این میوه كه به حق ‹‹ گوهرزمستانی ›› نام گرفته است ، به خاطر فوایدی كه برای تن درستی انسان دارد ، به ویژه اثرضد أكسایشی اش (۱) كه حربه ای كارآمد علیه بیماری هاست به تازگی سبب شده همگان به خوردنش روی آورند .پژوهش های انجام شده حاكی از آن اند كه قدرت كلی ضد اكسیدكنندگی میوه ی یادشده ، درمقایسه باچای سبز، تقریبا سه برابراست . درضمن این میوه مقدار بسیارزیادی پتاسیم دارد . سرشار از الیاف گیاهی (فیبر) است وهم چنین ویتامین ‹‹ ث›› و‹‹ نیاسین ›› نیز دارد . میوه ی مزبور قرن ها درپزشكی سنتی خاورمیانه ، هندوستان وایران ( برای التهاب ، گلودرد ورماتیسم ) استفاده می شده است . انار از پوست سفت سرخ رنگ یامایل به قهوه ای برخورداراست . دانه ها وگوشت پرآب ، نیمه شفاف وقرمزی كه آن ها را دربرگرفته اند ، اجزا خوردنی آن اند . دانه های انار را كه درون غشای تلخ مزه ، سفید ، اسفنجی وناخوردنی پوشیده شده اند ، می توان به آرامی وبادست بیرون آورد. شاید یكی از دلایلی كه انار آن گونه كه باید طرف دارندارد این است كه درآوردن دانه هایش ، وقت ودقت می طلبد . طعم این دانه های پرآب ، دل پذیر ، شیرین وخوش عطر وبوست .
طرزانتخاب انار
انار رادردست بگیرید تا وزنش را بدانید ( دانه های آن حدود ۵۲ درصد وزن كل میوه را تشكیل می دهند ). اگر وزن انار به نسبت اندازه اش ، سبك بود ، سنگین ترش را بردارید . پوست انار باید شفاف وسفت بوده وترك یا شكافی نداشته باشد . انار درست رامی توان تا یك ماه درجای تاریك وخنك ، به مدت دوماه درداخل یخچال نگه داری كرد . دانه های این میوه را تاسه روزمی توان دریخچال نگه داشت . برای یخ زدن دانه ها ، باید آن ها را درون ظرف بی منفذی ریخت . به این ترتیب حدود شش ماه داخل یخ زن (فریزر) سالم می مانند . موقعی كه یخ دانه ها باز می شود ، دیگر مثل دانه های تازه خوردنی نیستند ، ولی برای آب گرفتن مناسب می باشند . درواقع ، فرایند انجماد ، دیواره های یاخته ای (سلولی ) گوشت میوه كه دانه ها را دربرگرفته اند ، از بین می برد وهم زمان با آب شدن یخ ، عصاره ی خود را ازدست می دهند .
چنان چه آب انار را گرفته اید ، آن را می شود به مدت تقریبی شش ماه داخل ظرف بی منفذی منجمد ساخت .
فراورده های انار
از آب انار برای درست كردن ژله ، عصاره ، چاشنی (سس) ، چاشنی سركه (۳) ومخلوط آب نمك ، سركه و ادویه استفاده می شود . تمام دانه ها را می توان روی سالاد یا پس غذا (دسر) پاشید ویاهمراه باگوشت قرمز ، گوشت ماكیان یا ماهی مصرف كرد . برای درآوردن دانه های میوه ی مزبور، بالا تا پایین آن راقاچ كنید وپوست راچند جا به طورعمودی ازبالابه پایین آرام ببرید . سپس اناررا درظرف آبی بیندازید . هرقسمت را به دقت از هم جدا سازید وبه كمك انگشتانتان دانه ها را ازتكیه گاه هایشان واقع درمغزمیوه درآورید وغشاهای نازك كه خوشه را ازدانه ها مجزا می كنند ، بیرون آورید . به این ترتیب دانه ها پایین افتاده وپوست وغشا بالا می مانند . آن گاه دانه ها را داخل آب كش بریزید .
اگر می خواهید آب انار بگیرید ، دانه های آن را درمخلوط كن بریزید وبگذارید آن قدركاركند تاعصاره ی میوه به دست آید .سپس به وسیله ی الك دارای سوراخ های ریز ، یا (پارچه ای نازك ) دانه ها را از عصاره جدا كنید . به طوركلی ، یك انارمتوسط حدود سه چهارم پیمانه (۴) دانه ونصف پیمانه آب به دست می دهد . انواع انارهای ایران عبارت اند از : ملس ، شاه پسند ،سیاه طوقی ، سندانی ، زاغی ، بی دانه ، فنجان وآب دندان . میوه ی انار دوگروه است . شیرین – ترش، وهریك خواص و آثار ویژه ی خود رادارد .
قسمت های مورد استفاده ی میوه ی انار ؛ گل ، پوست ، ریشه ، برگ وساقه است .
درآیات متعددی از قرآن به این میوه اشاره شده است .( آیه های ۹۹ و۱۴۱ از سوره ی انعام وآیه ی ۶۸ از سوره ی الرحمن ).
توصیه های امامان (ع) درباره ی ارزش های غذایی انار
اناربخورید ؛ زیرا انار برای آدم گرسنه ، غذایی كافی وبرای آدم سیر ، میوه ای است گوارا .
امام صادق (ع)
یك صدوبیست نوع میوه هست كه بهترین آن ها ، انارست .
امام صادق (ع)
میوه ای درروی زمین محبوب تر از انار نزد پیغمبر (ص) نبود .
امام باقروامام صادق (ع)
هركس درحال گرسنگی (وناشتا ) اناربخورد تا چهل روزقلب او روشن می ماند .
امام صادق (ع)
اناررا باپیه آن (پوست نازكی كه میان دانه ها قراردارد ) بخورید زیرامعده را دباغی وذهن را زیاد می كند
امام صادق (ع)
انارملس (ترش وشیرین ) برای معده بهترست .
امام صادق (ع)
دود ساقه ی درخت انار ، حشرات را ازبین می برد .
امام موسی كاظم (ع)
نروید برزمین هرگز گیاهی
كه ننوشته ست بربرگش دوایی

‹‹ نظامی›
ترجمه وتدوین :ا.امیر دیوانی