آشنايي با کشور بلژیک

[Borna66]

پادشاهی بلژیک کشوری است در غرب اروپا. پایتخت آن بروکسل است. بلژیک در شمال با هلند، در شرق با آلمان، در جنوب شرقی با لوکزامبورگ، در جنوب با فرانسه و از شمال غربی با دریای شمال مجاور است.

'«پادشاهی بلژیک»'(هلندی:"" Koninkrijk België، فرانسوی:«Royaume de Belgique»;آلمانی:«Königreich Belgien») یکی از مهم ترین و اصلی ترین اعضاء اتحادیه اروپا به شمار می‌رود.

حدود فرهنگی بلژیک از لحاظ زبانشناسی بین آلمانی و زبان رومنس تقسیم شده‌است و دارای دو زبان اصلی است.در۶۰٪ مناطق، اکثراًمناطق فلامندرز هلند صحبت می‌شود(در حالی که بلژیکی‌ها از هر دو زبان با عنوان فلمینگی یاد می‌کنند));فرانسوی در ۴۰٪ مناطق جنوبی مثل والونیا صحبت می‌ شود و منطقه پایتخت – بروکسل هر دو زبان در ادارجات مرسوم است که همچنین شامل گویش اقلیت هلندی نیز می‌شود، کمتر از ۱٪ مردم بلژیک در اقلیت آلمانی زبان در شرق کشور زندگی می‌کنند.این تنوع زبانی اغلب موجب تناقضات فرهنگی سیاسی می‌شود و نشان دهنده ترکیب اقلیت‌ها و مناطق بلژیک|سیستم حکومتی و تاریخ بلژیک|تاریخ سیاسی می‌شود.

بلژیک نام خود را از اسمی لاتین که نام اکثر بخش‌های شمالی گاول(Goul) بود با عنوان گاولیا بلژیکا برگرفته‌است، و به یاد گروهی از افراد قبایل کلت(celt) بلژی نامیده شد.به لحاظ تاریخی، بلژیک قسمتی از کشورهای اسکاندیناوی بوده که شامل هلند و لوگزامبورگ نیز می‌شده‌است و سابقاً نواحی وسیع تری را نسبت به گروه ایالت‌های بنلوکس حاضر در می‌گرفته‌است.از اواخر قرون وسطی تا قرن هفدهم، مرکز تجاری و فرهنگی پر رونقی به شمار می‌رفته‌است.از قرن شانزدهم تا انقلاب بلژیک در سال ۱۸۳۰، بلژیک در دوره‌ای که هلند شمالی نام داشت، محل جنگ‌های بسیاری بود که بین قدرت‌های اروپایی در می‌گرفت، و با عنوان "میدان جنگ اروپاً لقب گذاری شده بود. اخیراً بلژیک عضو برجسته‌ای از اتحادیه اروپا به شمار می‌رود و مانند دیگر اعضاء اصلی سازمان‌های بین المللی، مثل ناتو، میزبان مرکز فرماندهی آن بوده‌است.


بیش از دو هزار سال پیش، ناحیه‌ای که اینک بلژیک خوانده می‌شود، دارای جمعیت زیادی بوده و اغتشاشات فرهنگی و سیاسی فراوانی را شاهد بوده‌است. اولین حرکت مستند شده مردمی تصرف منطقه توسط جمهوری روم، در قرن اول بعد از میلاد مسیح بود که تا قرن پنجم توسط آلمانی‌ها، فرانکها ادامه پیدا کرد.فرانکها پادشاهی مرووینگیان را تثبیت کردند که در قرن هشتم امپراطوری کارولینگیان نام گرفت.در طی قرون وسطی، کشورهای اسکاندیناوی به چندین ایالت فئودال کوچک تقسیم شدند.بسیاری از آنان در طی قرون چهاردهم و پانزدهم توسط خاندان برگندی با عنوان هلند برگندین متحد گشتند.این ایالات در قرن پانزدهم استقلال بیشتری یافتند و پس از آن ایالات هفده گانه نام گرفتند.


پرچم بلژیک

ایالات هفده گانه (نواحی نارنجی، قهوه‌ای و زرد رنگ) و ناحیه تحت فرماندهی اسقف Liège (منطقه سبز).برای توضیحات دقیق تر ایالات هفده گانه را مشاهده کنید.تاریخ بلژیک را می‌توان از قرن شانزدهم از تاریخ اسکاندیناوی تفکیک کرد.جنگ هشتاد ساله (۱۶۴۸-۱۵۶۸)، ایالات هفده گانه را به جمهوری هفت ایالات متحده در شمال و هلند جنوبی در جنوب تقسیم کرد.ایالات جنوبی توسط هابسبرگ اسپانیایی، آستریایی با موفقیت قانونگذاری شد.تا زمان استقلال، هلند جنوبی توسط بسیاری از متصرفان فرانسوی بازدید شد و محل بسیاری از جنگهای فرانسه – اسپانیا و فرانسه ـ استریا در قرون هفده و هجده بود.در پی جنگهای انقلاب فرانسه : نبرد ۱۷۹۴ در جنگهای انقلاب فرانسه، مناطقی از اسکاندیناوی که هرگز تحت اختیار هبسبرگ نبودند، مانند اسقف ارباب توسط فرانسه اشغال شدند و نقش اسپانیایی‌ها و استریایی‌ها در منطقه پایان یافت.الحاق مجدد اسکاندیناوی پادشاهی متحده هلند در پایان اولین امپراطوری فرانسه در ۱۸۱۵ اتفاق افتاد.


