مقاله در مورد غواصی (تاریخچه، تجهیزات و ...)

[shima_glk]

غــواصــی

مقدمه
غواصی فن شناوری در زیر آب، با یا بدون وسایل تنفس مصنوعی، است. غواصی هم کاربردهای صنعتی و پژوهشی و نظامی دارد و هم به عنوان ورزش و تفریح انجام می‌شود.
تنفس زیرآب با استفاده از هوای فشرده تاریخچه‌ای کوتاه دارد. اما غوص در دریا و سفر به عمق دریا از دیر باز توسط بسیاری از ملل جهان انجام می‌‌پذیرفته است.

تاریخچه غواصی
نوشته‌های تاریخی نشان می‌دهند که الکساندرکبیر در لنگرگاه شهر تایر (Tyre) لبنان کنونی که در سال ۳۲۲ قبل از میلاد در محاصره او بود نه تنها غواصانی را برای از بین بردن موانع دشمن در این لنگرگاه به زیرآب فرستاد بلکه خودش نیز برای نظارت به پیشرفت کار آنها به زیر آب رفت.
ریشه اصلی آشنائی با غواصی در نیاز بشر به رهبری نظامی، انجام خدمات زیرآبی، تجارت زیرآبی و گسترش دروازه‌های دانش از طریق جستجو و کشف اسرار نهفته است. هیچ‌کس به‌درستی نمی‌داند چه وقت بشر پی برد که می‌تواند با حبس نفس در سینه برای مدتی زیرآب باقی بماند ولی زمانی‌که غواصی به‌عنوان یک حرفه مورد استفاده قرار گرفت به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد.
کوشش غواصان اولیه با صید موادی چون غذا و اسفنج، مرجان و مروارید که بیشتر ارزش تجاری داشت در آب‌های کم‌عمق (کمتر از ۱۰۰ پا) محدود می‌شد. یکی از داستان‌های غواصی که به روایت ”هردوت“ مورخ یونانی در تاریخ ثبت شده داستان غواصی به نام سیلیس (Scyllis) را بازگو می‌کند که در پنج قرن قبل از میلاد مسیح برای خشایارشاه پادشاه ایران جهت کشف و جمع‌آوری گنج‌ها غرق شده کار می‌کرد. در زمان‌های بسیار پیش غواصان نیز دست به عملیات می‌زدند که مأموریت آنها بیشتر شامل بریدن لنگر کشتی‌های دشمن به منظور رها شدن آنها به روی آب سوراخ کردن ته کشتی دشمن و ساختن تدارکات دفاعی در بندرگاه‌های خود و تخریب تدارکات دفاعی دشمن بوده است.
نوشته‌های تاریخی نشان می‌دهند که الکساندرکبیر در لنگرگاه شهر تایر (Tyre) لبنان کنونی که در سال ۳۲۲ قبل از میلاد در محاصره او بود نه تنها غواصانی را برای از بین بردن موانع دشمن در این لنگرگاه به زیرآب فرستاد بلکه خودش نیز برای نظارت به پیشرفت کار آنها به زیر آب رفت.
بعضی از غواصان اولیه در اطراف بندرهای کشتی‌رانی در سواحل دریای مدیترانه شرقی یک صنعت خدمات زیرآبی را به‌وجود آوردند. این عملیات در یک قرن قبل از میلاد در بعضی نواحی ‌آن‌چنان خوب سازمان داده شده بود که میزان دستمزی برای خدمات زیرآبی تعیین گردید. در این نرخ‌گذاری این حقیقت پذیرفته شد که هر چه عمق زیادتر شود زحمت و خطرکار نیز زیاد می‌گردد. مثلاً غواصان می‌توانستند در عمق ۲۴ پائی یک‌دوم شئی پیدا شده و در عمق ۱۲ پائی یک‌سوم و در سه پائی یک‌دهم ‌آن‌را مطالبه نمایند. فنون و تکنیک‌های غواصان اولیه در بعضی از نقاط دنیا هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
غواصانی‌که در زیر آب می‌بایست نفس خود را حبس کنند از بچگی آموزش می‌دیدند تا گنجایش شش‌ها نیرو و شهامتشان به‌طرزی استثنائی افزایش می‌یافت. این غواصان برای رفتن به زیر آب شش‌های خود را از هوا پر می‌کردند سپس برای سهولت سقوط به زیر آب یک سنگ مسطح یا وزنه دیگری به‌خود می‌بستند. استفاده از سنگ مسطح بدین دلیل است که غواص می‌تواند با کمک این سنگ مسیر معینی را به‌طرف یک ناحیه مشخص در پیش گیرد. غواصان در هنگام پائین رفتن به زیر آب طنابی را به دور کمر خود می‌بستند تا محافظ بتواند با کمک آن طناب غواص را با سنگ و محموله‌ای که همراه داشت به سطح آب بکشد. مدت غوص این غواصان معمولاً بین ۱ تا ۲ دقیقه بود و این مدت غوص زمانی است که یک انسان متوسط می‌تواند نفس خود را در سطح آب (خشکی) در سینه نگه دارد. عمق متوسطی که غواصان اولیه در آن غوص می‌کردند بین ۸ تا ۱۰ فوت بوده است، این عمق استاندارد یا حتی بیشتر از آن برای غواصانی که آموزش‌دیده بودند هیچ‌گونه اشکالی به‌وجود نمی‌آورد. هر چند باید دانست که تکرار این نوع غوص‌ها می‌تواند اثرات بدی به روی سیستم بدن غواص به‌وجود آورد ولی غوص‌های بسیاری با مدت زمان بیشتری در تاریخ ثبت شده است.
پیشرفت‌های اولیه: آشکارترین و لازم‌ترین وسیله برای افزایش توانائی ماندن یک غواص در زیر آب امکان وجود یک ذخیره هوائی می‌باشد که نخستین کوشش‌ها در این مورد استفاده از نی‌های توخالی و لوله‌هائی بود که سرشان از سطح آب بیرون باقی می‌ماند و کسی که در زیر آب از این وسایل استفاده می‌کرد گرچه نمی‌توانست کار مورد نظرش را به‌خوبی انجام دهد ولی مدت زیادی قادر به ماندن در زیر آب بود.
