1ـ روشهای جمعآوری از طبیعت
جهت نمونهبرداری و جمعآوری کرمهای خاکی روشهای متعددی وجود دارد اما نکته مهم زمان و مکان نمونهبرداری میباشد زیرا کرمهای خاکی همیشه و همه جا پراکندگی یکسان ندارند. بهترین زمان جهت نمونهبرداری هنگامی است که بر اثر بارندگی زیاد، کرمها جهت تنفس به سطح خاک میآیند مانند فصلهای معتدل و مرطوب سال.همچنین مکانهای نمونهبرداری بسته به اینکه هدف از نمونهبرداری چه باشد تفاوت دارد. بطور کلی میتوان گفت، برای پیدا کردن کرمهای خاکی که رنگ بدن آنها قرمز و از لحاظ جثه کوچک هستند، جنگلها و مرغزارها جای مناسبی است و برای کرمهای خاکی کرم و خاکستری رنگ، خاکهایی که مواد معدنی آنها زیاد است مکان مناسبی است
و .... .نکته مهم دیگری که قبل از انجام نمونهبرداری بایستی مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام نمونهبرداری میباشد، زیرا پس از به دست آوردن کرمهای خاکی جهت مراحل بعدی آزمایشات، کارهای مختلفی بر روی آن صورت میگیرد، معمولاً 4 دلیل عمده برای نمونهبرداری وجود دارد که عبارتند از:
الف ـ تشخیص و شناسایی کرمهای خاکی یک منطقه
ب ـ تعیین جمعیت کرمهای خاکی و بررسی میزان پراکندگی آنها در واحد سطح
ج ـ بدست آوردن تعداد زیادی کرم خاکی جهت کشت و پرورش
د ـ جمعآوری کرمهای خاکی تکثیر شده در بسترهای مصنوعی جهت عرضه (تولید انبوه یا نیمه صنعتی)
از جمله روشهای جمعآوری کرمهای خاکی میتوان به روش دستی، مکانیکی، الکتریکی و شیمیایی اشاره نمود که در ادامه هر یک از این روشها را شرح خواهیم داد.
1ـ1ـ روش دستی
در این روش فقط احتیاج به یک بیل میباشد که توسط آن خاکهای منطقه مورد نظر را زیرورو کرده و کرمهای خاکی در میان خاکها را با دست جدا مینمائیم. از این روش برای اهداف الف و ج که در بالا یادشده استفاده میشود.
2ـ1ـ روش الکتریکی
بدین ترتیب میباشد که دو الکترود بطول 75 سانتیمتر و عرض 8 تا 10 میلیمتر را در خاک محل مورد نظر فرو میکنیم و آنرا به جریان برق وصل مینمائیم هدایت الکتریکی خاک به رطوبت آن بستگی دارد. اما معمولاً نفوذ جریان برق به اعماق خاک سبب بالا آمدن کرمها از نقبهای زیر زمینی خودشان میشود. گر چه اگر سطح خاک خشک باشد کرمها بر عکس به سطح زیرین و یا پائین حرکت خواهند کرد با این روش کرمهایی که در حدود 20 سانتیمتری تا یک متری الکترود هستند تحریک میشوند این روش برای نمونهبرداری از کرمهای خاکی که در مناطق عمیق خاک زیست میکنند استفاده میشود.
3ـ1ـ روش شیمیایی
از مواد شیمیایی مختلف که به صورت محلول در آمدهاند جهت بالا آمدن کرمهای خاکی از خاک استفاده میشود. به عنوان مثال محلول کلرید جیوه، فرمالین، آبنمک، پرمنگنات پتاسیم و ...
اگر 15 میلیلیتر محلول کلرید جیوه را در لیتر آب حل نمائیم و آنرا بسطح خاک بریزیم کرمها سریعاً به سطح خاک خواهند آمد و یا اگر 5/1 گرم پرمنگنات پتاسیم را در 8/6 لیتر آب حل نمائیم میتوانیم برای یک مترمربع آنر مصرف نمائیم. 25 میلیلیتر فرمالین 40 درصد را در 56/4 لیتر آب حل نموده و سپس میتوان در 36/0 مترمربع به کار گرفت که رایجترین و سهلالوصولترین روش میباشد ولی اگر کرمها را جهت پرورش و نگهداری بخواهیم بایستی بلافاصله آنها را بوسیله آب شستشو دهیم و اثر فرمالین را از بدنشان پاک نمائیم. اما مناسبترین و بیضررترین روش جهت بالا آمدن کرمهای خاکی استفاده از آب نمک غلیظ (در حد اشباع) میباشد. در این روش کرمهای خاکی بدست آمده آسیبی ندیده و میتوان در کلیه اهداف نمونهبرداری از آنها استفاده نمود.
ادامه...
منابع: روش های جمع آوری کرم خاکی