نشان ملی بلژیک

انقلاب ۱۸۳۰ بلژیک موجب تثبیت استقلال کاتولیکها و بیطرف شدن بلژیک تحت حکومتی موقتی شد.از زمان انتصاب لئوپولد اول به عنوان پادشاه در سال ۱۸۳۱ بلژیک دارای یک نظام سلطنتی قانون اساسی و دموکراسی پارلمانی شد.در میان دوره استقلال و جنگ جهانی دوم، سیستم دموکراتیک از حکومت معدودی از ثروتمندان ناشی گشت که با دو حزب اصلی مشخص می‌گشتند.کاتولیکها و لیبرال‌ها، برای دستیابی به یک سیستم هماهنگ که سومین حزب را شامل می‌شد، حزب کارگری و نقش قدرتمند اتحادیه بازرگانی.در اصل، فرانسوی، که زبتن سازگار شده اشراف و بورژواها بود، زبان رسمی و اداری به شمار می‌رفت.این کشور تا این زمان با یک سیستم دوزبانه هلندی – فرانسوی گسترش یافته‌است. کنفرانس برلین در سال ۱۸۸۵ با پیمان استعمار کنگو با پادشاه لئوپولد دوم به عنوان املاک شخصی اش موافقت کرد و آن را ایالت آزاد کنگو نامید.در سال ۱۹۰۸، کنگو به عنوان مستعمره به کشور بلژیک واگذار گردید و از آن زمان به بعد کنگو بلژیک نامیده شد.بیطرفی بلژیک در سال ۱۹۱۴، در زمانی که آلمان بلژیک را به عنوان بخشی از نقشه شلیفن مورد حمله قرار داد.مستعمره‌های سابق آلمان، روآندا و اوروندی-که امروزه ووآندا و بروندی نامیده می‌شوند توسط کنگو بلژیک در سال ۱۹۱۶ تصرف شد. در سال ۱۹۲۴ این مناطق توسط اتحادیه ملل تحت اختیار بلژیک در آمدند.بار دیگر بلژیک توسط آلمان‌ها در سال ۱۹۴۰ طی یک یورش وحشیانه مورد حمله قرار گرفت.تا زمستان سال ۴۵-۱۹۴۴ که توسط نیروی متفقین آزاد شد تحت اشغال قرار داشت.کنگو بلژیک استقلالش را طی بحران کنگو در سال ۱۹۶۰ به دست آورد و روآندا اوراندی در سال ۱۹۶۲ مستقل شد.


"رویداد انقلاب بلژیک در سال 1830 رخ داد، چارلز گوستاو واپرز(1834)در موزه هنرهای باستان – بروکسلبعد از جنگ جهانی دوم بلژیک به نیروهای ناتو پیوست و همراه با هلند و لوگزامبورگ گروه ملل بنلوکس را تشکیل داد.بلژیک همچنین یکی از شش عضو پایه گذار اتحادیه اروپایی فولاد و ذغالسنگ تاسیس شده در سال۱۹۵۱ ,اتحادیه اقتصادی اروپایی تشکیل شده در سال ۱۹۵۷ و اتحادیه انرژی اتمی اروپایی می‌باشد.بلژیک میزبانی فرماندهی ستاد مرکزی ناتو بر عهده دارد و همچنین بخش مهمی از نهاد‌ها و موسسات اتحادیه اروپاست که شامل هیئت اروپایی,شورای اتحادیه اروپا و جلسات فوق العاده پارلمان اروپا بعلاوه بخشی از موسساتش می‌باشد. در طول قرن بیستم و به طور اخص از جنگ جهانی دوم تاریخ بلژیک به سرعت تحت تاثیر دو کمیته اصلی خودگردان آن قرار گرفته‌است.این دوره شاهد افزایش کشمکش‌های فرقه‌ای بوده‌است و اتحاد ایالات بلژیک تحت بررسی قرار گرفته‌است.

از طریق اصلاحات قانون اساسی در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، تقسیم نواحی کشور به ایجاد نظامی سه ردیفه منجر شد: فدرالیسم، انجمن زبان شناختی و دولت منطقه‌ای، مصالحه برای کاستن کشمکش‌های زبانی. امروزه این نهاد‌های فدرال قدرت قانونی بیشتری نسبت به پارلمان دو مجلس شورا و سنا کسب کرده‌اند در حالی که دولت ملی هنوز تقریبآ تمام مالکیت را کنترل می‌کند، بیش از ۸۰ درصد از دارایی‌های انجمن زبان شناختی و دولت منطقه‌ای و صد در صد تامین اجتماعی.