به‌طور اساسی این لوله‌های تنفسی به‌عنوان تکنیکی در عملیات نظامی و در مکان‌هائی که می‌خواستند به‌طور پوشیده و پنهانی در آب به دشمن نزدیک شوند مورد استفاده قرا می‌گرفت. مردانی‌که از این لوله‌ها استفاده می‌کردند بیشت از این‌که غواص باشند سربازانی بودند که از آب به‌عنوان یک پوشش برای مأموریت خود استفاده می‌کردند.
در اولین نگاه این موضوع نیز به‌نظر منطقی می‌رسد که غواص برای رفتن به عمق بیشتر به لوله بلندتری احتیاج دارد. در حقیقت مقدار زیادی طرح‌های اولیه در مورد ساختن این وسایل مانند سرپوش‌هائی چرمی (Hoods) لوله‌های بلند و قابل انعطافی که در سطح آب به‌وسیله اجسام شناور مانند (اسفنج) نگه‌داشته می‌شدند، کشف شده ولی مدرکی وجود ندارد که این وسایل عملاً ساخته شده باشند. چنانچه وسایل فوق هم در شرایط عمی آزمایش می‌شد نتیجه‌اش جزء غرق شدن غواص نبوده است. عملاً غیرممکن است که شخص بتواند حتی در عمق ۱۲ اینچی به‌طور طبیعی با یک لوله تنفس نماید. چون وزن آب در این عمق نیروئی برابر با ۲۰۰ پوند بر سینه غواص وارد می‌سازد و این نیرو به‌طور دائم به نسبت عمق افزایش‌یافته و مهمترین عامل در غواصی می‌باشد. هرگونه عملیات موفقیت‌آمیز بستگی کلی به این اصل دارد که بتوان فشار را از بین برد و یا بر آن پیروز شد. برای از بین بردن این فشار وسایل تخیلی فراوانی در طول تاریخ به‌وسیله بعضی از نوابغ بزرگ زمان طراحی شده اما متأسفانه از آن‌جا که مسئله فشار در زیر آب به‌طور کامل درک نشده بود این طرح‌ها عملاً قابل اجراء نبوده است. یک‌سری از این طرح‌ها برمبنای این اصل که غواص یک کیسه تنفسی را با خود حمل کند استوار می‌باشد.
به‌طوری‌که در یک کتیبه آشوری در ۹ قرن قبل از میلاد مسیح یک غواص را در حالی‌که از پوست باد کرده حیوانات به‌عنوان مخزن هوا استفاده کرده نشان می‌دهد، این فکر کاملاً قدیمی می‌باشد. به احتمال بسیار این مردان شناگرانی هستند که از این پوست‌ها برای شناور ماندن استفاده کرده‌اند. زیرا به‌طور واقعی این غیرممکن است که با این وسیله بتوان در زیر آب باقی‌ماند.
در اواخر قرون وسطی یک سیستم غواصی قابل اجراء مشاهده گردید و در سال ۱۲۴۰ ”راجر بیکن“ به ابزارهائی اشاره کرده است که بشر بتواند به‌وسیله آن ابزارها در کف دریا و یا مسیر رودخانه‌ها بدون آن‌که خطری متوجه او باشد قدم بزند. در قرون ۱۷ و ۱۶ نویسندگان دیگری یک دستگاه را تشریح کرده و نمونه‌هائی از آن را انتشار دادند که از پیشرفت موفقیت‌آمیزتر غواصی خبر می‌دهد. به‌هر حال مسلم نیست که آیا این طرح‌ها در پیشرفت غواصی تأثیر اساسی داشته یا خیر؟ زیرا اگر برای مخترعین آن دوره اعتباری کاذب قائل باشیم مانند این است که اختراع زیردریائی هسته‌ای ژول‌ورن (Julesverne) را در آن زمان معتبر بدانیم ولی باید دانست که ژول‌ورن فقط دارای قوه تخیل و پیش‌بینی اما فاقد تکنولوژی لازم بوده است.
موفقیت‌های اولیه: در خلال سال‌های ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ تنها یک وسیله تکمیل و مورد استفاده قرار گرفت که این وسیله را زنگ غواصی (Divingbell) نامیدند که به غواصان اجازه می‌داد تا ساعت‌ها در زیر آب بمانند. این وسیله از لحاظ ظاهری مانند زنگی است که ته آن بازو به شکل یک محفظه وسیع و قوی می‌باشد. زنگ غواصی دارای وزن زیادی بوده به‌طوری‌که به حالت عمومی به‌داخل آب فرو می‌رفت و به قدر کافی هوا را برای یک غواص که بتواند چندین ساعت در زیر آب بماند در خود نگهداری می‌کرد. اصول کار زنگ غواصی را می‌توان به‌طور ساده در فرو کردن یک لیوان وارونه داخل آب تشبیه کرد.
هوای جزئی داخل لیوان به‌وسیله آب و نیروی هوا فشرده می‌شود و با آب برابر می‌گردد. بدین طریق ذخیره‌ای از هوا در داخل لیوان یا زنگ غواصی باقی می‌ماند. زنگ‌های غواصی به‌وسیله یک کابل که یک سر آن به کشتی متصل می‌باشد آویزان شده و تنها با حرکت کشتی در سطح آب می‌توانستند حرکت نمایند. بدین دلیل هیچ‌گونه قدرت مانوری از خود نداشتند. غواص همیشه در زندگی باقی می‌ماند و تنها برای مدت کوتاهی که بتواند نفس را در سینه حبس کند از زنگ خارج می‌شد. اولین استفاده علمی از یک زنگ غواصی در سال ۱۵۳۱ صورت گرفت و تا چند سال بعد این زنگ‌ها به‌طور منظم ولی ابتدائی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در سال ۱۶۸۰ یک ماجراجو به نام ویلیام فیپس (William Phipps) که در شهر ماساچوست تولد یافته بود هنگامی‌که می‌خواستند گنجی به ارزش (۰۰۰/۲۰۰ دلار) را کشف کنند تکنیک زنگ غواصی را به این طریق تغییر داد که ذخیره‌های هوائی را برای غواصان در یک‌سری سطل‌های وارونه و سنگین قرار داد.

