سال ها دوباره فعالیت اتشفشانی از خود نشان داد یا فوران فلان اتشفشان در فلان کشورهزاران مجروح و خسارات مالی فراوان بر جای گذاشت... اما شما...در مورد اتشفشان ها چهمی دانید؟! مطلب زیر اطلاعات مختصری در رابطه با این گونه فوران هاست...
فورانهای آتشفشانی معمولا براساس شکل دهانه ای که از آن فوران صورت می گیرد، محل قرار گیری دهانه در کوه اتشفشان، شکل و نوع مخروط آتشفشانی و بالاخره خصوصیات عمومی فوران (آرام یا شدید – انفجاری یا غیر انفجاری) طبقه بندی می شوند.
گدازه های اسیدی به علت درصد Sio2 بالا و درجه حرارت نسبتا پایین دارای گرانروی (ویسکوزیته) بالا و سیالیت پائین بوده و در نتیجه به صورت انفجاری همراه با مواد پرتابی می باشد. اما در گدازه های بازیک به علت درصد Sio2 پائین و درجه حرارت نسبتا بالا، گرانروی پائین بوده و سیالیت افزایش می یابد و در نتیجه مواد پرتابی با مقدار کم و فوران آرام انجام می شود.
انواع فوران اتشفشانی
1- نوع هاوایی:
این نوعآتشفشان به شکل گنبدی می باشد و بیشتر مخروط آن از گدازه رقیق با ضخامت زیاد وگسترش کم است. ارتفاع این نوع آتشفشان نسبتا کم است. از دهانه آن اغلب گدازه هایبازیک با سیالیت بالا و مواد پرتابی کم، بیرون می ریزد.
به علت وجود میزان کمگاز در گدازه این نوع آتشفشان، فوران جریانی در آن دیده می شود.ماگمایی که بهسطح می رسد، معمولا به صورت فواره یا چشمه های گدازه ای خارج می شود. این نوعآتشفشان در جزایر هاوایی به تعداد زیاد یافت می شود. در جزیره ایسلند نیز از ایننوع آتشفشان یافت می شود.

2- نوعاسترومبولی:
در آتشفشان هاینوع استرومبولی ماگمای نسبتا رقیق با ترکیب بازیک و مواد پرتابی کم تا زیاد می باشدکه مواد پرتابی به صورت ریتمی از اسکوری های ملتهب‏، لاپیلی و بمب می باشد. عمدهفعالیت این نوع آتشفشان در ساحل غربی ایتالیا دیده شده است. فعالیت های آراماسترومبولی از دهانه های باز صورت می گیرد و گدازه های نسبتا سیال در افق هایبالایی مجرای آتشفشان وجود دارند.
به علت گرانروی بالای ماگما، خروج گاز زیادتراز انواع ماگماهای سیال نوع هاوایی صورت می گیرد.
فوران های طولانی مدتاسترومبولی می تواند مخروطهای مختلط را تشکیل دهد، در حالی که فوران های کوتاه مدتمعمولا مخروط های اسکوری دار را تشکیل می دهند. خاکستر در این نوع آتشفشان کم بودهو به هنگام انفجار تولید ابرهای سبک وزنی را می کند.شیب مخروط این نوع آتشفشان ازشیب آتشفشان نوع هاوایی خیلی بیشتر است.
۳- نوعوولکانو:
در نوعوولکانو، گدازه های خمیری شکل، دهانه آتشفشان را مسدود می کند و مانع خروجگازها و بخارات میشود. پس از آن که فشار گازها و بخارات بر اثر تراکم زیاد شد، انفجارات شدید تولیدمی کند. بر اثر انفجار، ذرات مواد مذاب با فشار به خارج رانده شده و بر اطراف پرتابمی شوند و تولید ابرهای ضخیم و وسیعی از خاکستر را می کنند. این ذرات خاکستر، پس ازسرد شدن در اطراف دهانه آتشفشان ریخته شده و تولید مخروطی از خاکستر می کند. ایننوع مخروط آتشفشانی اغلب دارای دو شیب است که یکی به طرف دهانه و دیگری به طرف خارجاست گدازه مذاب در آن ها به صورت روانه، خیلی کم و نسبتا محدود است.

یک کوهآتشفشان ممکن است مدتی به شکل یک نوع و مدتی دیگر به شکل نوعی دیگر آتشفشانی میکند. چنان که آتشفشانی کوه وزوو و اتنا. گاهی از نوع استرومبولی و زمانی از نوعوولکانو می باشد.
۴- نوع پله:
درآتشفشان نوع پله که در جزیره مارتینیک قرار دارد، مجرای آتشفشانی به وسیله گدازهبسیار لزج و خمیری شکلی مسدود می شود و در نتیجه گازها و بخارات برای خود سوراخ وراهی در دامنه و پهلوی کوه پیدا می کنند. ابرهای سوزان در این نوع آتشفشان تقریباشبیه نوع وولکانو می باشند ولی شدت خروج آنها از دهانه زیادتر است. به علاوه، حرکتآنها موازی با سطح زمین و گاهی مایل با آن است، در حالی که در نوع وولکانو این حرکتبه صورت قائم می باشد.
در آتشفشان نوع پله، اغلب مواد مذابی که خیلی غلیظ وخمیری شکل هستند با فشار زیاد از دهانه خارج می شوند و به شکل سوزنی در دهانه کوهمنجمد می شوند که به این مواد منجمد شده در دهانه کوه، سوزن پله میگویند.
5- نوعکومولوولکان یا کوپول:
مخروط این نوعآتشفشان به شکل گنبد است که به یک طرف بیشتر متمایل است. این نوع آتشفشان در شرایطیتقریبا مشابه نوع پله ایجاد می شود. قطعات بزرگی از سنگ، که از دهانه این نوعآتشفشان خارج می شود، ممکن است دارای سطوح صیقلی یا مخطط باشند