طراحی صنعتی
دیباچه: آیا باید محصولات زیبا را در موزه‌ها و نمایشگاه‌ها دید؟ یا اینکه باید دنیایی داشته باشیم که زیبایی در گوشه‌گوشه آن جلوه‌گر باشد؟رشته طراحی صنعتی براساس دیدگاه دوم شکل گرفته است. البته نباید تصور کرد که رشته طراحی صنعتی فقط به زیبایی محصولات می‌اندیشد بلکه این رشته معتقد است که در ساخت محصولات مورد استفاده بشر باید از لطافت، زیبایی و ظرافت هنر و همچنین فناوری و کارآیی علم بهره گرفت تا بتوان زندگی زیباتر و راحت‌تری داشت؛ یعنی طراحان صنعتی توسعه دهنده و تکامل‌بخش محصولاتی هستند که ما هر روزه از آنها استفاده می‌کنیم. این رشته‌ که‌ شالوده‌ای‌ از علم‌، صنعت‌ و هنر است‌؛ به‌ طراحی‌ تمامی محصولات‌ می‌پردازد؛ یعنی‌ کلیه‌ لوازم‌، تجهیزات‌ و محصولاتی‌ که‌ مورد استفاده‌ انسان‌ است‌، از لوازم‌ آشپزخانه‌ گرفته‌ تا محصولات‌ بسیار پیچیده‌ مثل‌ سیستم‌های‌ کامپیوتری‌ را طراحی‌ می‌کند. طراحی‌ صنعتی‌ تلاش‌ می‌کند که‌ سختی‌ و خشونت‌ صنعت‌ را از آن‌ بگیرد تا محصول‌ صنعتی‌ برای‌ مشتری‌ لطیف‌ گردد و در این‌ کار هم‌ منافع‌ کارفرما و هم‌ استفاده‌ کننده‌ را در نظر می‌گیرد. گفتنی است که امروزه دیدگاه‌های جدیدی در زمینه طراحی صنعتی ارائه شده است. برای مثال در طراحی باید دقت کرد که کالای مورد نظر به طبیعت ضرری نرساند و قابل بازیافت باشد. یک‌ طراح‌ صنعتی‌ براساس‌ اطلاعات‌ به‌ دست‌ آمده‌، در نهایت‌ با توجه‌ به‌ فرهنگ‌ بومی‌، اقتصاد، روانشناسی‌، دیدگاه‌های‌ هنری‌، روش‌های‌ تولید، تکنولوژی‌ تولید، نوع‌ مواد مورد استفاده‌ و مسائل‌ زیست‌محیطی‌، طرح‌ محصولی‌ جدید را ارائه‌ می‌دهد یا یکی‌ از معایب‌ محصولات‌ قدیمی‌ را برطرف‌ می‌سازد.

توانایی‌های‌ لازم‌ :
در رشته‌ طراحی‌ صنعتی‌، خلاقیت‌ حرف‌ اول‌ را می‌زند و دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید توانایی‌ نوآوری‌ و تفکر خلاق‌ را داشته‌ باشد؛ یعنی‌ هم‌ هنر و هم‌ صنعت‌ را درک‌ کرده‌ و هم‌ قدرت‌ مدیریت‌ داشته‌ باشد و علاوه‌ بر موارد فوق‌ تا حدودی‌ با مباحث‌ کاربردی‌ علوم‌ پایه‌ مثل‌ فیزیک‌، شیمی‌، هندسه‌ و زیست‌شناسی‌ آشنا باشد. دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید نگاه‌ خود را به‌ اطراف‌ و اشیاء دقیق‌تر کند‌ و پیوسته‌ نیازهای‌ فردی‌ و اجتماعی‌ افراد را در ذهن‌ خود مرور نماید. او باید به‌ راحتی‌ با محیط‌های‌ کاری‌ ارتباط‌ برقرار کرده‌ و تجارب‌ خود را از نظر فنی‌ گسترش‌ دهد به‌ گونه‌ای‌ که‌ بتواند عملکرد طرح‌ خود را کاملاً توجیه‌ نماید و تمامی‌ مراحل‌ اجرایی‌ آن‌ را زیر نظر داشته‌ باشد.



موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
متأسفانه‌ در کشور ما تکنولوژی‌ تولید پایین‌ است‌ و ما تولیدات‌ محدودی‌ داریم‌ و 99% همین‌ تولیدات‌ محدود نیز کپی‌ از تولیدات‌ خارجی‌ است‌؛ یعنی‌ کارخانه‌دارها برای‌ طرح‌ جدید سرمایه‌گذاری‌ نمی‌کنند. برای‌ همین‌ فرصت‌های‌ شغلی‌ طراحان‌ صنعتی‌ بسیار محدود است‌. از سوی‌ دیگر در کشور ما ارتباط‌ نزدیکی‌ بین‌ صنعت‌ و دانشگاه‌ وجود ندارد و به‌ همین‌ خاطر صاحبان‌ صنایع‌ این‌ رشته‌ را نمی‌شناسند و حتی‌ در بسیاری‌ از کارخانه‌ها یک‌ مهندس‌ مکانیک‌، کار طراح‌ صنعتی‌ را انجام‌ می‌دهد؛ یعنی‌ هم‌ طرح‌ یک‌ محصول‌ و هم‌ تولید آن‌ برعهده‌ مهندس‌ مکانیک‌ است. بنابراین‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ هنوز حضور فعالی‌ در صنعت‌ ندارند و تنها در بحث‌ مبلمان‌ شهری‌، صنعت‌ راه‌آهن‌ و تا حدودی‌ لوازم‌ خانگی‌ و صنعت‌ خودروسازی‌ فعالیت‌ می‌کنند.

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
آشنایی‌ با هنر در تاریخ‌ ، مواد و روش‌های‌ ساخت‌، کارگاه‌ طراحی‌ پایه‌ ، مبانی‌ هنرهای‌ تجسمی‌ ، عکاسی‌ پایه‌، ریاضی‌ کاربردی‌ ، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، هندسه‌ ، فیزیک‌ ، شیمی‌ کاربردی‌ ، تاریخ‌ طراحی‌ صنعتی‌، مهندسی‌ عوامل‌ انسانی‌ ، حجم‌سازی‌ ، کارگاه‌ طراحی‌ صنعتی‌ ، فرم‌ و فضا، مدل‌سازی‌ ، هنر و تمدن‌ اسلامی‌ ، طراحی‌ فنی‌ ، طراحی‌ به‌ کمک‌ کامپیوتر، ارزیابی‌ تولیدات‌ صنعتی‌، پروژه‌ طراحی‌ صنعتی‌ (پروژه‌ طراحی‌ صنعتی‌ در هر ترم‌ به‌ یک‌ مسئله‌ خاص‌ مثل‌ بسته‌بندی‌، طراحی‌ صنعتی‌ در حال‌ و آینده‌، مبلمان‌ یا بیونیک‌ می‌پردازد)، اقتصاد و مدیریت‌ تولیدات‌ صنعتی‌، جامعه‌شناسی‌ صنعتی‌ ، پروژه‌ نهایی‌.

منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش و



گردآورنده:طه - Borna66