قدمت غواصی در ایران
گویند که ژرف‌روی و غواصی که در جنوب ایران آن را صیف و صیافی می‌‌نامند به قرن‌ها قبل از میلاد برمی گردد. در دوران خشایارشاه، ایرانیان از غواصان برای بیرون کشیدن صندوقچه‌های طلا و جواهرات کشتیهای غرق شده استفاده مینموده‌اند.
آثار حاصل از حفاریهای باستانشناسی نشان می‌دهد که قرنها قبل از میلاد ساحل‌نشینان دریای پارس از این فن برای تحصیل مروارید استفاده مینموده‌اند.
دکتر تاکر ایوات در کتاب کینگدوم اف سی شل بدین طریق اشاره نموده است و ایرانیان را در زمره پیشگامان پایه گذاری صید و پرورش مروارید قلمداد نموده است.
در سندی دیگر، آپولونیوس فیلسوف یونانی ساکن رودز اشاره دارد که غواصان دریای پارس در حالی که ظرف کوچکی حاوی گیاهی خوشبو و تهییج کننده در دست داشتند به سمت صدف رفته و باعث می‌شدند تا صدف لب از لب بگشاید، سپس شاخه‌ای میان تهی را به میان آن فرو برده و مایه موجود را به بیرون میکشیدند و آن را به سطح آب آورده و در ظروفی آهنین قرار میدادند، البته آنان هیچگاه موفق به پرورش مرواریدهایی اینچنینی نشدند اما شیوه‌ای را بدین طریق بنیان نهادند. اما در اشارت به ابزار غواصی آن دوران پر واضح است که در آن دوران به اتکای هوای محبوس شده در ششهای خود به عمق فرو رفته و باز می‌آمدند، روشی که هم اکنون نیز در پاره‌ای از جزایر دریای پارس چون لاوان و کیش و قشم کماکان پا بر جاست.
اینک ورزش غواصی به صورتی همگانی درآمده و به شکل گسترده‌ای در بسیاری از کشورهای جهان فعالیتی مفید، مفرح، لذت‌بخش و نیز منبع درآمد در صنعت اکوتوریسم شده است.
دوست‌داران این ورزش می‌توانند با گذراندن دوره‌های آموزشی غواصی در مدتی کوتاه موفق به دریافت گواهینامه بین المللی غواصی از انجمن مربیان حرفه‌ای غواصی شوند.

قواصی
گرما كم كم شروع مي شود و فصل تابستون از راه مي رسد.تعطيلات تابستون و گرماي آن ياد آور دريا و شنا و ساحل درياست.شنا در هنگام غروب خورشيد علاوه بر اينكه هوا بسيار ملايم شده و آب دريا پس از تابش خورشيد گرم و مطلوب است بسيار دوست داشتني است.مسلما اين شامل سواحل شمال ايران است.سواحل جنوب ايران (خليج هميشگي فارس) يادآور جزاير قشم و كيش است.اين جزاير كه به عنوان مناطق آزاد تجاري معرفي شده اند داراي امكانات رفاهي و تفريحي و تجاري خوب و در حد قبولي مي باشد. گفتيم دريا و شنا.مسلما شنا در اين سواحل بسيار لذت بخش مي باشد. اما آيا تنها به آب رفتن ارزش دارد؟ فرض كنيد در روز گرم و ملايمي در كنار ساحل مثلا جزيره قشم ايستاده ايد و به درياي آبي و آرام روبه روتان نگاه مي كنيد دوست داريد به آب تني برويد ، خوب به شنا مي رويد و دقايقي بعد دوباره به ساحل مي آييد، تمام شد؟آيا ارضاشديد؟در ساحل مرجاني و زيبايي مثل قشم و انواع ماهي هايي كه در آن شنا مي كنند آيا همين شنا كافي بود؟مسلما نه !
تا هنگامي كه روي آب ايستاده ايد و به درون اعماق آن خيره ايد مسلما چيزي نمي بينيد و يا ترسي در دلتان ايجاد مي شود (كه شايد ناشي از عمق آب باشد).احساس مي كنيد همون طوري كه روي سطح آب دريا را آروم و صاف مي بينيد زير آب هم همانطور است.وقتي كه وارد آب مي شويد انگار وارد يك دنياي ديگر شده ايد.دنيايي كه اگر داخل آن شديد آنقدر زيبا و قشنگ است كه تمامي ترس تان از بين مي رود .چنان با آن يكرنگ مي شويد كه دقايق را گم مي كنيد.وقتي كه به روي آب بر گشتيد تازه مي فهميد كه دنياي خاكي يعني چي؟ تنها چيزي كه مي شنويد سكوت است.صداي نفسهايتان بلندتر ازهمه چيز است كه در گوشتان مي شنويد. ماهي هاي رنگارنگي كه اطرافتان شنا مي كنند. گياهان دريايي.مرجانها و نور خورشيد كه از اون بالاها مي تابد...
هيچ وقت اولين باري كه غواصي كردم را يادم نميره.با اينكه در عمق دو – سه متري بوديم اما براي من خيلي زيبا بود.اون ماهي كوچك آبي تنهايي كه در كنارمان بي خيال شنا مي كرد و يا اون طوطياهاي خبيث ( يك نوع گياه تيغ دار دريايي) كه آماده بودن تيغشان رو به ما فرو كنند.وقتي كه به سطح آب برگشتم تازه فهميدم كه كجا بودم...
وقتي مي گوييم جهان زيرآب مسلما بدون هيچ اغراقي است.دريا و زيرآب و زندگي زير آن يك دنياي جدا است.دنيايي مستقل از دنياي خاكي روي آب.تا هنگامي كه وارد آن نشويد نمي توانيد به عظمت آن پي ببريد.
حتما ديدن اين دنيا براي يكبار هم شده لازم و ضروري است. سواحل خليج فارس (البته در جاهايي مثل قشم و كيش كه جزايري مرجاني هستند)براي اين امر مناسب ترين و داراي شرايط و تشكيلات و امكانات خوبي است.(بر خلاف درياي خزر كه براي غواصي تفريحي چيزي وجود ندارد) براي ديدن اين جهان بايد خودتان را مجهز كنيد تا بتوانيد به قلمرو آن پا بگذاريد. البته بايد بدانيد كه شما مالك آن نيستيد و تنها به عنوان يك مهمان و ناظر به آنجا مي رويد.
به طور كلي براي ديدن دنياي زير آب دو روش وجود دارد.اسكين دايوينگ و اسكوبا دايوينگ.

