کافور

[fr.chemi3t]

کافور یک ماده ی چسب ناک سفید؛ یا جامد شفاف معطر و یک ترپنویید با فرمول شیمیایی C₁₀H₁₆O است. کافور از چوب درخت همیشه سبز Camphor laurel و در بعضی دیگر از درختان خانواده ی Laurel و بویژه در درخت بدست می آید. این ماده می تواند به طور مصنوعی از روغن ترپانتین تولید شود. کافور به علت دارا بودن بوی خوش کاربرد فراوانی دارد و از آن به عنوان عنصری در غذا( بویژه در هند) ، مایع حنوط کننده، در جشن های مذهبی و برای اهداف پژشکی و دارویی استفاده می شود.

موارد استفاده:
کافور به عنوان نرم کننده برای نیترو سلولوز ، دافع حشرات ، ماده ی آنتی باکتریال ( ضد میکروب) ، در حنوط کردن و آتش بازی مورد استفاده قرار می گیرد. کافور جامد بخاری آزاد می کند که بر روی فلزات یک پوشش ضد زنگ ایجاد می کند و آنها را از زنگ زدن محافظت می نماید.کریستالهای کافور برای محافظت از کلکسیون های حشرات در مقابل آسیب ناشی از دیگر حشرات کوچک به کار می رود. کافور در پژشکی نیز کاربرد فراوانی دارد. کافور به آسانی از طریق پوست جذب بدن می شود و مانند منتول احساس خنکی مختصری ایجاد می کند و به عنوان ماده ی بی حس کننده و ضد میکروب ضعیف عمل می کند. ژل های ضد خارش و ژل های خنک کننده موجودند که کافور عنصر فعال آنها به حساب می آید. کافور در مقادیر کم برای بیماریهای جزئی قلب و خستگی می توتند مفید باشد.
در قرن 18 میلادی کافور توسط Auenbrugger در درمان مانیا ( جنون) استفاده شد.
این تصور وجود داشت که مارها و سایر خزندگان به علت بوی شدیدکافور از آن دوری می کنند و همچنین این عقیده وجود دارد که کافور برای حشرات سمی است. به همین علت گاهی اوقات کافور به عنوان دفع کننده ی حشرات استفاده می شود. کافور به طور کسترده در آیین مذهبی هندو ها مورد استفاده قرار می گیرد .
کافور در برخی ماسک روشن کننده (صاف کننده) که برای پو ست استفاده می شوند، موجود است.
اخیرا" نانو لوله های کربنی" در فرایند رسوبدهی شیمیایی در فاز بخار با استفاده از کافور تولید شده اند.
کافور در پخت و پز و آشپزی:
در زمان حاضر در آسیا،کافور به عنوان طمع دهنده به شیرینی ها به کار میرود. در اروپا در قرون وسطی و قبل از ان کافور به طور گسترده به عنوان جزئی از شیرینی کاربرد داشت. اما هم اکنون بیشتر برای اهداف پژَکی مورد استفاده قرار می گیرد. کافور در پخت و پز غذا و بویژه انواع دسر در هند به کار برده می شود. ( Pachha Karpooram اصطلاح هندی کافوریست که در غذا استفاده می شود. این اصطلاح لفظا" به معنای کافور سبز است اما Pachha به معنای خام نیز می تواند باشد.) کافور خوراکی با مارک "Edible Camphor" در عطاری های هند یافت می شود.
سم شناسی:
بعد از دریافت مقدار كمی كافور، تشنج به همراه افسردگی، آسیب كلیه ها، انقباض قلب و اغمای بعد از تشنج اتفاق می افتد. اثرات سمّی كافور بعد از مصرف 2 گرم ظاهر می شود و مقدار كشنده آن در بزرگسالان 4 گرم و در كودكان 1 گرم است.
اثرات سمی كافور شامل: ناراحتی معده، ایجاد گاز معده، قولنج، تهوع و استفراغ، اسهال، اضطراب، هیجان، هذیان گویی، تشنجات صرع مانند و انقباض قلب است. سپس باعث افسردگی سیستم عصبی مركزی و در نتیجه باعث اغماء و به ندرت مرگ می شود. آنوریا( قطع دفع ادرار) رخ می دهد. تنفس فرد بوی كافور می دهد. خوردن کافور باعث احساس سرما و لرزیدن بدن و نیز تاری چشم می شود.
اندام هایی که کافور روی آنها اثر می گذارد شامل چشم ها، پوست، کلیه ها، دستگاه تنفسی و سیستم عصبی مرکزی است. البته تمامی این اثرات و علائم زمانی است که بطور مستقیم ماده ی کافور را بخوریم یا بوی آن را استنشاق کنیم یا با پوست تماس پیدا کند. نه اینکه شاید مقداری کافور در غذا ریخته شده باشد. کافور روی سیستم گوارشی و سیستم عصبی مرکزی اثرات نامطلوبی دارد و باعث مسمومیت سلول های کبدی می شود.


مصرف کم کافور باعث احساس گرمی در معده می شود. مقادیر زیاد کافور باعث تهوع، اسهال و استفراغ می شود. همچنین باعث سرگیجه، آشفتگی ذهنی و توهم می شود. اگر این علائم ادامه پیدا کند و تشدید شود باعث افسردگی، بیهوشی و حتی مرگ در اثر نارسایی تنفسی می شود.
گزارش هایی از مسمومیت و مرگ افراد با کافور وجود دارد، بخصوص کسانی که داروهای حاوی کافور را بدون تجویز پزشک مصرف کرده اند.
مصرف یا تماس طولانی مدت با کافور باعث مسمومیت مزمن می شود که به علت خاصیت سمی و تأثیر زیاد آن بر بدن است. البته باید بگویم در مورد تأثیر کافور بر روی سیستم تولید مثل انسان و نیز اثرات سرطان زایی این ماده هیچ مطلبی ثابت نشده است.
در سال 1980 میلادی، FDA (اداره غذا و داروی ایالات متحده محدوده ای برای مصرف کافور تعیین کرد و تمامی محصولات با عنوانهای روغن کافور دار، روغن کافور، لینیمان کافور( محلول روغنی مالیدنی – مرهم) و لینیمان کافور دار را ممنوع کرد، به جز روغن ضروری کافور سفید که مقدار خیلی کمی کافور داشت.
به دلیل وجود در مان های جایگزین از کاربرد های پژکی کافور نیز توسط FDA جلوگیری شد.
واکنش ها:
واکنش های عمده ی کافور عبارتند از:
1. برماسیون

۲. اکسیداسیون با نیتریک اسید

۳. تبدیل به ایزو نیترو کمفر