به زمانی مربوط می شود که انسان اولیه با شمارش آشنا شد اثار تاریخی به دست آمده نشان می دهد که در حکومتهای نخستین وحتی قبایل واقوام اولیه نیز برای ثبت اطلاعات مربوط به مبادلات تجاری وگرفتن مالیات وخراج وپرداخت مخارج حکومتی روشهایی ابداع شده که اگر شباهتی با حسابداری امروز ندارد ولی نشان از قدمت وسابقه تاریخی این رشته ازدانش اجتماعی بشر دارد. با وجود این سابقه ی طولانی عصر حسابداری نوین به قرون وسطی وانقلاب صنعتی اروپا محدود می شود.
1- مدیران یک موسسه باید نسبت به استقرار حسابداری موثر وکارآمد که اطلاعات مالی را به موقع صحیح وبه نحو مطلوب ارائه دهد اطمینان حاصل کنند.2-صورتهای مالی باید براساس اصول پذیرفته شده ی حسابداری تهیه شود در تهیه ی گزارشهای داخلی نیازی به پیروی از این اصول نیست اما این گزارشها باید اطلاعات مفیدی را برای کمک به آگاهی وکنترل عملیات در اختیار مدیران قرار دهد .2-مدیران همچنین نسبت به استفاده ی موثرازاطلاعاتی که درباره ی موسسه دریافت می کنند مسولیت دارند.وقتی مدیران اطلاعاتی مالی را به درستی مطالعه وتفسیرکنندمی توانند به نحو موثرتری عملیات جاری را کنترل نمایند. فرآیند تشخیص واندازه گیری وگزارش اطلاعات مزبورامکان قضاوت وتصمیم گیریهای آگاهانه را فراهم می سازد .
تعریف حسابداری حسابداری عبارتست از خدمتی که با فراهم کردن اطلاعات مالی مورد نیاز مدیران پرداخت کنندگان مالیات اداره کنندگان وسایرین جهت تصمیم آ گاها نه صورت می گیرد.? حسابداری زبان تجارت است?رشته های حسابداری حسابداری به رشته مجزا وتخصصی زیرتقسیم می گردد: 1-حسابداری مالی:آن بخش از حسابداری است که به تشخیص ثبت,طبقه بندی,تلخیص,گزارش وتجزیه و تحلیل وضعیت مالی ونتایج عملیات واحدهای اقتصادی می پردازد. 2-حسابداری دولتی:چگونگی ثبت و نگهداری حسابهادرموسسات وشرکتهای دولتی را مورد بحث قرار می دهد. 3-حسابداری صنعتی:(قیمت تمام شده):در مورد نحوه ی محا سبه قیمت تمام شده هر قلم کالا در هر یک از مرا حل تولید توضیح می دهد. رشته های حسابداری 4-حسابداری مدیریت:آن بخش ازحسابداری است که اطلاعات مورد نیاز مدیریت را برای برنامه ریزی,اداره وکنترل عملیات یک سازمان فراهم می اورد. 5-حسابرسی:عبارت است ازبرسی اسناد,مدارک,دفاتروگزارشات مالی یک موسسه واظهارنظر نسبت به صحت وسقم آنها. انواع گزارشهای مالی انواع گزارشهای حسابداری عبارت است از:
الف) صورتهای مالی ب) اظهار نامه مالیاتی ج) گزارشهای خاص مدیریت د) گزارشهای خاص به سازمانهای دولتیاستفاده کننده های مستقیم″ ″ استفاده کننده های غیر مستقیم ″
مدیران اتحادیه های کارگری
فروشندگان اتحادیه های تجاری
دولت ها بورس اوراق بهادار
طبقه بندی و شماره گزاری حسابها 1-گروه حسابهای دارائی،از قبیل:وجوه نقد،حسابهای دریافتی،موجودی کالا و... -گروه حسابهای بدهی،ازقبیل: حسابهای پرداختی،اسناد پرداختی، حقوق پرداختی،وام و... -گروه حسابهای مربوط به حقوق صاحبان سرمایه، ازقبیل: حساب سرمایه و حساب برداشت -گروه حسابهای در آمد، ازقبیل: درامد حاصل از فروش کالا ویا خدمات درآمد اجاره و... . -گروه حسابهای هزینه، ازقبیل:هزینه ی حقوق ،هزینه اگهی ،هزینه اجاره و... .
