سلامت جسمي و رواني، افزايش اعتماد به نفس، علاقه بيشتر به تلاش و جنب و جوش و ياد گرفتن احترام به ديگران از جمله مزاياي عالي ورزش در كودكان است.
آنها تمرين، نظم و رقابت را با شادي مي پذيرند، زيرا بازي و تحرك، جزئي از طبيعت كودك است. با فرارسيدن تابستان و تعطيلي مدارس، فرصت بيشتري براي بازي و فعاليت به بچه ها مي دهد. از طرفي هم تبليغات كلاس هاي ورزشي مختلف نيز، انتخاب را براي خانواده ها مشكل مي كند. در ادامه سعي شده تا نخست در مورد فوايد ورزش براي بچه ها و آشنايي مختصر با چند رشته ورزشي اطلاعاتي ارائه گردد.


انتخاب نوع فعاليت كودك به طبيعت و علائق او بستگي دارد. ممكن است كودكان خجالتي كاراته را انتخاب كنند تا شيوه دفاع از خود را بياموزند. بچه هاي علاقه مند به طبيعت، اسب سواري، دوچرخه سواري، كوه نوردي، اسكي، شنا و ... را دوست دارند.
بچه هايي با اندام ظريف و يا قواي بدني خوب تمايل به دو ماراتون دارند كه لازمه آن چابكي و سرزندگي است. كودكاني كه مي خواهند هميشه از همه جلوتر باشند، به ورزش دوميداني علاقه مندند. بسياري از بچه ها نيز ورزش هاي گروهي مانند فوتبال، واليبال و بسكتبال را به خاطر فضاي شاد اين بازي ها دوست دارند. روحيه اتحاد و علاقه به پيروزي، انگيزه هاي قوي است كه در اين ورزش ها ديده مي شود.


سن شروع ورزش در بچه ها
 بسياري از والدين اين سوال را مطرح مي كنند كه كودكانشان از چه سني مي توانند ورزش را آغاز كنند. در واقع مي توان گفت كه كودك از سنين خيلي پايين قادر به انجام فعاليت هاي ورزشي است. شناي نوزادان نمونه اي روشن از اين موضوع است. همچنين ديده مي شود كه كودكاني كوچك بسيار عالي سوار كاري مي كنند. اما در اين موارد، ورزش ها نبايد تمرينات جدي ورزشي تلقي شود چرا كه حركات و قدرت هماهنگي و هم زمان سازي، عادت كردن به تمرينات، افزايش احساس راحتي در يك محيط مانند استخر، يادگرفتن توانايي تسلط بر بدن، ارتباط برقرار كردن با ديگران و... در كودك هنوز به حد عالي خود نرسيده است. مثلابه ندرت ممكن است كودكي بتواند تا قبل از سن پنج سالگي، بدون حلقه نجات شنا كند. يادگيري تمريناتي كه كودك با علاقه آنها را انجام مي دهد، تا حد زيادي در افزايش اعتماد به نفس و ارتباط او با ديگران كمك مي كند.

از سن 6 يا 7 سالگي، توانايي هايي جسمي كودك در حدي است كه او قادر خواهد بود تمرينات جدي را دنبال كند. بين 7 تا 13 سالگي، توانايي يادگيري بچه ها بسيار عالي است، حافظه خيلي خوب عمل مي كند، نرمي، چابكي و حس تعادل در حال پيشرفت است و بايد گفت كه تحمل و استقامت آنها كمتر از بزرگسالان نيست.
تحقيقات انجام شده نشان مي دهد كه كودكان در سنين 7 تا 11 سال، توانايي بالايي در هماهنگي حركات دارند و از حدود 9 يا 11 سالگي، علاقه زيادي به نتيجه تمرينات ورزشي از خود نشان مي دهد. كودك درك مي كند كه ورزش تا چه حد ارزش او را بالامي برد. همچنين در اين مدت، او به احساسات مختلف خود مانند تهاجم، مخالفت و تسلط جهت مي دهد و از 11 سالگي به بعد، توانايي برنامه ريزي براي اهداف آينده خود را ابراز مي كند. پس از اين بايد منتظر دوران نوجواني بود تا روند رسيدن او به سن بلوغ به طور پايدار پيشرفت كند، از لحاظ جسمي به تعادل برسد ، شخصيتش شكل گيرد و حضورش در اجتماع به ثبات برسد. كار با تمام قوا، مفيد و ثمربخش خواهد بود.

توجه داشته باشيد كه تمرينات جسماني در بچه هاي خيلي كوچك بايد طبيعي و خودجوش باشد. فعاليت هاي شديد احتمال آسيب به ستون مهره ها و ماهيچه ها را در پي دارد و حتي ممكن است باعث برخي ناهنجاري ها در بزرگسالي نيز شود.