[shima_glk]

اقسام غواصی
عمومی ترین و معمولی ترین اقسام غواصی بر دو نوع است.اسکین دایوینگ و اسکوبا دایوینگ

اسکین دایوینگ : ساده ترین و ابتدایی ترین شیوه غواصی می باشد که مهمترین لوازمات مورد نیاز آن عبارتند از: ماسک – اشنورکل و فین.در این شیوه غواصی بر روی سطح آب انجام می گیرد.غواص در حالی که با اشنورکل هوا می گیرد با ماسک زیرآب را هم نگاه می کند و اگر نیازی باشد به زیرآب غوص می زند.اسکین دایوینگ معمولا در قسمتهای کم عمق آب انجام می شود.

اسکوبا دایوینگ : در این شیوه ابزار و لوازمات فنی تر و بیشتری به کار می آید و مسلما بازده کار بیشتر و بهتر است.اسکوبا مخفف چندین کلمه انگلیسی که معنی آن شخصی که مجهز به لوازمات نفس کشیدن در زیرآب است ، می باشد.علاوه بر لوازماتی که در اسکین دایوینگ ذکر گردید لوازمات دیگری وجود دارند که به ذکر آنها می پردازم: وت – تانک هوا - رگولاتور – گیج – اختاپوس (ها)- بی سی دی- کلاه – دستکش – کمربند وزنه – کفش و ابزارهای دیگری مثل قطب نما – چاقو – نیزه و ...از آنجا که توضیحات در مورد هر وسیله زیاد و فنی می باشد به ذکر نکاتی ابتدایی و خلاصه قناعت می کنم:
ماسک : که به اشتباه عینک شنا می گویند.ماسک علاوه بر محافظت چشمها و دید در زیرآب حالت دماغ گیر داشته و مانع از تنفس با بینی و راحت تر شدن تنفس با دهان می شود.در حین غواصی ممکن است به صورت عمدی یا غیرعمد آب وارد آن شود که برای تخلیه کردن آن روش ساده ای وجود دارد که در کلاسهای آموزش غواصی این موارد حتماتکرار و تمرین می شود(برای خودم چند بار این مشکل پیش آمد)

اشنورکل : عبارت است لوله کوچکی کمتر از نیم متر برای تنفس که بیشتر در اسکین دایوینگ مورد استفاده قرار می گیرد.دارای چند سوپاپ هوا است .مثلا هنگامی که با آن زیرآب می روید آب وارد لوله نمی شود اما هوا تخلیه می شود.اشنورکل با گیره ای به ماسک نصب می شود تا امکان رها شدن و گم شدن وجود نداشته باشد.
فین : فین ها معروف به پا غورباقه ای هستند.حرکت در زیرآب با آنها انجام می شود .یک نوع آنها به صورت کفش است که آنها را می پوشیم.نوع دیگر با کفش غواصی(بوت) مکمل می شوند.یعنی ابتدا کفش را برای سهولت در غواصی و فین زدن می پوشیم و بعد فین را در پا قرار می دهیم و تسمه ها را محکم می کنیم.نپوشیدن بوت امکان شل شدن و خارج شدن فین را در غواصی به دنبال دارد.فین ها مثل کفش دارای سایز بندی هستند.

وت : لباس غواصی است.به صورتهای یکسره – آستین کوتاه –دو تکه و غیره می باشد.برخلاف تصور همگان لباس غواصی لباسی ضد آب نیست.اساس کار لباس غواصی به این صورت است که با وارد شدن در آب و خیس شدن لباس ، آبی در بین فضای لباس و بدن قرار می گیرد .این آب به صورت ثابت قرار می گیرد. با گرم شدن آب در اثر گرمای بدن ابتدا احساس سرما و بعد گرمای ملایم و خوبی بوجود می آید.لباسهای غواصی به صورت کاملا چسبان است.برای فصل و درجات آب لباسهای مختلف با ضخامت مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد.کلاه غواصی نیز همینطور عمل می کند.علاوه براین که کار محافظت سر و گوشها و تا حدی صورت را به عهده دارد.استفاده از دستکش را به شما حتما سفارش می کنم.سنگهای تیز زیرآب – گرفتن لبه قایق و یا طناب لنگر و خیلی چیزهای دیگر احتمال صدمه زدن و پاره کردن دستها را در پی دارند.
بی سی دی : به صورت جلیقه است که تانک هوا با کمربندی به آن متصل می شود.بی سی دی خاصیت باد شدن را دارد که با دهان یا تانک هوا انجام می شود. با توجه به لوازماتی که به خود متصل کرده ایم – مخصوصا کمربند وزنه – ماندن در سطح آب بوسیله آن انجام می شود.علاوه بر آن نگه داشتن تانک هوا را به عهده دارد.دارای یک قسمت ورودی هوا است که با دکمه ای هوای آن پر و با دیگری خالی می شود.

تانک هوا : در لیترهای مختلف وجود دارند.نکته مهمی که وجود دارد اینست که در غواصی های معمولی و تفریحی از هوای معمولی استفاده می شود.یعنی اکسیژن خالص در آن نیست.همین هوای معمولی را با استفاده از کمپرسورهای هوا که مجهز به فیلتر هوا و رطوبت گیر است در تانک ذخیره می کنند.یکی از واحد های اندازه گیری فشار هوای تانک بار (bar)است که در ادامه بیشتر توضیح خواهم داد.

رگولاتور: مسلما هوایی که با فشار زیاد در تانک ذخیره شده برای نفس کشیدن و یا وارد شدن در بی سی دی خطرناک و بدون استفاده است.وظیفه رگولاتور مناسب و تنظیم کردن هوا برای هر قسمت است.رگولاتور دارای دو نوع خروجی است.فشار قوی و فشار ضعیف.هوایی که برای نفس کشیدن و برای بی سی دی استفاده می کنیم فشار ضعیف شده است و هوایی که برای گیج (برای نشان دادن مقدار هوای تانک) استفاده می کنیم فشار قوی یا همان فشار درون تانک است.معمولا خروجی های رگولاتور به این صورت هستند: اختاپوس اصلی – اختاپوس یدکی با شیلنگ زرد و کمی بلندتر از اختاپوس اصلی – گیج و بی سی دی.