معادله ی حسابداری
دارائی ها = بدهیها + حقوق صاحبان سرمایه
الف)طبقه بندی حسابها به ،حسابهای حقیقی واسمی
-حسابهای حقیقی شامل حسابهای دارائی،بدهی وحقوق صاحبان
سرمایه باشند . -حسابهای اسمی شامل حسابهای درآمد وهزینه استکه در تهیه ی صورت سودوزیان مورد استفاده قرار می گیرد.درنتیجه می تواندبه عنوان حسابهای فرعی حقوق صاحبان سرمایه به حساب آید. ب) طبقه بندی حسابها به ،حسابهای دائمی وموقتی 1-حسابهای دائمی که مانده ی آنها از یک دوره ی مالی بعد انتقال پیدا می کند مانند:حسابهای دارائی،بدهی وحقوق صاحبان سرمایه. 2-حسابهای موقتی که در پایان دوره ی مالی بسته می شوند.مانند: حسابهای درآمد وهزینه. ج) طبقه بندی حسابها به حسابهای حقیقی،شخصی و اسمی
-حسابهای حقیقی شامل حسابهای دارائی(به استثنای حسابهای دریافتی ) -حسابهای شخصی شامل حسابهای دریافتنی٬ حسابهای پرداختی حساب سرمایه. -حسابهای اسمی که همان حسابهای موقتی ومربوط به حسابهای درآمد و هزینه می باشند.
دفتر روزنامه همان طوری که از تعریف حسابداری برمی آید اولین مرحله ی آن مرحله ی ثبت فعالیتهاست.در این مرحله اطلاعات مربوط به فعالیتهای مالی پس از تجزیه وتحلیل (تعیین تاثیری که بر معادله ی حسابداری دارند و یا به عبارت دیگرتعیین حسابهای بدهکارو بستانکار)و تنظیم سندهای مربوط به نام دفتر روزنامه(دفترثبت اولیه)به ترتیب تاریخ وقوع ثبت می گردد.باید توجه داشت ثبتی که در دفتر روزنامه انجام می شود ثبت دو طرفه نامیده می شود.زیرا که هردوطرف فعالیت مالی مورد توجه قرار می گیرد. بنابراین همواره توازنی بین حسابها برقرار می باشد. قبل از پیدایش ثبت دو طرفه ثبت یک طرفه (دفتر داری ساده یا یک طرفه) معمول بود؛که در آن یک طرف هرفعالیت مالی مورد توجه قرار می گرفت. موسسات با توجه به نوع وحجم کار دفاتر روزنامه متعددی را مورد استفاده قرار می دهند.به طورکلی می توان دفاترروزنامه را به دو گروه تقسیم نمود انواع دفتر روزنامه الف)دفاتر روزنامه عمومی ب)دفاتر روزنامه اختصاصی كاري از : الهام عباسی معصومه قاسمی 3/3 حسابداري زمستان 84
حسابداري و دانشگاه
آينده شغلي حسابداري
هدف
حسابداري يك سيستم است كه در آن فرآيند جمعآوري، طبقهبندي ، ثبت، خلاصه كردن اطلاعات و تهيه گزارشهاي مالي و صورتهاي حسابداري در شكلها و مدلهاي خاص انجام ميگيرد. تا افراد ذينفع درون سازماني مثل مديران سازمان و يا برونسازماني مثل بانكها، مجمع عمومي سازمان مورد نظر و يا مقامات مالياتي بتوانند از اين اطلاعات استفاده كنند. به همين دليل فردي كه تحصيلات دانشگاهي ندارد، بيشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا كه گزارشهاي اين دسته از افراد مطابق استاندارد نيست و پردازش كافي نميشود و بيشتر تراز حسابها ميباشد. براي مثال يك حسابدار تجربي نميتواند براحتي بين دارايي كوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و يا نميداند كه چگونه بايد معاملات ارزي را در دفاتر ثبت كرد.
