آی مردم چه نشسته اید که قرار است جمعه شب، پنجم شهریور ماه، سیاره مریخ به حدی به زمین نزدیک شود که در آسمان هم اندازه ماه دیده شود. در واقع آن شب ما دو ماه در آسمان خواهیم داشت. پدیده ای که تا هزاران سال دیگر هیچ موجود زنده ای آن را نخواهد دید. اگر می خواهید این رویداد استثنایی را از دست ندهید، 5 شهریور به آسمان نگاه کنید و از دیدن دو ماه لذت ببرید!
ما که گیج شدیم، جریان چیست؟!
ماجرا بر می گردد به نوشته ای که چند وقتی است ایمیل به ایمیل به تمام نقاط کره زمین و به زبان های مختلف فرستاده می شود. در این ایمیل که متن آن را در زیر مشاهده می کنید گفته شده است در روز 27 آگوست (مطابق با 5 شهریور)
سیاره مریخ به اندازه ماه در آسمان رویت خواهد شد.
در این نوشته قصد داریم این ادعا را که بسیاری آن را باور کرده اند مورد بررسی قرار دهیم.
متن ایمیل فرستاده شده:
این روز را بخاطر بسپارید!
دو کره ماه در تاریخ 5 شهریور 1389
روز 5 شهریور تمام دنیا در انتظار .......
کره مریخ به بالاترین درجه درخشش در آسمان شب در 5 شهریور خواهد رسید
و به اندازه کره ماه تمام بزرگ با چشم غیر مسلح به نظر خواهد رسید
این وقتی است که در روز 5 شهریور کره مریخ به فاصله 34.6 مایلی خود به زمین میرسد.
حتما در راس ساعت 12:30 بعد از ظهر ( نیمه شب) آسمان را تماشا کنید .
به نظر خواهد رسید که آسمان دو ماه دارد !!!
این امر 1200 سال دیگر دوباره اتفاق خواهد افتاد
این لحظه را با دوستان خود شریک شوید زیرا هیچکس زنده ای دوباره این اتفاق را نخواهد دید.
آشنایی با یک اصطلاح نجومی
برای این که صحت این مطلب را بررسی کنیم ابتدا باید با اصطلاحی به نام «مقابله» در
علم نجوم آشنا شویم. هنگامی که در آسمان زمین، یک سیاره و خورشید درست در مقابل هم قرار بگیرند یعنی یکی در یک سو و دیگری در سوی دیگر، گفته می شود که سیاره در حالت مقابله است. به عبارت علمی تر، مقابله زمانی روی می‌دهد که دو سیاره در یک طرف خورشید به گونه‌ای قرار داشته باشند که مراکز جرم دو سیاره و خورشید روی یک خط قرار گیرد.
در چنین حالتی سیاره خارجی (سیاره دورتر نسبت به خورشید) از دید ناظر ایستاده بر سیاره داخلی (سیاره نزدیک‌تر نسبت به خورشید یا همان زمین)، شب هنگام همزمان با
غروب خورشید طلوع کرده و به شکل قرص کاملی دیده می‌شود.
با توجه به مطلبی که در بالا عنوان شد زمانی که یک سیاره در مقابله با زمین قرار دارد:
1. در تمام طول شب قابل رصد است.
2.
در نزدیکترین فاصله با زمین قرار دارد و بنابراین اندکی بزرگ‌تر و درخشان‌تر به نظر می‌آید.
3. قرص کامل آن رؤیت می‌شود.
مقابله مریخ
مریخ مانند زمین در مداری بیضی شکل به دور خورشید حرکت می‌کند. حدود 689 روز زمینی طول می‌کشد تا مریخ یک بار به دور خورشید بچرخد که تقریبا" دو برابر مدت گردش انتقالی زمین (یک سال) است.
