زادروز شرقشناسي كه اسناد آرشيو هيتيت ها را خواند و سرقت آثار باستاني را يك جنايت بين المللي اعلام کرد


Bedrich Hrozny


ششم ماه مه زادروز «بدريك هروزنيBedrich Hrozny» شرقشناس چك است كه در سال 1879 به دنيا آمد و 83 سال عمر كرد. او كه زبانهاي عهد قديم از جمله آكادي، سومري، پارسي باستان، سانسكريت و زبان هيتيتHittite را فرا گرفته و خطوط ميخي را مي خواند در طول اقامت طولاني خود در تركيه موفق به خواندن اسناد آرشيو سران دولت هيتيت شد كه در بغازكويBogazkoy (يکصد و پنجاه کيلومتري شمال شرقي آنكارا) كشف شده بودند. هروزني با خواندن اسناد اين آرشيو اعلام كرد كه هيتيت ها كه روزگاري بر آناتولي، شمال عراق امروز و قسمتي از سوريه تسلط داشتند، آرين بودند و زبانشان هند ـ اروپايي بود و ارتباطي با زبانهاي موجود در مزوپتاميا Mesopotamia ندارد (اين واژه كه از زمان سلوكي ها متداول شده است از دو واژه يوناني به معناي ميان رودها = مابين النهرين = بين النهرين، سرزميني كه ميان دجله و فرات و اطراف اين دو رود واقع شده است، عمدتا عراق امروز) و سمتيك (سامي = هبرو ـ عربي) و همريشه زبانهاي آرامي، آكادي و سومري (هر سه سمتيك) نيست. هروزني در بين النهرين (عراق) بيش از هزار تابلت به خط ميخي از زمان آشوريان به دست آورد كه كار بسيار مهمي بوده است. اين تابلت ها وضعيت تجارت آن زمان را نشان مي دهد. وي علاوه بر آناتولي و بين النهرين، يك رشته مطالعات باستانشناسي وسيع در ايران و هند و مناطق تاجيك نشين بعمل آورد و تاجيكها را ايرانياني اصيل خواند. وي بود كه گفت اروپاييان در قرن نوزدهم عمدتا در جستجوي عتيقه و نفع مادي در خاورميانه اكتشافات باستانشناسي كرده بودند. هروزني تصاحب اشياء و آثار باستاني (تمدن يك ملت) را يك جنايت بين المللي خواند و توصيه كرد كه يك پليس بين الملل براي كشف و استرداد اين اشياء نادر و مسروقه تشكيل شود و هركشوري براي حراست از اين آثار، يك انجمن ملي داشته باشد. هروزني 12 دسامبر سال 1952 درگذشت.