سولفاديازين Sulfadiazine
اشكال دارويي
Tab: 500mg
موارد و مقدار مصرف :
توكسوپلاسموزيس
بزرگسالان: دوز بارگيري (Loading dose) به صورت يكجا و دوز نگهدارندهg 8-4 در روز در 4 تا 6 دوز منقسم تجويز مي شود.
خردسالان بالاي2 ماه: دوز بارگيري mg/kg75 و دوز نگهدارنده mg/kg150-120 روزانه در 4تا 6 دوز منقسم است. حداكثر مقدار قابل تجويز g6 در روز مي باشد.
نوزادان كمتر از2 ماه: به جز به صورت همزمان با پريمتامين در درمان توكسوپلاسموزيس مادرزادي ممنوعيت مصرف دارد كه دراين مورد دوزبارگيري mg/kg100- 75 و دوزنگهدارنده mg/kg150-100 در روز در 4 دوز منقسم است.
پيشگيري از تب روماتيسمي
در بيماران كمتر ازkg 30 مقدار mg500 يكبار در روز و براي بيماران با وزن بيشتر از kg30 دوز g 1 يكبار در روز تجويز مي شود.
*توجه: براي درمان اوليه عفونتهاي استرپتوكوكي از اين دارو استفاده نمي شود.
موارد منع مصرف و احتياط :
در صورت وجود سابقه حساسيت به سولفوناميدها و ساليسيلاتها منع مصرف دارد.
در نوزادان زير 6 ماه ممنوعيت مصرف دارد به جز در توكسوپلاسموزيس مادرزادي كه همراه با پريمتامين تجويز مي شود.
در صورت ابتلا بيمار به پورفيري منع مصرف دارد.
در درمان عفونتهاي ناشي از استرپتوكوك گروه A بتاهموليتيك نبايد تجويز شود.
در صورت وجود نقص عملكرد كبد يا كليه با احتياط استفاده شود.
در كمبود G6PD بايد با احتياط مصرف شود.
مصرف در بارداري و شيردهي :
در گروه B حاملگي قرار دارد ولي نزديك زايمان منع مصرف داشته و در گروه D قرار مي گيرد.
شيردهي و مصرف سولفوناميدها سازگار است ولي در عين حال نوزادان نارس و يا نوزادان مبتلا به هيپربيلي روبينمي يا كمبود G6PD نبايد شير داده شوند.
تداخلات مهم :
داروهايي كه با سولفوناميدها تداخل اثر ايجاد مي كنند: ضد انعقادي خوراكي، سيكلوسپورين، هيدانتوئين، متوتروكسات و سولفونيل اوره ها (كلرپروپاميد و تولبوتاميد).
عوارض جانبي :
شايع ترين: واكنشهاي حساسيتي، بروز تب، تهوع و استفراغ.
مهم ترين: آگرانولوسيتوز، آنمي آپلاستيك، ترومبوسيتوپني، لوكوپني، سندرم Stevens–johnson، آنمي هموليتيك، حساسيت به نور، پورپورا، بثورات پوستي منتشر، بيماري سرم، هپاتيت ودرد مفاصل .
لازم به ذكر است كه اين عوارض هر چند شديد هستند ولي شايع نمي باشند.
توصيه ها :
در طي درمان با سولفاديازين بيمار بايد روزانه به اندازه اي آب و مايعات دريافت كند كه حجم ادرار وي حداقل ml1500 در روز شود. در صورتيكه نياز به قليايي كردن ادرار باشد مي توان هر4 ساعت 2/5 تا 4 گرم بي كربنات سديم به صورت خوراكي به بيمار تجويز كرد.
بيماراني كه بيش از 2 هفته از اين دارو استفاده مي كنند بايد به صورت منظم شمارش كامل سلولي براي آنها انجام شود و اگر علائمي از عوارض خوني مشاهده شد بايد داروي بيمار قطع گردد.
بايد هر هفته از بيمارآزمايش تجزيه ادرار و سنجش عملكرد كليه به عمل بيايد و درصورت هماچوري، اليگوري و كريستالوري مصرف دارو بايد قطع گردد.
اگر استفاده از اين دارو باعث بروز حساسيت در بيمار شد نبايد مصرف آن ادامه پيدا كند ولي در صورت حياتي بودن ادامه استفاده دارو مي توان از روشهاي حساسيت زدايي بهره جست.
درصورت بروز علائمي چون گلو درد، تب، رنگ پريدگي، پورپورا، يرقان و ضعف بيمار بايد پزشك را مطلع كند.
شرايط نگهداري :
سولفاديازين را بايد در ظروف در بسته و دور از نور نگهداري كرد.