بومیان قاره آمریكا اولین كسانی بودند كه به خواص گیاه تنباكو پی بردند و در سال ۱۴۹۲میلادی كریستف كلمب و همراهانش این گیاه عجیب را با خود از آمریكا به اسپانیا آوردند.
استعمال توتون را فاتحان اسپانیایی آمریكا، از بومیان آن سرزمین آموختند و در سال ۱۶۰۵میلادی آن را كم و بیش در عثمانی، مصر و هند شناسانده و پرتغالیها در همان سالها وارد ایران كردند. تاریخ دقیق ورود تنباكو به ایران را بعضیها سال ۱۵۹۰میلادی مطابق با ۹۹۹هجری شمسی نوشتهاند ، اما آنچه مسلم است، "دود" در زمان شاه عباس در ایران رواج یافت.
این تحفه استعماری با همان نگرش خرافی درمان كردن دردها، تقریبا امروزه تمام جوامع را مبتلا ساخته و سیگاری ها، آن را برای خود از نان شب ضروریتر میدانند!
در این میان كمپانیهای بزرگ ، كارخانههای عظیم و موسسات اداری بسیاری را به تهیه، تدارك، پخش، استعمال و تبلیغات خود مشغول داشته و درآمدهای كلانی را عاید خود میكنند.
همچنین تاثیر سیگار در ایجاد بیماریهای زنان، حنجره، مری، ریه، لوزالمعده، معده و اثنی عشر، برونشیت، سكته قلبی، سرطان ریه و مثانه، بیماریهای عروقی و تاثیر آن بر جنین زنان آبستن بركسی پوشیده نیست. از این رو، برخی سیگار كشیدن را "خودكشی تدریجی" نامیدهاند. در ایران سالانه بالغ بر ۵هزار و ۸۴۰میلیارد تومان از درآمد كشور فقط صرف معضلات و ناهنجاریهای ناشی از مصرف سیگار میشود.
دكتر محمدرضا مسجدی مدیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با بیان این مطلب گفت: ازمجموع ۵۴میلیارد نخ سیگاری كه سالانه در كشور مصرف میشود، ۳۰میلیارد نخ را سیستم دولتی به جامعه تزریق میكند و مابقی قاچاق است و از ۳۰میلیارد نخ سیگار دولتی هم ۱۸میلیارد نخ آن تولید داخل و ۱۲ میلیارد نخ را كمپانیهای طرف قرارداد با شركتهای دخانی بین مردم توزیع میكنند.
به گفته وی، سیگار سرمنشاء اعتیاد به بسیاری از مواد افیونی، مشتقات هرویین، تریاك و موادی همچون اكستازی است و علت ۱۲درصد كل مرگهای جهان شناخته شده است.
وی با بیان اینكه كشورهای بزرگ، باوجود آنكه در كشورهای خود سعی در كاهش مصرف این مواد دارند ، افزود: این كشورها بیشتر تولیدات سیگار خود را به كشورهای جهان سوم صادر میكنند و با ترفندهای مختلف تبلیغاتی، سعی در افزایش مصرف سیگار در این كشورها دارند.
وی افزود : طبق برخی گزارشها، در آمریكا طی ۱۰سال اخیر، رقم معتادان به سیگار از ۹۰میلیون نفر به ۴۵میلیون نفر تقلیل یافته و برای این كار از تمهیدات مختلفی چون دادن جوایز به پزشكان برای معالجه معتادان و توصیه به ترك سیگار، استفاده میشود. در انگلیس، نیز ۱۱میلیون نفر از رقم معتادان به سیگار كم شده است.
وی ادامه داد: درایران، جهت مبارزه بامصرف دخانیات، مصوبههای جامعی را جهت كاهش استعمال دخانیات به تصویب رسانده كه امید میرود با اجرا و نظارت بر آن شاهد كاهش مصرف دخانیات درآینده نزدیك باشیم. به اعتقاد این كارشناسان، اكثر معتادان، اعتیاد را از سیگار شروع كردهاند. وی گفت: براساس معیارهای تشخیصی سازمان بهداشت جهانی نیز، سیگار در ردیف مواد اعتیادآور محسوب میشود و در ورودی اعتیاد و چراغ سبزی برای سایر اعتیادهاست.
وی افزود: در حقیقت مصرف دخانیات مثل سیگار، پیپ، چپق و قلیان نه فقط اعتیاد روانی، بلكه اعتیاد جسمانی نیز ایجاد میكند. وی تاكید كرد: بهترین راه مقابله با سیگار،انجام فعالیتهای فرهنگی و وضع قوانین و مقررات جامع و كامل درباره محدود كردن تولید و توزیع آن است. دكتر"ایرج شهرزادی"، متخصص قلب وعروق درباره مصرف دخانیات گفت : هر چند دخانیات درمیان مواد اعتیادآوری مثل هروئین، تریاك، حشیش ومشروبات الكلی، منع اجتماعی كمتری دارد و به راحتی در اختیار مردم قرار میگیرد، اما بررسیها نشان میدهد سیگار یكی ازبارزترین علل مرگ ومیر ناشی از سرطان، بیماریهای عفونی و سكته درجهان است. وی با اشاره به اینكه در دود سیگار متجاوز از ۴هزار نوع ماده سمی وجود دارد كه تعدادی از آنها سرطان زا هستند، افزود: سیگار، عامل مهم سرطان ریه بوده و یكی از عوامل بروز شمار زیادی از سرطانها به شمار میرود.
وی ادامه داد: از هر هزار نفر كه به علت سرطان ریه فوت میكنند بیش از ۹۰۰نفر آنها، سیگار میكشند. شهرزادی همچنین خاطرنشان سازد: مصرف هر سیگار بیش از پنج دقیقه از عمر انسان میكاهد. وی ماده اصلی سیگار را "نیكوتین" ذكر كرد كه سبب آزاد شدن كتكول آمینها ( (Cathecolaminesاز جمله اپینفرین و نوراپی نفرین میگردد. وی افزود:افزایش كتكول آمینها موجب افزایش ضربان قلب و فشارقلب و انقباض عروق محیطی و در نتیجه افزایش مصرف اكسیژن قلب میشود و نیكوتین نیز سبب افزایش میزان چربیهای خون ، گلوكز و بتااندورفین شده و از طرف دیگر باعث ایجادمنواكسیدكربن كه یك گاز سمی است، شده و در نتیجهانتقال اكسیژن را دچار اشكال میكند.
وی با ذكراینكه سیگار باعث بروز بیماریهای قلب و عروق میشود، اظهارداشت: استعمال سیگارباعث گرفتگی عروق قلب، افزایش فشارخون و افزایش انعقاد خون شده و بر روی دستگاه گوارش اثر گذاشته و با كاهش جریان خون باعث ایجاد زخم معده و اثنی عشر میشود.
وی با بیان اینكه سیگار موجب افزایش سكته مغزی میشود، گفت : طبق یك پژوهش كه بهمدت ۹سال روی بیش از ۲هزار سیگاری، انجام شد مشاهده شد میزان سكته مغزی در افراد سیگاری، چندین برابر افراد غیرسیگاری است.
دكتر شهرزادی با قدردانی از تصمیمات اخیری كه درباره مبارزه با مصرف دخانیات گرفته شده است، گفت: باید در مراكزآموزشی و رسانهها به دنبال فرهنگسازی باشیم و اجازه ندهیم راهی را كه برخی پدران رفتهاند، بچهها و نوجوانان وجوانان نیز طی كنند