کلمه شاخص (INDEX) در کل به معنای نمودار یا نشان دهنده یا نماینده می باشد
شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن میباشد و وسیله ای برای اندازه گیری و مقایسه پدیدههایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که بر مبنای آن می توان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود .
محاسبه شاخص برای هر شرکت صنعت یا گروه یا دسته امکان پذیر است و میتوان آن را محاسبه نمود . برای محاسبه شاخص یک سال را به عنوان سال مبنا یا پایه فرض کرده و پس از تقسیم ارزش جاری بر ارزش مبنا ( ارزش سال پایه ) آن را در عدد 100 ضرب می کنیم . عدد بدست آمده شاخص آن گروه یا دسته مورد نظر را به ما نشان میدهد .
در هر بازار بورس اوراق بهاداری می توان بنا بر احتیاج و کارایی شاخصهای زیادی را تعریف و محاسبه نمود. در تمام بورسهای دنیا نیز شاخص های زیادی برای گروهها و شرکتهای مختلف محاسبه میشود.
در زیر به برخی از شاخصهای بورس اشاره شده است:
شاخص صنعت:
این شاخص عملکرد شرکتهای صنعتی بورس را نشان میدهد.مفاهیم این بازار کمک میکند. با یکی از این کلیدها آشنا شوید:
شاخص واسطهگریهای مالی:
این شاخص عملکرد شرکتهای واسطهگری مالی شامل هلدینگها، سرمایهگذاریها و لیزینگها را نشان میدهد.
شاخص قیمت و بازده نقدی:
این شاخص را در سالهای اخیر روزنامه همشهری با نام شاخص بازده بازار سهام به سهامداران شناسانده است.
شاخص قیمت و بازده نقدی را میتوان یکی از دقیقترین شاخصهای محاسبه در بورس تهران به حساب آورد زیرا هر دو مولفه تقسیم سود در شرکتها و بازده سهام بر اثر افزایش قیمت سهام شرکتها در آن مدنظر قرار گرفته است.
شاخص عملکرد تالار اصلی:
این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکتهای درج شده در تابلوی اصلی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان میدهد.
شاخص کل قیمت سهام:
این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است.
طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکتهای بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری میگذارد.
شاخص عملکرد تالار فرعی:
این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکتهای درج شده در تابلوی فرعی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان میدهد.