دكتر حميدرضا فرشچی
ميگرن و چاقي شكمي خيلي از مبتلايان به چاقي و افزايش وزن از سردردهاي ميگرني شكايت دارند. آنان از طرف ديگر در هنگام مراجعه به كلينيك‌هاي چاقي نگران آن هستند كه رژيم غذايي و كاهش وزن باعث تشديد سردرد‌هاي ميگرني گردد. مطالعات قبلي نشان داده‌اند كه چاقي و بويژه چاقي شكمي ‌باعث افزايش ريسك بيماري‌هاي قلبي، ديابت و برخي از بيماري‌هاي ديگر مي‌شود. سوال اين است كه ارتباطي بين افزايش وزن و سردردهاي ميگرني وجود دارد؟
مطالعه‌اي كه اخيرا توسط محققين دانشگاه كاليفرنيا انجام گرفته، نشان داده است كه خطر ابتلا به ميگرن در افراد 20 تا 55 ساله كه داراي اضافه وزن و بويژه داراي چاقي شكمي‌هستند، افزايش مي‌يابد. در اين مطالعه، چاقي شكمي‌ از طريق اندازه‌گيري اندازه دور كمر، مورد بررسي قرار گرفت و چاقي كلي بدن نيز بر اساس نمايه توده بدني (نسبت وزن به مجذور قد) مورد مطالعه قرار گرفت.
در اين مطالعه كه روي بيش از 22 هزار نفر انجام گرفت، افراد مورد مطالعه از نظر ابتلا به ميگرن و يا هر نوع سردرد شديد مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج اين مطالعه نشان داد كه سن، جنس و چگونگي توزيع چربي در بدن ازعوامل خطر ابتلا به ميگرن هستند.
براساس نتايج اين مطالعه، افراز20 تا 55 ساله كه اندازه دور كمر بزرگ‌تري داشتند، نسبت به افرادي كه اندازه دور كمر كمتري داشتند، بيشتر احتمال ابتلا به حملات ميگرن را داشتند. 37درصد از زناني كه داراي چربي اضافه در نواحي شكم بودند، بروز ميگرن را گزارش كردند، در حالي كه در مردان نيز20درصد بروز ميگرن در افرادي كه داراي چاقي شكمي‌بودند گزارش شد كه اين ارقام در مقايسه با آنان كه دوركمر متناسب داشتند، بيشتر بود. جالب است بدانيد چاقي شكمي‌ در زنان پس از حذف اثرات چاقي كلي بدن، بروز حملات ميگرني را به ميزان 3/1 برابر افزايش مي‌دهد.
نتايج اين مطالعه به اهميت سنين جواني و ميانسالي و شيوع جنسيتي با احتمال ابتلاي بيشتر خانم‌ها تاكيد دارد. علاوه بر اين چاقي و افزايش وزن بويژه چاقي شكمي‌ احتمال بروز حملات ميگرني را افزايش مي‌دهد. اما خوشبختانه نتايج مطالعات نشان داده است كه كاهش وزن و بويژه كاهش تجمع توده چربي در ناحيه شكم براي افراد جواني كه سابقه ابتلا به ميگرن داشته‌اند و بويژه براي زنان، سودمند خواهد بود. البته ذكر اين نكته ضروري است از آنجا كه معمولا افراد چاق داراي يك وابستگي به مواد قندي ساده مي‌باشند نوسانات ناگهاني ميزان قند خون اعم از استفاده فراوان مواد قندي ساده و يا از طرف ديگر گرفتن رژيم‌هاي سخت كه توام با حذف وعده‌هاي غذايي و كاهش قند‌خون هستند، باعث تشديد حملات ميگرني مي‌شوند.
نكته عملي: چاقي و بويژه چاقي شكمي‌ در سنين جواني و ميانسالي بخصوص در خانم‌ها ريسك بروز حملات ميگرني را افزايش مي‌دهد . از طرف ديگركاهش وزن و رژيم‌هاي غذايي منطقي كه با كاهش وزن تدريجي و با برنامه منظم همراه هستند در بهبود حملات سردرد ميگرني كمك‌كننده خواهند بود.