در سال ۲۰۰۷ که برای نخستین بار استیو جابز آیفون را به جهان معرفی کرد، افراد زیادی شیفته این گوشی فوق العاده شدند؛ اما سیستم عامل این دستگاه، که iOS نامیده میشود، بنا بر سیاست های اپل محدودیت های بسیاری داشت. برای مثال شما حتی نمیتوانستید زنگ مورد علاقه خود را بر روی گوشی بگذارید. همین موضوع ساده سبب شد تا هکر ها دست به کار شوند و سعی در برداشتن محدودیت های مشابه در این سیستم عامل بکنند.

این کار JailBreak نامیده میشود. هکرها با عرضه هر نسخه جدید از iOS دنبال راهی برای نفوذ به آن میگردند و به محض اتمام کار، برنامه هایی را برای کاربران عادی منتشر میکنند که با انجام چند گام ساده کاربر میتواند iPhone ، iPod و iPad خود را JailBreak کند. احتمالا شما با این اصطلاح و موارد مرتبط با آن آشنا هستید. اما در عین حال کاربران زیادی وجود دارند که هنوز در مورد جیلبریک اطلاعات کافی را ندارند. بنابراین اگر جزو این دسته هستید، این مطلب را از دست ندهید.

برای جیل‌بریک کردن دو اصطلاح وجود دارد که بد نیست تا با آنها آشنا شویم:‌ جیل‌بریک ‍Tether و unTether.

جیل‌بریک Tether معمولا زودتر از مدل دیگر از طرف هکرها عرضه میشود و معنای آن موفقیت نخستین هکرها در نفوذ به سیستم عامل است، نکته ای که در مورد این مدل از جیل‌بریک وجود دارد، این است که نباید بگذارید تا دستگاه شما خاموش شود، زیرا پس از خاموش شدن مجبورید دوباره آن را به کامپیوتر متصل کرده و با برنامه مربوطه سیستم عامل را مجددا بالا بیاورید. اما نسخه unTether چنین مشکلی را ندارد و هکرها به خوبی کار خود انجام داده اند و نسخه نهایی کار در اختیار شما است.

جیل‌بریک چه فایده ای دارد ؟
در بالا توضیح دادیم که مقصود از جیل‌بریک برداشتن برخی محدودیت های موجود است، اما اجازه دهید کمی با جزییات بیشتری به این موضوع بپردازیم. شما پس از جیلبریک کردن میتوانید امکانات متنوعی را به دستگاه خود اضافه کنید، برای مثال تم ها و قالب های بیشماری در اختیار شما قرار میگیرد و یا می توانید ویژگی هایی مانند دریافت Delivery پیامک ها، امکان انتقال فایل با بلوتوث و… ،که اپل بنابر دلایلی آن ها را به صورت پیش‌فرض در سیستم عاملش قرار نداده، را فعال کنید. اما جیل‌بریک کردن یک امکان دیگر نیز به شما میدهد که شاید مخالفان بسیاری داشته باشد، و آن هم امکان استفاده از اپلیکیشن های کرک شده بدون پرداخت مبلغی بابت آنها است.

اما این قابلیت ها از کجا فعال میشوند ؟
پس از جیل‌بریک کردن اپلیکیشنی به نام Cydia برای شما نصب میشود؛ سیدیا که نام آن اشاره به اسم Cydia pomonella یا همان کرم سیب دارد، به زبان ساده محفلی برای جیل‌بریک کنندگان است، جایی که تمام محصولات تولید شده برای جیل‌بریک کنندگان در آن قرار میگیرد.‌ اما در سیدیا چه چیزهایی میتوان پیدا کرد؟ محصولات سیدیا به چند قسمت عمده تقسیم میشوند: اپلیکیشن ها، Tweak ها، قالب ها و Ringtone ها.

همانطور که میدانید اپل قوانین سفت و سختی برای اپ استور خود دارد و نمیگذارد هر اپلیکیشنی به آن راه یابد، معمولا اپلیکیشن هایی که بنابه دلایل مختلف نتوانستند به اپ استور راه پیدا کنند را در سیدیا میتوانید پیدا کنید. Tweak ها اما قابلیت هایی هستند که به سیستم عامل شما اضافه میشوند و کار را برای شما لذت بخش تر میکنند.

محصولات سیدیا داخل Repository های مختلفی قرار دارند، ریپازیتوری ها در واقع منابعی هستند که هرکدامشون محصولات مختلفی را در سیدیا در اختیار شما میگذارند، چند Repo معروف به صورت پیش‌فرض داخل سیدیا قرار دارد، اما اگر میخواهید از محصولات متنوع تری استفاده کنید باید Repo مربوطه را خودتان به سیدیا اضافه کنید. این نکته را هم بدانید که همه محصولات ارائه شده در سورس‌ها رایگان نیستند و برای برخی از آنها باید مبلغی را بپردازید؛ برخی از سورس ها نیز حاوی اپلیکیشن های کرک شده هستند که در اینجا به آنها نمی پردازیم.

جیل بریک بله یا خیر ؟
هرکس از یک منظر ممکن است به این سوال پاسخ دهد، برخی از کاربران از جیل بریک استفاده می کنند تا آزادی بیشتری در کار با آی او اس داشته باشند و بتوانند امکانات بیشتری به آن اضافه کنند اما در عین حال از نصب اپلیکیشن های کرک خودداری می کنند و با حمایت از توسعه دهندگان اپلیکیشن های خودشان را خریداری می کنند. برخی دیگر هم به جیلبریک به عنوان روشی برای نصب اپلیکیشن های کرک شده نگاه می کنند…
برخی دیگر هم دستکاری در سیستم عامل را موجب ناپایدار شدن آن میدانند و از آن پرهیز میکنند.