شيوه خراساني قسمت دوم
تاریخانه دامغان ( شیوه خراسانی ) :
این مسجد یکی دیگر از مساجد اولیه اسلامی ( قرن دوم هجری ) و با شیوه خراسانی بنا شده است . بخشی ازاین مسجد چندین بار دوباره سازی شده است . صحن بزرگ آن تقریبا چهار گوش می باشد و در اطراف آن رواق هایی با طاق ضربی روی پایه هایی مدور قرار دارد .
نقشه کلی مسجد ساده و بی پیرایه و شبیه یک حیاط اندرونی است . ساختار کلی این مسجد و مصالح آن در حین سادگی شبیه طرح بناهای دوران ساسانی است و نوع آجر چینی آن و ابعاد آجرهای آن قرمز رنگ و ستون ها بیشتر شبیه طرح بناهای دوران ساسانی نیز می باشد . در رواق های اطراف حیاط دهانه وسط نسبت به دهانه های دیگر ارتفاع بیشتری دارد . قوس های آن ابتدا بدون تیزه و صاف بوده اند و قوسهای جناقی ( تیره دار ) بعدها زده اند .

مسجد اولیه جامع اصفهان ( شیوه خراسانی ) :
Copyright:
كتاب آشنايي با شيوه هاي معماري سنتي ايران ( استاد پير نيا)

کاوش های اخیر نشان می دهد ، طرح اصلی و ابتدایی مسجد جامع اصفهان شبستانی ( 156 هجری قمری ) این مسجد بزرگ، تاریخی کهن دارد و در دوره های مختلف تغیرات کلی در آن شده است . تقریبا از تمامی دوره ها ، سلسله ها و پادشاهان ایرانی بعد از اسلام در آن اثر و کتیبه ای دیده می شود و به ویژه در عهد سلجوقی ، تیموری و صفوی . نظر به این که مسجد کنونی دارای شیوه ای بیشتر رازی است .

مسجد جامع نائین ( شیوه خراسانی ) :

یکی از بناهای شیوه خراسانی ( شبستانی ) است . قدیمی ترین قسمت مسجد مربوط به شبستان جنوبی است .
تغییرات زیادی در دوره های بعد از جمله در زمان آل بویه در آن دیده شده ، لذا مسجد ترکیبی است از شیوه خراسانی و رازی را نشان می دهد .

مسجد جامع نیریز ( شیوه خراسانی ) :

این مسجد در اصل شیوه خراسانی داشته ، بعدها ملحقاتی به آن اضافه شده است. طرح اولیه این مسجد شبستانی در جنوب ، و ایوانی در مقابل شبستان داشته است . گروهی از کارشناسان عقیده دارند که قبل از آن ، این مسجد آتشکده بوده است .