در طول تاريخ بسيارى از مردم تصور مىکردند روحهاى شيطانى و پليد درد و بيمارى را به وجود مىآورند. بسيارى معتقد بودند تندرستى پيامد رويارويى نيروهاى نيک با نيروهاى پليد است. از اين رو، از جادوگران، جنگيرها و دعاخوانان مىخواستند با کلمهها و عبارتهاى ويژهى خود به نيروهاى نيک کمک کنند و روحهاى شيطاني و نيروهاى پليد را از تن و روان بيماران بيرون کنند.
بخشى از کار پزشکان آن روزگار نيز دور کردن نيروهاى شيطانى از تن بيماران بود. اما اگر وردخوانى و دعاخوانى باعث بهبودى بيمار نمىشد، پزشکان به شيوهاى از جراحى ابتدايى به نام ترپانى روى مىآوردند. آنان ابزارى را به کار مىبردند که مانند متهى نجارى بود و جمجمهى بيماران را با کمک آن سوراخ مىکردند تا به خيال خود راهى براى بيرون رفتن روحهاى شيطانى ايجاد کنند.
مىدانيم که برخى از اين افراد پس از ترپانى زنده مىماندند، زيرا جمجمههاى برجاى مانده از آنها سوراخهايى دارند که ترميم شدهاند. در واقع، اگر بيمارى پس از اين عمل جراحى دردناک زنده مىماند، زخم سر او را با تکهاى سنگ، صدف، پوست کدو يا حتى با نقره يا طلا مىپوشاندند. چنين جمجمههايي در همه جاى جهان (فرانسه، آلمان، شمال آفريقا، نيوزلند، آمريکاى جنوبى و ايران) پيدا شدهاند. اين کار بيشتر در کشور پرو معمول بوده است. در اين کشور جمجمههايى با چهار تا پنج سوراخ يافت شده است.
از ترپانى براى درمان سردردها، جنزدگان و ديوانگان بهره مىگرفتند. امروزه مىدانيم اين عمل درمان هيچ نوع بيمارى نيست و افراد جنزده يا ديوانگان به بيمارىهاى عصبى دچارند، نه اين که جن وارد بدن آنان شده است، يا ارواح شيطانى بر آنان چيره شدهاند. براى نمونه، بسيارى از حالتهاى افراد به اصطلاح جنزده، پيامد بيمارى عصبى صرع است.
منبع :
Royston Angela, 100 Greatest Medical Discoveries, Grolier Academic Reference, 1997
جزيره دانش