ررسي مقابله‌اي: آيا هنوز هم در مورد تعاريف asp، scm و erp دچار سردرگمي هستيد؟

[Borna66]

در محيط كسب و كار امروزي، عمليات به شكل جهاني پيش مي‏رود و اين امر بر پيچيدگي معادلات مي‏افزايد. به بيان ديگر سازمان بايد براي پشتيباني از فرايندهاي كسب و كار خود به بيش از يك نرم‏افزار كاربردي تكيه كند.

وقتي يك سازمان بدون اينكه بداند يك نرم‏افزار چگونه مي‏تواند به حل مشكلات آن كمك كند اقدام به خريداري آن مي‏نمايد، شرايط ايجاد تضاد را در ساختار كسب و كار خود فراهم مي‏كند. هر سيستمي كه در سازمان مورد استفاده قرار مي‏گيرد بايد به منظور بهينه‏سازي اطلاعات و فرايند كسب و كار با ساير نرم‏افزارهاي كاربردي ادغام شوند.
سازمان‏هاي توليدي و خرده‌فروشي در حال حاضر از نرم‏افزارهاي متعددي نظير برنامه‏ريزي منابع كسب و كار (erp)، مديريت زنجيره تامين (scm) و برنامه‏ريزي و زمانبندي پيشرفته (aps) براي ارتقاء فرايندهاي توليد و توزيع استفاده مي‏كنند. هر يك از اين نرم‏افزارهاي كاربردي اجزا و عملكرد خود را دارند. اما در بعضي از قسمت‏ها نيز با يكديگر همپوشاني دارند. هنگامي كه اين نرم‏افزارها با يكديگر ادغام شوند مي‏توانند باعث بهبود عمليات كسب و كار، افزايش بازگشت سرمايه (roi) شده و ارزش سرمايه گذاري (voi) بيشتري را ايجاد كند. در اين مقاله به بررسي تفاوت‏هاي كليدي aps، scm و erp مي‏پردازيم و تشريح مي‏كنيم كه اين نرم‏افزارها چگونه يكديگر را تكميل مي‏كنند.

[Borna66]

APS چيست؟
APSيك نرم‏افزار كاربردي است كه به عنوان يك مكانيزم پشتيباني تصميم‏گيري در فرايندهاي توليدي و لجستيك مورد استفاده قرار مي‏گيرد. سيستم APS افق‏هاي برنامه‏ريزي بلندمدت و كوتاه‌مدت را مدنظر قرار مي‏دهد. اين سيستم از الگوريتم‏هاي رياضي پيشرفته براي بهبود و تحريك فرايندهاي كسب و كار از مرحله برنامه‏ريزي تقاضا تا توليد و برنامه‏ريزي زمان‌بندي تا توزيع و حمل و نقل استفاده مي‏كند. به بيان ديگر APS همانند چتري محافظتي بر سر كليه زنجيره تامين و فرايندهاي توليدي عمل مي‏كند. شكل زير نشان دهنده مراحل موجود در برنامه‏ريزي پيشرفته و نرم‏افزار زمان‌بندي است.

مهمترين هدف يك سيستم APS بهبود و تامين بهترين راهكار ممكن بر اساس بهترين تحليل هزينه- درآمد براي سفارشات، تقاضا، تامين، ظرفيت و لجستيك است. همچنين يك سيستم APS به ارتقاء همكاري و ارتباطات ساير سازمان‏ها نيز كمك مي‏كند.

[Borna66]

SCM چيست؟
SCM مديريت فرايندهاي كسب و كار است كه از برنامه‏ريزي محصول آغاز و به تحويل آن ختم مي‌شود. يك سيستم SCM در صورتي مي‏تواند به توسعه فرايندهاي سازمان كمك كند كه فعاليت‏هاي توليدي آنها را با لجستيك ادغام كند. براي درك جريان SCM در يك سازمان، بياييد نگاهي به اجزاي موجود در زنجيره تامين بياندازيم.