[Borna66]

دولت و سیاست

بلژیک کشوری پادشاهیست. پادشاهی ای دارای وجهه ملی و دموکراسی مجلسی که پس از جنگ جهانی دوم از یک ایالات متحده به یک اتحادیه تبدیل شد. سیستم دو پارلمانی از سنا و مجلس شورا تشکیل شده‌است.در حالی که سنا مجموعه‌ای از سیاستمداران بالارتبه منتخب و نمایندگان انجمن‌ها و مناطق است، مجلس شورا نشانگر تمام بلژیکی‌های بالاتر از هجده سال در یک نظام رای گیری همزمان می‌باشد. بلژیک از معدود کشورهاییست که رای دادن در آن اجباریست و به همین علت در جهان یکی از بالاترین آمار رای گیری را داراست.

دولت فدرال که رسما توسط پادشاه معرفی می‌شود، باید از مجلس شورا رای اعتماد بگیرد. توسط رئیس جمهور رهبری می‌شود. تعداد وزرای هلندی و فرانسوی زبان طبق آنچه توسط قانون اساسی تعریف شده باید مساوی باشد.

شاه یا ملکه رهبر کشور محسوب می‌شوند اگر چه از طریق امتیاز مخصوص حق ارثی محدود. قدرت حقیقی در دست رئیس جمهور و دولت‌های مختلفی است که کشور را اداره می‌کنند. نظام قضایی بر پایه حقوق مدنیست و از مجموعه قوانین ناپلئونی سرچشمه می‌گیرد. دادگاه استان یک رده از دادگاه فرجام خواهی که نهادی بر پایه دادگاه فرجام خواهی فرانسوی است پایین تر است. نهادهای سیاسی بلژیک پیچیده‌اند. بیشتر قدرت سیاسی حول و حوش نیاز به ارائه انجمن‌های زبان می‌گردد. از حدود سال ۱۹۷۰، حزب‌های سیاسی ملی مهم بلژیک به اجزای جداگانه‌ای تقسیم شده‌اند که به طور عمده علایق این انجمن‌ها را نشان می‌دهند. حزب اصلی در هر انجمن به سه خانواده مهم سیاسی تعلق دارند: جناح راست یا همان آزادی خواهان، دموکرات‌های مسیحی و جناح چپ یا همان سوسیال دموکراتها. دیگر حزب‌های جدیدتر مهم عبارتند از حزب سبز و به خصوص در فلاندرز حزب ملی یا ناسیونالیست و احزاب راست گرای افراطی. سیاست تحت تاثیر گروه‌های تحمیل گرا مانند اتحادیه‌های تجاری و منافع تجاری به صورت بنگاه اقتصادی بلژیک می‌باشد.

پادشاه کنونی بلژیک آلبرت دوم بعد از پادشاه بائودین (در زبان هلندی:Boudewijn) در سال ۱۹۹۳ به حکومت رسید. از سال ۱۹۹۹، نخست وزیر، گای ورهفستاد از دموکرات‌ها و آزادی خواهان فلمینگی رهبری شش حزب آزادی خواهان، سوسیال دموکرات‌ها، حزب سبز را بر عهده داشته و اغلب از دولت او با نام دولت رنگین کمان نام برده می‌شود. این اولین دولت بدون دموکرات‌های مسیحی بود که از سال ۱۹۵۸ به روی کار آمد.

در انتخابات عمومی بلژیک در سال ۲۰۰۳، ورهفستاد برای بار دوم برنده دوره انتصاب مجلس شد و رهبری ائتلاف چهار حزبی لیبرال سوسیال دموکرات‌ها را بر عهده گرفت. ساختمان مجلس شورا بر روی سایت رسمی مجلس به زبان فرانسه. در سال‌های اخیر همچنین در حزب راست گرای افراطی جدائی طلبان ملی فلمینگ‌ها تحرکات زیادی مشاهده شده‌است که درعین حال این حزب بر حزب Vlaams Belang که با اتهام نژادپرستی روبرواست غلبه کرده‌است.

هدف اصلی دو حکومت ورهفستاد متعادل کردن بودجه بود; بلژیک یکی از معدود اعضاء EU است که تا کنون به این هدف نایل گشته‌است.این سیاست توسط حکومتهای موفق در طی دهه ۱۹۹۰,تحت فشار از جانب شورای اروپا به کار گرفته می‌شد.سقوط دولت پیشین عمدتآ به خاطر بحران دی اکسین بود.

بر ملا شدن مسمویت‌های شدید غذایی در ۱۹۹۹ موجب تشکیل دایره غذایی بلژیک شد.

این واقعه به جنجال بزرگ و نا بهنجار حزب سبز در مجلس انجامید و تاکید بیشتری بر روی سیاست‌های محیطی طی دولت اول ورهفستاد به وجود آورد.به عنوان مثال یکی از سیاست‌های حزب سبز باعث تصویب قانون خارج کردن قدرت هسته‌ای بلژیک شد، که توسط دولت جاری تعیین شده‌است.عدم حضور حزب دموکرات‌های مسیحی در مقامات دولتی به ورهفستاد این توانایی را داد تا موضوعات اجتماعی را با دیدگاهی لیبرال تر بر عهده بگیرد و قانون استفاده از مواد مخدر ملایم، ازدواج هم جنسان و کشتن از روی ترحم را به تصویب برساند.در دوره دو تا از مهم ترین مجالس بلژیک دولت سیاست فعالی را در آفریقا اتخاذ کرده‌است، .

