امروزه تلفن های همراه همه جا رواج دارد. امکاناتی که تلفن های همراه در اختیار مشترکان خود قرار می دهد از امکان تماس در هر مکان تا دسترسی به اینترنت، موجب همگانی شدن این فناوری شده است. طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران از نظر شاخص اشتراک تلفن همراه در میان ۱۳۹ کشور جهان در رده ۹۵ پنجم قرار دارد. طبق همین گزارش، ضریب اشتراک تلفن همراه در کشور ما ۷۰.۸ است یعنی به ازای هر ۱۰۰ نفر، ۷۰.۸ اشتراک وجود دارد.
توانایی برقراری تماس با هر فرد در هر زمان فوق العاده است. متاسفانه رستوران ها، سینماها، مراکز خرید و مکان های مذهبی از همگانی شدن این فناوری رنج می برند؛ چرا که بسیاری از دارندگان تلفن همراه نمی دانند چه زمانی باید به گفت وگوی خود پایان دهند. شاید بسیاری از ما هنگامی که با چنین افرادی روبه رو می شویم فقط زیر لب غرولندی می کنیم و رد می شویم، اما هستند افرادی که سعی در حل این مشکل دارند.
تلفن همراه بر پایه امواج رادیویی دوسویه ساخته شده است و مانند هر موج رادیویی، سیگنال آن قطع یا مسدود می شود. در این نوشتار به بررسی دستگاه های مسدودکننده تلفن همراه (cell phone jammer) می پردازیم.
● برای مسدودکردن تلفن همراه چه باید کرد؟
ایجاد اختلال در امواج تلفن همراه مانند دیگر ارتباط های رادیویی است. یک تلفن همراه با برقراری ارتباط با شبکه خدمات خود از طریق آنتن ها و ایستگاه مرکزی کار می کند.
آنتن های تلفن همراه، یک شهر را به مناطق کوچک همانند سلول ها تقسیم می کند. برای مثال اگر یک کاربر تلفن همراه از یک نقطه شهر به نقطه ای دیگر برود، ممکن است سیگنالش از آنتنی به آنتن دیگر تحویل داده شود.
یک دستگاه مسدودکننده تلفن همراه، امواجی با همان فرکانس امواج تلفن همراه ارسال می کند تا ارتباط بین تلفن همراه و آنتن ایستگاه مرکزی قطع شود.
● دستگاه مسدودکننده تلفن همراه چگونه کار می کند؟
دستگاه مسدودکننده تلفن همراه با ارسال سیگنالی با همان فرکانس تلفن همراه و انرژی زیاد می تواند بر تلفن همراه غلبه پیدا کند.
در واقع این سیگنال ارسالی با دو سیگنال تلفن همراه برخورد می کند و آنها را از کار می اندازد. تلفن همراه به گونه ای طراحی شده است که اگر تداخلی در سیگنالشان در سطح پایین ایجاد شود، بتواند انرژی سیگنال خود را افزایش دهد، از این رو مسدودکننده باید با تشخیص این تغییر، میزان انرژی سیگنال خود را مطابق با سیگنال تلفن همراه افزایش دهد.
تلفن همراه، دستگاهی کاملا دوسویه (full duplex devices) است، به این معنا که از دو فرکانس جداگانه استفاده می کند، به طور همزمان یکی برای صحبت کردن و دیگری برای شنیدن.
برخی از مسدود کنندگان تلفن همراه فقط یکی از این دو فرکانس را که توسط تلفن همراه استفاده می شود مسدود می کند که نتیجه آن قطع شدن هر دوی آنهاست. در واقع تلفن همراه فریب می خورد و فکر می کند سرویسی وجود ندارد، زیرا فقط می تواند یک فرکانس را دریافت کند.
دستگاه هایی که پیچیدگی کمتری دارد تنها بخشی از فرکانس ها را مسدود می کند. در حالی که مسدودکننده هایی در سطح بالاتر برای قطع تلفن های دو وجهی (dual mode) یا سه وجهی (tri mode) که به طور خودکار بین انواع مختلف شبکه ها سوئیچ می کند تا سیگنال بازی را پیدا کند، به یکباره چند نوع از شبکه های تلفن همراه را مسدود می کند.
