جواهر نگاري يا مخراجکاری يا نگين نشاني در حقيقت نصب نگينهاي بزرگ و کوچک بر روي انگشتر، آويز و... به طور کلي زيور آلات است واژه انگليسي معادل کلمات فوق gold setting است اين هنر از ديرباز در ا يران وجود داشته است و استاد کاران ايراني با کمترين امکانات آثار بي نظيري را خلق کرده ا ند و بارزترين نمونه هاي اين هنر باستاني را مي توان در موزه جواهرات ملي ايران مشاهده کرد.
در دنياي امروز با پيشرفت تکنولوژي جواهر نگاران قادر به خلق آثار بسيار زيبايي هستند که در عين هنر و ظرافت وابستگي شديدي به تکنولوژي وابزار دارد نمونه بارز اين مورد را مي توانيم در کارهايي مشاهده کنيم که امروزه توسط جواهر نگاران اروپايي توليد مي شود در اين مقاله روش سوار کردن نگينهاي Invisible را مورد بررسي قرار ميدهيم.
Invisibleدر زبان انگليسي به معني پنهان است و در اين روش مرصع کاري نگينهاي کوچک جواهر را به گونه اي در کنار يکديگر سوار مي کنند که يک نگين بزرگ و درشت به نظر آيد علت اين امر ديده نشدن حتي ذره اي از طلا در ميان اين نگين ها است.
تاريخچه INVISIBLE SETTING
در اين روش از جواهر نگاري سنگهاي كوچكي را كه همگي يك اندازه هستند به گونه‌اي برروي زيور آلات نصب مي شود كه هيچ قطعه‌اي از فلز طلا در ميان آنها ديده نمي‌شود و شبيه يك سنگ جواهر درشت و برگ خود را نشان مي‌دهد.
اولين بار اين روش نگين نشاني در سالهاي 1934 توسط شركت معرف VANCLEEF & ARPELS اجرا شد كه در حدود 100 قطعه الماس ريز بر سطح يك آويز جواهر نشان نصب شده بودند و زماني كه به اين آويز نگاه مي كردند به نظر مي رسيد كه الماسهاي سوار شده برروي آن برروي سطح آويز معلق هستند زيرا هيچ قسمتي از طلا اين سنگها را در بر نمي‌گرفت.متاسفانه در بازار ايران تعداد مخراجکاراني که به چگونگي نصب نگينها با اين رو ش آگاهي داشته باشند بسيار اندک است برخي اعتقاد دارند که نگينها در اين روش با چسبهاي بسيار قوي و با ظرافت در کنار هم چسبانده مي شوند برخي ديگر معتقد هستند که با استفاده از چسب دندانپزشکي که توسط تابش ماورا بنفش چسبنده و محکم مي شود نگينها سوار مي شوند برخي بر اين باورند که نگينها در اين روش داراي تراشهاي بر آمده و فرم رفته اي هستند که مانند تکه هاي پازل درون هم جفت شده و محکم مي شوند.
لازم به ذکر است که تمامي تصورات فوق کاملا اشتباه است در ادامه اين مطلب سعي مي شود چگونگي نصب نگين بر روي پايه جواهر قدم به قدم توسط عکسهاي گويا شرح داده شود در اين روش نگين نشاني زيورآلات ساخته شده بايد ترکيب خاصي را داشته باشند همانگونه که در عکس مشاهده مي کنيد لبه هاي انگشتر بر جسته است و ريلهايي از طلا درون آن در سطح پايين تر از لبه ها قرار گرفته است وتوسط مفتولهاي نازکي به يکديگر ولبه هاي انگشتر متصل شده ا ست اولين قدم براي سوار کردن به روش Invisible يا پنهان اين است که سازندگان اين نوع زيور آلات بسيار دقت داشته باشند که در پروسه ريخته گري اين پايه هاي جواهر تمامي لبه ها و ريلها يکدست بوده وبر آمده و فرو رفته نباشد و فاصله تمامي ريلها از يکديگر و لبه کار کاملا يکسان باشند.نگينهايي که براي اين روش جواهر نگاري در نظر گرفته ميشوند تراشهاي خاصي دارند اين نگينها در دو طرفشان و پايين تر از کمر بند سنگ ( در بازار کمر بند سنگ را لبه فارسي مي نامند و در متون تخصصي Girdle ناميده مي شود ) دوشيار بسيار نازک و کاملا صاف به موازات Girdle سنگ ايجاد شده است که با استفاده از ذره بين هاي داراي بزرگ نمايي حداقل x10 قابل رويت است.