این سیاست‌ها بر خلاف دخالت سیاسی طی بحران خلع سلاح عراق بود و باعث تصویب قانونی در رابطه با جنایت‌های جنگ شد.در هر دو دوره حکومت ورهفستاد این مسئله مورد بحث انجمن بلژیک شد.از موارد مورد بحث اصلی می‌توان به راه‌های هوایی شبانه در فرودگاه بروکسل و وضعیت ناحیه انتخاباتی بروکسل – هال –ویلوود اشاره نمود.

[Borna66]

تقسیمات اداری


ترکیب کشور بلژیک در ۱۴ جولای ۱۹۹۳ به منظور ایجاد یک کشور متحد فدرال، بر پایه سه رده بازبینی و اصلاح شد.

دولت فدرال که در بروکسل پایه گذاری شد.
انجمن‌هایی به سه زبان:
انجمن فلمینگی (یعنی انجمن هلندی زبانان)
انجمن فرانسوی بلژیک
انجمن آلمانی زبانان
سه منطقه(که با توجه به انجمن آلمانی زبانان و منطقه بروکسل از انجمن‌های زبانی دیگر متفاوتند):
منطقه فلمینگی
منطقه والونیا و
منطقه بروکسل-منطقه پایتخت
بلژیک به سه انجمن و سه منطقه تقسیم شده‌است:
انجمن فلیمینگ‌ها
(هلندی زبان ها)

انجمن فرانسویان بلژیک
انجمن آلمانی زبانان بلژیک

منطقه فلمینگی
منطقه والون
منطقه پایتختی بروکسل

کشمکش بین افراد از طریق دادگاه حکمیت حل و فصل می‌شود. چنین روشی باعث مصالحه شده و به فرهنگ‌های گوناگون امکان همزیستی مسالمت آمیز می‌بخشد. اقلیت فلمینگی در سال ۱۹۸۰ منطقه فلمینگی را برای تشکیل دولت فلاندرز به دست آورد. مرزهای مشترک مناطق و انجمن‌ها دو ویژگی همه را ایجاد کرده‌است:محدوده منطقه پایتختی بروکسل شامل دو اقلیت فرانسوی و فلمینگی است و محدوده اقلیت آلمانی زبان کاملاً داخل منطقه والون قرار گرفته‌است.مناطق فلمینگی و والون به نهادهای اجرایی بیشتری در استان‌ها تقسیم شده‌اند. در بالاترین رده از این طرح سه رده‌ای دولت فدرال قرار دارد که امور خارجه، معاونت توسعه وزارت دفاع، ارتش، پلیس، مدیریت اقتصادی، رفاه اجتماعی، انتقال تامین اجتماعی، انرژی، مخابرات و تحقیقات علمی، صلاحیت‌های محدود در حوزه تعلیم و تربیت و فرهنگ و سرپرستی امور مالیات‌ها را توسط مقامات کنترل می‌کند.دولت فدرال بیش از ۹۰ ٪ از تمام مالیات را در دست کنترل دارد.دولت‌های اقلیت مسئول توسعه زبان، فرهنگ و آموزش و پرورش در مدارس، کتابخانه‌ها، و تئاترها می‌باشند.رده سوم دولت‌های محلی هستند که بیشتر مسائل مربوط به اموال منقول و غیر منقول مانند خانه، وسایط حمل و نقل را کنترل می‌نماید.به عنوان مثال، ساختمانی که به یک مدرسه در بروکسل اختصاص داده شده‌است و متعلق به نظام مدرسه عمومی است، توسط دولت منطقه‌ای بروکسل کنترل می‌شود. با این حال، مدرسه به عنوان یک موسسه، اگر فرانسوی زبان باشد، تحت قوانین دولت فلمینگی در می‌آید.



جغرافیا، آب و هوا و محیط

لی یژ، بروخس(بروخ) و شهر نامور، از جمله هفت شهر بزرگ بلژیک، هرکدام با جمعیتی بیش از صدهزار نفر می‌باشند.
چشم اندازی از منطقه آردنس Hautes Fagnesبلژیک با ۳۰۵۲۸ کیلو متر مربع (۱۱۷۸۷ مایل مربع) سه منطقه جغرافیایی مهم دارد: دشت ساحلی در شمال غربی، فلات مرکزی و کوه‌های آردنس در جنوب شرقی.دشت ساحلی عمدتآ شامل تپه‌های شنی و اراضی پست کنار دریا (polders) می‌شوند.اراضی پست کنار دریا نواحی ای از زمین، نزدیک و یا زیر سطح دریا هستند که از دریا به جا مانده و یا اراضی داخلی بیشتری که از کانال‌ها زهکشی شده و توسط Dikes دایک‌ها محافظت شده‌اند. منطقه جغرافیایی دوم، زمین‌هایی است که در نواحی دورتر قرار دارد.این یک منطقه روان,و پیش رونده‌است که دره‌های حاصلخیز را در بر می‌گیرد و توسط زهکشی‌های متعددی آبیاری می‌شود.در اینجا همچنین می‌توان زمین‌های سخت تری را یافت که شامل غارها و تنگه‌های کوچک می‌شود.

