نگاهی بر پاتوفیزیولوژی:
لیپیدها ماکرومولکولهای ساختمانی هستند که شامل:چربی، اسید چرب، کلسترول و تری گلیسرید هستند.
نقش حیاتی لیپیدها:۱)ذخیره انرژی زیست شیمی ۲ )عایق گذاری۳)ترکیب غشای سلول ۴)تنظیم متابولیسممحیط های گوناگون، ژنتیک و فاکتورهای پاتولوژیکی مسیر متابولیسم لیپوپروتئینها را تغییر می دهد، همچنین روی چربی خون و غلظت های لیپوپروتئین و تغییر ریسک بیماری CAD (بیماری سرخرگ کرونر) موءثر هستند.فاکتورهای پاتولوژیکی شامل:جنس، سن، توزیع چربی بدن، ترکیب رژیم غذایی، مصرف سیگار، بعضی داروها، وراثت و ژنتیک و شرکت در فعالیتهای فیزیکی روتین است. زمانی که این فاکتورها با هم ترکیب شوند، غلظت چربی خون و لیپوپروتئین را افزایش می دهند. شرایطی که به dyslipidemia اشاره میکند:
- هایپرلیپیدمیا بالا رفتن TG و کلسترول را نشان می دهد.
- هایپر تری گلیسریدمیا افزایش غلظت TG را نشان می دهد.
- هایپر کلسترولمیا افزایش غلظت کلسترول خون را نشان می دهد.
- افزایش زیاد چربی بعد از صرف غذا توسط سطوح زیاد TG در خون مشخص می شود.
- LDL-C بالا با غلظت بیشتر ازmg/dl ۱۶۰ است.
- HDL-C پایین با غلظت کمتر ازmg/dl 40 است.
- هایپر لیپوپروتمیا یا دیس لیپو پروتمیا افزایش غلظت لیپو پروتئین را نشان میدهد.
هایپرلیپوپروتمیا ممکن است اثر ثانوی یک بیماری باشد، مانند:
- دیابت ملیتوس
- مشکلات کلیه ای
- هایپو تیروئیدیسم
- مشکلات نفرونی کلیه
NCEP (برنامه ملی آموزش و درمان کلسترول) استانداردهایی را برای لیپید و لیپوپروتئین توصیه میکند که LDL برای همه ی اشخاص حدود ۱۰۰mg/dl باشد اما برای اشخاص با خطر بالا حدود ۷۰mg/dl باشد که این یک هدف درمانی بهینه است. تأثیر تمرینات ورزشی:
- کاهش غلظت TG (تری گلیسرید)
- کاهش میزان افزایش چربی خون بعد ازصرف غذا
- کاهش غلظت ذره های کوچک LDL
- افزایش تعداد ذره های بزرگ LDL
- افزایش غلظت HDL-C (اما نه همیشه)
- افزایش فعالیت آنذیم های لیپوپروتئین (LPL; LCAT;CETP)
- عدم تغییر در lp(a)
- بهبودی کنترل قند
تمرینات ورزشی انتقال معکوس کلسترول را بالا میبرد و بوسیله یک رژیم کم چربی، کاهش وزن و کاهش در سلولهای چربی افزایش می یابد. بنابراین تمرینات ورزشی بطور مستقیم (بوسیله افزایش فعالیت lpl) و بطور غیر مستقیم (بوسیله کاهش در وزن و چربی بدن) لیپید خون و منحنی لیپوپروتئین را بهبود میبخشد.برای همه ی بیماران تحت درمان با اختلالات چربی ورزش روزانه توصیه میشود.کاهش کالری رژیم غذایی باعث کاهش وزن و کلسترول معمول و LDL-Cو افزایش HDL-C میشود.رژیم غذایی کم چربی و پر کربوهیدرات HDL-C را کاهش میدهد و غلظت TG را رفزایش میدهد. ورزش تأثیرات این رژیم را روی این غلظت ها کاهش میدهد.چندین فاکتور مهم در درمان ورزشی لیپید و لیپوپروتئین کلیدی هستند:
- کل انرژی مصرفی تمرین یا کل حجم تمرین هفتگی
- ورزش افزایش HDL-C را تحریک میکند و TG و میزان چربی خون بعد ار صرف غذا را کاهش میدهد
- رابطه تمرین با تغییر لیپید به نوع و وضعیت ورزش بستگی دارد
توصیه هایی برای تست های ورزشی:
- وقتی dyslipidemia بطور مادرزادی مطرح شده باشد، اما شخص هیچگونه علائم و نشانه های دیگر (مثل CAD یا نارسایی کلیه ای) ندارد، پروتکل تستهای ورزشی نرمال استفاده شده برای جمعیت هایی که خطر CAD را دارند دنبال می شوند.
هدف ابتدایی تست های ورزشی، تشخیص دادن CAD و تعیین شدت مناسب برای تمرینات ورزشی هوازی است.توصیه هایی برای برنامه های ورزشی: تجویز ورزش برای dyslipidemia دستیار داروهای کاهش دهنده لیپید است.¡ آستانه مصرف انرژی برای سطوح بهبود لیپید و لیپوپروتئین های مختلف متفاوت است. مثلأ، غلظت های TG یا هایپرتری گلیسریدمیا بعد از ۲ هفته تمرینات ایروبیک(۴۵min/day) در روزهای متوالی ممکن است کاهش پیدا کند، در حالیکه غلظت معمول کلسترول پلاسما تغییر نمی کند مگر اینکه ورن بدن کاهش یابد.
¡ غلظت HDL-C بصورت پیاپی بوسیله ورزش افزایش می یابد.¡ هدف ابتدایی تمرینات ورزشی درای لیپید و لیپوپروتئین ها مصرف کالری است، بنابر این ورزشهای هوازی اساس برنامه تمرینات ورزشی است¡ تمرینات ورزشی مقاومتی و انعطاف پذیری در کنار برنامه تمرینی ایروبیک برای درمان dyslipidemia ابتدایی طراحی شده زیرا این سبک ورزشها بطور قابل توجهی کالری مصرف نمی کند.شیوه تمرینات برای ایجاد تغییرات مطلوب در لیپید خون:
- باشدت ملایم انجام شود(۴۰-۸۰% حداکثر ظرفیت عملکرد
- بعضی مواقع انجام میشود(۵ روز در هفته)
- یک بار در روز انجام شود
- ترکیب تمرینات مقاومتی بعنوان بخشی از برنامه ورزشی
داروها وبرنامه های ویژه برای برنامه ریزی ورزشی:
- ترکیب استفاده بازدارنده های ریداکتاز و فیبریک اسید ممکن است باعث آسیب عظله و محدودیت اجرای ورزشی شود.
- داروهایی که در طول دوره تمرینی استفاده می شود باید بررسی شده باشد.
- چاقی ممکن است انتخاب دوره تمرینی را محدود کند.