آنغوزه با نام علمی Ferula assa-foetida L از گیاهان دارویی مهم تیره چتریان است. این گیاه علفی, چند ساله و منوکارپیک است به طوری که در طول رویش فقط یکبار به گل می رود و سپس دوره رویشی آن خاتمه می یابد. ریشه این گیاه شیره ای را در خود ساخته و ذخیره می کند که با عمل تیغ زدن مورد بهره برداری قرار میگیرد. این شیره مصارف دارویی داشته و جهت تهیه داروهای ضد انگل, ضد تشنج و قاعده آور مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه در مرتع آنغوزه منطقه خمروت شهرستان زرند ( واقع در شمال غرب کرمان ) به منظور تعیین بهترین روش تیغ زنی برای گیاه دارویی آنغوزه انجام شد . در این تحقیق اثرات پنج روش تیغ زنی عرضی ( شاهد ) , دو طرفه , یکطرفه , طولی و تلفیقی ( ترکیبی از یکطرفه و طولی ) برروی عملکرد شیرابه دهی و بقای گیاه آنغوره در قالب طرح کاملا تصادفی در پنج تکرار مورد بررسی قرارگرفت . نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه اثر تیمارها (روشهای تیغ زنی ) بر عملکرد شیرابه و بقای گیاهان تیغ خورده در سطح احتمال ۱/۰ درصد معنی دار بود . میانگین عملکرد تولید شیرابه در روشهای تیغ زنی عرضی ( شاهد ) , دو طرفه , یکطرفه, طولی و تلفیقی به ترتیب ۹۴/۶۲ , ۶۴/۵۹ , ۰۸/۳۹ ,۶۶/۱۹ و۳۸/۴۲ گرم در هر بوته بود و درصد سبز شدن ( بقا ) گیاهان نیز به ترتیب ۱۲, ۸۶ , ۹۴, ۷۶, ۹۶ درصد بود . از آنجایی که روش تیغ زنی دو طرفه از نظر عملکرد تولید شیرابه (۶۴/۵۹ گرم در بوته) با روش تیغ زنی عرضی ( شاهد ) (۹۴/۶۲ گرم در بوته) تفاوت معنی داری نشان نداد و از طرف دیگر بقای گیاهان در روش دوطرفه (۸۶ درصد) تفاوت معنی داری (درسطح احتمال ۱/۰درصد) با روش تیغ زنی عرضی(۱۲درصد) داشت, لذا روش دوطرفه جهت بهره برداری ازگیاه آنغوزه توصیه می شود.
آنغوزه با نام علمی .Ferula assa-foetida L از گیاهان دارویی مهم تیره چتریان(۱) می باشد. این گیاه علفی, چند ساله و مونوکارپیک۲ است به طوریکه در طول رویش فقط یکبار به گل می رود (سال پنجم یا ششم رویش ) و سپس دوره رویشی آن خاتمه می یابد. ارتفاع این گیاه متفاوت و بین ۲ تا ۵/۲ متر است. در انتهای ساقه های اصلی و فرعی گلهای زرد رنگ و مجتمع به صورت گل آذین چتر مرکب پدیدار می شود. برگهای قاعده ساقه این گیاه عموما گوشتدار, به طول متوسط ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر و فاقد دمبرگ و منقسم به قطعاتی با تقسیمات فرعی دندانه دار یا لوبدار است ( ۳و۴ ). این گیاه بومی استپ های ایران و قسمتهایی از افغانستان می باشد . در ایران این گیاه در استانهای فارس , کرمان , خراسان , یزد , سمنان , هرمزگان , سیستان و بلوچستان , اصفهان , لرستان, کهکیلویه و بویر احمد و بوشهررویش دارد (۲). قطر ریشه آنغوزه بین ۱۰ تا ۱۲ سانتی متر و طول آن ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر می باشد(۳). صمغ استخراج شده از این گیاه که با انجام عمل تیغ زنی راس طوقه انجام می گیرد, خاصیت دارویی دارد و منبع درآمد با ارزشی برای تعداد قابل توجهی از روستائیان و بهر ه برداران کشورمان می باشد . تقریبا تمام این صمغ آنغوزه دارای ترکیبات دی , تری و تتراسولفید , مشتقات کومارینی فئوتیدین۳ , کامولونفرول۴ , اپی سامارکاندین۵ , آمبلی پرنین وکانفرول۶ و ... می باشد(۷و۱۰) . محققین در اسانس حاصل از شیرابه آنغوزه چندین ترکیب مختلف شناسایی کردند(۸و ۹و ۱۱).
بررسی روشهای مختلف تیغ زنی بر عملکرد و بقای گیاه دارویی آنغوزه+دانلود
پاسخ با نقل قول