سومین منطقه جغرافیایی، که آردنس نامیده می‌شود، ناهموارتر از دو مورد اولی است.انبوه جلگه‌های جنگلی، که بسیار صخره‌ای است و برای کشاورزی چندان مناسب نمی‌باشد، و تا فرانسه شمالی وسعت یافته‌اند.در اینجا، می توان بسیاری از نمونه‌های حیات وحش بلژیک را یافت.مرتفع ترین نقطه بلژیک، signsl de Boglange دراین منطقه در ۶۹۴ متری (۲٫۲۷۷ فوت)واقع شده‌است. آب و هوای در بلژیک، معتدل دریایی است، همراه با میزان بارندگی زیاد در تمام فصول(طبقه بندی آب و هوایی کپن).میانگین دمای هوا برابر با ۳درجه سلسیوس در ژانویه، و ۱۸ درجه سلسیوس در جولای و متوسط میزان بارندگی ۶۵ میلیمتر در ژانویه و ۷۸ میلیمتر در جولای می‌باشد.




به دلیل تراکم بالای جمعیت و مکان در مرکز اروپای شرقی، بلژیک با مشکلات محیطی مهمی روبروست. درگزارش سال۲۰۰۳ بیان شده‌است که آب رودخانه‌های بلژیک جزء کم کیفیت ترین آب‌های اروپاست و در پایین ترین رده لیست ۱۲۲ کشوریست که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند

[Borna66]

اقتصاد
بلژیک، با جمعیت متراکم، در قلب یکی از مهمترین مناطق صنعتی جهان قرار گرفته‌است. به طور جاری، اقتصاد بلژیک، عمدتآ بر پایه خدمت است و طبیعتی با بخش‌های دوگانه فلاندرز| فلمنگی جلوه پویایی از خود بروز داده و بروکسل به عنوان مرکز چند نژادی و چند زبانه آن، و یکی از بلندمرتبه ترین اعضای اتحادیه اروپا ست و اقتصادی والونیا|والون که از لحاظ تولید ناخالص ملی یک چهارم عقب مانده‌است. بلژیک اولین کشور اروپایی اقلیمی بود که در اوایل دهه ۱۸۰۰ دستخوش انقلاب صنعتی شد. شهرهای لی یژ و شارلوآ به سرعت در صنایع معدن و فولادسازی توسعه یافتند و در اوایل قرن بیستم کاملآ شکوفا شدند. با این حال، در دهه ۱۸۴۰ صنعت پارچه بافی فلاندرز به بحران شدیدی دچار شد و فلاندر از این جهت دچار قحطی شد. بعد از جنگ جهانی دوم، شهرهای گنت و آنت ورپ توسعه سریع صنایع شیمی و پتروشیمی را تجربه نمودند. بحران‌های نفت ۱۹۷۳ و بحران نفت ۱۹۷۹ اقتصاد را به سمت ترقی طولانی مدت پیش برد. صنعت فولادسازی بلژیک تا کنون رکودهای اقتصادی زیادی را تجربه نموده‌است. این مسئله مانع از توسعه اقتصادی والونیا شده‌است.


فولاد سازی در امتداد رودخانه مئوس در اوگری نزدیکی شهر لی یژدر دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ توسعه مرکز اقتصادی کشور به سمت شمال فلاندرز ادامه یافت. امروزه، صنعت در مناطق پرجمعیت فلمنگی در شمال متمرکز شده‌است. در پایان دهه ۱۹۸۰، سیاست‌های اقتصاد کلان بلژیک به بدهی انباشته دولت در حدود ۱۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی منجر شد. به طور جاری، بودجه در تعادل است و بدهی عمومی با ۹۴٫۳ درصد از تولید ناخالص داخلی (تا پایان سال ۲۰۰۵) هم تراز می‌باشد PDF در سال۲۰۰۴ نرخ حقیقی رشد تولید ناخالص داخلی در حدود ۲٫۷ درصد محاسبه شد. اما انتظار می‌رود در سال ۲۰۰۵ این مقدار به ۱٫۳ درصد تنزل کرده باشد. بلژیک به طور خاص دارای اقتصاد باز است. ازلحاظ حمل و نقل بلژیک، دارای زیربنای محکم بنادر، کانال‌ها و راه آهن و بزرگ راه است که امکان یکپارچه شدن صنعتش با صنایع همسایگانش را به آن می‌دهد. بندر آنت ورپ دومین بندر بزرگ اروپاست. بلژیک، به عنوان یکی از اعضای پایه گذار اتحادیه اروپا، از توسعه قدرت سازمان‌های این اتحادیه برای یکپارچه سازی اقتصاد کشورهای عضو شدیدآ حمایت می‌نماید.در سال ۱۹۹۹، بلژیک، یورو، تنها واحد پول اروپایی، را به عنوان واحد پول پذیرفت و در سال ۲۰۰۲، آن را جایگزین فرانک بلژیک کرد. اقتصاد بلژیک، قویآ به تجارت خارجی به ویژه کالاهای ارزش افزوده وابسته‌است. واردات عمده آن عبارتند از تولیدات غذایی، ماشین آلات، الماس خام، نفت خام و تولیدات نفتی، مواد شیمیایی، لباس و لوازم و منسوجات.صادرات عمده آن عبارتند از اتومبیل، غذا و تولیدات غذایی، آهن و فولاد، الماس پرداخته، منسوجات، پلاستیک، تولیدات نفتی و فلزات غیر آهنی. از سال ۱۹۲۲، بلژیک و لوکزامبورگ دارای یک بازار تجاری مشترک با گمرک و واحد پول یکسان بوده‌اند که تحت عنوان اتحادیه اقتصادی بلژیک لوکزامبورگ فعالیت می‌نماید. شرکای تجاری اصلی این اتحادیه عبارتند از آلمان، هلند، فرانسه، بریتانیای کبیر، ایتالیا، ایالات متحده آمریکا و اسپانیا. بلژیک در سال ۲۰۰۵، از نظر شاخص توسعه انسانی، در سازمان ملل، در رده نهم قرار داشته‌است.


