وبی که در پیش روی ماست، در همین عمر تقریباً کوتاهش، به بسیاری از کارهای خستهکننده و روزمره ما سرعت و راحتی بخشیده است. اما هنوز برخی مشکلات وجود دارد؛ از قیمت بالای تهیه یک بلیت کنسرت از طریق وب تا نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی کاربران در سایتها. با وجود چنین مشکلاتی، نمیتوان گفت وب مسیر صحیحش را پیدا کرده است. ما در این مقاله به بررسی 10 مورد از بدترین مشکلات وب میپردازیم.
واضح است که مشکلات آزاردهنده وب نظیر اسپمها، صفحات گمراهکننده قلابی (Phishing)، ویروسها، برنامههای جاسوسی که ریشه برخی از آنها به روزهای اولیه تولد وب بازمیگردد هنوز حل نشده است. ما در نظرسنجیمان از کاربران پرسیدیم که از نظر آنها چه چیزهایی در وب برایشان ناخوشایند است. سپس بخشی از آن موارد که بیشترین توافق در موردشان وجود داشت را جدا کردیم و مجدداً از کاربران خواستیم (*) به 2 مورد که آنها را ناخوشایندتر از سایرین میدانند رای دهند. نتیجه هر کدام از آن موارد بصورت درصد بیان شده است. ما این موارد را از مهمترین به کماهمیترین مرتب کردهایم.
1. تردید نسبت به سیاستهای حریم خصوصی افراد (Privacy Policies) در سایتها
درصد موافقت: 69
بسیاری از سایتهای با اهداف تجاری (خصوصاً در بخشهای مربوط به سلامتی و سرویسهای مالی) اطلاعات خصوصی زیادی را از کاربران دریافت میکنند. بسیاری از آنها ضوابط مربوط به نگهداری حریم خصوصی کاربران را در سایت قرار دادهاند تا بلکه بتوانند از این طریق مشتریان را راضی کنند که نگران ارائه اطلاعات به آن سایتها نباشند. اما جملات حقوقی استفاده شده در این صفحات مشکلتر از آنست که کاربران بتوانند آنها را بدرستی درک کنند و همین موضوع سبب میشود که کاربران در آخر نفهمند که خیالشان از بابت ارائه اطلاعات خصوصیشان میتواند راحت باشد یا خیر.
برای نمونه صفحه حریم خصوصی (Privacy Notice) سایت آمازون (amazon.com) حاوی سندی 2700کلمهایست که خود آن به صفحهای 2600کلمهای مربوط به شرایط استفاده (Conditions-of-Use) که پر از مطالب درهم حقوقی است لینک شده است. خیلی خوششانسید اگر بتوانید از این مطالب حقوقی، اطلاعات مورد نظرتان را برداشت کنید. در برخی سایتها استفاده از اطلاعات شخصی را تقسیمبندی کردهاند. مثلاً حق استفاده از مطالب خصوصی دریافت شده برای بازاریابی محصولات یا سرویسهای دیگر به اعضای آن سایت، یا به اشتراک گذاشتن آن اطلاعات با اشخاص یا شرکتهای ثالث؛ که خود باعث میشوند کاربری که آن اطلاعات را در اختیار آن سایت قرار داده است به نوعی احساس ناامنی کند.
حامیان مشتریان پذیرفتن صحیح بودن این موارد را بسیار مشکل میدانند چرا که صاحبان سایت (از طریق این جملات حقوقی) در این موارد تفریط میکنند تا نگران جریمههای آتی نباشند. البته شما میتوانید از ارائه اطلاعات به سایتهایی که مظنون هستید و فکر میکنید به نوعی سعی در گمراه کردنتان دارند خودداری کنید. اما حتی اگر یک وکیل هم برای بررسی نکات قید شده در قسمت حریم خصوصی سایتها استخدام کنید چطور میتوانید مطمئن باشید که پیش از آنکه دیر شده باشد، متوجه شدهاید که ارائه اطلاعات به سایتی نادرست است.
