیری شوند وگرنه تجمع جرم درسطح خارجی دندان محیط را برای ایجاد عفونت دهان ولثه آماده می نماید واغلب دراین گونه سگها بوی بدی دهان بعلت نفوذ عفونت درلثه های سگ ازدوراستشمام می شود. جرم دندان درابتدا به صورت پلاک ظاهرمی شود ودرعرض 7-2 روزسنگها یا جرم های دندانی را تشکیل می دهند. پلاکها درواقع اجسام نرم سفیدرنگ یا زردی هستند که به راحتی با اقدامات داخل منزل برطرف می شوند. جهت تمیزکردن مداوم دندانها می توانید ازتکه ای پارچه کتانی که درپودرهای مخصوص جرم گیری( درطب انسانی جهت افراد سیگاری پودرهای جرم گیری مخصوصی وجود دارد که برای حیوان نیزقابل استفاده است) دندان خیس خورده یا با کمی جوش شیرین آغشته شده استفاده کنید. ابتدا سطح دندان ها را بوسیله آنها بمالید سپس با آب بخوبی شستشودهید. سگها درابتدا کمی مخالفت می کنند اما بعد ازمدتی به آن عادت خواهند کرد. پاداش شما هم ازاین کارداشتن سگی با دندان های تمیزو دهانی خوشبواست. هرگزازمسواک سخت برای تمیزکردن دندان حیوان استفاده نکنید زیرا درصورت حرکت ناگهانی حیوان باعث جراحت لثه آن می گردد. جهت تمیزشدن دندان های سگ می توانید ازقلم گوسفند یا گوساله بصورت خام یا استخوان های مصنوعی استفاده کنید. این گونه اجسام غذایی درجلوگیری ازبروز رسوب یا جرم دندانی موثرمی باشند ضمنا احتیاجات حیوان را ازنظرکلسیم وفسفرکه درتحکیم اسکلت بدن حیوان موثراست تامین می نمایند.
کیسه های مقعدی
کیسه های مقعدی بصورت یک جفت غده دردوطرف مقعد قراردارند. ترشحات این غدد اغلب بد بو بوده ومعمولا قهوه ای وآبکی می باشند ولی ممکن است درصورت تجمع بیش ازحد بصورت خمیری درآیند. گاهی مواقع تجمع ترشحات این غدد موجب درد وخارش درناحیه مقعد می گردد که بصورت گازگرفتن یا لیس زدن مقعد یا کشیدن آن برروی زمین تظاهرمی یابد. دراین صورت باید ترشحات داخل کیسه را تخلیه نمود. بهتراست اینکارتوسط دامپزشک انجام شود.
مشکل دفع مدفوع
دربسیاری ازسگها بخصوص سگهای کوچک وآپارتمانی بعلت عدم رعایت رژیم غذایی مناسب اختلال دردفع مدفوع اتفاق می افتد. علت اصلی این مشکل تورم کیسه های مقعدی است که قبلا توضیح داده شد. ترشح طبیعی این غدد باعث تسهیل درعمل دفع می گردد. درمواردی که حیوان بعلت خوردن استخوان بیش ازحد مواد نشاسته ای ویا مواد یبوست زا دچاراختلال گوارشی شود. عمل دفع با مشکل مواجه خواهد شد. درضمن مواد فیبری واجسام غیرقابل هضم موجود درمدفوع گاهی مواقع باعث انسداد مجرای غدد مقعدی می گردد که این امرنتنها ازترشح مواد لغزنده جلوگیری می کند بلکه انسداد مجرای غدد مقعدی محیط سربسته ای را ایجاد می کند که موجب فعالیت میکروارگانیسم های ساپروفیت درآن می گردد. فعالیت این اجرام موجب التهاب وتورم غدد مقعدی می گردد که درنتیجه آن حیوان درهنگام دفع مدفوع با درد ومشکل روبرو شده واغلب سعی می کند ازتخلیه ودفع مدفوع صرفه نظرکند. درچنین شرایطی حیوان سعی می کند برای رهایی ازدرد والتهاب مقعد خود را با جاهای سفت وسخت اصطحکاک دهد ویا ناحیه پشت خود را روی زمین بکشد ویا آن ناحیه را گازبگیرد تا بلکه بصورتی ازاین درد والتهاب رهایی یابد. زمانی این التهاب وتورم بقدری پیشرفت خواهد کرد که حالت عفونی وچرکی بخود گرفته وبصورت یک آبسه چرکی دراطراف مقعد ظاهرشده وگاهی سربازکرده وحالت فیستول چرکی را بخود می گیرد. دراین موارد حیوان برای اینکه احساس آرامش کند با زبان خود ناحیه مزبوررا لیس می زند وهمین مسئله باعث انتقال عفونت ازناحیه رکتوم به محوطه دهان وحلق ودرنهایت لوزه ها خواهد شد. عفونت والتهاب لوزه ها موجب استفراغ متناوب درحیوان خواهد شد که ارتباطی با خوردن غذا ندارد. درادامه حیوان اشتهای خود را ازدست داده ونسبت به غذا بی میل می شود. درنهایت حیوان بتدریج نشاط . شادابی. تحرک وسرحالی وچالاکی خود راازدست خواهد داد وحتی نسبت به صاحب خود نیزبی اعتنا می شود. درسگهای بزرگ جثه نظیرنژاد ژرمن شپهرد. دوبرمن وغیره این گونه مشکلات کمتربوجود می آید زیرا بدلیل تحرک وجست وخیرحیوان عضلات اطراف ناحیه رکتوم مرتب بازوبسته شده که اگرگیری هم درمجرا وجود داشته باشد خودبخود رفع می گردد ولی درسگهای تزئینی وآپارتمانی به علت تحرک کمتراین مشکل شایع ترمی باشد. لذا باید به این سگها دقت بیشتری مبذول داشت .
مراقبت ازسگ
پاسخ با نقل قول
