مرحوم « سيد محمدبن علي اکبر» مشهور به « سلطان الواعظين شيرازي» فرزند اشرف الواعظين حاج علي اکبر در حدود سال 1275 ش. (1314 ق.) در تهران متولد شد و مقدمات را در تهران فرا گرفت.
سپس در 12 سالگي به همراه پدرش به عراق رفت و مدت دو سال در کربلا، سطوح متوسطه را خواند. سپس در خدمت پدر به کرمانشاه عزيمت نمود و به تبليغ شريعت پرداخت.
سيد محمد سپس براي تکميل علم و کمال خويش به کشورهاي عراق، سوريه، فلسطين، اردن، مصر و هندوستان مسافرت نمود و با گروه هاي بسياري از يهوديان، مسيحيان، برهمائيان و مسلمانان اهل سنّت و .... مناظرات ديني و مذهبي داشت .
علاوه بر آن، آثار گرانبهايي از وي به جاي مانده که صد مقاله سلطاني در رد بر يهود و نصارا و نيز گروه رستگاران يا فرقه ناجيه در دو جلد از آن جمله اند.
مرحوم سلطان الواعظين ، در ربيع الاول سال 1345 هجري قمري درحالي که بيش از سي سال نداشت، بعد از تشرف به حج از طريق دريا، به کراچي و ديگر شهرهاي مهم هند و پاکستان رفته و بنا به درخواست دوستان خود و با توجه به شهرتي که داشته، جلسات مناظره متعددي با علماي هندو و ساير مذاهب اسلامي برگزار مي کند.
از جمله آن ها جلسه اي بوده که در حضور گاندي برگزار شده و با پيروزي او به اتمام رسيده است و در جرايد آن روزگار هند چاپ مي شود.
در شعبان همان سال هم به دعوت « سيد عنايت عليشاه نقوي» (مدير هفته نامه در نجف) و «محمد سرور خان» (از با نفوذترين خاندان قزلباش پاکستان) براي اجراي تنها برنامه سخنراني عمومي خود به زبان فارسي در هند، « سيالکوت» و از آنجا به « پيشاور» پاکستان که در مرز افغانستان واقع شده مي رود.
جلسات سخنراني، عصرها در امام باره (حسينه) مرحوم « عادل بيک رسالدار» با موضوع « اثبات امامت» برگزار مي شد و گاهي تا سه ساعت به طول مي انجاميد!
روزي دو نفر از روحانيان اهل سنت به نام هاي «حافظ محمد رشيد» و «شيخ عبدالسلام» که اهل ملتان کابل بودند، به ملاقات ايشان آمده و تا ده شب مشغول مناظره مي شوند. اين جلسات که در منزل شخصي به نام « ميرزا يعقوب علي» برگزار مي شد و تا شش ساعت و گاه تا طلوع فجر ادامه مي يافت، با حضور چهار نفر خبرنگار و حدود دويست مستمع شيعه و سني اهميتي يافته و گزارش آن هر روز صبح در جرايد منتشر مي گردد.
بعدها خود سلطان الواعظين از روي گزارشات چاپ شده در جرايد، اين مناظرات را در کتابي به نام « شب هاي پيشاور» مرتب و چاپ کرد.
مرحوم سلطان الواعظين شيرازي سرانجام در هجدهم مهر 1350 ش. برابر با بيستم شعبان 1319 ق. در 75 سالگي در تهران درگذشت و با تشييع با شکوهي در مقبره ابوحسين به خاک سپرده شد.
لینک دانلود کتاب شبهای پیشاور- حجم 15.5 مگابایت
http://valiasr-aj.com/lib/pdf/shabhaye_pishavar.pdf
منبع : ولی عصر (عج)