2. پر کردن فرمهای آنلاین
درصد موافقت: 65
پر کردن یک فرم بهظاهر ساده آنلاین، از بااهمیتی یک فرم درخواست وام گرفته تا کماهمیتی یک فرم ثبت یک سایت، میتواند به یک چرخه بیپایان بهروزرسانی پیدرپی مرورگر شما منجر شود. دلیل آن هم این است که بسیاری از فرمهای تحت وب، ترکیبی از فیلدهایی است که پر کردن برخی از آنها اختیاری بوده و برخی دیگر اجباری میباشند بدون آنکه بدرستی این فیلدها از یکدیگر متمایز شده باشند. حال اگر شما هنگام پر کردن یک فرم، یکی از این فیلدهای اجباری را پر نکرده باشید پس از کلیک بر روی دکمه ارسال (Submit) مجدداً همان صفحه ظاهر میشود که به شما اطلاع میدهد فیلدی اجباری پر نشده است (در بعضی مواقع مجبورید از نو همه اطلاعات را وارد کنید چرا که صفحه ظاهر شده اطلاعات قبلیای که در فیلدها وارده کرده بودید را در خود ندارد!). اگر بخواهیم منصفانه به این قضیه نگاه کنیم میتوانیم بگوییم این گونه مشکلات این روزها بسیار کمتر شدهاند چرا که سایتهای تجاری بخوبی میدانند که ناراحتی کاربر چقدر میتواند برای تجارت آنها زیانآور باشد. اما هنوز در زمانی که حل این مشکلات بسیار ساده است دیدن این موارد در برخی سایتها بسیار تعجبآور است. طراحان سایت باید بصورت واضح فیلدهای اجباری را از فیلدهای اختیاری متمایز کنند (انتخاب رنگ قرمز برای این کار مناسبتر است) و اگر به هر صورتی کاربری فیلدی اجباری را پر نکرد او را مجبور به پر کردن همه فیلدهایی که قبلاً وارد کرده بود نکنند و تنها آن فیلد پر نشده را با رنگی متفاوت از سایر فیلدها، خالی نمایش دهند.
3. تجاری شدن بیحدوحساب وب
درصد موافقت: 62
صفحات کوچک تبلیغاتیای که در مقابل صفحه مورد نظرتان بازمیشوند، صفحات کوچک تبلیغاتیای که در زیر صفحه مورد نظرتان بازمیشوند، انیمشنهای فلش صدادار برای تبلیغات تجاری، بنرهای تبلیغاتی بزرگ چشمکزن؛ تبلیغات ویدویویی که بدون اجازه کاربر شروع به پخش میکنند، همه از مسائل روزمره کاربران در وب هستند.
ایدهایی که با دریافت آگهیهای تجاری، خدماتی رایگان را در وب ارائه میدهیم منجر به وبی فوقتجاری شده است و بسیاری از کاربران را از ادامه مشاهده این سایتها منصرف میکند. در MySpace، Yahoo و حتی PCWorld.com! – سایتی که این مقاله در آن منتشر شده است. – تبلیغات بسیار آزاردهنده و به نوعی غیرقابلاجتناب شدهاند. بر روی صفحات وب تبلیغات متعدد در همه جای صفحه هر کدام تلاش میکنند که خود را بیشتر از دیگری نمایان کنند در صورتی که کاربر، در واقع، برای مشاهده محتویات آن صفحه به آنجا آمده است. نتیجه، کاهش پهنای باند اینترنت، طولانی شدن زمان بالا آمدن صفحات و کنترل کمتر کاربر بر مرورگرش است.
