مفهوم پیش داوری


1 - مفهوم پیشداوری و انواع آن

1 - 1. ماهیت پیشداوری و تبعیض ( Discrimination )

پیشداوری : پیشداوری قضاوت زود هنگام پندار یا احساسی ویژه نسبت به یك موضوع است كه معمولا قبل از جمع آوری و بررسی اطلاعات لازم پدپد می‌آید و بر شواهد ناكافی ، یا خیالی مبتنی است . ( كلاین برگ 1968 ) . پیشداوری ممكن است ثبت باشد یا در مورد اشیاء اشخاص یا اماكن باشد .

پیشداوری نسبت به گروههای اجتماعی معمولا به صورت نگرش در می‌آید و نگرش به عنوان طرح ذهنی عمل می‌كند . این طرح‌ها چهارچوب‌هایی شناختی‌اند كه تفسیر و یادآوری اطلاعات را سازماندهی می‌كنند . به همین جهت افرادی نسبت به دیگران پیشداوری میكنند اطلاعات هماهنگ با دیدگاههای خویش را بیش تر مورد توجه قرار می‌دهند و به یاد می‌سپارند همچنین افراد دچار پیشداوری نسبت به اعضای آن گروه احساس منفی دارند . احساسات و عواطف از خصوصیات مربوط به موضوع نگرش است .


قصورات قالبی : تصورات قالبی مجموعه‌ای از چهارچوب های شناختی است كه مشتمل بر شناخت‌ها وباورهایی راجع به گروه های اجتماعی خاص است . این تصورات نقش سیان‌برهای ذهنی راایفا می‌كند . در مواقعی به آن روی می‌آوریم كه تصورات شناختی ما محدود است . پس نخستین عنصر پیشداوری تصور قالبی است .

تبعیض : پیشداوری معمولا به صورت رفتار تبعیض آمیز بروز میكند . البته هر نگرشی تبدیل به رفتار نمی‌شود . بنابراین كسانی كه با محدودیت اجتماعی یا ترس از انتقام یا ... مواجهند نظر خود را ابراز نمی‌كنند . همچنین كسانی از رفتار تبعیض آمیز احساس گناه میكنند .

1 - 2 . انواع پیشداوری :

الف ) پیشداوری و تعصبات قومی و دینی : یكی از قدیمی‌ترین منبع اختلاف كه پیشداوری ، تعصب شدید و تبعیض ناروا به دنبال داشته ، عقاید دینی و مذهبی بوده است . طرفداران به ادیان در مقابل مذهب مقابل ، تصورات قالبی منفی شدیدی دارند كه موجب پیشداوری نسبت به آنها شده و زمینه اختلاف را فراهم م‌كند . مثلا از جمله پیشداوری هایی كه نهضت انبیا با آن روبرو می‌شوند . این بود هر فكر جدید كه آرای گذشتگان را ابطال كند نادرست است .

ب ) پیشداوری جنسی : با زنان كه نیمی از جمعیت زنان را تشكیل می‌دادند مانند اقلیت برخورد می‌شد و به خاطر برخی تصورات قالبی از برخی مزایای اجتماعی محروم می‌شوند . دوره‌ای انسانیت آن‌ها زیر سؤال رفته است . این پیشداوری از همه انواع آن فراگیرتر است.

تصورات قالبی جنس ( Gender Steretyr ) : هسته شناختی تبعیض جنسی( Sexism) تصورات قالبی جنسی است . تصورات قالبی نسبت به زنان پایدار تر و منفی تر است قالبا مردان را دارای صفات مطلوب‌تر مثل قاطعیت و قوت و ... می‌دانند و زنان را دارای صفات نامطلوب مثل انفعال و سلطه پذیری . البته تفاوت بین زن و مرد وجود دارد ولی برخی از این تصورات نسبت به زنان غیر واقع و افراطی است .