1 .هدف اين بخش، ارائه استانداردها و راهنماييهاي لازم براي برنامهريزي حسابرسي صورتهاي مالي است. اين استاندارد، اساسا براي حسابرسيهاي بعدي تدوين شده است؛ درحالي كه در حسابرسيهاي نخستين، ممكن است لازم شود كه حسابرس برنامهريزي خود را به موضوعاتي فراتر از آنچه در اين استاندارد مطرح ميگردد، گسترش دهد.
2 . حسابرسي بايد چنان برنامهريزي شود كه از انجام آن به گونهاي اثربخش اطمينان حاصل گردد.
3 . برنامهريزي يعني تدوين يك طرح كلي و يك طرح تفصيلي (برنامه حسابرسي ) براي تعيين نوع و ماهيت، زمانبندي اجرا و حدود روشهاي حسابرسي مربوط به هر حسابرسي . هدف برنامهريزي، انجام بموقع و اثربخش حسابرسي است.
برنامهريزي كار حسابرسي
4 . برنامهريزي مناسب سبب حصول اطمينان از توجه كافي حسابرس به زمينههاي مهم حسابرسي، شناسايي مسايل و مشكلات بالقوه و تكميل سريع و بموقع كار ميشود. برنامهريزي حسابرسي همچنين، به تقسيم مناسب كار بين اعضاي گروه حسابرسي و ايجاد هماهنگي كار ساير حسابرسان و كارشناسان با كار حسابرس كمك ميكند.
5 . حدود برنامهريزي بسته به اندازه واحد مورد رسيدگي، پيچيدگي كار، تجارب قبلي حسابرس از واحد مورد رسيدگي و شناخت وي از فعاليت آن، متفاوت خواهد بود.
6 . كسب شناخت از فعاليت واحد مورد رسيدگي، بخش مهمي از برنامهريزي است. آگاهي از فعاليت واحد مورد رسيدگي، حسابرس را در شناسايي رويدادها، معاملات و عملياتي ياري ميرساند كه ميتواند اثر با اهميتي بر صورتهاي مالي داشته باشد.
7.حسابرس ممكن است به منظور افزايش اثربخشي و كارايي حسابرسي و هماهنگي روشهاي حسابرسي با كار كاركنان واحد مورد رسيدگي لازم بداند كه قسمتهايي از طرح كلي و برخي از روشهاي حسابرسي را با هيات مديره، كميتههاي هيات مديره (مانند كميته حسابرسي) و كاركنان
واحد مورد رسيدگي مطرح كند. اما، مسئوليت طرح كلي حسابرسي و برنامه حسابرسي همچنان به عهده حسابرس باقي ميماند.
طـرح كلي حسابرسـي
8 . حسابرس بايد طرح كلي حسابرسي را تدوين و به گونهاي مستند كند كه دامنه رسيدگي مورد نظر و نحوه انجام كار را توصيف نمايد. گرچه كاربرگهاي مربوط به طرح كلي حسابرسي بايد جزييات را به اندازهاي بيان دارد كه تدوين برنامه حسابرسي را امكانپذير سازد، اما شكل و محتواي دقيق آن بسته به اندازه واحد مورد رسيدگي، پيچيدگي كار و روشها و تكنولوژي خاص مورد استفاده حسابرس، متفاوت خواهد بود.
9 . حسابرس در تدوين طرح كلي حسابرسي بايد نكات زير را در نظر بگيرد:
شناخت از فعاليت واحد مورد رسيدگي
. شرايط صنعت و عوامل عمومي اقتصادي موثر بر عمليات واحد مورد رسيدگي.
. ويژگيهاي عمده واحد مورد رسيدگي، فعاليت، عملكرد مالي و الزامات گزارشگري آن؛ شامل تغييرات عمده ايجاد شده از زمان انجام حسابرسي قبلي.
. سطح دانش و تجربه مديريت.
شناخت سيستمهاي حسابداري و كنترل داخلي
. رويههاي حسابداري مورد استفاده واحد مورد رسيدگي و تغييرات آنها.
. اثر انتشار بيانيههاي جديد حسابداري و حسابرسي بر كار حسابرس.