با توجه به مدت زمان سال مریخی (689 روز) و سال زمینی (365 روز) مشخص می شود که فاصله زمانی هر تقابل حدود دو سال و دو ماه است. اما با عنایت به بیضی بودن مدار هر دو سیاره می‌توان انتظار داشت که فاصله بین زمین و مریخ در هر مقابله متفاوت باشد. کمترین فاصله، زمانی رخ می‌دهد که زمین در اوج و مریخ در حضیض مدار خود باشد. در این حالت زمین و مریخ تا 56 میلیون کیلومتر به هم نزدیک خواهند شد.
کمترین فاصله بین زمین و مریخ در مقابله‌هایی رخ می‌دهد که در دوره‌های 15 تا 17ساله تکرار می‌شوند. اما آنچه حائز اهمیت است توجه به این نکته می‌باشد که فاصله دو سیاره در مقابله‌های نزدیک الزاما یکی نیست و به همین دلیل نزدیکترین مقابله‌ها در فواصل زمانی بسیار طولانی رخ می‌دهند.
بازگشت به گذشته
درست 7 سال پیش در 27 آگوست سال 2003 میلادی مریخ به نزدیکترین فاصله اش با زمین می رسید. در شب 5 شهریور آن سال مریخ در نزدیک ترین فاصله خود در یک بازه زمانی چند هزار ساله نسبت به زمین قرار داشت و تنها 55.7 میلیون کیلومتر با زمین فاصله می گرفت. در آن زمان خبر‌های زیادی منتشر شد مبنی بر این كه مریخ به كمترین فاصله (و بالطبع بزرگترین اندازه) در طول تاریخ رسیده است. همین مورد باعث شد تا همگان فکر کنند که قرار است چه پدیده ای خارق العاده ای در آسمان اتفاق بیافتد. اتفاقی که اگر قرار بود تفاوتش را به اشخاص عادی در دو شب متوالی نشان دهیم، شاید آنقدرها هم متوجه امر نمی‌شدند: مریخ نسبت به گذشته قدری پرنورتر شده بود.
در این بین برخی دست به شایع پراکنی زدند و در اطلاع رسانی این خبر شیطنت به خرج دادند. از همان زمان بود که شایعه پدیدار شدن دو ماه در آسمان دهان به دهان گشت و متاسفانه "شب 27 آگوست را از دست ندهید، مریخ به اندازه ماه بزرگ دیده می‌شود" تبدیل به تیتر یک بعضی از خبرگزاری ها شد. دیری نپایید که این خبر گریبان کاربران دنیای اینترنت را گرفت و همه با ارسال نامه های الکترونیکی سعی در باخبر کردن یکدیگر نسبت به این رخداد به ظاهر باورنکردنی داشتند.
همان سال در ایران هم برنامه های بسیاری برای آشنا ساختن مردم با این پدیده برگزار شد. سیاوش صفاریان پور (مجری برنامه آسمان شب) برنامه ای با کارشناسی
بابک امین تفرشی و پوریا ناظمی (دو تن از منجمان آماتور شناخته شده) روی آنتن برد. در
رصدخانه آموزشی زعفرانیه تهران هم بیش از 3000 نفر به تناوب گردهم آمدند تا مریخ را در كمترین فاصله‌اش از زمین رصد كنند. ترافیک اطراف رصدخانه به قدری بود که رادیو پیام اعلام کرد تمام خیابان های اطراف سرلشکر فلاحی بسته شده اند و چند هزار نفری به دیدار مریخ سرخ فام آمده اند.
و شد آنچه نباید می شد
بدین ترتیب از سال 2003 تا به امروز عده ای گمان می کنند هر سال وقتی
5 شهریور ماه فرا می رسد مریخ به حدی به زمین نزدیک می شود که هم اندازه ماه دیده خواهد شد. البته عده ای نیر معتقدند در آن ایمیل معروف سال 2003 یک خط توضیح اضافه وجود داشته است که حذف آن ریشه همه این داستان ها در سال های بعد شد. آن جمله این بود که «اگر تلسکوپ مناسبی در اختیار داشته باشید و با بزرگنمایی مناسب به مریخ نگاه کنید قطر ظاهری مریخ در تصویر بزرگ شده به اندازه ماه خواهد بود.» این جمله را افرادی که کلید فوروارد را فشار می دادند بدین ترتیب ساده کردند که در آن شب ماه به اندازه مریخ در آسمان دیده می شود! و این گونه بود که کابوس 5 شهریور را آغاز کردند.
