زندگی در خود پیشامد ها و اتفاقاتی دارد که ناگزیر از خشمگین شدن هستیم اما در بسیاری از مواقع خشم ما یا بی دلیل است و یا شدت آن با شدت موضوعی که برایش خشمگین شده ایم ، هماهنگی ندارد. در این مواقع باید به دنبال نقطه ی انحرافی در درون خود باشیم تا بتوانیم خود و احساسمان را به خوبی کنترل کنیم.
از آن جا که یک پدیده را می توان به گونه های متفاوتی درک نمود و پاسخ های احساسی متعددی داد، اگر خطاهای فکری را بشناسید و راه برخورد با آنها را بیاموزید، می توانید از میزان خشم خود کم کنید.
صحبت با خود
اغلب اندیشه های آگاه به شکل مکالمات بی صدا و گاه صداهای کم در سکوتی هستند که در ذهن، صورت خارجی پیدا می کند و ما آن را «صحبت با خود» می نامیم. از این رو می توان با توجه کردن به کلمات ویژه یا عباراتی که در اندیشه و کلام وجود دارد به خطاهای شناختی یا خطای اندیشه پی برد.
به مثال زیر دقت کنید:
عشق فانتزی
تیک تیک ساعت خبر از آمدن همسر می دهد، خانم خانه بعد از نظافت منزل و آراستن خویش مقدمات چای تازه ای را فراهم می کند و در حالی که تلویزیون نگاه می کند منتظر آمدن همسرش است. بعد از مدت کوتاهی همسرش وارد منزل می شود و با استقبال گرم خانم مواجه می شود. مرد پس از آن که لباس های منزل را به تن کرد، از کیفش روزنامه ای درآورده و شروع به خواندن روزنامه می کند، خانم خانه نیز دو چای خوش رنگ در فنجان ریخته و به کنار همسرش می رود، پنج دقیقه ای می گذرد و مرد همچنان غرق در روزنامه خواندن است و به چایی که رو به سرد شدن است، هیچ توجهی ندارد، مرد روزنامه می خواند و زن هر لحظه ناراحت تر می شود، اما با ادامه یافتن این شرایط (حدود سی دقیقه این شرایط ادامه یافته) خانم خانه با ناراحتی از پیش او بلند شده و با گلایه و غر زدن به شوهر، مقدمه یک بحث طولانی فراهم می شود.
افکار و خودگویی های ما، روی میزان عصبانیت و حتی نوع واکنش ما اثر دارد.
ساختار خشم خانم خانه را رسم می کنیم:
عامل برانگیزاننده خانم: روزنامه خواندن مداوم و عدم توجه به همسر.
تفکر(خودگویی): من برایش هیچ ارزشی ندارم و او مرا دوست ندارد .
احساس: منفی وخشم نسبت به همسر.
رفتاریاواکنش: عصبانی شده و با ناراحتی شروع به گلایه از همسر می کند.
حال فرض کنید اگر خانم خانه با خود این گونه فکر نکرده بود چه تغییری حاصل می شد؟
عامل برانگیزاننده: روزنامه خواندن مداوم و عدم توجه به همسر
تفکر (خودگویی) : مردان معمولا دوست دارند وقتی از سرکار به منزل می آیند، دقایق اولیه را به کار شخصی خود مثل روزنامه خواندن یا تلویزیون دیدن سپری کنند.
احساس :این رفتار طبیعی است .
رفتار یا واکنش خانم :در ابتدا او را به حال خود گذاشته و بعد از مدتی با یک فنجان چای به سمت او رفته و کنار او می نشیند و به آرامی سرصحبت را با همسرش بازمی کند (بهتر است ابتدا از موضوع هایی که مورد علاقه ی همسرش است، شروع به صحبت کنند.)به وضوح روشن است، افکار و خودگویی های ما، روی میزان عصبانیت و حتی نوع واکنش ما اثر دارد.
تمرین:
1- در یک ماه اخیر، حوادثی که به نظر خودتان در ارتباط با همسر یا بقیه اطرافیان ناموفق بوده اید را ثبت نمایید در هر مورد ساختار زیر را تکمیل نمایید.
محرک← واکنش ناموفق شما← تفکر (خودگویی)← تغییر یا حذف خودگویی← واکنش مناسب و جدید
2- با خود بیندیشید اگر خودگویی شما تغییر می کرد یا حذف می شد چه واکنشی رخ می داد؟
هر چه بیشتر تمرین کنید و خودگویی های خود را منطقی تر نمایید، احساس بهتری خواهید داشت.از امروز قرار بگذارید و روی افکار و خود گویی های تان کار کنید. مطمئن باشید زندگی تان تغییر می کند.
منبع : کتاب کنترل خشم در خانواده
 گردآوری : گروه اینترنتی نیک صالحی