در حال حاضر كه مرورگر شركت مايكروسافت به عنوان رايج‌ترين مرورگر در بازار مرورگرها (دست‌كم از نظر ميزان استفاده كننده) به شمار مي‌آيد، شايد اين اظهار نظر كه شركت مايكروسافت در ميدان رقابت مرورگرها يك بازنده است يك اظهار نظر مبتني بر حس شخصي و غيرواقعي قلمداد شود.

در اولين ميدان رقابت مرورگرها در اواسط سال 1990 مرورگر Netscape به عنوان محبوب‌ترين و اصلي‌ترين مرورگر اينترنتي مورد استفاده قرار مي‌گرفت و نگارش‌هاي جديد اينترنت اكسپلورر مايكروسافت در مقايسه با Netscape از مقبوليت بسيار ناچيزي برخوردار بود.

سپس مايكروسافت با استفاده از نفوذ سيستم عامل ويندوز تسلط خود بر مرورگرهاي اينترنتي را به ساير رقبا ديكته كرد و مرورگر اينترنت اكسپلورر مايكروسافت به عنوان يك مرورگر موفق اينترنتي معرفي شد.

هرچند شايد بيان دقيق اين كه سهم مرورگر اينترنت اكسپلورر مايكروسافت در بازار مرورگرها چه قدر است كار آساني نباشد. ولي مي‌توان گفت كه سهم اين مرورگر در بازار با اطمينان بيش از 50 درصد است. تا قبل از ارايه مرورگر فايرفاكس 1 شركت موزيلا، مرورگر اينترنت اكسپلورر بالاي 90 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده بود كه با عرضه فايرفاكس اين ميزان به نسبت زيادي كاهش پيدا كرد.

از قرار معلوم فايرفاكس موزيلا توانست در بازار رقابت نسبت به مرورگر Netscape از استقبال بسيار بهتري برخوردار باشد. مطلب قابل توجه اين است كه سهم بازار يك مفهوم بسيار جداگانه‌اي از آگاهي‌ بازار است و گذشت زمان است كه به مرور با افزايش آگاهي، سهم بازار را به نفع محصول بهتر سوق خواهد داد.

از نقطه نظر بررسي محصول خوب، اينترنت اكسپلورر نا امن بوده و مبتني بر استانداردهاي تعريف شده نيست و امتياز آن به صورت Open نيست. در ديگر سو موزيلا مرورگر فايرفاكس را به صورت Open ارايه مي‌دهد و نسبت به مرورگر اينترنت اكسپلورر بيشتر مبتني بر استانداردهاي تعريف شده بوده و ايمن‌تر از آن است.

اما آيا فايرفاكس موزيلا واقعا ايمن‌تر از اينترنت اكسپلورر است؟
به نظر من زماني كه استفاده از سيستم عامل ويندوز در سراسر دنيا به اين اندازه فراگير است و بيشتر مردم از اين سيستم عامل استفاده مي‌كنند ارايه يك مرورگر ايمن كاري بسيار سخت و دشوار است. به هر حال هرچند كه اينترنت اكسپلورر به اندازه فايرفاكس Open نيست ولي امكان توسعه آن بسيار زياد است و گامهاي بسيار مثبتي در جهت استفاده از استانداردهاي تعريف شده در نگارش‌هاي جديد اينترنت اكسپلورر برداشته شده است.

با همه اين اوصاف به نظر من مايكروسافت با اقدامات خود (شايد نه از روي عمد) موقعيت خود را در بازار مرورگرها در مقايسه با موزيلا متزلزل‌تر كرده است.

اجازه بدهيد آخرين نگارش‌هاي مرورگرهاي دو شركت را بررسي كنيم: اينترنت اكسپلورر 7 و فايرفاكس 2. فايرفاكس 2 را همه مي‌توانند به سادگي نصب و اجرا كنند در حالي كه در مورد اينترنت اكسپلورر 7 وضعيت به اين منوال نيست.

براي اجراي IE7 نصب يك نسخه‌ي معتبر از ويرايش اصلي ويندوز XP ضروري است. اين امكان هرچند براي جلوگيري از انتشار غيرقانوي ويندوز بسيار مفيد است اما يكي از موانعي است كه استفاده از IE7 را مشكل مي‌سازد. شايد خيلي‌ از مردم قصد استفاده از CDهاي جعلي ويندوز را نداشته باشند ولي نادانسته بدون چك كردن اصل بودن از چنين CDهايي استفاده كنند.