هدف از نرم‏افزار كاربردي SCM نگرشي جامع به هر يك از اجزاي زنجيره تامين بدون از دست دادن اهداف بلند و كوتاه‌مدت كسب و كار است.

اهداف بلند‌مدت و كوتاه‌مدت به چه معنا هستند؟ سازمان بايد با توجه به تقاضاي مشتري و چرخه عمر محصول نگرشي بلندمدت به جايگاه محصول در آينده داشته باشد. با در نظر داشتن اهداف بلند مدت، اطلاعات كسب و كار در نرم‏افزار كاربردي SCM به گونه‏اي طبقه‌بندي مي‏شوند كه بتوانند در ارتباط با اهداف ميان‌مدت و كوتاه مدت فعاليت كنند.
مهمترين هدف هر نرم‏افزار SCM مديريت جريان اطلاعات ميان فروشندگان، تامين‏كنندگان، انبار و لجستيك است. در مواقع ضروري هر رابط SCM داراي لايه‏هاي استراتژيك، فني و عملياتي است. اهداف كلي زنجيره تامين هر سازمان توليد و تحويل محصول با بيشترين بهره‏وري و بدون سرمايه‏گذاري زياد در كل فرايند است.
هر رابط در زنجيره تامين بسته به عمليات توليد و تحويل نيازمند ادغام در چهار شكل فيزيكي، اطلاعاتي، مديريتي و سازماني است.

[Borna66]

ERP چيست؟
ERP يك نرم‏افزار كسب و كار است كه طيفي از عمليات‏ها از مالي تا منابع انساني، توليد و فروش را با يكديگر ادغام مي كند. به بيان ديگر اين به معناي مديريت منابع گسترده كسب و كار است. يك سيستم ERP بر اساس عملكرد‏هاي متعدد كسب و كار طراحي مي‌شود يعني اين ماژول‏‏ها حول يك ديتابيس مركزي با يكديگر در ارتباط هستند. اطلاعات بين دپارتمان‏ها به اشتراك گذاشته مي‏شوند چرا كه ساختار نرم‏افزار كاربردي ERP امكان برقراري ارتباط ميان فرايندها را فراهم مي‏كند.

مهمترين مشكل اين نرم‏افزار آن است كه مكانيزم برنامه‏ريزي منابع توليد (MRP) توانايي محدودي براي برنامه‏ريزي و تصميم گيري دارد. نرم‏افزار‏هاي ERP سيستم‏‏هاي تراكنشي هستند كه با استفاده از اقدامات تكراري استاندارد فعاليت مي‏كنند.

اشكال ديگر سيستم‏‏هاي ERP آن است كه در هنگام دريافت سفارش، مشتريان به جزئيات كافي دسترسي ندارند. به همين دليل بسياري از سازمان‏ها براي بهينه‏سازي فرايند‏هاي برنامه‏ريزي، منابع، ساخت، ذخيره‏سازي و تحويل به سراغ نرم‏افزار‏هاي SCM و APS مي‏روند. شكل زير نشان مي‏دهد كه ERP چگونه مي‏تواند عمليات تجاري متفاوت را با يكديگر مرتبط كند.

[Borna66]

تفاوت ميان APS، SCM و ERP
يكي از مشكلات حياتي كه امروزه سازمان‏ها با آن مواجه هستند اين است كه آنها به گستره خدمات‌رساني نرم‏افزارهاي ERP كاملاً واقف هستند. واضح است كه يك سيستم ERP را نمي‏توان هميشه به عنوان يك نرم‏افزار كاربردي تصميم‏گيري مورد استفاده قرار داد و تنها يك سيستم APS يا SCM مي‏تواند براي فهم بهتر نيازهاي برنامه‏ريزي و زمان‌بندي براي بهبود عمليات مورد استفاده قرار گيرد. اين نرم‏افزارها اهداف متفاوتي دارند و نتايج بدست آمده بر مبناي چگونگي پياده‏سازي، ادغام و اجراي آنها خواهد بود. نرم‏افزار كاربردي APS براي برنامه‏ريزي و زمانبندي، SCM براي هماهنگي و بهينه‏سازي شبكه زنجيره تامين و براي تامين اطلاعات مورد نياز و قوانين تجاري عمليات‏هاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد.

