به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان به دلیل دارا بودن تمدن کهن و غنای فرهنگی دارای آب و رسومی خاص در همه مناسبت هاست که در این بین عید باستانی نوروز نیز با سبک و سیاقی خاص در این دیار گرامی داشته می شود.
آداب و رسومی که برخی از آنها در اثر گذر زمان رنگ باخته و برخی دیگر همچنان پا برجا بوده و مورد توجه ساکنین این دیار است. مردم دیار کریمان با خانه تکانی منازل خود و کاشت سبزه و پخت سمنو و کماچ و انواع شیرینی های محلی به استقبال بهار می روند.
کرمانی ها معتقدند که اگر منازل خود را در آستانه عید سر و سامان نداده و بدون انجام اقدامات لازم وارد سال جدید شوند آن سال برای آنها خوش یمن نخواهد بود و به شکل نامطلوبی خواهد گذشت.
اما خانه تکانی کریمان تنها به منازل بسنده نکرده و ساکنین این دیار با آمدن عید باستانی نوروز کینه از دل ها برچیده و در این ایام به دیدن افرادی که کدورتی از آنها به دل داشته می روند و رنگی نو به روابط خود می دهند.
خرید لباس های جدید برای اعضاء خانواده نیز از دیگر رسومی است که از گذشته تاکنون در این دیار مرسوم بوده و خانواده هایی که از سطح مالی چندانی برخوردار نیستند هم سعی می کنند که با خرید حتی یک تکه لباس برای فرزندانشان خوش یمنی را برای خانواده به ارمغان بیاورند.
اما یکی از دیگر از رسومات مردم استان کرمان که همواره پررنگ بوده و به چشم می خورد کمک به خانواده های نیازمند برای تامین مایحتاج شب عید آنهاست.
استقبال بهارانه کریمان از نوروز
در آستانه عید از خانه های مردم این دیار بوی ناب پخت سمنو به مشام می رسد و هرکدام از کدبانوهای ایرانی با خیس نمودن گندم به مدت چند روز؛ از جوانه آن برای تهیه کماچ سهن و سمنو استفاده می کنند و معتقدند این کار برای زندگی ها آنها سبزی و برکت به همراه می آورد.
مردم استان کرمان نیز همانند سایر هموطنان برای استقبال از بهار سفره هفت سین پهن کرده و با خواندن قرآن از این مهمان گرامی استقبال می کنند؛ کریمان معتقدند که در لحظه سال تحویل تخم مرغ های رنگی روی آیینه تکان می خورد و تمام آب های جاری در این لحظه می ایستد که به آن «خواب آب» گفته می شود.
پختن آش برای سفره هفت سین یکی دیگر از رسومات کرمانی هاست و بانوان کرمانی در لحظه سال تحویل رشته آش را درون آن ریخته و معتقدند با این کار سررشته زندگی تا آخر سال جدید به دستشان خواهد بود. همچین در گذشته مردم استان کرمان دعای لحظه سال تحویل را با گلاب و زعفران بر روی یک کاسه نوشته و سپس از آن شربت درست می کرده و می نوشیدند.
در برخی مناطق نیز کرمانی ها قبل از سال تحویل تکه ای سبزه به در منزل خود آویزان می کردند و معتقد بودند که این کار برای آنها خوش یمن خواهد بود.
زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال و اولین ساعات بعد از سال تحویل نیز از دیگر سنت هایی است که در استان کرمان همچنان ادامه داشته و کرمانی ها با حضور بر آرامگاه عزیزانشان یاد و خاطره آنها را گرامی می دارند.
مردم استان کرمان بعد از لحظه تحویل سال به دیدار خانواده های عزادار رفته و سعی می کنند که در شادی خود غم آنها را فراموش نکرده و با این اقدام تسلی خاطری برای این خانواده ها باشند؛ ضمن اینکه اگر بیش از چهل روز از عزاداری آن خانواده گذشته باشد با هدیه دادن لباس های رنگی به آنها؛ رخت عزا را از تن آنها در می آورند.
مردم استان کرمان معتقد بودند که ۱۳ فروردین نحس بوده و برای دوری از این نحسی به دامن طبیعت پناه می بردند. همچنین کرمانی ها با گره زدن سبزه در این روز آرزوهای خود را در دل بیان می کردند و معتقد بودند که با گره زدن سبزه ها آرزوی آنها برآورده خواهد شد.
«سيزده به در ۱۴ به تو از اين كتو به اون كتو درد و بلام توی كتو» از جمله شعرهایی است که کرمانی ها هنگام گره زدن سبزه می خواندند و کتو در اصلاح محلی کرمان به معنای سوراخ است.
