پلت کردن:



عبارت است از در معرض بخار آب قرار دادن خوراک آسیاب شده و سپس خروج خوراک داغ ومرطوب از داخل دستگاه پلت زن با فشارسپس توسط جریان هوا خشک کردن .



رطوبت لازم جهت پلت کردن 15-18% می باشد در مورد خوراکهای بافیبر بالا رطوبت بیشتری نیاز است.



از موادی مثل لیگنوزول ، بنتونیت ویا ملاس به عنوان مواد چسبان استفاده می شود .



به کار گیری 10-15%گندم وتا حد کمتری جو در جیره هاسبب تولید پلتی با استحکام خواهد شد . البته با توجه به هزینه بالا استفاده از 2% آب اضافی کافی است . دراین روش زمان کمتری صرف خوردن می شود بنابراین احتیاجات انرژی کاهش می یابد .



خواص پلت کردن :



کا هش ماهیت گردوخاکی – افزایش خوشخوراکی- افزایش مصرف – افزایش عملکرد وزن و کاهش مصرف انتخابی . در طیور وخوک تغذیه با پلت سرعت رشد را تا 15% و بازده غذا را 5-10% افزایش می دهد .



معایب پلت کردن :



پلت کردن هر تن غذای آسیاب شده 3-5 دلارمی باشد . خوراک قبل از پلت شدن حتماً باید آسیاب شده باشد . جیره های حاوی چربی و فیبر بالا به سختی پلت می شوند . با استفاده پلت برای گاوهای شیری به علت کاهش میزان استات چربی شیر کاهش می یابد .



انواع پلت :



1- حبه ای : که جیره های طیور به این شکل است .



2-مکعبی : این روش نسبتا جدید است ، اندازه ذرات در حدود 2.5 سانتیمتر است . در این روش ما احتیاجی به آسیاب کردن نداریم واز اسپری آب استفاده می شود . یونجه خشک بهترین نوع مکعبی است.



فاکتورهاي موثر بر کيفيت پلت



براساس مطالعاتي که ريمر در سال 1992 انجام داد، بيان کرد که کيفيت پلت به فاکتورهاي زير بستگي دارد.



1. جيره فرموله شده 2. اندازه ذرات 3. شرايط پلت 4. ويژگيهاي قالب پلت 5. خنک سازي وخشک کردن



تعيين کيفيت پلت



کيفيت پلت معمولاً با بکاربردن شاخص PDI (شاخص دوام پلت) تعيين مي گردد(ASAE 1997).درواقع PDI تستي است که درآن جيره پلت به صورت معلق در جعبه اي مخصوص در زماني معين قرار مي گيرد، که درطي اين دوره خوراک تحريک شده وانتقال مي يابد و مورد بررسي قرار مي گيرد (فايرفيلد 1994 ). بعد از پايان حرکت، نسبت خاکه به پلت کامل درآغاز، به عنوان شاخص پلت درنظر گرفته مي شود. بنابراين هرچه خوراک با شاخص دوام پلت بالاتري باشد نشان دهنده اين است که پلت بيشتر مي تواند، قبل از تغذيه سالم باقي بماند. براي خوراکهاي آسياب شده نيز اين روش مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. بسياري از خوراکهاي پلت بوسيله بارگيري، ذخيره کردن، مته نمونه برداري و انتقال به فارم تخريب مي شوند. دستکاري در خوراک کيفيت پلت را کاهش مي دهد و در بسياري از زماني که پلت به فارم مي رسد به طور جدي درصد پلت کامل کاهش مي يابد، به همين جهت نياز به انتقال اتوماتيک خوراک وسيستم مديريتي قوي احساس مي گردد.



مزاياي پلت و استفاده كردن از آن در خوراك طیور



علمی، کاربردی - روش متداول پلت سازي عبارت است از در معرض بخار آب قراردادن خوراك آسياب شده ، سپس خروج خوراك داغ و مرطوب از داخل پلت زن با كمك فشار . اين پلت ها سپس توسط جريان سريع هوا سريعاً سرد و خشك ميشود جيره ها را ميتوان تا دماي 85 درجه سانتي گراد بدون ترس از تخريب ويتامين يا كاهش وزن توليد پرنده با حداكثر امكان توليد پلت در ساعت فراهم نمود . غذاي پودري توسط ماشين هاي پلت در شرايط بخار و فشار و حرارت 70-85 درجه سانتي گراد به پلت تبديل ميشود.