گیج : مقدار هوای درون تانک را نشان می دهد.معمولا دارای یک خط قرمز یا قسمت رزرو هوا است.این قسمت نشان می دهد که هوا در حال اتمام است.با رسیدن عقربه به ابتدای این قسمت کار غواصی را باید تعطیل کرد و به سطح آب برگشت.ممکن است گیج ها علاوه بر فشار سنج دارای قطب نما و یا عمق سنج نیز باشند.در غواصی گیج در سمت چپ قرار می گیرد و باید در فواصل مختلف آن را بررسی و نگاه کرد.
اختاپوس : خیلی ساده و خلاصه می گویم . شیلنگ هوا که متصل به دیمن است.اختاپوس شیلنگی است که از رگولاتور هوای ضعیف شده و مناسب برای تنفس را به دیمن انتقال می دهد.دیمن همان دهنی ای است که با آن تنفس می کنیم و هوا را خارج می کنیم. علاوه بر اختاپوس اصلی که برای نفس کشیدن خودمان استفاده می کنیم ممکن است اختاپوسی یدکی با شیلنگ زرد رنگ و کمی بلندتر وجود داشته باشد که برای مواقع ضروری - مثل هنگامی که هوای شخص همراه تمام شده – می باشد.اختاپوسها در هنگام غواصی در سمت راست قرار می گیرند.دیمن ها نیز دارای سوپاپ هستند.هنگامی که نفس می کشیم سوپاپ طوری عمل می کند تا هوا از تانک وارد شود و در بازدم هوا از لوله های طرفین خارج شوند.در وسط دیمن دکمه مانندی وجود دارد که با زدن آن هوا از دیمن خارج می شود.این دکمه برای آزمایش جریان داشتن هوا – خالی کردن آب یامواد دیگر درون دهان یا دیمن می باشد.

کمربند وزنه : هنگامی که می خواهیم به زیرآب برویم با توجه به تانک هوایی که همراه داریم و لباس غواصی که تا حدی مانند جلیقه نجات عمل می کند ، این عمل مشکل و غیر ممکن است.استفاده از کمربند وزنه به منظور سنگین کردن خود چاره این کار است.یک فرمول ساده و معمولی برای محاسبه و مقدار وزنه برای هر شخص وجود دارد:یک دهم وزن هر نفر بعلاوه یک.مثلابرای یک آدم 90 کیلویی به این صورت است :یک دهم این شخص برابر 9 کیلو می شود بعلاوه یک که مساوی با 10 کیلو می شود.

غواص نظامي
غواصي نظامي شامل دو بخش کلي خدمات غواصي وغواصي رزمي مي شود
خدمات زير ابي معمولا در مناطق تحت کنترل نيروهاي خودي انجام مي شود و بسته به موقعيت از دستگاهاي مستقل مسير باز و يا دستگاهاي تغذيه از سطح استفاده مي شود و شامل موارد زير مي شود .
بیرون اوردن و شناور سازي اشياء و کشتيها و زيردريايي هاي غرق شده
ساخت تاسيسات زير ابي
تعميرات شناورهاي دريايي در زير اب
غواصي رزمي بسته به ماموريت از دستگاهاي مستقل مسير باز ودر مناطق حساس از دستگاهاي مسير بسته که حبابي را در اب منتشر نميکند استفاده ميکنند و شامل موارد زير مي شود .
تيمهاي پشتيباني رزمي که معمولا حمل و نقل مهمات و ساخت تاسيسات و موانع زير ابي را انجام مي دهند
تيمهاي تخريب و انفجارات زير ابي که مسول انهدام موانع و تاسيسات و شناورهاي دشمن را بر عهده دارند
تيمهاي ويژه غواصي که مسئول انهدام تاسيسات و ادوات دشمن در ساحل را برعهده دارند.

[shima_glk]

تجهیزات غواصی

ماسک
برای داشتن وضوح و قابلیت دید بیشتر در زیر آب باید از ماسک استفاده کرد. با پوشیدن ماسک، یک فضای هوایی ما بین چشمان غواص و آب ایجاد می‌شود. بنابراین می‌توان بر اشیا به طور کاملاً مناسبی فکوس (تمرکز) کرد و آنهارا به وضوح دید یک ماسک عبارت است از عدسیها که از یک شیشهٔ ایمنی، سبک و فشرده ساخته شده‌است.
دامنه که از سیلیکون (شفاف یا سیاه) یا پلاستیک است این وسیله باید به طور کاملاً مناسبی از صورت محافظت کند به این منظور که از ورود آب به درون ماسک جلوگیری می‌کند. این وسیله معمولاً باید فضای راحتی برای بینی داشته باشد و برجستگیهای انعطاف پذیری برای جبران شکل و حالت بینی داشته باشد. صفحه صورت که از مادهٔ جامدی که هم عدسی را نگه می‌دارد و هم بخشی از نوار دور سر را، ساخته شده که می‌تواند تنظیم شود.
نوار لاستیکی دور سر از جنس بدنه‌است که با قابلیت تنظیم شدن به شما اجازه می‌دهد فشار را تنظیم کنید و بنابراین محل ماسک روی صورت را تصحیح کنید .
برای انتخاب ماسک، ماسکی که مناسب صورت ما باشد باید آن را در مکان صحیح روی صورتتان بدون استفاده از نوار دور سر بگذاریم، در حین تنفس سبک با بینی، مکش ایجاد شده سبب می‌شود که ماسک به خوبی به صورت بچسبد. ماسکهای مختلف مطابق فعالیتهای مختلف به کار برده می‌شوند. أنهایی که حجم کوچک‌تری دارند معمولاً برای اسنورکلینگ استفاده می‌شوند زیرا که آنها مقدار کمی از هوا را در مانور موازنه نیاز دارند. در اسکوبا برای موازنه حجم ارتباطی ندارد بنابراین می‌توان از یک ماسک با یک زاویه دید وسیع و بزرگ استفاده کرد .اینکه از سیلیکون استفاده شود یا از لاستیک به اندازه‌ای که خود فعالیت اجرای کاراهمیت دارد، مهم نیست اما لاستیک چون در معرض نور خورشید و شوری آب قرار می‌گیرد دوام طولانی ندارد .موادی که توسط کارخانه‌ها برای مهرزدن بر روی اجزای ماسکها استفاده می‌شود به صورت لایهٔ نازکی از چربی برروی عینک باقی می‌ماند ،ـ که به راحتی تاری چشم را بالا می‌برد. توصیه می‌شود شیشه‌های ماسک نو را با خمیر دندان پاک کنید. بعد از استفاده از ماسک باید أن رابا آب شیرین شستشو داد.