تفاوت آشكار ERP آن است كه برنامه‏ريزي براي تقاضا، مواد، توليد و لجستيك در ERP مجزا از يكديگر انجام مي‏شود. بنابراين هيچ چشم‏اندازي به محدوديت‏هاي موجود ميان عمليات تجاري وجود ندارد. اين اتفاق در SCM و APS رخ نمي‏دهد. در اين نرم‏افزارها برنامه‏ريزي براي محدوديت‏ها همزمان با وقايع حقيقي انجام مي‏شود و اين امر به كاربر كمك مي‏كند تاثير آن بر فرايندهاي كسب و كار را درك كند. به طور مثال هنگامي كه در نرم‏افزار SCM در تاريخ تحويل سفارش يك مشتري تغييري ايجاد شود، همزمان هماهنگي‏هاي لازم با تامين كننده براي تهيه و تحويل مواد خام، هماهنگي با بخش توليد براي ايجاد تغيير در تاريخ تحويل، هماهنگي براي زمان و مكان ورود كالا به انبار و فرايند لجستيك بدون ايجاد هزينه اضافي انجام مي‏شود.

[Borna66]

سيستم ERP نمي‏تواند به سرعت محاسبه كند كه چگونه تغيير در تاريخ تحويل سفارش مشتري مي‏تواند بر عملكرد كل سيستم تاثير گذار باشد. با كمك نرم‏افزار APS مي‏توان تحليل كرد كه تغيير يك سفارش چگونه بر سفارش ساير مشتريان تاثير مي‏گذارد. يك سيستم APS همچنين مي‏تواند محاسبه كند كه راهكار‏ نهايي بر مبناي محدوديت‏هاي مواد، ظرفيت و لجستيك چه خواهد بود. علاوه بر اين APS افق‏هاي برنامه‏ريزي بلند مدت تا كوتاه مدت را نيز در نظر مي‏گيرد. با استفاده از اين نرم‏افزار شركت‏ها مي‏توانند اقدام موثر و كار آمدي براي مقابله با تغييرات انجام دهند و هزينه اضافي نيز ايجاد نكنند. جدول زير ويژگي‏هاي اصلي برنامه ريزي ERP، SCM و APS را نشان مي دهد.

[Borna66]

Aps، scm و erp چگونه يكديگر را تكميل مي كنند؟
همه اين نرم افزارها مي‏توانند به تنهايي عمل كنند اما وقتي با هم استفاده شوند نتايج بهتري را حاصل مي‏كنند. بدون erp، داده‏هاي مركزي، scm و aps نمي‏توانند در هنگام بروز تغيير در فرايند عرضه، تقاضا و توليد به سرعت تصميم‏گيري نمايند. سازمان‏هايي كه صرفاً در توليد، لجستيك و توزيع فعاليت مي‏كنند نيازمند نرم افزارهايي هستند كه بتواند در لحظه و با هدف رسيدن به بهترين نتيجه در هزينه، سود آوري و قيمت محصولات تحليل لازم را انجام دهند.
هيچ نوع فرايندي در erp وجود ندارد كه بتواند ملزومات مشتري، بحران‏ها و عملكرد را در محل‏هاي توليد و مناطق جغرافيايي متعدد فراهم كند. با نرم افزار aps نيازهاي مشتري در يك فرايند منطقي شامل زمان ورود سفارش، برنامه‏ريزي و زمانبندي، ظرفيت و مواد قرار مي گيرد. نرم افزار هاي erp و asp مي‏توانند براي ايجاد يك برنامه مطلوب مبتني بر محدوديت‏ها، ظرفيت و مواد با يكديگر همكاري كنند. نرم افزار erp برنامه شبيه‏سازي شده را از asp دريافت مي‏كند و ملزومات آن را براي واحدهاي مختلف فراهم مي‏نمايد.