حسابداري به عنوان يك نظام پردازش اطلاعات، دادههاي خام مالي را دريافت نموده، آنها را به نظم در ميآورد.
محصول نهايي نظام حسابداري گزارشها و صورتهاي مالي است كه مبناي تصميمگيري اشخاص ذينفع (مديران ، سرمايهگذاران ، دولت و ...) قرار ميگيرد.
ماهيت :
يك حسابدار متخصص، در آينده ميتواند مدير مالي يك سازمان يا شركت گردد يعني ميتواند به مديريت يك شركت ايده بدهد كه منابع موجودش را در چه راههايي سرمايهگذاري نمايد تا استفاده بهينه كند و يا اگر شركت به منابع مالي جديد نياز داشت يك مدير مالي بر اساس دانش آكادميك خود ميتواند بگويد كه از چه طريقي بايد تامين مالي كرد. و مجموع اين فعاليتها خارج از توانايي يك حسابدار تجربي است.
حسابداري يك سيستم اطلاعاتي است كه با فراهمكردن اطلاعات لازم كمك ميكند تا سرمايهگذارها، اعتبار دهندگان، مديران و دولت نسبت به مسائل اقتصادي بهتر بتوانند، تصميم بگيرند. براي مثال اگر شخصي بخواهد در يك شركتي سرمايهگذاري كند، تمايل دارد كه وضعيت مالي آن شركت و يا نتايج عمليات آن شركت را در طي سالهاي قبل بداند. موضوعاتي كه به صورت گزارشهاي مالي توسط حسابداران تهيه ميشود.
حسابداري به منظور جوابگويي به نيازهاي انسان به وجود آمده است. به همين دليل با گذشت زمان و به موازات گسترش فعاليتهاي اقتصادي و افزايش پيچيدگي آن ، هدفها و روشهاي حسابداري براي جوابگويي به نيازهاي اطلاعاتي، توسعه يافته است. چرا كه اشخاص، شركتها و دولت براي تصميمگيري در مورد توزيع مناسب منابع مالي نياز به اطلاعاتي قابل اتكا دارند كه اين اطلاعات را به ياري حسابداري ميتوان به دست آورد. از سوي ديگر انجام سرمايهگذاري يكي از مواد ضروري و اساسي در فرآيند رشد و توسعه اقتصادي كشور است و سرمايهگذاران نيز از بعد عرضه سرمايه، تا حد امكان سعي دارند منابع مالي خودرا به سويي سوق دهند كه كمترين ريسك و بيشترين بازده را داشته باشد. يعني به دنبال برآورد ريسك سرمايهگذاريها خواهند بود. اين در حالي است كه يكي از مباني اساسي براي محاسبه ريسك بازار شركتها ، استفاده از اطلاعات توليد شده توسط سيستم حسابداي است.
رشته حسابداري از جمله رشتههايي است كه از داوطلبان هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني ، علوم تجربي و علوم انساني دانشجو ميپذيرد.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
به نظر ميرسد فارغالتحصيلان دورههاي تحصيلات تكميلي اين رشته، آمادگي و پختگي بيشتري براي حضور در بازار كار دارند.
نتيجه يكي از تحقيقات دانشگاه كلمبيامبني بر اين بود كه از از دهه 70 به بعد همه شركتهاي موفق، شركتهايي بودهاند كه مدير آنها تحصيلات مالي داشته است. چون از اين دهه به بعد اطلاعات نقش مهمي پيدا كرده است و مهمترين اطلاعات نيز، اطلاعات مالي است كه تاثير بسياري در تصميمگيري روساي شركتها دارد.
فرصتهاي شغلي يك حسابدار بسيار گسترده است و از پايينترين سطح تا بالاترين سطح را در بر ميگيرد. و با وجود اين كه در دانشگاههاي مختلف كشور اعم از دولتي ، غيرانتفاعي و آزاد، دانشجويان بسياري در رشته حسابداري تدريس ميكنند اما تعداد فارغالتحصيلان بيكار اين رشته از بيشتر رشتهها كمتر است. چون از يك موسسه كوچك گرفته تا بزرگترين كارخانههاي كشور حداقل براي تهيه اظهارنامه مالياتي به حسابدار نيازمند هستند.