Shnoker اشنوکر
این وسیله به شما اجازه می‌دهد که در سطح آب و در حالی که سرتان زیر آب است به سمت کف دریا نگاه میکنید تنفس کنید. اسنورکل از دو قسمت تشکیل شده‌است. بخش دهانی و لوله. بخش دهانی از یک ماده نرم ساخته شده‌است و شکل آن کاملاً قالب اندازهٔ دهان می‌باشد بنابراین می‌تواند به راحتی طوری قرار بگیرد که از ورود هر گونه آب به داخل جلوگیری کند. لوله از مادهٔ سخت یا نیمه سخت ساخته شده و بدون شکستگی خم می‌شود. داخل لوله باید یک خمیدگی کوچک داشته باشد که از جمع شدن آب در آن جلوگیری کند و جریان هوارا به طور پیوسته حفظ کند.
به منظور پیدا کردن غواص توصیه می‌شود قسمت انتهایی لوله را که از آب بیرون آمده‌است را رنگ بزنید. اسنورکل دارای کلیپ کوچکی است، که به وسیله آن می‌توان بند ماسک را نگه داشت و باید مراقب بود که در جای درست بسته شودسمت چپ ماسک بعضی از مدلها یک سوپاپ برای خالی کردن آب در انتهای لوله دارند.

کمربند وزنه
به منظور دست یابی به شناوری خنثی از وزنه‌های سربی که بسیار لازم و ضروری هستند استفاده میکنیم این مقصود با پوشیدن وزنه‌هایی که در کمربند وزنه کار گذاشته شده‌اند به دست می‌آید. کمربند همچنین باید یک سگک که آن را سریع آزاد می‌کند داشته باشد. وزنه‌های مخصوص برای حمل به ضخامت لباس (وت سوت) تجهیزات نوع آب (آب شیرین، آب دریا) و نوع غواصی بستگی دارد.

فین ها
یکی از بخش‌های مفید و کاربردی تجهیزات فینها هستند ؛ که به غواص کمک می‌کنند در زیر آب راحت تر و سریعتر حرکت کند. فینهائی که در دسترسند از نظر درازا، سایزو مدل متنوع هستند از انواع فینها می‌توان فینهای کفشی و یا فینهای بندی را نام برد. فینهای انتخاب شده کارشان را مطابق با طبیعت انجام می‌دهند فینهای کفشی برای سواحل شنی که خطر جراحت پاها بر اثر صخره هاکمتر است بیشتر استفاده می‌شود. همچنین فینهای بندی که شما می‌توانید به همراهشان چکمه بپوشید بیشتر برای آبهای سرد و نیز جلوگیری از صدمه دیدن پاها بر اثر صخره‌ها کار آئی بسیاری دارند. برای اسنوکرلینگ فینهایی که تیغه دراز تر و باریکتری دارند قابل استفاده هستند. با در نظر گرفتن این موضوع که برای غواصی اسکوبا با فینهایی با درازای متوسط و پهن تر بسیار مناسبترند. کاوشهای فنی در سالهای اخیر تیغه‌هایی را بوجود آورده‌است که می‌تواند حرکت در میان آب را آسانتر سازد همچنین خیلی مهم است که به خاطر داشته باشید که یک فین نباید خیلی تنگ باشد تا از مشکلات گردش خون که می‌تواند سبب گرفتگی عضلات شود جلوگیری می‌کند.

وت سوت و درای سوت لباس غواصی
سوتها لباسهای محافظی هستند که در به حداقل رساندن اثر حرارتی که بدن در معرض آن قرار گرفته‌است کمک می‌کنند علت آن قابلیت هدایت بیشتر آب در حرارت بالا است (حدود ۲۰ بار بیشتر از هوا) به منظور فراهم کردن پوشش حرارتی لازم سوت باید از عبور آب به درون خود تا سر حد امکان جلوگیری کنند. وت سوتها عموماً از نیوپرن با ضخامتهای گوناگون ساخته می‌شوند. همچنین سوتها از جراحات سطحی بدن جلوگیری می‌نمایند.

تانک هوا
هوای تنفسی مهم‌ترین بخش برای فعالیتهای زیرآبی است، این هوا در غواصی تفریحی توسط سیلندر یا تانک هواتامین می‌گردد.
تانکها از آلمینیوم یا فولاد ساخته می‌شوند و هوای درون آن به وسیله یک شیر به خارج راه میابد. معمولاً سیلندرها در فشار ۲۲۰ اتمسفر پر می‌شود. در شانهٔ سیلندر همه مشخصات سیلندر حک شده‌است از جمله تاریخ ساخت، تاریخ بازدید، نوع، اسم سازنده،حداکثرفشار و شماره سریال سیلندرها در مراکز مجاز آزمایش می‌شوند با یک تاریخ انقضابر طبق قوانین کشورهای مختلفی که سیلندرها در آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آزمایش عبارت است از کنترل کردن درون و بیرون سیلندر برای زنگ زدگی و آزمایش مقاومت فشار که به کار بردن فشار بالاتر از ٪۵۰ استفادهٔ معمول می‌باشد. درانگلستان ۵ سال بعد از تاریخ تولید و پس از آن هر دو سال انجام می‌شود تاریخ أزمایش معمولاً زیر تاریخ تولیدحک می‌شود، سیلندر، اگر از فولاد ساخته شده باشد با تقویت کنندهٔ پلاستیکی که آن را عمود نگه می‌دارد مجهز شده‌است اگر آلومینیومی باشد کف آن قبلا مسطح شده‌است. قبل از استفاده از سیلندر از سالم بوده واشر اورینگ آن مطمئن شوید.
تانکها در ظرفیتهای مختلف ۸- ۱۰ – ۱۲ – ۱۵ و دوقلو عرضه می‌شوند.
جهت ایمنی بیشتر سیلندرها را هرگز ایستاده رها نکنید.

رگلاتور تنظیم کننده فشار هوای تنفسی
رگلاتور وسیله ایست که غواص را قادر می‌سازدتا در زیر آب تنفس کند این بخش از تجهیزات اجازه می‌دهد که هوا با فشار مناسب به غواص رسانده شود رگلاتورها دارای دکمه‌ای فشاری در جلو می‌باشند که جهت بیرون راندن آب از درون آن استفاده می‌شود.

