گرمکردن صحیح بدن و انجام حرکات کششی به صورت روزانه، احتمال آسیب رسیدن به فرد حین ورزش را کاهش میدهد. اما اگر بتوانید به کمک ورزشهای مخصوص قسمتهایی که بیشتر دچار مشکل میشوند را تقویت کرده و قدرتمند سازید، در آینده کمتر دچار مشکل خواهید شد.
● نواحی آسیب پذیر بدن:
قسمتهایی که معمولاً بیشتر آسیب میبینند، پشت، زانوها و شانهها هستند. آسیبدیدگی پشت معمولاً بسیار زیانبخش است و اگر به دقت مورد درمان و رسیدگی قرار نگیرد، ممکن است برای همه عمر فرد را درگیر کند. آسیبدیدگیهای زانو و شانه نیز معمولاً به خاطر شدت زیاد حرکات که باعث پارگی رباطها و تاندونهای اطراف این مفاصل میشود به وجود میآید. با اختصاص دادن قسمتی از ورزشهای روزانهتان برای تقویت و نیرومندسازی این سه ناحیه، میتوانید در وقت و انرژی خود صرفهجویی کرده و جلوی زیانهای احتمالی را نیز بگیرید.
● تمرینات ورزشی ضروری برای محافظت از پشت:
▪ فیله کمر: این ورزش بسیار به تقویت عضلات ستون مهرههای شما کمک میکند و از شما هنگام بلندکردن وزنههای سنگین محافظت میکند. برای انجام این حرکت ورزشی، روی یک سطح صاف به روی شکم بخوابید، به صورتی که پاها کاملاً دراز و دستها بالای سر قرار گیرند. به آرامی سینه را از روی زمین بلند کنید، از ماهیچة پایینی پشت کمر استفاده کرده و ۱۰ تا ۲۰ ثانیه به آن حال باقی مانده و بعد پایین بیایید. این حرکت را در ۲ یا ۳ ست با ۱۲ تا ۱۵ تکرار انجام دهید.
▪ ددلیفت با پاهای صاف: این نیز حرکت عالی دیگری برای تقویت عضلات پشت شماست که تأثیری مثبت بر عضلات پشت زانوهایتان نیز دارد. برای انجام این حرکت، دمبلی در جلوی پاهایتان قرار دهید. تا کمر خم شوید و دمبل را بگیرید به حالتی که دستها از پایین به بالا قرار گیرند. به آرامی پشتتان را تا حد ممکن صاف کنید و به حالت ایستاده برگردید و بعد دوباره خم شوید. این حرکت را در ۲ یا ۳ ست ۸ تا ۱۰ تکراره انجام دهید.
▪ کرانچ شکمی روی توپ: این حرکت ورزشی برای تقویت میان تنه شما بسیار عالی است و از آسیب رسیدن به پشت و کمر نیز شما را محفوظ میدارد. برای انجام این حرکت روی یک توپ بدنسازی بخوابید، به صورتی که پشتتان در مرکز آن قرار گیرد. دستها را در نزدیکی گوش قرار داده و از عضلات شکم برای بلندکردن بالاتنهتان تا جایی که در توان دارید استفاده کنید. ۱۰ ثانیه به این حالت باقی بمانید و دوباره به حالت شروع برگردید. این حرکت را در ۲ یا ۳ ست ۱۵ تا ۲۰ تکراره انجام دهید.
● برای محافظت از زانوها:
▪ جلو پا ماشین: این حرکت برای تقویت قسمت بیرونی عضلات چهار سر بسیار عالی است. البته این حرکت برای آن دسته از افرادی که قبلاً دچار آسیبدیدگی زانو شدهاند، کمی دردآور است. این افراد میتوانند از وزنههایی سبکتر استفاده کنند یا به کلی از این حرکت چشمپوشی کنند.
برای انجام این حرکت، راست روی دستگاه بنشینید و از عضلات چهار سر خود برای کشیدن پاها استفاده کنید. این حرکت را میتوانید در ۲ یا ۳ ست ۸ تا ۱۰ تکرار، انجام دهید.