جمعیت شناسی
تراکم جمعیت بلژیک (۳۴۲ نفر در هر کیلومتر یا ۸۸۶ نفر در هر مایل مربع) یکی از بالاترین تراکمات جمعیت بعد از هلند و بعضی ابرایالات مانند موناکو در اروپاست. پرتراکم ترین مناطق از نظر جمعیت در اطراف بروکسل قرار دارند، شهرهای پرتراکمی مانند انت ورپ، گنت و موون که به نام الماس فلمینگی معروف اند و مراکز شهری مهم دیگری مانند لی یژ، شارلوآ، مونز، کورتریک، بروخس، هسلت و شهر نامور|نامور. شهر آردنس کمترین تراکم جمعیت را داراست. آمار سال ۲۰۰۵ جمعیت منطقه فلمینگی را در حدود ۶۰۴۳۱۶۱، والونیا ۳۳۹۵۹۴۲ و بروکسل را ۱۰۰۶۷۴۹ نشان می‌دهد.


مناطق زبانی بلژیک:
هلندی (فلاندری)

فرانسوی

آلمانی

بروکسل-پایتخت (فرانسوی و هلندی)در حدود ۵۸ درصد از جمعیت کشور هلندی زبان، ۴۱ درصد فرانسه زبان و کمتر از یک درصد آلمانی زبانند. بروکسل، با ۸ درصد از جمعیت کشور، به طور رسمی دوزبانست. (فرانسه-هلندی).بروکسل از شهری عمدتاً هلندی زبان هنگامی که ایالت بلژین در سال ۱۸۳۰ با زبان رسمی فرانسوی در آن زمان به استقلال رسید، نشات گرفت.اکثریت عظیمی از جمعیتش (در حدود ۸۵ تا ۹۰٪ محاسبه شده که به طور دقیق نمی‌توان گفت چراکه آمار دقیقی در دست نیست)تحت عنوان ضد فرانسه ثبت شده‌اند، این میزان از جمعیت شامل تعداد زیادی از شهروندان خارجی بروکسل است که زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم (بعد از زبان مادری شان) یا زبان اصلی انتخاب نموده‌اند.

هم هلندی زبانان و هم فرانسه زبانان بلژیکی تفاوتهای جزئی در لغت و معنا با لهجه‌های زیادی که در هلند و فرانسه صحبت می‌شوند دارند.بسیاری از مردم هنوزه می‌توانند به لهجه‌های زبان هلندی صحبت کنند.اما در مورد زبان والونی می‌توان گفت که اغلب بیشتر توسط افراد مسن صحبت و فهمیده می‌شود. این لهجه‌ها همراه با لهجه‌های دیگری مثل زبان پیکاردی |پیکارد یا لیمبرگی در زندگی روزمره به کار برده نمی‌شود.

در حدود ۸۶٪ از جمعیت بلژیکی دارای ملیت بلژیکی هستند.۹٪ (بر اساس تعداد) ایتالیایی، مراکشی، فرانسوی، ترکی یا هلندی هستند و ۵٪ یکی از ملیت‌های دیگر را دارا می‌باشند.



از زمان استقلال، اصول مذهبی کاتولیکی با اصول قوی آزاداندیشی و به خصوص جریانات فراماسونری هم تراز شده و نقشی مهم در سیاست بلژیک ایفا نموده‌است. قانون اساسی بلژیک معتقد به آزادی مذهب است و دولت به طور کلی عملا به این حق احترام می‌گذارد.طبق تحقیق و مطالعات مذهب در سال ۲۰۰۱ در حدود ۴۷٪ از جمعیت خود را متعلق به کلیسای کاتولیک می‌دانند در حالی که دین اسلام با ۳٫۵ ٪ دومین دین بزرگ به شمار می‌رود.تحقیقی که در سال ۲۰۰۶ در فلاندرز انجام شد نشان می‌دهد که ۵۵٪ از مردم خود را مذهبی می‌دانند و ۳۶٪ اعتقاد دارند که خداوند جهان را خلق کرده‌است.