تاثيرات چند رشته ورزشي در بچه ها

 شنا
يادگيري شنا براي كودك لازم است چرا كه مي تواند تضمين كننده حيات او در موقعيت هاي خطرناك باشد. به علاوه، شيوه مناسبي براي افزايش اعتماد به نفس نيز به حساب مي آيد. به جز تاثير مثبتي كه اين ورزش بر سلامتي دارد حركات آرام و بي فشار آب احساس آرامش بخشي به كودك مي دهد. در مجموع شنا به عضله بندي ماهيچه هاي پشت و ستون مهره ها كمك مي كند و در برخي موارد انحراف جانبي ستون مهره ها را كاهش مي دهد. همچنين توانايي و گنجايش سيستم قلبي عروقي و ريه ها كودك كه در حال رشد است را نيز افزايش مي دهد. با اين حال، براي اينكه از سن خيلي پايين شناگر ماهري شود، زياد به او فشار نياوريد. پس از 7 سالگي وقت كافي براي قهرماني خواهد داشت.

دوچرخه سواري
 اين ورزش كنترل و مهارت را در كودك در حد بالايي افزايش مي دهد و حتي او را از آنطور كه بوده بالاتر مي برد، درست مانند اينكه از خودش سبقت بگيرد.به علاوه اصل ايمني حتما بايد رعايت شود و كودك حتما از كلاه ايمني، دستكش و آرنج بند استفاده كند.

فوتبال
 همه بچه ها چه دختر و چه پسر از سن شش هفت سالگي در قالب توپ بازي به شكل مبتديانه در تيم هاي 5 نفره فوتبال بازي مي كنند. در اين موقع فوتبال فقط براي آنها سرگرمي است و بدن اينكه به رقابت و قوانين آن فكر كنند، اصول بازي را ياد مي گيرند. هرنيمه 10 تا12 دقيقه طول مي كشد و بين آن نيز استراحت مي كنند. جو بازي براي بچه ها دوست داشتني است و روند بازي به رشد حركتي، فكري و هيجاني آنها كمك مي كند. در پايان نيز با صرف ميان وعده اي بازي تمام مي شود. همچنين كودك در عين حال كه به برتري مي رسد سرزنده و شاداب است. قوانين بازي در واقع قوانين زندگي را به او مي آموزد. او به يك تيم تعلق دارد و جايگاه خود را در آن پيدا مي كند. در حالي بازي مي كند كه به ديگران توجه دارد و حقوق آنها را رعايت مي كند. بازي به او مي آموزد كه با شور، هيجان و بخشندگي زندگي كند.

ژيمناستيك
 اين ورزش كه با تمرينات تعادلي، چرخش، پرش و ... همراه است از سن 4 سالگي براي بچه ها قابل انجام است. خيلي زود كودك با رعايت احتياط و به تدريج روي نرمش و انعطاف پذيري، سرعت انجام تمرين، كشيدگي عضلات و هماهنگي حركات كار مي كند. ورزش ژيمناستيك به هماهنگي اندام هاي بدن كمك مي كند.

جودو
 جودو در اصل هنري رزمي است كه بيشتر متناسب بچه هايي است كه به آن علاقمندند. اين ورزش به كودك امكان مي دهد كه پشت را در وضعيت خوبي نگه دارد، روي پاها تعادل داشته باشد، باسن را محكم نگه دارد و بتواند با تحمل وزن بدن بالاو پايين برود. فعاليتي اجتماعي است و همه در گروه دو به دو بازي مي كنند. لباس هاي يكسان نشان دهنده روحيه مساوات طلبي در آن است. تنها وجه تمايز وزرشكاران رنگ كمربند آنهاست.
براي بچه هاي در سن چهار پنج سال بيشتر بر افزايش هماهنگي و مفهوم اجتماعي تمركز مي شود. از 6 تا 9 سالگي كه بچه ها با تكنيك هاي مقدماتي آشنا شده اند، تاكتيك هاي اصلي اوليه آموزش داده مي شود. آموزش جودو بر پايه نرمش، انعطاف پذيري و امنيت است.

يوگا
 كودكان از سنين پنج شش سال مي توانند يوگا كار كنند. اين ورزش با تمرينات بازي گونه و پويا، سلامتي و تعادل را از نظر جسمي، هوشي و ذهني براي كودك به همراه دارد. يوگا همچنين به او كمك مي كند تا از خودش و ظرفيت هاي ذهني و جسمي اش شناخت پيدا كند و احساس استقلال او را نيز بهتر مي شود. كودك مي آموزد تا از ذهنش در جهت مثبت استفاده كند و انرژي اش را كه براي پيشرفت درسي اش مفيد و كارآمد است، كنترل كند. همچنين مديريت اضطراب در برابر مشكلات و تغييرات زندگي را نيز ياد مي گيرد. توجه داشته باشيد كه تمرينات تنفسي پس از هفت، هشت سالگي انجام شود.



نويسنده: مريم سادات كاظمي
magiran