برخی دستگاه های پیشرفته تمام فرکانس ها را به طور همزمان مسدود می کند و دیگر دستگاه ها را می توان برای مسدود کردن فرکانس مشخصی تنظیم کرد. برای مسدود کردن تلفن همراه، شما به دستگاهی نیاز دارید که فرکانس صحیح را منتشر کند. اگرچه سیستم های سلولی متفاوت سیگنال های گوناگونی را تولید می کند، اما با توجه به این که تمام شبکه های تلفن همراه از سیگنال های رادیویی استفاده می کند، می توان آنها را قطع کرد. دامنه واقعی مسدودکننده به انرژی و محیط اطراف وابسته است که می تواند شامل دیوار یا موانعی دیگر که در یک ساختمان وجود دارد، باشد.
این موانع می تواند موجب مسدود شدن سیگنال های مسدودکننده شود. دستگاه های مسدودکننده با انرژی پایین می تواند تماس هایی در محدوده ۹ متری را مختل کنند، اما مسدودکننده های پرقدرت توانایی انجام این کار تا محدوده یک زمین فوتبال را دارد.
● اجزای تشکیل دهنده یک مسدودکننده
یک مسدودکننده بسیار ساده فقط یک کلید روشن و خاموش و چراغی که نشان می دهد آن روشن است، دارد. دستگاه های مسدودکننده پیچیده تر سوئیچ هایی دارد که مسدودکننده را در فرکانس های مختلف فعال می کند. اجزای یک مسدودکننده عبارت است از:
آنتن: دستگاه مسدودکننده برای ارسال سیگنال دارای آنتن است. در دستگاه های قدرتمندتر آنتن های اضافی وجود دارد که محدوده بیشتری را پشتیبانی می کند و ممکن است برای فرکانس های منحصربه فرد تنظیم شده باشند.
مدارات: اصلی ترین اجزای الکتریکی یک مسدودکننده شامل:
کنترل کننده ولتاژ نوسانگر (Voltage controlled oscillator): سیگنال های رادیویی را تولید می کند که با سیگنال های تلفن های همراه تداخل پیدا می کند.
تنظیم کننده مدار (Tuning circuit): فرکانس را کنترل می کند و در آن مسدودکننده سیگنال خود را با ارسال ولتاژ ویژه ای به نوسانگر منتشر می سازد.
تولیدکننده پارازیت (Noise generator): خروجی الکترونیک تصادفی را در یک محدوده فرکانسی مشخص تولید می کند تا سیگنال های تلفن همراه را مسدود سازد.(قسمتی از تنظیم کننده مدار است)
تقویت کننده amplification) RF) یا مرحله تقویت: فرکانس خروجی را به اندازه کافی قوس می دهد تا به سطح مناسب برای مسدود کردن سیگنال ها برسد.
منبع تغذیه: دستگاه های مسدودکننده کوچک با باتری کار می کند. برخی آنها مانند تلفن همراه از باتری تلفن همراه نیز استفاده می کند. دستگاه های قدرتمندتر به برق شهری با ولتاژهای استاندارد نیاز دارد یا می تواند از برق درون خودروهای الکتریکی استفاده کند.
● کاربردهای مسدودکننده تلفن همراه
دستگاه های مسدودکننده تلفن های همراه در اصل برای اجرای قانون و اهداف نظامی جهت قطع ارتباط میان جنایتکاران و تروریست ها ایجاد شده است.
در بمب هایی که مارس ۲۰۰۴ در قطار شهری در اسپانیا ، اکتبر ۲۰۰۲ در بالی و آگوست ۲۰۰۳ در جاکارتا منفجر شد همگی از تلفن همراه به عنوان ضامن انفجاری استفاده شده بود. طی یک گروگانگیری، پلیس می تواند زمان و مکانی را که گروگانگیر می تواند در آن محیط تماس تلفنی برقرار کند، به کنترل خود درآورد.
همچنین مسدودکننده های تلفن همراه در مکان هایی که ارسال امواج رادیویی خطرناک است، مورد استفاده قرار گیرد؛ مکان هایی مانند ذخیره سازی مواد شیمیایی که فضای اطراف آن قابلیت انفجار دارد. شرکت های بزرگ هم به منظور مقابله با جاسوسی و ارسال تصاویر از طریق تلفن های همراه از مسدودکننده ها استفاده می کنند.
البته شایعاتی درباره این که هتل های زنجیره ای نیز از این فناوری استفاده می کنند تا مشتریان خود را مجبور به استفاده از تلفن های هتل کنند، وجود دارد. البته در کشور ما این دستگاه ها بیشتر در اماکن عمومی مورد استفاده قرار می گیرد. به هر حال اگر شما وارد فضایی شدید که سیگنال های آن توسط یک مسدودکننده غیرفعال بود و نیاز به برقراری یک تماس تلفنی فوری دارید، فقط کافی است موقعیت خود را کمی تغییر دهید تا از محدوده مسدودکننده خارج شوید.