همچنین تبلیغات بر روی کیفیت محتوای سایتها هم تاثیر گذاشته است. زمانی که مدیران سایت، درجه مفید بودن یک صفحه را تعداد کلیکهای بر روی تبلیغات قرار داده شده در آن صفحه میدانند به نوعی بسمتی پیش میروند که بجای قرار دادن اطلاعات واقعاً مفید، اطلاعاتی گیشه پسند در سایتشان قرار دهند تا بلکه از این راه بتوانند درآمد بیشتری از راه تبلیغات کسب کنند. "من فکر میکنم از بسیاری طرق ما قدرت بالقوه وب را از دست دادهایم (همانطور که در مورد تلویزیون هم این اتفاق افتاد)." این جملات Mike Tinsley یک کاربر ناامید از اینترنت در ایندیانا است. او ادامه میدهد: "در روزهای اولیه وب، آنچه در آینده آن میدیدیم آموزشهای مفید، اطلاعات رایگان برای همه و حتی سرگرمی بود. هر چند که مانند تلویزیون، وب نیز در چیزهای کمارزشتر غرق شد و من بعید میدانم دوباره به آن شکوه روزهای اولیهاش بازگردد."
صنعت محتوای متمرکز بر تبلیغات، تلاش خود را برای ابداع روشهای جدید برای جلب چشمهای بیشتر بسمت تبلیغات ادامه میدهد و بعید به نظر میرسد که این مشکلات به این زودیها حل شود. در همین حال، فروشندگان مرورگرها و سایر برنامههای سودمند (Utility) شاید بتوانند این مشکلات را تا حدودی و بصورت موقت حل کنند. تولیدکنندگان مرورگر نظیر Microsoft و Mozilla بصورت پیش فرض، باید تبلیغات انیمیشنی و ویدیویی را قبل از آنکه تمام یک صفحه را در سیطره خود در آوردند بلاک کنند تا جستجوگری که بدنبال مشاهده محتوای آن صفحه است بتواند مطلب مورد نظرش را براحتی پیدا کند. حتی اگر این قابلیتها را نمیتوانند بصورت پیشفرض فعال کنند حداقل در تنظیمات مرورگرشان گزینههایی ساده برای کاربر بمنظور بلاک کردن این تبلیغات آزاردهنده قرار دهند.
4. نیاز به استانداردها
درصد موافقت 58
برخی چیزهایی که در صفحات وب نمایش داده میشوند خیلی آزاردهنده است؛ مثلاً در یک صفحه وب میبینید: "صفحهای که هم اکنون مشاهده میکنید برای نمایش صحیح نیاز به Internet Explorer دارد." (تصویری سمت چپ نشان میدهد Google Docs در Safari قابل نمایش نیست و ضمن دادن وعده برای پشتیبانی آن به زودی زود، به کاربر توصیه میکند در حال حاضر یکی از مرورگرهای رایگان را دانلود کند.)
ریشه تاریخی این مشکل به ناکاملی (و گاهی مشکلات) پشتیبانی Internet Explorer از استانداردهای طراحی یک صفحه وب بازمیگردد. چرا که IE سهم بالایی از بازار مرورگرها را در اختیار دارد و بسیاری از طراحان صفحات وب در طراحیهایشان بیشتر از آنکه رعایت استانداردها را در نظر بگیرند نمایش درست صفحه طراحی شدهشان در IE را مد نظر قرار میدهند. Firefox در این زمینه موفقتر بوده است چرا که اکثر سایتها (به استثنای بسیاری از سایتهای تحت Microsoft) در مرورگر Mozilla Firefox بدرستی نمایش داده میشوند. اما هنوز کاریران Opera و Safari در حاشیه ماندهاند. از صفحاتی که حاوی فرمهای مالی هستند گرفته تا سایتهای Web 2.0 بسیاری از آنها در همه مرورگرها بدرستی نمایش داده نمیشوند؛ مگر آنکه کاربران را مجبور کرد برای مشاهده هر صفحه از مرورگر خاصی استفاده کنند.