همچنين دانش حسابداري در بخش ماليات كاربرد وسيعي دارد. چون محاسبه سود به ياري حسابداري امكانپذير است و تعيين مقدار سود نيز مبناي محاسبه ماليات شركتها اعم از دولتي و خصوصي ميباشد.
فارغالتحصيلان اين رشته پس از اتمام تحصيل ميتوانند در سطوح مختلف و شاخههاي متفاوت عهدهدار انجام امور مالي گردند كه شرح آن چنين است:
الف) حسابداري
فارغالتحصيلان ميتوانند در كليه موسسات و واحدهاي تجاري، اعم از دولتي يا خصوصي به عنوان حسابدار در شاخههاي زير مشغول كار شوند:
حسابداري مالي: در كليه شركتها و موسسات تجاري و غيرانتفاعي.
حسابداري صنعتي : در كليه واحدهاي صنعتي و شركتهاي توليدي.
حسابداري دولتي : در كليه سازمانها و ادارات دولتي به عنوان حسابدار يا عامل ذيحساب.
حسابداري مالياتي : در ادارات دارايي.
حسابداري بيمه : در موسسات بيمه .
حسابداري بانكها : در شعبهها و سرپرستي بانكها .
حسابداران پس از مدتي اشتغال به كار حسابداري ميتوانند در سمت مديريت مالي واحدهاي تجاري ، ايفاي نقش نمايند.
ب ) حسابرسي
فارغالتحصيلان رشته حسابداري قادرند با توجه به شاخههاي حسابداري در بند الف در حرفه حسابرسي شاغل شوند
شاغلان حرفه حسابرسي در يك تقسيمبندي كلي به دو گروه اصلي تفكيك ميشوند :
حسابرسان داخلي : اين گروه از حسابرسان ، كارمند واحد مورد رسيدگي هستند، و در واقع رابط ميان هيات مديره و شركت بوده و گزارش رسيدگي خود را به طور هفتگي ، ماهانه يا سالانه به مديرعامل و هيات مديره ارائه ميدهند . اين گروه از حسابرسان عمليات داخل واحد تجاري را رسيدگي ميكنند.
حسابرسان مستقل: اين گروه از حسابرسان، افرادي هستند كه در موسسات حسابرسي مشغول كار هستند و بر اساس قرارداد ميان شركتها يا سازمانها با اين موسسات، عمليات حسابداري و مالي واحد تجاري را بر اساس اصول و موازين حسابداري مورد رسيدگي قرار ميدهند و گزارش خود را به مجمع عمومي صاحبان سهام ارائه ميكنند. در واقع حسابرسان مستقل رابط ميان صاحبان شركت و هيات مديره شركت ميباشند.
در حال حاضر در ايران ، سازمان حسابرسي به عنوان يك سازمان دولتي ، بزرگترين موسسه حسابرسي است و در كنار آن ساير موسسات حسابرسي دولتي و خصوصي مشغول فعاليت ميباشند.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه:
داشتن شم رياضي در رشته حسابداري از اهميت بسياري برخوردار است. به همين دليل دانشآموزان رشته رياضي در اين رشته موفقتر هستند. البته اين بدان معنا نيست كه دانشآموزان رشته علوم انساني قادر به ادامه تحصيل در رشته حسابداري نيستند بلكه بايد تلاش كنند تا از دانش رياضي خوب و يا حداقل متوسطي برخوردار باشند.
همچنين يك حسابدار بايد بتواند بخوبي گزارش كارهاي خود را ارائه دهد. بنابراين بايد در ادبيات فارسي مسلط بوده و نگارش خوبي داشته باشد. اين ويژگي بخصوص در سطوح بالاتر اين رشته يعني حسابرسي و مديريت مالي اهميت بسياري دارد.
در آزمون هر سه گروه آزمايشي درس رياضي به عنوان مهمترين درس اين رشته ضريب 4 دارد.
