فرزانه طالعی فر
غليظ شدن ادرار سبب ته نشيني و رسوب تركيبات موجود در آن ودر نتيجه تشكيل سنگ كليه مي شود. اين سنگ ها در كليه، ميزناي يا مثانه پيدا مي شوند، كه متشكل از مواد آلي بوده و در اندازه هاي مختلف به كوچكي يا بزرگي يك قلوه سنگ ديده مي شوند. . حجم كم ادرار، مهمترين عامل خطر براي تشكيل سنگ هاي ادراري ميباشد.
سنگ هاي كلسيم، شايع ترين سنگ ها مي باشند.دفع كلسيم در موارد هيپوتيروئيديسم، پس از مصرف مقدار زياد ويتامين d، در طي عدم تحرك طولاني ، استئوپروز يا بعد از مصرف مقدار زياد كلسيم افزايش مي يابد.
كاهش جذب آب بوسيله روده در اثر اسهال يا از دست رفتن آب به صورت تعريق در مناطق گرمسير در ايجاد سنگ موثر است. عوارض سنگ كليه درد شديدي است كه در اثر جابجايي سنگ ايجاد مي شود. مبتلايان به سنگ كليه بايد مقدار زيادي مايعات دريافت كنند به اين ترتيب ادرار رقيق مي شود ، و در بعضي موارد توصيه مي گردد كه با تغيير phادرار از رسوب سنگ جلوگيري كنيم.


توصيه هايي براي افراد داراي سنگ كليه:
1. دريافت مايعات را به بيش از 3 تا 4 ليتر در شبانه روز افزايش دهند.
2. در مورد سنگ هاي كلسيمي، از غذاهاي غني از كلسيم و ويتامينd پرهيز شود و كلسيم در محدوده rda مصرف گردد(2 ليوان شير يا مايعات،يا 30 گرم پنير).
3. در مورد سنگ هاي فسفات كلسيم و سنگ هاي فسفات آمونيوم و منيزيم، بايد ph ادرار را اسيدي كرد.
4. در مورد سنگ هاي اگزالات كلسيم، غذاهاي غني از اگزالات(آلبالو،آلو، كشمش،تمشك، ريواس، جوانه گندم، گوجه فرنگي، چغندر، كرفس، بادمجان، تره فرنگي، جعفري، اسفناج، شكلات، بادام زميني، فلفل سبز)خودداري شود،از مكمل ويتامينc استفاده نشود (بدلبل آنكه موجب افزايش دفع اگزالات و رسوب آن در كليه ها ميشود)،ph ادرار را قليايي كنيد.
5. در مورد سنگ هاي سيستين هم ph ادرار بايد قليايي شود.
6. در مورد سنگ هاي اسيد اوريكي،پورين رژيم غذايي را كاهش مي دهيم و ph ادرار را هم قليايي مي كنيم.
غذاهايي كه phادرار را اسيدي مي كنند عبارتند از : گوشت ،ماهي، ماكيان،صدف،پنير،تخم مرغ، نان و غلات، ذرت و عدس، آلو، گوجه، آب آلو وگوجه .
غذا هايي كه ph ادرار را قليايي ميكند عبارتند از: شير و فراورده هاي آن بجز پنير، تمام سبزي ها بجز ذرت و عدس و تمام ميوه ها بجز آلو و گوجه سبز.
غذاهاي خنثي: كره، عسل، روغن، شكر،چاي،قهوه و شربت و خامه مي باشند.