مهر: روابط فرازناشویی كه به آن خیانت همسر گفته میشود، در حالی در جامعه به صورت مخفی وجود دارد كه بررسی كارشناسان نشان میدهد مردان بیشتر از زنان مرتكب خیانت میشوند و انگیزه زنان در 67درصد قتلها برقراری روابط فرازناشویی بوده است.
مساله روابط فرازناشویی طی چند سال اخیر به یكی از معضلات اجتماعی تبدیل شده است؛ معضلی كه در اغلب موارد مخفی مانده و گاهی افشای آن باعث ارتكاب یك جنایت میشود. این روابط به دو صورت عاطفی و جنسی برقرار میشود كه در میان زنان و مردان دارای تفاوتهایی است.
براساس پژوهشهای صورتگرفته 90درصد از زنانی كه به سمت روابط فرازناشویی میروند، به دلیل كمبودهای عاطفی است. از طرف دیگر انگیزه بیش از 96درصد مردان در برقراری این روابط مسایل جنسی است. پس از ازدواج افراد از همسران خود انتظار دارند در طول زندگی مشترك، از نظر عاطفی و جنسی وفادار بمانند و برقراری روابط فرازناشویی را خیانت میدانند.
دكتر «لیلا بهنام»، روانشناس بالینی، در اینباره میگوید: نتایج تحقیقی كه در 15 استان كشور انجام شده، نشان میدهد خیانت، علت 67درصد قتل مردان از سوی همسرانشان بوده است. 33درصد مردان هم با واكنش در برابر خشونت، حمله ناگهانی و تهدید از سوی همسر خود مواجه بودهاند.
تاثیری كه به وسیله خیانت به وجود میآید، به طور چشمگیری روابط را ویران میكند. تاثیر خیانت بر هر دو زوج احساس گناه، بیوفایی، از بین رفتن اعتماد، از دست دادن هویت، ایجادخشم، استرس و بیقراری است. به گفته معاون توانبخشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت، فهم دلایل روابط فرازناشویی و فاكتورهای تاثیرگذار در آن اهمیت شاخصی در پیشگیری از وقوع و شیوع آن در جامعه دارد. عوامل متعدد فردی-شخصیتی، اجتماعی- ارتباطی و خانوادگی در بروز روابط فرازناشویی سهم دارد. عواملی چون نارضایتی از رابطه فعلی، تمایل و اشتیاق برای تنوع یا هیجان، انتقام یا خشم، احساس عدم امنیت، بلوغنایافتگی، دلبستگی و سبكهای دلبستگی زوجین، در دسترس نبودن همسر، مصرف دارو و الكل و ویژگیهای شخصیتی و خلقی از جمله دیگر عوامل موثر در شكلگیری روابط فرازناشویی است. متاسفانه طی سالهای اخیر استفاده از اینترنت و تماشای شبكههای ماهوارهای در كشور رواج یافته و ناآگاهی خانواده از خطرات آن باعث شد كانون بسیاری از خانوادهها تحتتاثیر آثاری تخریبی این فناوری متزلزل شود. از سوی دیگر برخی شبكههای ماهوارهای مانند «فارسیوان» و «زمزمه» با انتخاب سریالهایی از كشورهای آمریكایلاتین و اسپانیا و جذب مخاطب بالا تلاش گستردهای را برای رواج روابط فرازناشویی در میان خانوادهها بهخصوص جوانان آغاز كردهاند.
دكتر «علیاصغر كیا»، كارشناس رسانه، معتقد است: در موضوع ماهواره كشورهای مصرفكننده مانند ایران تحتتاثیر آثار تخریبی قرار گرفتهاند. البته اقدام سازمان صداوسیما برای افزایش تعداد كانالهای تلویزیونی طی سالهای اخیر در كاهش این آثار تخریبی موثر بوده است. وی افزود: در سریالهای شبكههای ماهوارهای بهخصوص فارسیوان و زمزمه شاهد هستیم گردانندگان این شبكهها به دنبال عادیسازی روابط فرازناشویی در جامعه هستند. این سریالها نقش گمراهكننده دارند و دسترسی آسان خانوادهها به ماهواره و این سریالها باعث افزایش كجرفتاریهای اجتماعی میشود. تحقیقات نشان میدهد 30 الی 55درصد مردان پس از ازدواج به دنبال ارتباط با زن دیگری هستند، یعنی بهطور میانگین یكسوم مردان مرتكب روابط فرازناشویی میشوند. این آمار در زنان بین سه تا 30درصد است. دكتر «محسن دهقانی»، عضو هیات علمی پژوهشكده خانواده دانشگاه شهید بهشتی، درباره تفاوتهای برقراری روابط فرازناشویی در مردان و زنان میگوید: زنان زمان زیادی طول میكشد تا به فرد دیگری تعلق عاطفی پیدا كنند و پس از پایان این روابط دچار ضربههای روحی-روانی میشوند اما مردان در زمان كمی این ارتباط را برقرار میكنند. وی ادامه داد: مردان در این روابط بیشتر به دنبال روابط جنسی بوده اما در طرف مقابل زنان به دنبال بهدستآوردن روابط عاطفی قوی، به سمت روابط فرازناشویی میروند. در خانوادههایی كه جو آن آسیبدیده است زنان و مردان بیشتر به برقراری این ارتباط سوق داده میشوند. به گفته این دكتر روانشناس، متاسفانه در ایران كارهای آماری روی این معضل انجام نشده و ورود به آن خط قرمز در نظر گرفته میشود. «مسعود هنربخش»، كارشناس ارشد روانشناسی، هم در اینباره میگوید: افراد در اینگونه روابط ابتدا نكات اخلاقی طرف مقابل خود را مطلقا مثبت ارزیابی كرده ولی پس از مدتی جلوههای منفی رفتار مخاطب سبب دلزدگی فرد در این ارتباط مقطعی میشود. شكلگیری روابط فرازناشویی شیپور بیدارباش یك رابطه است كه گاهی منجر به طلاق شده، اما در صورت برخورد مناسب میتواند سبب احیای یك زندگی مشترك شود؛ در اینگونه روابط هرچه بیوشیمی عشق بیشتر باشد، دلزدگی از رابطه نیز زودتر است. این كارشناسارشد روانشناسی بالینی، با اشاره به اینكه تمام عوامل شكلدهنده رشد برای فرزندان باید به خوبی رعایت شود بر این باور است كه در خانوادههایی كه روابط فرازناشویی وجود دارد فرزندان نیز بسیار بیشتر در معرض این معضل قرار میگیرند. به نظر میرسد در این زمینه باید با شكست برخی تابوها به ریشهیابی و چارهاندیشی در مورد این معضل اجتماعی پرداخت و افراد مرتكب را از نظر روانشناختی مورد بررسی قرار داد. و بالاخره اینكه اغلب این روابط با گذشته فرد مرتبط بوده و زوجین باید یاد بگیرند پس از ازدواج با تمایلات و خواستههای دوران قبل از ازدواج خداحافظی كرده و واقعبینانه به زندگی مشترك و مشكلات آن نگاه كنند.