نرم افزارهاي erp با توجه به تغييرات ايجاد شده در تقاضاي مشتري يك تحقيق از بالا به پايين انجام مي‏دهند. در واقع آنچه مهم است چگونگي، زمان و مكان توليد و تحويل كالاست.

Scm و aps با انجام اين ارزيابي ها مفيد واقع مي‏شوند. به طور مثال، يك سيستم erp بر اساس اولويت‏هاي در نظر گرفته شده در سيستم براي سفارشات يا نيازمندي‏هاي خاص برنامه‏ريزي مي‏كند. در واقع اين سيستم هيچ نوع استثنايي را در نظر نمي‏گيرد. وقتي سيستم erp با aps تركيب مي‏شود نه تنها ظرفيت‏هاي قابل دسترس را مورد توجه قرار مي‏دهد بلكه همزمان، محدوديت‏هاي مواد، تجهيزات نيروي انساني و لجستيك را نيز مشخص مي‏كند. هنگامي كه ملزومات چنين سفارشي در نرم افزار كاربردي scm وارد مي شود، ملزومات سفارش در شبكه زنجيره تامين از پايين به بالا مشخص مي‏شوند. اين بدان معناست كه تامين كننده در مورد نيازمندي‏هاي جديد مطلع است و بخش پشتيباني مي‏داند كه براي تحويل به موقع سفارش به مشتري، كالا بايد دقيقاً چه زماني آماده شود.

سيستم هاي aps مي توانند در سطح ماشين آلات و خط توليد برنامه‏ريزي كنند و كاربران را با امكان توليد سفارشات در كارخانه آشنا كنند. بدون نياز به راه اندازي يك mrp جديد در نرم افزار erp مي‏توان زمانبندي برنامه را تغيير داد. هنگامي كه سيستم‏هاي mrp و aps با يكديگر كار مي‏كنند،aps با استفاده از مدل‏هاي رياضي يك مدل توليد كوتاه مدت و بلند مدت طراحي مي‏كند كه براي تهيه ملزومات مواد از mrp استفاده مي‏كند. نرم افزار scm با پاسخ به تغييرات عرضه و تقاضا از طريق تقويت عملكرد شبكه زنجيره تامين مي‏تواند مكمل erp باشد. بهبود عملكرد شبكه زنجيره تامين با ارائه يك چارچوب اطلاعاتي معمول براي حمايت از ارتباطات و همكاري‏ها و پاسخ به تغيير نياز مشتريان به افزايش رضايت مشتريان منجر خواهد شد. زماني كه erp و scm با يكديگر كار مي‏كنند سازمان‏ها مي‏توانند با برقراري ارتباط ميان شاخص‏هاي عملكرد (kpi) و اطلاعات erp فعاليت‏هاي انجام شده در حوزه‏هاي زيست محيطي، سلامت و امنيت را تحت نظر بگيرند.

با تامين اطلاعات صحيح توسط سيستم‏هاي erp، scm و aps شركت‏ها مي‏توانند محصول درست را در زمان مناسب و بر مبناي نياز مشتريان توليد كنند. در اختيار داشتن اطلاعات روز باعث كاهش هزينه‏ها و بهبود جريان نقدينگي در سازمان مي‏شود.

همسوسازي اهداف مديريت با فرايندهاي توليد، خواسته بسياري از شركتهاست چرا كه طيفي از فعاليت‏هاي مرتبط و وابسته ميان آنها وجود دارد. به همين دليل پياده‏سازي erp، scm و aps بايد همراستا با اهداف كلي كسب و كار باشد. درك اين نكته كه اطلاعات و داده‏ها چگونه از يك سيستم به سيستم ديگر منتقل مي‏شوند موجب مي‏شود كه سازمان بتواند از طريق تامين كالاي با كيفيت و به مقدار مناسب در زمان و مكان صحيح و با قيمت نازل، نياز مشتريان را به بهترين نحو ممكن پاسخ دهد.