دانشجوي حسابداري بايد صادق و رازدار باشد چون در آينده تمام اسناد و مدارك يك سازمان را در اختيار دارد و اگر فرد رازدار و در كل با اخلاقي نباشد لطمات زيادي به آن شركت و در نهايت به جامعه وارد ميآورد. اين مساله بخصوص در حسابرسي اهميت بيشتري دارد زيرا اگر يك حسابرس كه وظيفه بررسي گزارشات مالي يك سازمان و تاييد صحت و سقم آن را بر عهده دارد، درستكار نبوده و يا شهامت ابراز مشكلات را نداشته باشد، ميتواند به نابسامانيهاي اداري و مالي يك جامعه دامن بزند.
و بالاخره يك حسابدار براي موفقيت در اين دنياي پر از رقابت و تغيير و تحول بايد خلاق، مبتكر، صبور و منضبط باشد.
علاقه به امور مالي و تجزيه و تحليلهاي آن، عامل موفقيت دانشجوي حسابداري است.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
تا مقطع دكترا امكان ادامه تحصيل وجود دارد.
نظر يك فارغالتحصيل مشغول به كار در اين رشته :
دانشجوي اين رشته بايد تحمل ساعتها كار در پشت يك ميز و صندلي و سرو كار داشتن با اعداد و ارقام را داشته باشد. همچنين بايد دقيق و منظم باشد تا در جمعبندي اعداد و ارقام دچار مشكل نگردد.؟
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
آموزش حسابداران و شركت موثر آنها در فراهمآوري اطلاعات مالي دقيق و قابل اعتماد، و تجزيه و تحليل اين اطلاعات براي توسعه پايدار در كشور در حال توسعهاي مانند ايران اهميت فراواني دارد. چرا كه وجود اطلاعات دقيق، اعتماد برانگيز، بموقع و مربوط به فعاليتهاي اقتصادي، نه تنها لازم بلكه حياتي است. علاوه بر اين اطلاعات مالي حاصل از فعاليتهاي اقتصادي كه بوسيله نظامهاي حسابداري گزارش ميشود، ميتواند از انحراف مسير پيشبيني شده ، اتلاف منابع اقتصادي و اخلال در برنامههاي توسعه اقتصادي جلوگيري كند.
دكتر ثقفي نيز در اين باره ميگويد:? چون اين رشته فقط به كلاس و معلم نياز دارد متاسفانه در سالهاي اخير، بسياري از شهرهاي دورافتاده كه حتي يك حسابدار مجرب و متخصص ندارد، رشته حسابداري را با استفاده از اساتيد كمتجربه دائر كرده است و در نتيجه فارغالتحصيلان دانشگاههاي فوق حسابداراني ناكارآمد هستند كه نميتوانند، جذب بازار كار شوند. البته آنچه گفته شد شامل حال فارغالتحصيلان توانمند اين رشته نميشود چون هر فرد سرمايهگذار و هر موسسه اعتباري براي سرمايهگذاري يا اعتبار دادن به حسابدار نياز دارد. ؟
حسابداری مقدماتی
فرایند ثبت فعالیتهای مالی روزانه و طبقه بندی و تلخیص اطلاعات مالی روزانه در جهت ارائه گزارشات مالی به استفاده کنندگان درونی و بیرونی ....
امروزه با استفاده از نرم افزارهای حسابداری این فرایند با سرعت و دقت بیشتری در حال انجام شدن است و ارائه گزارشات مالی با سهولت بیشتری انجام می شود ..
فرایند جمع آوری و ثبت اطلاعات
جمع اوری و ثبت اطالاعات مالی در دفاتر مالی انجام می شود .یکی از این دفاتر دفتر روزنامه و دفتر کل می باشد .
اجزاءو عناصر حسابداری
1- دارائی ها 2- بدهی ها 3- سرمایه 4-درآمد ها 5-هزینه ها
حسابهاو ماهیت آنها
هر یک ازاجزاو عناصرحسابداری دارای مجموعه ای از حسابها می باشند که به ترتیب به حسابهای کل و معین و تفصیلی ریزو خلاصه می شوند .