اگر سازندگان مرورگرها بر روی استاندارد خاصی توافق کنند ممکن است این ************که که اکنون گریبانگیر وب است ناپدید شود. هر چند که در نسخههای جدید IE، Microsoft تلاش کرده است پشتیبانی از استانداردها را بهبود دهد (در کنار اینکه از استانداردهای تعریف شده قبلیاش را نیز پشتیبانی میکند.). اما این مشکل همچنان باقی است؛ چرا که بسیاری از طراحان وب تنها استانداردهای تعریف شده از سوی IE و Firefox را لحاظ میکنند.
شما با ایجاد یک سند جدید در Google Docs مشکل دارید؟ توصیه سایت بسیار ساده انگارانهتر از آن است که مشکل کاربر را حل کرده باشد.
در بین این برنامههایی که در لیست سیاه قرار دارند نامهای Google Docs، Washington Mutual و Yahoo بیشتر به چشم میخورد که هیچکدامشان در مرورگرهای Opera و Safari قابل استفاده نیستند.
5. خرابکارهای فارومها
درصد موافقت 58
اینترنت میتوانست پلتفرم گستردهای برای انواع تبادلات باشد به نوعی که در آن کاربران به شیوههای متمدنانه در این مجامع شرکت کنند و به بحث و گفتگو در خصوص موضوعات مختلف بپردازند. اما متأسفانه در وب حاضر این طور نشده است.
"من واقعاً احساس تنفر میکنم هنگامی که در یک فاروم، برخی افراد پستهای نامرتبط میفرستند و یا در مورد اینکه فلانی چقدر باحال است و یا منطقهشان چقدر دنج است صحبت میکنند." اینها جملاتی است که یکی از خوانندگان PC World بنام Roberta Dikeman از کالیفرنیا میگوید. او در ادامه میپرسد: "آیا بعد از آن، ما میتوانیم به بحث در مورد آن موضوع ادامه دهیم و یا وجود آن جملات احمقانه و بیمصرف را در سایتمان تحمل کنیم!"
پنهان ماندن در پشت نامهای کاربری مستعار در وب، باعث میشود این خرابکاران براحتی بتوانند بحثهای مفید را مختل کنند. آنها از طریق حرفهای بیفایده و بیمفهوم، توهینهای شخصی، استفاده از زبان گستاخانه، عمداً فارومها را بسمت بحثهای ناامیدکننده و ناموزن سوق میدهند.
این خرابکاران در همه جا هستند. در گروههای خبری Yahoo، Google، قسمت نظرسنجی وبلاگها و در فارومهایی که یک شخص سئوالی تخصصی را مطرح کرده است.
یکی از راههای آسان و البته مفید مقابله با چنین اقداماتی این است که مدیران این گروهها در جذب اعضایشان حساسیت بیشتری بخرج دهند. دیدگاه دیگر این است که کاربران از طریق حذف موارد نامرتبط و آزاردهنده خود پلیس برقراری نظم در فارومها باشند.
6. گرانی خرید بلیت
درصد موافقت: 54
سایتهایی نظیر Ticketmaster که به منظور مدیریت یکی از بزرگترین ارمغانهای اینترنت (یعنی خرید بلیت و چاپ آن تنها با چند کلیک) بوجود آمدهاند، اکنون هزینهای مضاعف دریافت میکنند. آژانسهای سنتی فروش بلیت، سربارهای مالی زیادی بابت هزینههای پرسنل، اجاره، تجهیزات و محیط فیزیکی خود دارند. اما Ticketmaster.com، بزرگترین آژانس فروش آنلاین بلیت جهان، 9 دلار اضافهتر بابت هزینه راحتی (Convenience Charge) برای مثلاً هر بلیت کنسرت 32.5 دلاری در سانفرانسیسکو بعلاوه 4.9 دلار هرینه پردازش (Processing Fee) برای هر سفارش دریافت میکند. بنابراین برای هر بلیتی که میخرید باید 42 درصد مبلغ واقعی بلیت بابت هزینههای اضافیای که Ticketmaster از شما دریافت میکند بپردازید! اگر فرض کنید تمام بلیتهای کنسرت بفروش نرفته است شما میتوانید همان بلیت را از باجه فروش بلیت محل برگزاری آن کنسرت با قیمت 32.5 دلار بخرید و نزدیک به 14 دلار صرفهجویی کنید.
