پــرش با نــيزه
تاريخچه در جهان:
منشاء پيدايش دو و ميدانى به انسانهاى اوليه برمىگردد. انسانهاى اوليه، در جريات تلاش براى بقاء، شکار و دفاع از دو بدن، پريدن و پرتاب کردن استفاده مىبرند. با گذشت زمان و تغيير شرايط زندگي، انجام اين حرکات طبيعى بيشتر براى عمليات جنگى صورت مىگرفت. در زمان صلح که اوقات فراغت جنگجويان بيشتر بود و در اين زمينهها به تمرين و رقابت مىپرداختند.
نقوش روى اشياء و ظروف بجا مانده از دوران باستان، تصاوير انسانهايى را نشان مىدهد در حال دويدن، پريدن و پرتاب کردن مىباشند. براساس مدارک موجود اثبات گرديده است که پيش از اولين دوره مسابقات المپيک دويدن، پريدن و پرتاب کردن به عنوان يک ورزش داراى جاذبه براى مردم يونان بوده است. مسابقه بيشتر دو و ميدانى به يونان باستان مىرسد. در سال ۷۷۶ ق - م و رشتههاى ۵ گانه ورزشى مرکب از: دو سرعت، پرش طول، پرتاب ديسک، پرتاب نيزه و کشتى تشکيل مىشد.
دو و ميدانى نوين در قرن ۱۹ در امپراطورى انگلستان بوجود آمده و رشتههاى قديمى ابقاء و رشتههاى جديدى مانند: دو با مانع، دوهاى استقامت، پرش طول و پرش سه گام، پرتاب چکش و وزنه جزو رشته دو وميدانى درآمدند. درسال ۱۸۱۰ ميلادى مسابقهاى در زمينه دو و ميدانى در انگلستان انجام گرديد. در بين سالهاى ۱۸۵۷ و ۱۸۶۰ و مسابقات دو و ميدانى بين دانشگاههاى مشهور آکسفورد و کمبريج برگزار مىگرديد. ۲۰ سال بعد رشته دو و ميدانى آن چنان توسعه پيداکرد که انجمن دو و ميدانى آماتورى انگلستان تأسيس گرديد.
دو ۳۰۰۰ متر با مانع بصورت امروزى از مسابقات صحرا نوردى که بسيار مورد علاقه سربازان انگليسى بود مشتق گرديد. از سال ۱۹۰۰ مسابقات با مسافتهاى مختلف انجام مىشد، وى از سال ۱۹۲۰ مسافت رسمى ۳۰۰۰ متر تعيين شد. ايده واردکردن دو ماراتن در سال ۱۸۹۶ در اولين دوره المپيک جديد بوجود آمده و انجام پذيرفت. پرش ارتفاع همراه با انواع حرکات آکروباتيک، در قرن ۱۹ از جزاير انگلستان رونق يافت. پرش سه گام نيز از جزاير ايرلند آغاز گرديد، در طى قرن ۱۹ ايرلندىها در اين رشته تبحر پيدا کردند. ماده پرتاب وزنه نيز به جزاير انگلستان مربوط مىشد. در آغاز براى پرتاب از سنگ استفاده مىشده است ولى بعدها در اواسط قرن ۱۸ از گلولههاى آهنى استفاده گرديد. در آغاز قرن ۱۹ نيز محل پرتاب از مربع به دايره تبديل گرديد. پرتاب چکش نيز از قرن ۱۶ از جزاير انگلستان شروع گرديد البته شکل جديد چکش از اسکاتلند آغاز شد. موارد ۱۰ گانه نيز در اواسط قرن ۱۹ در ايرلند انجام مىشد. البته پيشگامى اسکانديناوىها موجب ورود اين رشته در مسابقات المپيک استکهلم گرديد.
در مسير تکاملى دو و ميداني، مسابقه دو ۶۰ متر سرعت در المپيکهاى ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ برگزار گرديد. رشته ۲۰۰ متر سرعت نيز از دومين دوره المپيک در برنامه قرار گرفت. مسابقات دو صحرانوردى از سال ۱۹۱۲ انجام گرديد. در سالهاى ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۴ ماده ۳۰۰ متر با مانع، پرش ارتفاع و پرش طول درجا انجام گرفت. پرش سه گام بدون دورخيز نيز طى سالهاى ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ به اجرا درآمدند. ماده پيادهروى نيز در سال ۱۹۰۸ و ريله المپيک نيز در سال ۱۹۰۸ انجام پذيرفت.