گژ فشار سنج هوا
HPفشار سنج به وسیله یک شلنگ با فشار زیاد به مرحلهٔ اول رگلاتور متصل می‌شود و میزان فشار در سیلندر را نشان می‌دهد، به طوری که در طول مدت غواصی می‌توانید پیوسته میزان هوا را بخوانید همچنین این قسمت به همراه عمق سنج و یا قطب نما نیز عرضه می‌گردد.

گژ عمق سنج
عمق سنج وسیله‌ای است که در طول مدت غواصی عمق را اندازه می‌گیرد . را این وسیله باید همیشه یک عقربه داشته باشد که حداکثر عمق رسیده شده در طول مدت غواصی را نشان می‌دهد. عمق سنجهای دیجیتالی که در دسترسند علاوه بر عملکرد معمولی (عادی) نشان دادن عمق و حداکثر عمق همچنین می‌تواند دما و سرعت صعود بالاتر از ۱۸ متر بردقیقه را نشان دهد .همچنین می‌تواند فاصله تا سطح را برأورد کند و اطلاعات غواصی قبلی را در حافظه اش نگه دارد.

وسیله کنترل شناوری BCD
این وسیله همانند لاک لاک پشت و یا بدنه زیردریائی عمل کرده و به وسیله حجم هوای درون آن به هنگام غواصی شما را شناور می‌سازد. همچنین این وسیله تجهیزات شما نظیر تانک را به روی خود حمل می‌نماید. شما به‌وسیله باد کردن این وسیله می‌توانید به اندازه مورد نیاز از عمق خود بکاهید و یا با خالی کردن هوای درون آن عمق بگیرید. بی.سی.دی دارای سوپاپهائیست که توسط آنها شما می‌توانید هوای اضافی را تخلیه نمائید. همچنین بی.سی.دی به وسیله شلنگ رابط هوای کم فشار به رگلاتور مرتبط می‌گردد که توسط آن و یا بصورت دهانی باد می‌شود توجه داشته باشید که کلیه تجهیزات خود را پس از هر بار استفاده، با آب شیرین بشوئید.
ساعت
ساعت باید ضد فشار و ضد آب باشد، می‌تواند دیجیتالی یا آنالوگ باشد. یک پیچ بیرونی که خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌گردد و به طور خود کار قفل می‌شود وجود دارد که برای ثبت کردن زمان سپری شده ضروری است.

چاقو
این وسیله یکی از کارآمدترین اسباب در هنگام غواصی است چون این وسیله موارد استفاده متعددی دارد ودر مواقع بحرانی نیز کاربرد مفیدی خواهد داشت، برای مثال اگر در یک تور گرفتارشوید . این وسیله همچنین می‌تواند برای علامت دادن با ضربه زدن تیغه روی تانک بکار برده شود. چاقوها معمولاً روی بخش داخلی ساق پا یا روی بخش فوقانی بازو گذاشته شوند. چاقوها باید تنها در مواردی که واقعا احتیاج است مورد استفاده قرار گیرند و بعد از استفاده باید با آب شیرین شسته شده، خشک شود و با روغن زنگ زدائی گردد.
راهنمای شناور نشانه دار
یکی از مهم‌ترین لوازم ایمنی راهنمای شناور است که موقعیت غواص را در زیر آب نشان می‌دهد و از عبور احتمالی قایقها از بالای سر غواص که با خطرات تصادم همراه است جلوگیری می‌نماید در قانون بعضی از کشورها، پرچم نیز لازم و ضروری است. این پرچم یک تعریف بین المللی دارد:
«من یک غواص در آب دارم»

چراغ قوه غواصی
چراغ قوه می‌تواند تغییر رنگهایی که به وسیله عمق آب نتیجه می‌شود را جبران کند (عوض کند). چند نوع مختلف چراغ قوه وجود دارد از کوچک‌ترین که حداقل فضا را اشغال می‌کند و داخل جیب BCD قرارمی گیرد. تا آنهایی که بزرگ‌تر و خیلی قوی تر هستند. در غواصی اسکوبا چراغ قوه‌های بزرگ‌تر و خیلی قوی تری که زمان طولانی تری دوام می‌آورند مورد استفاده قرار می‌گیرند. بعضی از مدلها می‌توانند با باطریهای قابل شارژی که خیلی مفیدند مجهز شوند.

قطب نما
این وسیله بسیار ضروری و مفید به شما این امکان را می‌دهد که به هنگام غواصی جهت نمائی کنید. شما با جهت یابی دقیق می‌توانید از هدر رفتن و مصرف بیش از حد هوا جلوگیری کنید و همچنین می‌توانید به هنگام بازگشت بهترین و کوتاه‌ترین مسیر را انتخاب نمائید.

[shima_glk]

فیزیولوژی غواصی
هنگامی که انسانها به زیر آب فرو می‌روند فشار در اطراف آنها به مقدار فوق‌العاده زیادی افزایش می‌یابد.
هنگامی که انسانها به زیر آب فرو می‌روند فشار در اطراف آنها به مقدار فوق‌العاده زیادی افزایش می‌یابد. برای جلوگیری از رویهم خوابیدن ریه‌ها ، هوا نیز بایستی تحت فشار زیاد رسانده شود و این امر خون در ریه‌ها را در معرض فشارهای فوق‌العاده زیاد گازهای حبابچه‌ای قرار می‌دهد که هیپرباریسم نامیده می‌شود. این فشارهای بالا در صورتی که از حدود معینی تجاوز کنند می‌توانند موجب تغییرات فوق‌العاده شدیدی در فیزیولوژی بدن شوند.

رابطه عمق دریا با فشار
ستونی از آب دریا به ارتفاع ۱۰ متر در ته خود فشاری برابر با یک اتمسفر ایجاد می‌کند. بنابراین شخصی که در ۱۰ متری زیر سطح اقیانوس قرار داشته باشد، در معرض فشاری برابر با ۲ اتمسفر قرار خواهد گرفت که یک اتمسفر آن مربوط به فشار هوای موجود در بالای آب و یک اتمسفر آن مربوط به وزن خود آب است.

اثر فشارهای سهمی زیاد گازها بر روی بدن
گازهایی که غواص در هنگام استنشاق هوا بطور عادی در معرض آنها قرار دارد عبارتند از نیتروژن ، اکسیژن و دی‌اکسید کربن. هر یک از این گازها می‌توانند گاهی موجب اثرات فیزیولوژیک جدی در فشارهای زیاد شوند.