جالب است بدانید که پس از سال 2003، مریخ تا سال‌های سال به این مقدار نزدیكی نخواهد رسید. شاید بتوان سال 2050 (یعنی درست 40 سال بعد) را با آن مقایسه كرد. در آن هنگام فاصله زمین تا مریخ به حدود 9/55 میلیون كیلومتر خواهد رسید. در دیگر مقابله‌ها، فاصله مریخ و زمین خیلی بیشتر از 55 میلیون كیلومتر خواهد بود.
اگر می شد، چی می شد؟
دکتر نوروزی، یکی از فعالان عرصه نجوم آماتوری کشور، در مطلبی که پیرامون این موضوع نوشته است آورده است: «بیایید فرض كنیم واقعا روزی می‌آمد كه مریخ را هم اندازه ماه در آسمان می دیدیم ، آن‌وقت چه می‌شد؟ برای این كه مریخ هم اندازه ماه در آسمان دیده شود باید فاصله‌اش تا زمین به 000/600 كیلومتر برسد. آن‌وقت با توجه به جرم مریخ و فاصله‌اش، اولین و قطعی‌ترین اثری كه بر زمین و زمینیان خواهد گذاشت جذر و مدهای شدید روی زمین خواهد بود.
اگر چنین شود، بسیاری از مناطق ساحلی زمین در اثر چنین جزر و مدهای هولناكی خالی از سكنه خواهد شد (حواشی خلیج‌فارس تا ده‌ها كیلومتر از این پدیده متاثر خواهدشد). از سوی دیگر به‌هم‌ریختگی مداری
منظومه شمسی آنچنان شدید خواهد شد كه مثلا
ایستگاه‌های فضایی و ماهواره‌های جی‌پی‌اس و مخابراتی دیگر در مدار زمین باقی نخواهند ماند و... شك نكنید كه زندگی روی زمین با خطر نابودی مواجه می‌شود... مریخ دور است و چه خوب كه اینقدر دور است».
یک نکته جالب
بیایید با هم سری به آسمان جمعه شب بزنیم و وضعیت چند سیاره و ماه را بررسی کنیم.
5 شهریور امسال همزمان با 16 ماه مبارک رمضان است. پس اندکی از ماه شب 14 (ماه کامل) گذشته است و ماه تقریبا در طول شب حضور دارد. ( ماه در حدود ساعت 20:36 از سمت شرق طلوع می کند.) تا اینجا مطمئن هستیم که 5 شهریور یک ماه در آسمان وجود دارد! بر اساس این شایعه باید به دنبال ماه دوم که همان سیاره مریخ است بگردیم. اما متاسفانه مریخ در حدود ساعت 21:30 در سمت غرب غروب خواهد کرد. یعنی در ساعت 00:30 بامداد شنبه که این ایمیل وعده داده است اصلا مریخی در آسمان حضور ندارد که بخواهد به اندازه ماه باشد!
اگر جمعه شب به ماه نگاه کنید جرم پر نوری را در اطراف آن خواهید دید که توجه شما را به خود جلب می کند. آن جرم نورانی سیاره مشتری است که در فاصله تقریبی 606 میلیون کیلومتری از ما قرار دارد. امیدوارم همه از دیدن این سیاره زیبا در کنار ماه لذت ببرند و حداقل به سراغ شایعه سازی برای مشتری نروند. شایعه ای که شاید این گونه باشد:
5 شهریور سه ماه در آسمان!
جمعه شب، سه ماه در آسمان؟
من همچنان بی امضاء
پاسخ با نقل قول
نوشته اصلی توسط فرناز