همچنين مرورگر اينترنت اكسپلورر 7 فقط در سيستم عامل ويندوز XP و ويستا قابل اجرا است در حالي كه فايرفاكس 2 از سيستم‌ عامل‌هاي ويندوز 2000، ME و حتا ويندوز 98 (هرچند با سرعت پايين) قابليت اجرا شدن را دارا است.
مرورگر اينترنت اكسپلورر براي توسعه به دليل انحصاري بودن آن از امكانات زيادي برخوردار نيست ولي فايرفاكس به دليل اينكه به صورت يك نرم‌افزار Open مي‌باشد مي‌تواند توسط شركت‌هاي ديگر پشتيباني شده و در نتيجه توسعه بيشتري پيدا كند.

مطمئنا مايكروسافت براي توسعه مرورگر اينترنت اكسپلورر 7 از انجمن‌هاي مختلف استفاده خواهد كرد ولي كاملا روشن است كه توسعه اين مرورگر توسط چندين شركت كوچك قابل مقايسه با يك نرم‌افزار Open كه توسط شركت‌هاي بزرگ از سراسر دنيا پشتيباني مي‌شود، نيست.

در مبارزه براي فروش بيشتر مرورگرها شركت موزيلا مي‌تواند در برابر مايكروسافت سهم بيشتري از بازار را در دست گيرد. مرورگر اينترنت اكسپلورر يك مركز درآمد براي مايكروسافت محسوب نمي‌شود و محصولي نيست كه به صورت جداگانه خريد و فروش گردد. اين امر در مورد موزيلا هم صدق مي‌كند. اما قرارداد شركت موزيلا با گوگل در جستجوي اينترنتي مي‌تواند درآمد ده‌ها ميليون دلار براي موزيلا را در سال تضمين كند.

كدام يك برنده خواهند شد؟ پيش‌بيني اين امر از هم‌اكنون كار آساني نيست.
موزيلا در حال حاضر در مقايسه با مايكروسافت از سهم بسيار كمتري در بازار مرورگرها برخوردار است اما آيا اين وضعيت همچنان ادامه خواهد داشت؟

بينش و آگاهي مردم نسبت به مرورگر موزيلا روز به روز بيشتر مي‌شود و استقبال مردم از اين مرورگر به سرعت در حال رشد است. سايت‌ ارايه دهنده اينترنت اكسپلورر همچنان فعال است ولي از طرف ديگر استقبال از سايت فايرفاكس نيز كماكان در حال افزايش است.

مايكروسافت جايگاه خود در بازار مرورگرهاي اينترنتي را لرزان مي‌بيند و به همين خاطر تلاش زيادي مي‌نمايد كه مرورگر خود را در كشورهايي كه اخيرا به اينترنت دسترسي پيدا كرده‌اند را گسترش دهد.

هنوز كاملا مشخص نيست كه در جنگ تازه مرورگرهاي اينترنتي كدام شركت برنده خواهد بود. اما يك چيز كاملا مشخص است و آن هم اينكه موضوع فايرفاكس با Netscape كاملا متفاوت است. مرورگر Netscape بعد از شكست در برابر مرورگر اكسپلورر در اواخر دهه 90 تغييرات اساسي و بنيادي در مرورگر خود براي دستيابي به سهم اصلي خود از بازار مرورگرهاي اينترنتي تغييرات قابل توجهي انجام نداد. در حالي كه موزيلا با تغييرات و اصلاحات عمده در مرورگر خود رقيب جدي براي مايكروسافت در اين بازار محسوب مي‌شود.

جنگ مايكروسافت با Netscape در سال 1990 يك جنگ نابرابر بود و رفتارهاي متناقضي را در بر داشت. اما در شرايط كنوني وضعيت متفاوت بوده و با آن زمان قابل قياس نيست. هر دو طرف مايكروسافت و موزيلا در تلاشند كه مرورگر خود را مبتني بر استانداردهاي تعريف شده ارايه و نمايش دهند. مشخصا طرفي برنده خواهد بود كه امكانات بهتري داشته باشد و آزمايشات خود را با موفقيت پشت سر گذاشته باشد.

من فكر مي‌كنم در اين رقابت پيروز واقعي استفاده كنندگان از وب و اينترنت هستند. رقابت موزيلا با مايكروسافت در عرصه مرورگرها مي‌تواند سبب بروز نوآوري در خدمات مرورگرها باشد و نتايج مثبتي براي استفاده‌كنندگان از اينترنت به همراه داشته باشد.

بنابراين اصلا مهم نيست كه برنده چه كسي است. برنده واقعي استفاده‌كنندگان اينترنت هستند كه بيشترين بهره را از رقابت دو شركت در عرصه مرورگرها خواهند برد.