اسوشیتدپرس- از قدیم گفته اند که باطن بیش از ظاهر اهمیت دارد و به این ترتیب، دردسر افراد لاغر اندام آغاز میشود. امروزه عده ای از پزشکان عقیده دارند چربی ناپیدایی که اطراف اندامهای حیاتی مانند قلب، کبد و لوزالمعده – که همه از چشم غیر مصلح پنهانند- میتوانند به اندازه چربیهای آشکار زیر پوست، خطرناک باشند.
به گفته دکتر جیمی بل (Jimmy Bell)، استاد مولکول شناسی و رادیوفارماکولوژی کالج سلطنتی لندن:" لاغر بودن، لزوما به این معنا نیست که شخص در بدنش چربی ندارد".از سال ۱۹۹۴ تا کنون، بل و گروهش برای بوجود آوردن "نقشه چربی" که نشاندهنده مکانهای ذخیره چربی در بدن افراد است، در حدود ۸۰۰ تن را با دستگاه MRI اسکن کرده اند.
بنابر این اطلاعات، افرادی که برای حفظ وزن خود به جای ورزش از رژیم غذایی استفاده میکنند، حتی اگر به نظر کاملا باریک اندام برسند، بیشتر در خطر داشتن ذخایر چربی داخلی هستند. به گفته بل:" کل مفهوم چاق بودن باید از نو تعریف شود."
نگرانی پزشکان درباره افراد لاغر این است که آنها با توجه به نداشتن علایم واضحی چون شکم بزرگ و کم بودن وزنشان تصور میکنند سالم هستند. دکتر لوئیس تیچهولز (Louis Teichholz) رئیس بخش قلب شناسی دانشگاه نیوجرسی که در تحقیق بل شرکت نداشته است، چنین میگوید: " تنها لاغر بودن شخص را نسبت به بیماری قند یا مشکلات قلبی مصون نمیدارد."
حتی افراد دارای شاخص وزن (BMI) نرمال میتوانند مقدار شگفت آوری ذخایر چربی داخلی داشته باشند. ۴۵ درصد از زنانی که توسط بل و همکارانش اسکن شده اند و دارای شاخص وزن نرمال (۲۰ تا ۲۵) بوده اند، دارای مقادیر فراوان چربی داخلی بوده و این درصد در میان مردان به ۶۰% رسیده است.
بازگو کردن این خبر تازه به افرادی که از بیرون لاغر و از درون چاقند، چندان ساده نیست. به گفته بل هرچه این افراد باریک اندام تر باشند، بیشتر غافلگیر میشوند به خصوص که چنین افرادی در میان مانکنهای حرفه ای هم دیده شده اند.
بنا به گفته بل، افراد "درون چاق" اصولا در آستانه چاقی مفرط هستند. آنها غذاهای چرب و شیرین زیادی میخورند و برای سوزاندن این مواد چندان فعالیتی نمیکنند، با این حال به اندازه ای که واقعا چاق شوند، غذا نمیخورند. دانشمندان عقیده دارند که بدن ما به طور طبیعی چربی را ابتدا در نواحی شکم جمع میکند اما در بعضی مواقع، بدن ذخیره چربی را در نقطه دیگری آغاز میکند.
با این حال،هنوز هم عده بسیاری از متخصصین اعتقاد دارند که وزن عادی نشانه سلامتی و شاخص وزن، اندازه قابل اعتمادی است. دکتر تونی استیر (Toni Steer) متخصص تغذیه در این باره میگوید: " هرچند شاخص BMI نمیتواند به طور دقیق محل چربی در بدن را مشخص کند اما ابزار بالینی مفیدی است."
● لاغرهای ناسالم
پزشکان درباره خطرات دقیق چربی درونی چندان مطمئن نیستند، اما عده ای آنرا موجب بالا رفتن خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی میدانند. استدلال آنها این است که چربی درونی موجب اختلال سیستمهای ارتباطی بدن میشود. چربیی که اندامهای داخلی را احاطه کرده میتواند پیامهای شیمیایی نادرستی ارسال کرده و بدن به ذخیره چربی در کبد یا لوزالمعده بپردازد. این امر به دیابت نوع دوم و بیماری قلبی منجر میشود.
مدتهای طولانی است که متخصصین میدانند افراد چاق و فعال میتوانند سلامت تر از همتایان باریک و بی تحرک خود باشند. دکتر استیون بلر (Steven Blair)، متخصص اضافه وزن میگوید: افرادی که دارای وزن نرمال هستند اما بیتحرک و نا متناسب هستند بیش از افراد چاق فعال و متناسب در خطر مرگ هستند. برای مثال، احتمال اینکه کشتی گیران بسیار درشت اندام سومو (Sumo) (کشتی ژاپنی)، از سوخت و سازی بهتر از بسیاری تماشاگران لاغر و بی حرکتشان دارند. به این دلیل که چربی این کشتی گیران بیشتر در زیر پوست است و در میان اندامها و عضلاتشان پخش نشده است.
خبر خوب این است که چربی درونی را میتوان به سادگی با ورزش یا حتی با بهینه سازی رژیم غذایی از بین برد.
اضافه وزن یکی از عوامل خطر آفرین است، اما در ستون درجه بندی این عوامل خطرناک در درجات پایین قرار دارد زیرا عوامل دیگری چون استعمال دخانیات، سابقه ارثی و خانوادگی، فشار خون و میزان کلسترول عوامل بسیار مهمتری از چربی بیرونی یا درونی به شمار می آیند.
متخصصان هنگام صحبت از متناسب بودن به هیچ راه فوری و میانبر اعتقاد ندارند. بل میگوید: "اگر فقط لاغر بودن برایتان مهم باشد، شاید تنها رژیم گرفتن کافی باشد، اما اگر بخواهید واقعا سلامت باشید، ورزش باید یکی از اجزاء مهم و تفکیک ناپذیر زندگیتان باشد."