۹۸٪ از جمعیت بزرگسال شمارش شده باسواد هستند. تحصیلات از سنین ۶ تا ۱۸ سال اجباری است اما بسیاری از بلژیکی‌ها تا سن حدودا ۲۳ سالگی به تحصیل ادامه می‌دهند.در بین کشورهایOECD در سال ۱۹۹۹ بلژیک سومین مقام تحصیل را در بین جوانان ۱۸ تا ۲۱ ساله که ۴۲٪ از جمعیتش را تشکیل می‌دادند، کسب نمود. با وجود این در سالهای اخیر توجه مردم به سواد حرفه‌ای رو به افزایش است.در دوره ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸، ۱۸٫۴ ٪ از جمعیت دچار کمبود مهارت‌های سواد حرفه‌ای بودند. با توجه به این که نظام آموزشی بلژیک همواره منعکس کننده کشمکش‌های سیاسی تاریخی بین بخش‌های کاتولیک و آزادی اندیش جمعیت کشورش بوده‌است، در هر اقلیت به شاخه لائیک تقسیم شده که توسط همان اقلیت، استان‌ها، و یا شهرداریها و مذاهب خیریه اکثراً کاتولیک، - تحت کنترل مقام‌های مذهبی و اقلیتی، اغلب اسقف نشین - کنترل می‌شوند. با این حال باید در نظر داشت که – حداقل برای مدارس کاتولیک –مقام‌های مذهبی قدرت بسیار محدودی در این مدارس دارند.

[Borna66]

فرهنگ

زندگی فرهنگی بلژیک به تمرکز بین هر اقلیت گرایش دارد.عنصر تقسیم شده از اهمیت کمتری برخوردار است چراکه هیچ دانشگاه دو زبانه‌ای به جز آکادمی ارتشی سلطنتی وجود ندارد، هیچ رسانه مشترکی نیست و هیچ موسسه علمی فرهنگی بزرگ مشترکی یعنی جایی که هر دو روابط اصلی حضور داشته باشند وجود ندارد.


برج بابل” کشیده شده توسط پیتر بروخل اول در سال 1563، رنگ روغن، اکنون در موزه kunsthistorisches در وین موجود می‌باشد.بلژیک به خاطر معماری و هنرهای زیبایش مشهور است.منطقه‌ای که امروزه به نام بلژیک می‌شناسیم شاهد شکوفایی جریانات هنری مهمی بوده‌است که بر هنر اروپا تاثیراتی عظیم داشته‌اند.هنر Mosan، نقاشی قدیم هلندی، نقاشی باروک و رنسانس فلمینگی و نمونه‌های مهمی از معماری رمانسک، معماری گوتیک، معماری رنسانس و معماری باروک و موسیقی آوایی رنسانس مدرسه فلمینگی فرانکو که در بخش جنوبی کشورهای اسکاندیناوی توسعه یافت در تاریخ هنر بسیار برجسته می‌باشند.نامهای مشهوری در این سنت کلاسیک به چشم می‌خورند مانند ژان ون اک، پیتر بروخل اول، پیتر پل روبنز و آنتونی وندیک.

به این تولیدات هنری غنی، اغلب با نام کلی هنر فلمینگی اشاره می‌شود که به تدریج در طی نیمه دوم قرن هفدهم رو به افول نهاد.با این حال در قرون ۱۹ و ۲۰، هنرمندان اصیل زیادی حضور یافتند.در موسیقی، ادولف ساکس ساکسیفون را در سال ۱۸۴۶ اختراع نمود.هنری ویوتمپز، یوجین سای و ارتور گرومیو جزء ویولونیست‌های مهم قرن ۱۹ و ۲۰ به شمار می‌آیند. شاید مشهورترین آهنگ ساز بلژیکی این دوره سزار فرنک بود.اولین خواننده بلژیکی که توانست با موفقیت حرفه خود را تا مطرح شدن در حیطه بین المللی ادامه بدهد و به عنوان جلودار سبک موسیقی پاپ شناخته شود بوبین شوپن بود.Toots Thielemans، موسیقیدان جاز در جهان مشهور است و همچنین ژاک برل خواننده.در موسیقی راک فرانت ۲۴۲ و dEUS مشهورند.در معماری ویکتور هورتا آغاز کننده مهم سبک هنر جدید بود. بلژیک نقاشان سبک رومنتیسم، اکسپرسیونیم و سورئالیسم بسیاری را پدید آورد که شامل چارلز گوستاو واپر، جیمز انسور، کنستات پارمک و رنه ماگریت می‌شود.در ادبیات، بلژیک دارای نویسندگان مشهور متعددی است، همانند شاعران معروفی نظیر امیل ورهرن، و هنریک کنسکینس و جرج سیمنون رمان نویس، شاعر و نمایشنامه نویس مشهور موریس مترلینگ که برنده جایزه نوبل در ادبیات در سال ۱۹۱۱ شد. مشهورترین کمیک‌های فرانکو بلژیکی داستانهای تین تین هستند که توسط هرژه(herge) تالیف شدند.اما اکثر نویسندگان کمیک بلژیکی بودند، مانند ادگار ژاکوب و ویلی وندرستین و آندره فرانکین.