هریک این حسابهادارای ماهیتی بدهکارو بستانکارمی باشند .یعنی مانده نهایی ریالی آنها همیشه یا بدهکار است یا بستانکار.
بعبارتی اگرهر یک ازاین حسابها را درغالب یک ┬ نشان دهیم رویدادهای مالی باعث بدهکار شدن و بستانکارشدن این حسابها می شوند و لی با این وجود همیشه مانده ریالی حسابها ماهیتی یکسان دارند .
افزایش و یا وقوع هر یک ازاین حسابها باعث گرایش این حسابها به سمت ماهیت آنها می شوند .
برای آشنایی و مفهوم بیشتر حسابها به جدول زیر توجه نمایید .
صندوق-بانک-حسابهای دریافتنی(مشتریان بدهکار)-اسناد(چک)دریافتنی-اموال واثاثه وسایردارائی ها
افزایش در حساب دارائی ها باعث بدهکار شدن دارائی ها می شود و کاهش آن باعث بستانکار شدن می شود .
حساب های پرداختنی(مشتریان بستانکار)-اسناد (چک)پرداختنی-وام پرداختنی و ....
افزایش درحساب بدهی ها باعث بستانکارشدن بدهی ها می شود و کاهش آنها باعث بدهکار شدن آنها می شود .
تراز افتتاحیه -حقوق صاحبان سرما یه تراز اختتامیه 0
همانند بدهی ها
درامد های خدماتی –فروش
تحقق یک درامد باعث بستانکار شدن حساب می شود
هزینه ها حسابهای اند که همواره کاهنده سود می باشد .
تحقق یک هزینه باعث بدهکار شدن هزینه می شود .
اسناد حسابداری
ثبت رویدادهای مالی درقالب اسناد حسابداری انجام می شود .
هر سند حسابداری که معرف یک رویداد مالی است از 2جزءتشکیل شده است :
1-طرف حساب بدهکار
2-طرف حساب بستانکار
همیشه در ثبت اسناد حسابداری ابتدا حساب بدهکاری وسپس حساب بستانکاری ثبت می شود .
معادله حسابداری :دارائی ها=بدهی +سرمایه
بخشی از اسنادساده حسابداری که در دفتر روزنامه ثبت می شود :
1-دریافت وجه نقد از مشتریان
حساب صندوق بدهکار
حساب های دریافتنی (مشتریان )بستانکار
2-پرداخت وجه به مشتریان
حسابهای پرداختنی (مشتریان )بدهکار
حساب صندوق بستانکار
3-دریافت اسناد دریافتنی از مشتریان
حساب اسناد دریافتنی بدهکار
حساب مشتریان بستانکار
4-پرداخت چک به مشتریان
مشتریان بدهکار
اسناد پرداختنی بستانکار
5-پرداخت هزینه ها(ازمحل صندوق)
حساب هزینه بدهکار
حساب صندوق بستانکار
6-تحقق یک هزینه ولی عدم پرداخت هزینه
حساب هزینه بدهکار
حساب پرداختني (مشتریان) بستانکار
7-واریز به حساب بانک شرکت از محل صندوق
حساب بانک بدهکار
حساب صندوق بستانکار
8-واریز به بانک شرکت از طرف مشتریان ما
حساب بانک بدهکار
حساب مشتریان بستانکار
9-تغییر وضعیت چکهای دریافتنی
در قسمت بانکداری توضیح کامل داده خواهد شد .
10-برداشت از حساب بانک
حساب صندوق بدهکار
حساب بانک یا اسناد(چک )پرداختنی بستانکار
ثبت اسناد حسابداری مربوط به خرید –فروش(ادواري)
ثبت حسابداری مربوط به فروش
حساب مشتریان یا صندوق بدهکار
حساب فروش بستانکار
ثبت حسابداری مربوط به خرید
حساب خرید بدهکار
حساب مشتریان یا صندوق بستانکار
فاکتور فروش:
فاکتور فروش یکی از ابزارهای حسابداری است که ثبت فروش بر اساس آن انجام می شود .