طعم خوش غذاهای اصیل کرمانی زیر دندان گردشگران
بی شک یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری هر خطه در کنار آثار باستانی و جاذبه های طبیعی؛ غذاهای محلی هر دیار است که کرمان در این زمینه نیز یدی طولانی داشته و همواره بوی خوش غذاهای اصیل کرمانی از آشپرخانه کدبانوهای هنرمند این سرزمین به مشام می رسد. قاتوق عدس، آب روغنو، آبگرمو، قاتوق ریحان، قاتوق بابونه، آش گندم شیر و اوماچو از جمله این غذاها هستند.
بزقرمه یکی از غذاهای لذیذ استان کرمان است که گردشگران این دیار حتما آن را در لیست غذاهای انتخابی خود قرار داده و از طعم دلپذیر آن لذت می برند. این غذا یکی از غذاهای محلی کرمان است که به دلیل دارا بودن نخود، کشک و گوشت سرشار از پروتئین است.
کشک کدو از دیگر غذاهای اصیل استان کرمان و منبع پروتئین، آهن، کلسیم و روی است. برای تهیه این غذا کدوها را خرد و سرخ می کنند پیاز داغ، سیرداغ و گوجه فرنگی خرد شده را آن به اضافه کرده و روی حرارت ملایم قرار داده و به آن کشک اضافه می کنند و کدوهای خرد شده و گوجه فرنگی را کاملا مخلوط می کنند و روی آن را با پیاز داغ، سیرداغ، پودر گردو، نعناع داغ و کشک تزیین می کنند.
آش شولی یا اوماچوی کرمانی از دیگر غذاهایی است که توصیه می شود طعم آن را گردشگرانی که در این خطه حضور پیدا می کنند امتحان کنند. کرمانی ها این آش را با عدس، چغندر، اسفناج، طبخ کرده و به آن آرد اضافه می کنند و در نهایت با پیاز و نعناع داغ تزئین می کنند.
شیرینی های سنتی کرمان
علاوه بر اینها کرمان شیرینی های سنتی بسیار لذیذی از جمله کماچ و کلمپه دارد که در کنار طعم بسیار مطلوب از نظر سلامت نیز بسیار مفید بوده و از سوغاتی های این دیار محسوب می شوند. کلمپه با خرما، آرد و کمی روغن و گردو و گیاهان معطر و کماچ سهن نیز از جوانه گندم، خرما، مغز گردو، ادویه های مخصوص و کمی روغن تهیه می شود.
سوغاتی های رنگارنگ دیار کریمان
زیره کرمان شهرتی فراگیر دارد و همگان با آن آشنا هستند.
قوتو نیز از جمله سوغاتی های این دیار است که بسیار مقوی بوده و از آسیاب گیاهان مفیدی مثل شاهدانه، خرفه، کنف، بذر کتان و موردانه تهیه می شود و مردم استان کرمان در مناسبت های مختلف از این خوراکی لذیذ استفاده می کنند. قاووت که در اصطلاح محلی به آن قوتو گفته می شود دارای انواع مختلفی است که قوتوی مغزپسته، قوتوی نارگیلی، کنجدی، خشخاشی و قوتوی قهوه از آن جمله هستند.
این معجون کرمانی سرشار از اسیدچرب امگا سه و شش، آنتی اکسیدان های طبیعی، ویتامین های B،D،E و املاح معدنی آهن، کلسیم، فسفر و روی بوده و طبیعت آن گرم و آرام بخش است.
همچنین پسته، خرما و مرکبات از دیگر سوغاتی های مشهور این دیار به شمار می رود و۱۲ درصد نخلستان های خرمای کشور در کرمان قرار دارد که به دلیل مرغوبیت به سایر کشورهای جهان صادر می شود.
بازار گرم قالی و پته کرمان
اما سرآمد همه سوغاتی های این دیار قالی کرمان است که از شهرتی دیرینه در جهان برخوردار بوده و طرفداران آن تنها به ایران منحصر نمی شود و این هنر مردم دیار کریمان در سراسر جهان خریدار داشته و بازار خوبی در اروپا و آمریکا دارد.
هنر مردم استان کرمان در پته دوزی نیز شهره بوده و در هر خانه کرمانی تابلویی از این هنر اصیل به چشم می خورد؛ پته از دوخت ریس های پشمی رنگین روی شال زمینه در طرحهای زیبایی چون بوته، سرو و ترنج پدید میآید. از پته به عنوان رومیزی، تابلو، کیف و... استفاده می شود.
گزارش: اسما محمودی