. مجموعه اطلاعات حسابرس از سيستمهاي حسابداري و كنترل داخلي و ميزان اتكاي مورد انتظار بر آزمون كنترلهاي داخلي و آزمونهاي محتوا.
خطـر و اهميـت
. براورد مورد انتظار از خطر ذاتي و خطر كنترل و شناسايي زمينههايي از حسابرسي كه به توجه ويژه نياز دارد.
. تعيين ميزان اهميت از لحاظ مقاصد حسابرسي.
. احتمال وجود اشتباهات و يا تحريفهاي با اهميت، مثلا: با استفاده از تجارب حاصل از رسيدگي در دورههاي گذشته.
. شناسايي زمينههاي پيچيده حسابداري؛ شامل موارد متاثر از براوردهاي حسابداري.
نوع و ماهيت، زمانبندي اجرا وحدود روشهاي حسابرسي
. احتمال جابجايي ترتيب و اولويتهاي رسيدگي در مورد زمينههاي خاص.
. اثر تكنولوژي اطلاعات و اطلاعرساني بر كار حسابرسي.
. كارهاي انجامشده توسط حسابرسان داخلي و آثار مورد انتظار از كار آنان بر روشهاي حسابرسي.
هماهنگي، هدايت، سرپرستي و بررسي
. استفاده از ساير حسابرسان در حسابرسي واحدهاي فرعي، شعب و ساير اجزاي واحد مورد رسيدگي.
. استفاده از خدمات كارشناسان در انجام حسابرسي.
. تعدد و پراكندگي اجزاي واحد مورد رسيدگي.
. نيروي انساني مورد نياز.
سـايـر مـوارد
. ترديد درباره فرض تداوم فعاليت.
. شرايط نيازمند توجه خاص، مانند وجود اشخاص وابسته.
. مفاد قرارداد و هرگونه الزام قانوني.
. نوع و زمان تسليم گزارش حسابرس يا ساير گزارشهايي كه طبق قرارداد بايد به صاحبكار ارائه شود.
برنامه حسابرسـي
10 . حسابرس بايد براي هر كار حسابرسي، يك برنامه حسابرسي تدوين و مستند كند كه در آن ، نوع و ماهيت ، زمانبندي اجرا وحدود روشهاي حسابرسي لازم براي اجراي طرح كلي حسابرسي، پيشبيني شده باشد . برنامه حسابرسي به عنوان دستورالعملي براي اعضاي گروه حسابرسي و ابزاري براي كنترل و ثبت اجراي صحيح كار، مورد استفاده قرار ميگيرد. برنامه حسابرسي ميتواند شامل هدفهاي حسابرسي براي هريك از زمينههاي رسيدگي و جداول زمانبندي اجراي كار (يعني پيشبيني ساعات كار لازم براي انجام هر قسمت از عمليات حسابرسي يا اجراي هريك از روشهاي رسيدگي و زمان مناسب اجراي آن) باشد.
11 . در تدوين برنامه حسابرسي، حسابرس هريك از براوردهاي خود را درباره خطر ذاتي و خطر كنترل و ميزان اطميناني كه آزمونهاي محتوا بايد فراهم آورند، مورد توجه قرار ميدهد. حسابرس همچنين بايد زمانبندي اجراي آزمون كنترلها و آزمونهاي محتوا، هماهنگي در استفاده از هرگونه همكاري كاركنان واحد مورد رسيدگي، تركيب كاركنان موجود حسابرسي و استفاده از خدمات ساير حسابرسان يا كارشناسان را درنظر بگيرد . ساير مطالب ياد شده در بند 9 نيز ممكن است در جريان تدوين برنامه حسابرسي به توجه بيشتري نياز داشته باشد.
تغييرات در طرح كلي حسابرسي و برنامه حسابرسي
12 . طرح كلي حسابرسي و برنامه حسابرسي بايد با پيشرفت كار حسابرسي و حسب نياز، تجديدنظر شود. برنامهريزي حسابرسي به دليل تغيير شرايط يا نتايج دور از انتظار حاصل از اجراي روشهاي حسابرسي، فرايندي است كه در طول حسابرسي ادامه مييابد. بديهي است دلايل هرگونه تغيير عمده مستند ميشود