جمکران، قرارگاه عاشقان

تاریخچه مسجد جمکران

مسجد مقدس جمکران، در بخش شرقی شهرستان مذهبی قم قرار دارد. بنای این مسجد، به دستور حضرت ولی عصر(عج) به حسن بن مثله جمکرانی، در روز سه شنبه هفدهم ماه رمضان سال 373 یا 393 ق، با تشریفاتی خاص و برای هدفی بزرگ در این زمین مقدس انجام گرفته و بیش از هزار سال از آن تاریخ می گذرد. به طور طبیعی و بر اساس شواهد تاریخی، ساختمان مسجد بارها تعمیر و بازسازی شده تا به صورت فعلی درآمده است.
پیشگویی امیر مؤمنان علیه السلام

امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام در روایتی طولانی، از تشریف فرمایی حضرت مهدی(عج) به شهر قم، و تجلّی آن حضرت در کنار مسجدی در نزدیکی دهی کهن به نام جمکران خبر داده است. در بخشی از این روایت چنین می خوانیم: «در اول ظهور، قائم آل محمد(عج) از شهری که آن را قم گویند خروج نماید و مردم را به حق دعوت کند و همه مردمان از شرق و غرب به آن شهر قصد کنند و اسلام تازه گردد». حضرت در بخش دیگری از این حدیث می فرماید: «پرچم قائم ما، بر این کوه سفید است ،به نزد دهی کهن که در کنار مسجد است و قصری که آن را جمکران خوانند».
همسان کعبه

آن گاه که حضرت مهدی(عج) دستور بنای مسجد مقدس جمکران را صادر کرد، به حسن بن مثله جمکرانی فرمود: «این زمین شریفی است که حق تعالی آن را از زمین های دیگر برگزیده است». سپس حضرت نمازهای ویژه ای را برای این مسجد ذکر کرد و فرمود: «هر کس که این دو نماز را در این مکان به جا بیاورد، مانند کسی است که در کعبه نماز گزارده است». همچنین اهتمام عالمان گذشته و معاصر در گفتار و عمل در مورد مسجد مقدس جمکران، گواه دیگری بر کرامت و منزلت این مکان مقدس و جایگاه و موقعیت ویژه و ممتاز آن می باشد. مرحوم محدث نوری در کتاب های خود، مسجد جمکران را از مکان هایی معرفی کرده اند که دعا در آن به اجابت نزدیک است.
از نگاه بزرگان

مسجد مقدس جمکران، از دیدگاه عالمان بزرگ شیعه و بندگان وارسته پروردگار، موقعیت ویژه ای داشته است و آن بزرگواران، همگان را بر اهتمام به آن مسجد و استفاده از فیض مادی و معنوی آن تشویق می کرده اند. در اینجا، به برخی از این سخنان اشاره می کنیم:
مقام معظم رهبری: مسجد جمکران، گنجینه فناناپذیر شیعه می باشد و باید از آن بهره مند شویم.
آیت اللّه العظمی بهجت: خود این مسجد، افراد را راهنمایی می کند. حرف من این است که ما معتقدیم این مشاهد مبارکه و مساجدی نظیر جمکران، مستغنی از معرّفی هستند. اگر کسی بگوید رفتم و چیزی در آنجا ندیدم، به حسب ظاهر باید گفت: از روی اعتقاد صحیح نرفته است یا برای امتحان رفته یا همین طور رفته است. به هر حال بهترین معرّفِ این اماکن، خودشان هستند.
آیت اللّه العظمی مکارم شیرازی: مسجد جمکران، مطابق روایت موجود، به فرمان حضرت مهدی(عج) برای هدف بزرگی در این منطقه از شهر تاریخی ـ مذهبی قم ساخته شده است. هرکس در فضای ملکوتی آن قرار می گیرد، احساس روحانیتی عجیب و جاذبه معنوی فوق العاده می کند. این جاذبه نیرومند معنوی، به اضافه قضای حوایج و حل مشکلات فراوانی که مردم از عبادت در آن و توسل به حضرت مهدی(عج) دیده اند، بر شکوه دامنه آن افزوده است.
آیت اللّه العظمی فاضل لنکرانی: در دوران طلبگی، من خیلی زیاد به مسجد جمکران می رفتم و کرامات زیادی در این مسجد دیده و شنیده ام.
آیت اللّه العظمی بروجردی: اگر برای من مقدور بود، نمازهای واجب روزانه را هم در مسجد جمکران می خواندم.
آیت اللّه العظمی مرعشی نجفی: حقیر مکرر کراماتی در آنجا مشاهده کرده ام. جای تردید نیست که از امکنه ای است که مورد توجه و منزول برکات الهی می باشد و بعد از مسجد سهله، این بهترین مقام و جایی است که منتسب به حضرت ولی عصر(عج) می باشد.
مسافران عشق

مسجد مقدس جمکران، این پایگاه عظیم معنوی و مرکز انوار ولایت مهدوی، همواره در طول زمان مورد توجه و اهتمام عالمان و بزرگان و قشرهای مختلف مردم بوده است و چه بسا فاصله شش کیلومتری قم به جمکران را با پای پیاده و با قلبی آکنده از عشق و ارادت به حضرت ولی عصر(عج) طی می کردند. اشتیاق و علاقه وافری که عموم مردم و به ویژه جوانان برای تشرّف به این مکان شریف و راز و نیاز با خداوند و توسّل به وجود مبارک مولایشان دارند، وصف ناپذیر است. به همین دلیل، این مرکز، به یکی از بزرگ ترین مجموعه های منتسب به ساحت مقدس امام زمان(عج) تبدیل شده که هر ساله، پذیرای بیش از پانزده میلیون نفر از عاشقان یوسف زهرا علیهاالسلام از داخل و خارج کشور می باشد و جالب اینجاست که 85 درصد این جمعیت را جوانان تشکیل می دهند.
طرح جامع مسجد

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و گسترش معنویت و توجه به فرهنگ مهدویت و ولایت، رغبت قشرهای مختلف مردم در تشرّف به مسجد مقدس جمکران افزایش یافت و این چشمه جوشان، به صورت منبعی خروشانْ روح و جان دلباختگان را به خود جذب کرده و آنان را به خود کشانید و عاشقان ولایت پس از دمیده شدن روح معنویت در جسم و جانشان به دیار خود بازمی گشتند. سرازیر شدن دوستداران اهل بیت به جمکران و نبود امکانات و فضای کافی، مسئولان را بر آن داشت تا طرحی جامع برای رفاه حال مسافران و عاشقان امام زمان(عج) تدارک ببینند.
سفر عشق

«قدم در کوچه های انتظار می زنم و هراز چندی دلم روانه به سوی عشق می شود.
هر از گاهی قدم به قبله گاه عشق می گذارم. به سرزمین رازها، مرکز امدادها و عنایت ها. در مسجد مقدس جمکران و در عالم انس و محبت، دل های عاشق به هم الفت گرفته اند و با مهربانِ غایب از دیده دنیایی ما، از نامهربانی خود سخن می گویند. زمانی که به مسجد جمکران می آیی، می یابی که سفر همیشه برای تفریح و سرگرمی نیست و گاهی سفر برای دل است، برای زیارت و برای عشق، آن هم عشق به تمام خوبی ها و زیبایی های عالم وجود. سلام بر جمکران، فرهنگ سرای عشق و امید. سلام بر شاهراه ارتباطی دل های به انتظار نشسته و سلام بر جمکران و گنبد فیروزه ای رنگش».
مهدی توکلیان