عملکرد یا فرآیند خواب تقریبا به‌طور کامل شناخته شده اما محققان بر این باورند که خواب با حرکت سریع چشم برای حفظ حافظه و یا شاید عملکرد مغز در لحظات بحرانی مفید و در عین حال مهم استطی آزمایشات انجام شده روی جوندگان، دسته ای که با فقدان شدید خواب مواجه شدند بعد از چند هفته مردند. در عین حال خواب بدون حرکت سریع چشم فرآیندی مهم در ترمیم انرژی و توانایی تمرکز در طول روز است و یک فرآیند تجدید قوا کننده .

طبق تصور عمومی‌خواب زمانی برای استراحت جسم می‌باشد هرچند این تفکر تا اندازه ای صحیح است اما خواب هم می‌تواند یک فرآیند فعال باشد که در آن مغز به‌طور قابل ملاحظه ای فعال است حتی اگر بدن بی‌حرکت و بدون جنبش باشد. هنوز مطالب زیادی راجع به‌خواب هست که به‌صورت ناشناخته باقی‌مانده است اما به‌طورکلی متخصصان فرآیند خواب را به‌دو طبقه کلی تقسیم می‌کنند. این تقسیم بندی طبق مشاهده ای که از افراد خواب صورت گرفته، ثبت فعالیت الکترونیکی مغز آنها در حین خواب می‌باشد.

1 - خواب بدون حر کت چشم
-2 خواب همرا ه حرکت سریع چشم‌ها
در طول این نوع خواب ، خواب دیدن رایج است. ماهیچه‌ها غیرفعال هستند و فعالیت الکتریکی مغز مانند زمان بیداری است. فشار خون و قلب و سرعت تنفس ممکن است به‌صورت ناگهانی و برای مدتی اززمان افزایش یابد درست مانند زمان بیداری. در طول ۸ ساعت خواب نرمال فرد از حالت بیداری وارد مرحله یک و خواب بدون حرکت سریع چشم سپس مرحله ۲ ،۳، ۴ و نهایتا در ساعات اولیه وارد مرحله خواب همراه حرکات سریع چشم می‌شود. به‌مرور زمان یعنی همزمان با گذر عمر انسان ساعت هوشیاری فرد افزایش یافته و مراحل عمیق خواب بدون حرکت چشم کاهش می‌یابد.

عملکرد یا فرآیند خواب تقریبا به‌طور کامل شناخته شده اما محققان بر این باورند که خواب با حرکت سریع چشم برای حفظ حافظه و یا شاید عملکرد مغز در لحظات بحرانی مفید و در عین حال مهم است.طی آزمایشات انجام شده روی جوندگان، دسته ای که با فقدان شدید خواب مواجه شدند بعد از چند هفته مردند. در عین حال خواب بدون حرکت سریع چشم فرآیندی مهم در ترمیم انرژی و توانایی تمرکز در طول روز است و یک فرآیند تجدید قوا کننده برای بدن و مغزدر ساعات و روز بعد یک روش برای کاهش مصرف انرژی یا ذخیره انرژی برای فعالیت‌های در طول روز است.


خیلی سخت می‌توان میزان خواب مورد نیاز را بیان نمود
افراد متفاوت به‌مقدار متفاوت خواب برای تجدید قوا نیاز دارند. متخصصان خواب ، میزان کافی خواب برای هر فرد را ساعاتی حساب می‌کنند که فرد به‌طور نرمال بدون استفاده از ساعت هوشیاری یا به‌عبارت دیگر تنظیم ساعت برای بیدارشدن به‌خواب رفته و سپس بیدار می‌شوند.بنابر این میزان خواب بسته به‌نیاز بدن هر فرد متفاوت است . یک روش دیگر برای تعیین میزان ساعت مورد نیاز برای خواب مقداری از خواب است که فرد بعد از بیدارشدن کاملا احساس هوشیاری و آرامش و تجدید قوا برای روزبعد دارد. درهر حال به‌خاطر داشته باشید که تنها مقدار ساعت خواب مهم نیست بلکه کیفیت و چگونگی خواب نیز حائز اهمیت است.

