کاغذ دیواری چیست؟

کاغذ دیواری نوعی ماده اولیه جهت پوشاندن و تزئین کردن دیوارهای داخلی ساختمان های مسکونی، تجاری و سایر ساختمان ها است و یکی از وجوه مهم دکوراسیون داخلی محسوب می شود. تکنیک های چاپ کاغذ دیواری شامل چاپ مسطح (Surface)، کلیشه‏ای (Gravure)، سیلک اسکرین (Silk Screen) و چاپ دورانی (Rotary) است. کاغذ دیواری معمولا به صورت رول فروخته می شود و جهت چسباندن آن به دیوار از چسب مخصوص استفاده می شود.

:: طرح های مورد استفاده در کاغذ دیواری ها به 3 صورت می باشند:

1- طرح هایی که مانند یک نقاشی دارای تصویر مشخصی هستند.

2- طرح هایی تحت عنوان Wall Stickers یا کاغذ خود چسب یا چسبانک دیواری

3- طرح هایی که از بافت های گرافیکی (نقش های کوچکی که تکرار می شوند) به وجود می آیند. بر اساس علم ریاضی در چنین طرح هایی از کاغذ دیواری، نقش های گرافیکی فقط به 17 روش می توانند در کنار هم تکرار شده و تشکیل تصویر بزرگتری را دهند و طرح های استفاده شده در تولیدات همه سازندگان کاغذ دیواری در دنیا نیز بر اساس همین 17 روش می باشد.



داستان کاغذ دیواری

تاریخچه کاغذ دیواری در واقع از چین باستان آغاز می شود. برای این ادعا می توان 2 دلیل را مطرح نمود: 1- چینی ها مخترع کاغذ بودند. 2- چینی ها کاغذ برنج را 200 سال پیش از میلاد بر دیوارهای خود می چسباندند. گفته می شود که در قرن 8 میلادی یک زندانی چینی راز کاغذ را بر عرب ها فاش نمود که در نتیجه آنها نیز دانش کاغذسازی را به اروپا منتقل نمودند. پس از آن بسیاری از اروپائیان متمول به هنرمندان سفارش کاغذهای نقاشی شده در ابعاد وسیع را جهت نصب بر دیوارهای منازل خود می دادند، اما کاغذ دیواری واقعی با پیدایش صنعت چاپ متولد شد.

در دوران رنسانس، کاغذ دیواری که با استفاده از تکنیک چاپ کلیشه چوبی تولید می شد، در میان اشراف اروپا محبوبیت یافت. از زمان قرون وسطی، طبقه تراز اول جامعه عادت به نصب فرشینه های تزئینی بر دیوارهای منازل خود داشتند. این فرشینه های تزئینی هم به اتاق رنگ می داد و هم به عنوان لایه ای عایق میان دیوار سنگی و فضای داخلی عمل می کرد و در نتیجه گرمای درون اتاق را حفظ می نمود.

با اینهمه این فرشینه ها بسیار گرانقیمت بودند. از اینرو تنها افراد فوق العاده ثروتمند توانایی تهیه آن ها را داشتند. طبقه نیمه مرفه که یا به دلیل قیمت گزاف و یا جنگ هایی که تجارت بین المللی را متوقف می کرد توان خرید این فرشینه ها را نداشتند، برای روح دادن به اتاقهایشان به کاغذ دیواری روی آوردند.

کاغذ دیواری های اولیه طرح هایی مشابه تصاویر فرشینه ها داشتند و گاهی اوقات ورقۀ بزرگ کاغذی همانند فرشینه ها به صورت آزاد بر روی دیوار نصب می شد و گاهی نیز همچون سیستم امروزی آنرا بر دیوار می چسباندند. معمولا تصاویر چاپی به جای آنکه قاب شده و بر دیوار نصب شوند، بر دیوار چسبانده می شدند و احتمالا ابعاد بسیار بزرگ این تصاویر چاپی که چند ورقه ای نیز بودند صرفا به منظور چسبانده شدن بر دیوار تولید می شدند.

برخی از هنرمندان سرشناس چنین آثاری خلق می کردند. از جمله "آلبرشت دورر" که هم در زمینه چاپ تصاویر بزرگ و هم چاپهای تزئینی جهت آویختن بر دیوار فعالیت می کرد. بزرگترین تصویر چاپی "طاق نصرت" بود که به سفارش مکسیمیلیان اول امپراطور روم مقدس در سال 1515 چاپ و تکمیل شد. این کاغذ دیواری ابعاد عظیم 3.57 در 2.95 متر را داشت و از 192 ورق کاغذ تشکیل شده بود و در چاپ دوره اول آن 700 کپی از آن تولید شد تا پس از رنگ آمیزی دستی، در قصرها و به خصوص سالنهای اجتماعات شهری آویخته شود.

نمونه های اندکی از الگوهای تکرار شوندۀ کاغذ دیواری های اولیه به جا مانده است، اما تعداد زیادی از کلیشه های اصلی که نمایانگر الگوهای تزئینی آن زمان می باشند هنوز هم در دسترس است. انگلستان از کشورهای پیشرو در صنعت کاغذ دیواری محسوب می شود. قدیمی ترین نمونۀ به جا مانده از کاغذ دیواری در انگلستان که در لندن به چاپ رسیده بوده به سال 1509 برمی گردد.

استفاده از کاغذ دیواری بعد از دوران تکفیر هنری هشتم از سوی کلیسای کاتولیک بسیار رایج شد، زیرا این امر موجب قطع روابط سایر کشورها با انگلستان و در نتیجه جلوگیری از صدور فرشینه به آن کشور شد. از آنجا که انگلستان خود در تولید فرشینه مهارتی نداشت، اشراف و نجیب زادگان به کاغذ دیواری روی آوردند. در دوران حکومت الیور کرامول تولید کاغذ دیواری از سوی دولت مذهبی عملی بیهوده به شمار آمد و متوقف شد اما با بازگشت چارلز دوم دوباره متمولین متقاضی کاغذ دیواری شدند.

حکومت کرامول، فرهنگی کسالت بار را بر مردم تحمیل کرده بود، از اینرو پس از مرگش مردم به خرید وسایل خانگی رفاهی که در دوران وی ممنوع شده بود روی آوردند. در اواسط قرن هجده (18) بریتانیا به اولین تولید کننده و صادر کننده کاغذ دیواری در اروپا تبدیل شده بود.

در اوائل قرن نوزدهم با توسعه چاپ توسط نیروی بخار، تولیدکنندگان کاغذ دیواری در انگلستان موفق به تولید انبوه آن شدند که این امر به کاهش قیمت و در نتیجه قابل خرید شدن آن توسط طبقه متوسط انجامید. در آن زمان کاغذ دیواری به عنوان وسیله ای ارزان و موثر جهت روح بخشیدن به اتاقهای تاریک و تنگ طبقه کارگر از محبوبیت ویژه ای برخوردار شد. با شروع قرن بیستم کاغذ دیواری یکی از رایج ترین اقلام مورد استفاده در منازل دنیای غرب گردید.

ورود این محصول به ایران به دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار بازمی گردد. وی که علاقه ای خاص به شیوه های معماری و هنر مغرب زمین داشت، در زمان نوسازی کاخ گلستان با پوشاندن دیوارهای آن کاخ توسط کاغذ دیواری های وارداتی از زمره نخستین افرادی شد که باب ورود این محصول به ایران را گشودند.