حدود 60% غذاهايي كه در مرغداري مصرف ميشود به صورت پلت مي باشد و در این فرايند تغييراتی در دان ايجاد ميشود .



1- تغييرات فيزيكي :موجب افزايش تراكم ذرات غذايي مي گردد و طيور با حركت كمتري غذاي مورد نياز را بدست مي آورند و لذا انرژي آنها صرف رشد و توليد مي شود .



2- تغييرات شيميايي:حرارت بخار آبي كه در حين پلت داده ميشود مواد مزاحم رشد را كه در بعضي از مواد غذايي وجود دارد از بين مي برد و در نتيجه با تغذيه پلت، رشد بهتري حاصل ميشود.



مزاياي پلت كردن خوراك



1- چون خوراك به صورت همگن و يكنواخت ميباشد امكان انتخاب در خوراك را از پرنده سلب مينمايد و تمامي قسمتهاي موجود در خوراك بالاجبار توسط پرنده استفاده ميشود و تمامي گله به يك ميزان از مواد مغذي مصرف مينمايند .



2- پلت نمودن تحت فشار و دماي بالا(70 تا85 درجه سانتي گراد)انجام ميشود كه موجب عمليات زير در خوراك ميشود:



الف)بهبود كيفيت مواد كه باعث ليگنين زدائي و ژلاتينه شدن مواد نشاسته اي مي شود و قابليت هضم را بالا مي برد.



ب)عوامل ضد تغذيه اي و بازدارنده رشد و باكتريها و آلودگي هاي ميكروبي از قبيلE- - Coli و سالمونلا فعاليت خود را از دست ميدهند .



ج)تاثير منفي پلي ساكاريدهاي غيرنشاسته اي بر ويسكوزيته محتويات دستگاه گوارش كاسته ميشود. افزايش ويسكوزيته توسط پلي ساكاريدها سبب جذب آب در دستگاه گوارش باعث كاهش سرعت نفوذ مواد مغذي و سبب كاهش قابليت هضم ميشود ، مواد هضم نشده با ويسكوزيته بالا توليد مدفوع بسيار چسبناكي ميكند كه مشكلات بستر چسبناك و مرطوب را به وجود مي آورد بنابراين با توليد خوراك به صورت پلت باعث كاهش ويسكوزيته پلي ساكاريد غير نشاسته اي شده و قابليت هضم بالا مي رود.



3- كاهش ميزان به هدر رفتن خوراك كه طي عمل جابجايي و وزش باد و… قسمتي از مواد ريزتر و سبكتر را از دست ميدهد كه ممكن است ويتامين ها و مواد معدني باشند كه در نتیجه از بين رفتن اين مواد مغذي سبب كاهش عملكرد گله ميشود . بطور كلي ميزان پرت و ضايعات را تا 10% كاهش ميدهد.



4- زمان مصرف خوراك را كاهش ميدهد كه اين امر بخصوص در مناطق گرمسيري حائز اهميت است.



5- در شرايطي كه تحريكات عصبي يا تنش وجود دارد، ميزان مصرف خوراك كاهش مي يابد ، لذا مصرف خوراك به صورت پلت مواد مغذي مورد نياز را فراهم مينمايد.



6- از آنجايي كه مصرف چربي در مرغداري به دليل: خطر فساد ، مشكلات نگهداري ، مخلوط نشدن يكنواخت خوراك» به راحتي امكان پذير نمي باشد، اين مواد به طور همگن در پلت قابل مصرف ميباشد.



7- سبب كاهش گرد و غبار ميشود و از بروز بيماري تنفسي نظير CRD جلوگيري مي نمايد.



8- قدرت ماندگاري خوراك پلت از خوراك آردي بسیار بيشتر مي باشد.