بطورکلى نقش انگلستان در توسعه تجديد حيات رشته دو و ميدانى بسيار بوده است. بطوريکه در طول سالهاى ۱۸۲۰ و ۱۸۶۰و اين رشته در دانشگاهها و مدارس راه يافته و دانشآموزان و دانشجويان به آن تمايل خوبى نشان مىدادند. رونق دو و ميدانى در انگلستان باعث روىآورى ساير کشورهاى اروپايى به اين رشته شد. آنها در کشور و نيز در مستعمرات خود دو و ميدانى را ترويج کردند. باشگاه دو و ميدانى نيويورک در سال ۱۸۶۸ تأسيس و مسابقات منظم در موارد دوها، پرشها و پرتابها برگزار گرديد.
تفکر تأسيس فدراسيون بينالمللى دو و ميداني، همزمان با برگزارى مسابقات المپيک ۱۹۱۲ استکهلم بوجود آمد. سه روز پس از برگزارى آن مسابقات، اولين کنگره فدراسيون بينالمللى دو و ميدانى با شرکت کشورهاي: استراليا، اطريش، بلژيک، شيلي، کانادا، دانمارک، مصر، فنلاند، فرانسه، آلمان، يونان، مجارستان، نروژ، روسيه، سوئد، آمريکا و انگلستان، برگزار گرديد. اولين مقررات بينالمللى دو و ميدانى نيز در سال ۱۹۱۴ در کنگره ليون فرانسه به تصويب رسيد.
تاريخچه در ایران :
در سال ۱۳۱۳ با همت شادروان استاد احمد ايزدپناه و با انجام مسابقاتى در بعضى از رشتههاى دو و ميدانى سرآغاز بوجودآمدن تشکيلاتى در اين ورزش مادر و جذاب فراهم گشت پس مىتوان نامبرده را بنيانگزار دو و ميدانى ايران دانست.
درسال ۱۳۱۵ مطابق ۱۹۳۶ ميلادى فدراسيون دو و ميدانى ايران تأسيس شد.
درسال ۱۹۳۶ ميلادى يک گروه ورزشى از ايران به المپيک برلين اعزام شد و در همين سال تهران به عضويت فدراسيون دو و ميدانى آماتورى بينالمللى درآمد.
رياست اولين دوره فدراسيون دو و ميدانى کشورمان را آقاى محمد ذوالفقارى در سال ۱۳۲۵ بعهده داشت که تاسال ۱۳۳۱ اين سمت به عهده نامبرده بود و دبير ايشان شادروان احمد ايزدپناه بود.
در حالحاضر رئيس فدراسيون دو و ميدانى جمهورى اسلامى ايران را جناب آقاى على کفاشيان عهدهدار هستند. خاطرنشان مىسازد که اسامى تمام رؤسا و دبيران فدراسيون از آغاز تاکنون ضميمه اين تاريخچه است.
ضمناً اولين دوره مسابقات در سال ۱۳۱۸ و در ۱۰ ماده انجام گرديد مواد فوق شامل:
۱۰۰ متر- ۲۰۰ متر- ۴۰۰ متر- ۸۰۰ متر- ۱۵۰۰ متر- ۵۰۰۰ متر- ۱۰۰ضربدر ۴ امدادي- پرش ارتفاع- پرش طول- پرش سه گام- پرتاب وزنه و پرتاب نيزه بوده است.
ويژگىهاى تکنيکى تکنيک پرش با نيزه مراحل کامل
تکنيک پرش با نيزه، به مراحل زير تقسيم مىشود:
دورخيز و کاشتن نيزه، جهش، جمعشدن به عقب و کشش/چرخش، عبور از مانع و فرود.
- يک دورخيز سريع موجب گرفتن نيزه پرش از ارتفاع بالا و استفاده از نيزههاى غيرقابل انعطاف مىشود. ترکيب دورخيز و کاشتن صحيح و مناسب، شرط اصلى براى يک پرش موفقيتآميز است.
- - در خلال عمل جهش و خمکردن نيزه پرش مىبايد حداکثر انرژى به نيزهٔ پرش منتقل شود.
- - در خلال جمعشدن به عقب، کشش و چرخش، بهقدر ممکن، انرژى ذخيرهشده را انتقال مجدد دهيد که اينکار به اعمال عضلات فعال نيز کمک مىشود.
ويژگىهاى تکنيکى وضعيت گرفتن و حمل نيزه پرش
هدف: بهحداقل رساندن اختلال در مرحلهٔ دورخيز و آمادهشدن براى کاشتن نيزه بهطور مؤثر
- دست راست نزديک به لگن راست در حالىکه دست چپ بهاندازهٔ عرض شانه از آن فاصله دارد قرار مىگيرد.
- - هر دو دست خم مىباشند.
- - آرنج دست چپ بهطرف پهلو قرار مىگيرد.
- - بالاتنه در يک وضعيت راست قرار مىگيرد. (تصوير وضعيت گرفتن و حمل نيزه پرش)
وضعيت گرفتن و حمل نيزه پرش