یکی از دلایلی که Ticketmaster توانسته است این هزینهها را بدون اعتراض از مردم دریافت کند رقابت کم در بازار تجاری فروش بلیت بوده است. این شرکت قراردادهای انحصاری با بسیاری از شرکتهای ایالات متحده دارد. در سال 1994، یک طرفدار موسیقی راک با نام Pearl Jam، در خصوص بالا بودن هزینههای دریافت شده از سوی Ticketmaster و تلاش برای انحصاری کردن این صنعت به وزارت دادگستری ایالات متحده شکایت کرد. اما در نهایت این وزارتخانه اعلام کرد که Ticketmaster از هیچ قانونی تخلف نکرده است.
7. راهنمای Web 2.0، کمکی نمیکند.
درصد موافقت: 49
تکنولوژی Web 2.0 از برنامههای مفیدی که با واسطهای کاربری زیبایی آراسته شدهاند پشتیبانی میکند. اما اگر شما در هنگام کار با این برنامهها بخواهید از راهنمای آنها استفاده کنید و برای این منظور بر روی لینک راهنمای سایت کلیک کنید خواهید دید که در نهایت به بنبست خواهید رسید.
دلیل آن این است که بسیاری از پاسخهای قرار داده شده در صفحات راهنما و سئوالات رایج (FAQ) بسیار کلیتر و بدیهیتر از آن است که مشکلی را حل کنند. برای نمونه یک برنامه ممکن است در یک مرورگر بدرستی کار نکند چرا که یک plug-in مرورگر از کار افتاد است و یا برنامه دیگری که بر روی آن سیستم قرار گرفته با این برنامه جدید ناسازگاری دارد اما در صفحه راهنما و یا سئوالات رایج این سایتها این مشکلات بصورت جزئی پاسخ داده نشدهاند.
بجای قرار دادن راهنماهای کلی در این سایتها میتوان از فارومها، اتاقهای چت، ویکیها و سایر مواردی که کاربران بتوانند خودشان از روی تجربیات و یا تخصصشان در خصوص این مشکلات در محیطی ارتباطی به یکدیگر کمک کنند استفاده گردد.
8. گرانی کتابهای الکترونیک
درصد موافقت: 41
هزینه انتشار و توزیع کتابها بصورت الکترونیک باید بسیار کمتر از چاپ و کپی آن به شیوه دشوار سنتی باشد. پس چرا کاربران باید هزینهای برابر و در برخی موارد بیشتر بابت خرید یک کتاب الکترونیک بپردازند؟ برای نمونه نسخه الکترونیکی کتاب The Secret اثر Rhonda Byrne در eBooks.com به قیمت 15.29 دلار بفروش میرسد؛ در حالی Amazon.com نسخه چاپی همین کتاب را با جلد رحلی بهمراه ارسال به درب منزلتان 13.17 دلار میفروشد که واقعاً عجیب است!
بطور میانگین ناشران قیمت کتابهای الکترونیک خود را بین 8 تا 16 دلار قرار میدهند و این همان محدوده قیمتی است که برای نسخ چاپی لحاظ میشود. شاید دلیل آنها این است که بخش زیادی از این قیمتها مربوط به هزینهای است که نویسندگان اثر بابت فروش هر کتاب بیتوجه به نوع چاپ و فروش دریافت میکنند. ناشران میگویند آنها مشغول طراحی مدلی برای قیمت گذاری فروش کتابهای الکترونیک هستند که نتیجه آن مشخص خواهد کرد مردم چقدر پول بابت خرید یک رمان الکترونیک، باید بپردازند. همچنین آنها مشغول بررسی این موضوع هستند که فروش کتابهای الکترونیک چه اثری بر روی فروش کتابهای چاپی خواهد گذاشت.