اخیراً کارگردانان قابل توجهی از سینمای بلژیک پدید آمده‌اند، اکثر آنها به شدت تحت تاثیر سینمای فرانسه هستند.فقدان شرکتهای سینمایی بلژیکی آنان را وادار به ساخت تولیداتی با بودجه بسیار کم نموده‌است.از کارگردانان بلژیکی می‌توان استین کنینکس، لوک داردن، و ژان پیتر داردن و از بازیگرانی چون ژان دکلیر، ماری گیلیان را نام برد.و فیلمهای سینمایی مانند Man Bites Dog(مرد سگها را گاز می‌گیرد)و The Alzheimer Affair (مسئله آلزایمر)در سال ۱۹۸۰ آکادمی سلطنتی هنرهای زیبا مارک مد مهمی را به نام «Antwerp Six» ارائه داد.

بلژیک همچنین در پیشرفت علم و تکنولوژی خدماتی را عرضه داشته‌است.در ریاضیات سیمون استیون، در علم آناتومی آندرس وسالیوس، در نقشه برداری جرادوس مرکاتر، را می‌توان از میان دانشمندان موثر از آغاز دوره مدرن در کشورهای اسکاندیناوی نام برد. اخیراً، در پایان قرن نوزدهم، در علوم کاربردی، شیمیدان ارنست سولوی، و در مهندسی زنوب گرام توانستند نام خود را به دو اکتشاف «فرآیند سولوی» و «دینام گرام» اختصاص دهند.جورج لیمایتر فیلسوف روان شناس|فیلسوف، توانست با ارائه تئوری «بیگ بنگ» در خصوص منشا جهان در سال ۱۹۲۷ به شهرت برسد.سه جایزه نوبل در روان شناسی و پزشکی برای بلژیک ثبت شده‌است:جولز بوردت در ۱۹۱۹، کورنیل هیمنز در ۱۹۳۸ و آلبرت کلاود و کریستین دو دوودر سال ۱۹۷۴.ایلیا پیگوگین در سال ۱۹۷۷ برنده جایزه نوبل در علم شیمی شد. در اول دسامبر ۲۰۰۵ پدر دامینfather Damienبه عنوان برترین مرد بلژیکی توسط اقلیت فلمینگی VRT برگزیده شد، در حالی که والون‌ها ژاکس برل را بر گزیده بودند.

کسی نمی‌تواند فرهنگ بلژیکی را بدون در نظر گرفتن جشنواره‌های مردمی تصور کند، که نقش بسیار مهمی در زندگی فرهنگی مردم ایفا می‌کند.نمونه‌های این جشنواره‌های عبارتند از کارناوال بینچ و Aalst، راهپیمایی دسته جمعی و منظم Hollu blood در برگز و جشنواره پانزده آگوست در لی یژ و جشنواره والون در نامور.اصلی ترین تعطیلات غیر رسمی روز مقدس نیکلاس است که گردهمایی کودکان و دانش آموزان را در لی یژ جشن می‌گیرد.

دوچرخه سواری در بلژیک بسیار محبوب است.از بین دوچرخه شواران معروف می‌توان ادی مرکیکس برنده پنج دوره فرانسه را نام برد که در همه جا به علت پیروزی‌های متعددش در تورهای جهانگردی دوچرخه سواری و مسابقات مختلف به عنوان بهترین دوچرخه سوار مطرح می‌شود.

بلژیک دارای دو دوره مسابقات رایج تنیس بانوان می‌باشد.«کیم کلیسترز» و ژاستن هنین هاردن ".فوتبال نیز در بلژیک از محبوبیت خاصی برخوردار است. بلژیک به خاطر غذاهای بلژیکی شهرت خاصی یافته‌است.رستوران‌های بسیار زیادی وجود دارند که می‌توان در آنها راهنمایی‌های غذایی فشرده‌ای را یافت.مانند کتابچه راهنمای مایکلین، مارک‌های شکلاتهای بلژیک، مثل Neuhaus و Côte d'Or، در جهان بسیار مطرح و پرفروش هستند. حتی معروفترین و ارزانترین آنها، لئونداس(شکلات ساز)، به علت کیفیت بالا شهرت جهانی یافته‌است.بلژیک تولید کننده بیش از ۵۰۰ نوع آبجو از انواع مختلف می‌باشد.بلژیک همچنین به علت طرفدار بودن کیک و کلوچه و سیب زمینی سرخ کرده در جهان شهرت دارد.(که تولید هر دوآنها در بلژیک ریشه دارد).غذای سنتی آنها استیک با سیب زمینی سرخ کرده همراه با کاهو است.


مشاهیر

هرژه خالق ماجراهای تن‌تن و میلو
موریس مترلینگ نویسنده پرنده آبی
آندره وزالیوس بنیان‌گذار کالبدشناسی جدید