تخدیر نیتروژنی در فشارهای زیاد نیتروژن
تقریبا ۵/۴ هوا را نیتروژن تشکیل می‌دهد. نیتروژن در فشار کنار دریا اثر شناخته شده‌ای بر روی اعمال بدن ندارد اما در فشارهای زیاد می‌تواند موجب درجات متغیری از تخدیر یا نارکوز شود. هنگامی که غواص برای یک ساعت یا بیشتر در زیر دریا باقی می‌ماند و هوای فشرده استنشاق می‌کند، عمقی که در آن نخستین علایم نارکوز خفیف ظاهر می‌شود تقریبا ۳۶ متر است.
در این عمق ، غواص شروع به احساس نشاط و از دست دادن بسیاری از ناراحتیهای خود می‌کند. در عمق ۴۵ تا ۶۰ متری ، غواص خواب آلود می‌شود. در عمق ۶۰ تا ۷۵ متری قدرت غواص بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد و غالبا نمی‌تواند کارهایی را که از او خواسته می‌شود با دقت و ظرافت انجام دهد. نارکوز نیتروژنی دارای مشخصاتی بسیار مشابه مستی با الکل است و به این دلیل آن را مستی اعماق نامیده‌اند.

مسمومیت با اکسیژن در فشارهای زیاد
هنگامی که فشار اکسیژن به مقدار زیادی از ۱۰۰ میلیمتر جیوه بالاتر می‌رود، اکسیژن محلول در آب خون افزایش می‌یابد. در محدوده طبیعی فشار اکسیژن حبابچه‌ای تقریبا هیچ مقداری از اکسیژن کل خون مربوط به اکسیژن محلول نیست اما بتدریج که فشار بطور افزاینده‌ای وارد محدوده هزاران میلیمتر جیوه می‌شود قسمت بزرگی از اکسیژن کل خون به جای اینکه به حال ترکیب با هموگلوبین باشد به حال محلول است.
به علت فشار اکسیژن بافتی که هنگام استنشاق اکسیژن با فشار اکسیژن حبابچه‌ای بسیار بالا بوجود می‌آید به آسانی می‌توان درک کرد که این موضوع می‌تواند برای بسیاری از بافتهای بدن زیان‌آور باشد. این موضوع بویژه در مورد مغز صدق می‌کند. در واقع قرار گرفتن در معرض ۴ اتمسفر فشار اکسیژن می‌تواند در بیشتر مردم بعد از ۳۰ دقیقه موجب تشنجات و به دنبال آن اغما گردد.

مسمومیت با کربن دی‌اکسید در اعماق زیاد در دریا
هرگاه وسایل غواصی بطور مناسب طرح شده باشد و به خوبی نیز عمل کند خواص هیچگونه اشکالی از نظر مسمومیت با کربن دی‌اکسید نخواهد داشت زیرا عمق به تنهایی فشار سهمی کربن دی‌اکسید را در حبابچه‌ها افزایش نمی‌دهد. دلیل صحیح بودن این امر آن است که عمق ، میزان تشکیل کربن دی‌اکسید در بدن را افزایش نمی‌دهد و تا زمانی که غواص به استنشاق حجم جاری طبیعی ادامه می‌دهد کربن دی‌اکسید را به مجرد تشکیل از راه هوای بازدمی دفع می‌کند و در نتیجه فشار سهمی کربن دی‌اکسید حبابچه‌ای خود را در حد طبیعی حفظ می‌کند.
غواص تا فشار کربن دی‌اکسید حبابچه‌ای حدود ۸۰ میلیمتر جیوه یعنی دو برابر فشار طبیعی در حبابچه‌ها این تجمع کربن دی‌اکسید را تحمل می‌کند. در فشار کربن دی‌اکسید بالاتر از ۸۰ میلیمتر جیوه این وضعیت غیر قابل تحمل شده و سرانجام مرکز تنفسی به علت اثرات متابولیک منفی فشار این گاز به جای تحریک شدن شروع به ضعیف شدن می‌کند و غواص دچار خواب آلودگی می‌شود.

رفع فشار از غواص بعد از قرار گرفتن در معرض فشارهای زیاد
هنگامی که شخصی هوا را در تحت فشار زیاد برای مدت طولانی استنشاق می‌کند، مقدار نیتروژن حل شده در مایعات بدنش زیاد می‌شود. دلیل این امر به قرار زیر است: خونی که در مویرگهای ریوی جریان می‌یابد تا همان فشار زیاد نیتروژن موجود در مخلوط گاز تنفسی از نیتروژن اشباع می‌شود. پس از گذشت چندین ساعت مقدار کافی نیتروژن به تمام بافتهای بدن حمل می‌شود تا آنها را از نیز از نیتروژن حل شده اشباع کند.
چون نیتروژن بوسیله بدن متابولیزه نمی‌شود لذا به حالت محلول باقی می‌ماند تا اینکه فشار نیتروژن در ریه‌ها کاهش یابد. در اینحال ، نیتروژن بوسیله روند معکوس تنفسی خارج می‌شود اما این خروج چندین ساعت وقت لازم دارد و منشا مشکلات متعددی می‌شود که روی هم رفته بیماری رفع فشار نامیده می‌شوند.

نجات از زیر دریاییها
یکی از مشکلات اصلی نجات ، جلوگیری از آمبولی هوا است. بتدریج که شخص از زیر آب بالا می‌آید گازها در ریه‌اش متسع شده و گاهی یک رگ بزرگ ریوی را پاره می‌کنند و موجب ورود گازها به داخل سیستم گردش ریوی و ایجاد آمبولی در گردش خون می شوند. بنابراین بتدریج که شخص صعود می‌کند باید خودآگاهانه بطور مداوم بازدم انجام دهد.
سرعت خارج کردن گازهای در حال اتساع از ریه‌ها در جریان صعود در زیر آب حتی بدون انجام دم ، غالبا برای دفع کربن دی‌اکسید تجمع یابنده در ریه‌ها کافی است. این امر مانع از بالا رفتن غلظت کربن دی‌اکسید در خون شده و از تمایل شخص برای انجام دم جلوگیری می‌کند. بنابراین شخص می‌تواند نفس خود را برای یک مدت فوق‌العاده طولانی اضافی در جریان صعود نگاه دارد.