تاثیر ساعات مختلف خواب شب در سلامتی بدن
داشتن عادات غذایی صحیح و توجه به‌زمان خوابیدن و استراحت برای حفظ سلامت بدن مهم است تا بتواند مواد مغذی را جذب و مواد زائد را دفع کند.

برای سالم زیستن، باید خواب راحت و آرامی‌داشته باشیم. به‌موارد زیر دقت کنید تا اهمیت خوابیدن برای شما روشن گردد:

ساعت 9 تا 11 شب: زمانی است برای از بین بردن مواد سمی‌و غیرضروری که این عملیات توسط آنتی اکسیدان‌ها انجام می‌شود. در این ساعت بهتر است بدن در حال آرامش باشد. در غیراین صورت اثر منفی روی سلامتی خود گذاشته اید.
ساعت 11 تا یك شب: عملیات از بین بردن مواد سمی‌در کبد ادامه دارد و شما باید در خواب عمیق باشید.
ساعت یك تا 3 نیمه شب: عملیات سم زدایی در کیسه صفرا ، در طی یک خواب عمیق به‌طور مناسب انجام می‌شود.

ساعت 3 تا 5 صبح: عملیات از بین بردن مواد سمی‌در ریه اتفاق می‌افتد. بعضی مواقع دیده شده که افراد در این زمان، سرفه شدید یا عطسه می‌کنند.
ساعت 5 تا 7 صبح: این عملیات در روده بزرگ صورت می‌گیرد، لذا می‌توانید آن را دفع کنید.
ساعت 7 تا 9 صبح: جذب مواد مغذی صورت می‌گیرد، پس بهتر است صبحانه بخورید. افرادی که بیمار می‌باشند، بهتر است صبحانه را در ساعت 6:30 میل کنند.
دیر خوابیدن و دیر بلند شدن از خواب، باعث می‌شود مواد سمی‌از بدن دفع نشوند. از نصفه‌های شب تا ساعت 4 صبح، مغز استخوان عملیات خون سازی را انجام می‌دهد.

در ایام تعطیل، بسیاری از افراد تا دیر وقت بیدار می‌مانند و بعد از اتمام تعطیلات با خستگی به‌ سرکار می‌روند، چون اعمال بدنشان دچار سردرگمی‌شده و نمی‌داند چه باید انجام دهد. کمبود خواب یا خواب بدون کیفیت باعث بروز بعضی اختلالات مثل اختلال در حافظه کوتاه مدت، قدرت تمرکز، افسردگی، اضطراب، عصبانیت، فقر انرژی و کاهش میل جنسی می‌گردد. به‌طور خلاصه کیفیت زندگی و کار به‌طور بارز و آشکاری تحت تاثیر خواب ناکافی و بی کیفیت واقع می‌گرددو برعکس بسیاری از این مشکلات با داشتن خواب آسوده و کافی مرتفع می‌گردد.


بیش از ۸۰ نوع اختلال خواب وجود دارد که در چهار دسته بندی کلی قابل توضیح است:
۱ - بدخوابی: بی خوابی، خواب آلودگی در طول روز، زمان خواب و بیداری غیرعادی یا بررسی اثر الکل و یا بعضی داروهای موثر در بی خوابی.

۲ - شبه‌خواب : در این طبقه بندی بعضی از رفتارهای غیرطبیعی در حین خواب – البته بدون خواب آلودگی یا بی خوابی گسترده- جای می‌گیرد. مثل راه رفتن در خواب یا ترس و وحشت در شب.

۳ - اختلالات روانپزشکی خواب: در این طبقه شرایطی که باعث برهم زدن خواب می‌شود مثل اضطراب، افسردگی، بیماری پارکینسون، جنون یا بیماری ریفلاکس معده و روده جای می‌گیرد.