مازندراني‌ها در 5 هزار سال قبل مرداني قوي هيکل و سوارکاراني ماهر بودند



مطالعات انجام گرفته در دانشگاه لهستان روي اسلکت‌هاي بدست‌آمده از محوطه 5 هزار ساله گوهرتپه نشان مي‌دهد که اقوام ساکن در اين منطقه از استان مازندران در 5 هزار سال قبل مردان قوي هيکل و تنومندي بودند.

همچني مطالعه روي استخوان‌هاي اين مردمان حاکي از آن است که در سوارکاري نيز بسيار ماهر بوده‌اند.


نمونه اي از اسکلت هاي يافت شده در گوهرتپه مازندران
مطالعات فيزيکال آنتروپولوژي روي اسکلت‌هاي بدست‌آمده از گوهر‌تپه مازندران و همچنين مطالعه روي رژيم غذايي آن‌ها نشان‌ مي‌دهد که مازندراني‌ها در 5 هزار سال قبل مردان قوي هيکلي بوده و سوارکاران بسيار ماهري بودند.


محوطه باستاني گوهرتپه، مهمترين سايت باستاني شناسايي شده در حاشيه جنوبي درياي مازندران است که کاوش‌هاي باستان‌شناسي در آن حکايت از شهري 5 هزار ساله دارد.

بر اين اساس مطالعات آنتروپولوژي و ديرين انسان‌شناسي يافته‌هاي باستان‌شناسي در اين محوطه را دانشگاه لهستان بر عهده گرفته است.


«علي ماهفروزي»، سرپرست کاوش‌هاي باستان‌شناسي گوهرتپه مازندران در اين‌باره گفت: «مطالعات آنتروپولوژي (فيزيک بدن) و همچنين ديرين انسان‌شناسي اسکلت‌هاي بدست آمده از گوهرتپه بر عهده "آرکاديوش سولتي شياک"، از دانشگاه لهستان است که دستاوردهاي بسيار خوبي داشته است.»

وي در ادامه گفت: «بر اساس اين مطالعات آشکار شد که اقوام ساکن در اين منطقه از استان مازندران در 5 هزار سال قبل مردان قوي هيکل و تنومندي بوده و همچنين در سوارکاري بسيار ماهر بوده‌اند.»

ماهفروزي در توضيح اين مطلب گفت: «مطالعه روي رژيم غذايي اسکلت‌هاي يافت شده در گوهرتپه نشان مي‌دهد که ساکنين اين منطقه از رژيم غذايي غني و نسبتا خوبي برخوردار بودند. بخشي از اين رژيم غذايي به جانوران دريايي مربوط مي‌شود که به واسطه نزديکي آب‌هاي درياي خزر به گوهرتپه، همواره توسط ساکنين آن مورد استفاده بوده است.»

در کنار اين رژيم غذايي مي‌توان به تغذيه مردم گوهرتپه از حيوانات دشت و کوهستان از قبيل غزال، آهو، گاو، خوک، جوجه تيغي و پرندگاني چون اردک اشاره کرد.

به گفته کارشناسان، اين رژيم غذايي باعث شده تا اين مردمان در 5 هزار سال قبل اندامي تنومند و قوي هيکل داشته باشند. اما آنچه در اين رژيم غذايي ديده نمي‌شود، استفاده از سبزيجات است.

ماهفروزي دراين‌باره گفت: «فقر آهن بشدت در اسکلت‌هاي بدست‌آمده ديده مي‌شود. اين مردم در 5 هزار سال قبل کمتر از سبزيجات استفاده مي‌کردند و به همين علت گاهي به علت نبود آهن کافي دچار مرگ و مير مي‌شدند.»

وي افزود: «موضوع استفاده از سبزيجات در اقوام گوهرتپه از جمله مطالعاتي است که به صورت گياه باستان‌شناسي دنبال مي‌شود و يکي از متخصصين ايراني عهده‌دار اين مطالعات است.»

يکي ديگر از علل مرگ اقوام 5 هزار سال قبل گوهرتپه استفاده از آب‌هاي آلوده بوده است. ماهفروزي دراين‌باره گفت: «آب منطقه گاهي دچار بيماري‌هاي واگيردار خطرناکي مي‌شده که همين امر مرگ و مير را به دنبال داشته است.»

ماهفروزي همچنين درباره نتايج مطالعات آنتروپولوژي گفت: «مطالعه روي فيزک بدن و استخوان‌هاي به جاي مانده نشان مي‌دهد که اين مردمان در 5 هزار سال قبل سوارکاران بسيار ماهري بودند.»

وي در توضيح اين مطلب گفت: «اين مطالعات روي کاسه لگن و استخوان‌هاي پا صورت گرفته است. اين استخوان‌ها به علت فعاليت زياد سوارکاري فرم گرفته‌اند و اين موضوع به خوبي قابل مطالعه است.»

اهلي کردن اسب پيش از شکل‌گيري گوهرتپه اتفاق افتاد. اما آنچه مورد توجه باستان‌شناسان بوده تقدسي است که به اين حيوان داده شده است

ماهفروزي دراين‌باه گفت: «احتمالا به علت استفاده زياد از اسب و همچنين نزديکي به آن، اين حيوان به شکل مقدسي مورد احترام بوده است. زيرا در کاوش‌هاي باستا‌ن‌شناسي گوهرتپه و در بخش بناي مذهبي، پيکرک‌هاي زياد اسب ديده مي‌شود که گاهي به صورت ريتون ساخته شده‌ و مورد استفاده قرار گرفته است.

در حال حاضر هيــاتي متشــکل از باستان‌شناسان ايرانــي، آلمــاني و لهسـتاني مطالعـه 13 هـزار سـال تـاريخ ســکونت انسان در مازنــدران، از دوره پارينــه ســنگي تــا آغــاز شهرنشــيني را طــي پــروژه بزرگــي آغــاز کردنــد.

ايــن نخستين‌باري است که پس از انقلاب چنين مطالعاتي در کشور انجام مي‌شود. محور اصلي اين مطالعات سايت باستاني گوهرتپه و چندين غــار باسـتاني اسـت کـه در مسير جاده ساري به بهشهر واقع شـده‌اند.