▪ اسکوات: این حرکت پادشاه همه تمرینات به شمار میرود چون در آن واحد فواید زیادی بر قسمتهای مختلف بدن میگذارد. این حرکت برای جلوگیری از آسیبدیدگی بسیار عالی است چون باعث تقویت کلی بدن میشود و به شما اجازه میدهد بتوانید سختتر و با شدت بیشتر ورزش کنید.
برای انجام این حرکت میتوانید از یک هالتر بر روی شانهها و پشت گردن استفاده کنید. بعد پاها را بیشتر از عرض شانه باز کنید و اسکوات کنید، آن دسته از افرادی که دچار آسیبدیدگیهای زانو هستند، این حرکت را با دقت و احتیاط بیشتری انجام دهند. این حرکت را میتوانید در ۳ یا ۵ ست ۶ تا ۱۰ تکراری انجام دهید.
● برای محافظت از شانهها:
▪ پرس سرشانه: این تمرین به نام پرس نظامی نیز معروف است و برای تقویت همه ماهیچههای اطراف مفصل شانه مفید است. برای انجام آن، یک جفت دمبل یا یک هالتر در دست گرفته و آنها را بالای شانهها بگیرید. دقت کنید که وزنهها را زیاد بالا نبرید چون احتمال آسیبدیدگی شما را افزایش میدهد. پس از بالابردن وزنهها، دوباره آنها را به آرامی به جای اول خود بازگردانید. این حرکت را میتوانید در ۲ یا ۳ ست ۱۰ تا ۱۲ تکراری انجام دهید.
▪ چرخش خوابیده: برای انجام این حرکت، روی زمین به پهلو دراز بکشید. وزنهای سبک را طوری در دست گیرید که مقابل زمین نباشد. آرنج را با زاویهای ۹۰ درجه قفل نگاه دارید. وزنه را به سمت زمین مقابلتان پایین بیاورید و رو به بالا بچرخید به طوری که دستتان به سمت سقف باشد. پس از انجام این حرکت دوباره به پایین برگردید. این حرکت را در ۱ یا ۲ ست ۱۰ تا ۱۵ تکراری انجام دهید.
● سایر ملاحظات:
علاوه بر حرکات ورزشی که در بالا عنوان شد، کارهای دیگری نیز هست که میتوانید در مواجهه با هر مشکل انجام دهید تا آسیبهای جزئی وارده بزرگتر و دردسرساز نشوند.
یخ و گرما: یخ و گرما دو ابزار بسیار عالی برای آن دسته از افرادی است که فعالیت فیزیکی زیادی دارند. استفاده از یخ هم در هنگام بروز آسیبدیدگی و هم در دوران نقاهت و بهبودی مفید است. گرما و حرارت نیز راه بسیار مناسبی برای بالابردن و تقویت جریان خون در قسمت آسیبدیده است. از گرما میتوانید برای دردهای عضلانی نیز استفاده کنید. اما برای آسیبدیدگیهایی که باعث متورمشدن آن ناحیه میشود بهتر است از یخ استفاده شود.
▪ ماساژ مرتب: ماساژ برای آن دسته از افرادی که گرفتار دردهای عضلانی هستند، بسیار فوقالعاده است. سعی کنید حداقل یک بار در ماه به متخصصین ماساژ مراجعه کنید تا عضلاتتان همیشه تازه نفس و نیرومند بماند.
▪ استراحت: اگر در یکی از مفاصلتان احساس درد میکنید، بهترین درمان استراحتدادن آن است. بهتر است که تمرینات خود را کمی عقب بیندازید و عضلاتتان را استراحت دهید تا اینکه بیتوجه به تمرینات خود ادامه داده و درد و آسیبدیدگی را تشدید کنید.
● پیشگیری همیشه بهتر از درمان است!
تقریباً همه میدانند درد و ناراحتی تا چه حد آزاردهنده و ناخوشایند است. نه تنها دیگر نمیتوانید به انجام کارهای مورد علاقه خود ادامه دهید، بلکه میزان زمانی که باید برای انجام ورزشهای توانبخشی و فیزیوتراپی بگذارید واقعاً آزاردهنده است. پس همانطور که از قدیم هم گفتهاند، پیشگیری بهتر از درمان است. از همین امروز میتوانید با انجام این حرکات ورزشی تقویتی، از بروز هر گونه صدمه و آسیب در بدنتان جلوگیری به عمل آورید.
(منبع: هفته نامه بشیر)