9. ویدیوهای ناامیدکننده
درصد موافقت: 38
کیفیت تصاویر فیلمهای ویدیویی تحت وب هر روز بهتر میشوند اما کمبود محتویات با کیفیت باعث شده است که کاربران کمتر بتوانند از فیلمهای ویدیویی موردنظرشان بصورت آنلاین استفاده کنند.
برخی شبکهها بخصوص ABC و CBS قرار دادن نمایشهای تلویزیونی خود بر روی اینترنت را آغاز کردهاند اما مصرفکنندگان هنوز در پیدا کردن برنامههای موردعلاقهشان با قیمت مناسب دچار مشکل هستند.
در بخش نمایشهای تلویزیونی Apple's iTunes Music Store هر اپیزود یک موسیقی پاپ با قیمت 1.99 دلار بفروش میرسد. اما Rafat Ali کسی که بحث رسانههای دیجیتال را از طریق PaidContent.org دنبال میکند میگوید که همه نمایشها در حال حاضر قابل دسترس نیستند چرا که صاحبان آثار بزرگ (نظیر HBO) نگرانند که ارائه نسخههای آنلاین از نمایشهایشان، فروش برنامههایشان از طریق تلویزیونهای کابلی را تحت تاثیر قرار دهد.
"من نمیتوانم بصورت آنلاین آخرین نسخه The Sopranos را خریداری کنم چرا که HBO آنرا بصورت آنلاین ارائه نکرده است. این یک ناامیدی بزرگ برای علاقمندان است." Ali ادامه میدهد: "هنوز بسیاری شرکتهای مردد، علاقهای به قرار دادن برنامههایشان بر روی وب ندارند."
10. خستگی از دنیاهای مجازی
درصد موافقت: 9
با وجود وعده و وعیدهایی که در خصوص دنیاهای مجازی نظیر Second Life است ما بسیار متعجب شدیم که تعداد کمی از خوانندگان ما به این موضوع علاقه نشان میدهند. بیش از نیمی از نظردهندگان ما گفته بودند از کیفیت این محیطها بسیار ناراضی هستند و تنها 25 درصد آنها از کیفیت این محیطها ابراز رضایت کرده بودند.
تحلیلگر Yankee Group، Christopher Collins در این خصوص میگوید در زمانی که شبکههای اجتماعی نظیر MySpace و Facebook رشد سریعی را شاهد هستند بزرگترین دنیای مجازی، یعنی Second Life از سال 2006 تا کنون نرخ رشد کمتری داشته است.
تازهواردان دنیاهای مجازی (که اکثراً از طریق وعدههای رسانهها به این محیطها پیوستهاند) اغلب بعد از مدتی این محیطها را ترک میکنند. این محیطها دارای واسطهای کاربری قدیمی و خطاهای نرمافزاری زیادی هستند. بر اساس آماری که Second Life در 7 اکتبر 2007 اعلام کرده است این سایت در مجموع 10 میلیون عضو دارد. اما تنها 1.3 میلیون (13 درصد) آنها در طول یک ماه قبلش به سایت وارد شده بودند. و از این تعداد، 338000 نفر در طول هفته پیش از آن به سایت وارد شده بودند.
برای جذب کاربران بیشتر، دنیاهای مجازی ناچار هستند که از واسطهای کاربری جدیدتری استفاده کنند که بسیاری از چیزهای دنیای واقعی را در آن نمایش دهد. آنها شاید بتوانند به این هدف برسند در صورتی که نرمافزارهایشان را توسعه و تکنولوژیهای جدید را بکار گیرند و البته از کاربرانشان نیز درس بگیرند.
وبِ بهبودیافته؛ وب امروز، شایستگی این عنوان را نخواهد داشت مگر زمانی که صاحبان سایتها و کاربران همه با هم تلاش کنند تا این مشکلات را برطرف سازند تا همه بتوانند از آنچه میخواهند بدرستی بهره گیرند.
10 مشکل بزرگ وب
پاسخ با نقل قول
