در طراحی گرافیک بسته بندی علاوه بر نظر و سلیقه تولید کنندگان کالا، نکات مورد توجه مخاطبین بسته بندی، یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین عوامل جهت توسعه و گسترش بازار فروش کالاهای تولیدی می باشد.


در طراحی گرافیک بسته بندی علاوه بر نظر و سلیقه تولید کنندگان کالا، نکات مورد توجه مخاطبین بسته بندی، یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین عوامل جهت توسعه و گسترش بازار فروش کالاهای تولیدی می باشد. از این رو نیازمند روشی کاربردی و علمی برای دریافت نقطه نظرات، واکنش ها و توصیه های مصرف کنندگان می باشیم که بتوان پس از آن بازار مصرف و تقاضای کالای تولید شده را مورد تجزیه وتحلیل قرار داد.
از نتایج تجزیه و تحلیل بازار مصرف و تغییر رفتار و سلیقه مخاطبین، سبک های منطقه ای و بومی و یا جهانی در طراحی بک بسته به وجود می آید. گاهی برای تولید یک بسته نیاز است که از نمادهای بومی و منطقه ای استفاده کرد و گاهی بنا به نیاز جامعه و دانش و تجزیه و تحلیل بازار نیاز است که طراحی در سطح جهانی و برای همه فرهنگ ها داشته باشیم.
گاهی اوقات پیش می آید که برای داشتن بازاری جهانی، از نمادهای بومی و بسته بندی های خاص آن منطقه استفاده گردد. از نمونه های بارز این گفته می توان به بسته بندی های محصولاتی چون چای، ادویه، فلفل و ... اشاره نمود. مطمئنا همه اقشار جامعه بر این امر واقف اند که فلفل و ادویه ناب متعلق به هند وپاکستان است و هر چه در بسته بندی این محصولات از نمادها و المان های هندی و پاکستانی بیشتر استفاده گردد، خریداران کالا، اطمینان بیشتری برای اصل بودن و عدم فرعی بودن محصول پیدا می کنند. در محصول چای هم همین طور است. بر روی اکثر بسته های چای جمله «تهیه شده از بهترین مزارع چای سریلانکا» ذکر گردیده است. زیرا چای مرغوب را همه متعلق به سریلانکا می دانند. هر چند این محصول اغلب در کشورهای دیگر بسته بندی می شود ولی این جمله به همراه نقش های شرقی در بسته های چای به چشم می خورد.

حالا فرض کنیم به فروشگاهی برای خرید رفته ایم و قصد خرید ادویه و کی بورد را داریم.به طور قطع اگر از بین کی بوردهای موجود، کی بوردی که متعلق به هند و بسته بندی با نمادها ی هند و باشد و کی بوردی که متعلق به چین و تایوان و با نمادهای جهانی باشد، کی بوردی را انتخاب می نمائیم که طراحی گرافیک آن جهانی و متعلق به کلیه مناطق جهان باشد تا کی بورد هندی که اطلا در بازار حرفی برای گفتن ندارد. در مورد مثال ادویه و فلفل هم به همین صورت می باشد و ما به طور یقین بین ادویه های هندی، چینی وتایوانی ، ادویه وفلفی را انتخاب می نمائیم که متعلق به مهد فلفل و ادویه باشد.


این مسائل و دانش بازار، پیش فرضی است جهت شروع طراحی گرافیک بسته بندی که از طریق تیم های عملیاتی و پژوهشی که بازار را مورد تجزیه وتحلیل عملی و کاربردی قرار می دهند به دست می آید. مسائل و مثال هایی که در فوق ذکر گردید جزو بارزترین مسائل تجزیه وتحلیل بازار بود ولی مسائل و نکات بسیار ریزی نیز وجود دارد که نیاز به ممارست و وقت و هزینه دارد. این گفته بر به وجود آمدن تیم طراحی و نه طراح، صحه می گذارد. حالا چه برسد به نظر شخصی و سیلقه سفارش دهنده و تولید کنندگان کالا.
با وجود این هنوز طراحی بسته بندی، به خصوص درکشور ما، تا حد زیادی بر اساس نظرات شخصی طراح و یا سفارش دهنده انجام می پذیرد.
همان طور که گفته شده، طراحی و بسته بندی موفق، بسته یا است که یک تیم متشکل از عوامل موفق در زمینه برندینگ و مارکتینگ، گروه های تجزیه و تحلیل بازار هدف و طراحان گرافیک و صنعتی بر روی آن کار کنند.
در یک پروژه موفق طراحی بسته بندی، تیم تولید کننده بسته بندی قبل از هر چیز باید کارهای رقیبان یا تولیدکنندگان مشابه و رفتارهای جامعه مخاطبین خود را در بازار خرید با دقت زیر نظر بگیرند و به تحلیل علمی آنها بپردازند. در دنیای کسب و تجارت امروز یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار در موفقیت و کسب بازارهای گسترده برای فروش، اطلاع دقیق از راهکارها و کشف روش های رقیبان و فروشندگان کالاهای مشابه در جلب مشتری است. درک صحیح از فعالیت های دیگر رقبا به تیم طراحی بسته بندی کمک می کند تا در جو و فضای روز قرار گرفته و ضمن رعایت نکات و اصول هنری، اقدام به خلق آثار جدید و قابل توجه و پیشرو در بازار نماید.
یکی از بهترین روش های تجزیه وتحلیل بازار آمارگیری دقیق از مشتریان بالفعل و بالقوه از کالای مورد نظر و یا کالای مشابه کالای تولیدی می باشد. ولی این آمار و اطلاعات را تا حدودی می توان از طریق مشاهده بازار و نیز اخباری که توسط واحدهای روابط عمومی و بازاریابی کالاهای رقیب ارائه می گردد، حاصل کرد. در نظر گرفتن کارهای انجام شده توسط دیگر شرکت ها، تا حد زیادی از هزینه های گزاف تولید بسته موفق خواهد کاست. و نتیجه گیری و تحلیل اطلاعات و آمارهای گرفته شده تا حدود زیادی می تواند راهگشای شروع پروژه طراحی بسته بندی گردد.
آموختن از طراحی های موفق و ناموفق دیگران، روش های جلب نظر مخاطبین و امثال آن، برای شروع طراحی و رسیدن به این نکته که از کجای کار باید شروع کرد، تا حدی ضروری و واجب به نظر می رسد. درک روش های طراحی رقیبان و ارائه بسته بندی همراه با ا بتکار و نوآوری، به ایجاد بسته بندی موفق و زیبا منجر خواهد گردید. از این بابت قلمرو رقبای تجاری و شناخت روابط آنها با بازار، خریداران، پخش کنندگان و فروشندگان عمده و خرده فروش را باید با دقت فراوان برسی نمود. انتخاب شکل، فرم، حجم ، رنگ، ساختار و تعداد و مقدار محصولی که در بسته جای می گیرد از طریق جستجوی بازار، نحوه عملکرد رقبا و رفتارهای خریداران درگذشته و حال میسر خواهد بود.
مسئله مهم دیگری که باید برای طراحی بسته بندی موفق در نظر داشت، حجم محتوی و یا تعداد محصولی است که در یک بسته قرار است جای گیرد، می باشد. مهم است بدانیم که آیا مصرف کنندگان تمایل به خرید به صورت عمده و یا فله را دارند و یا به صورت تکی، ده تایی، دوازده تایی و .... را دارند.
نکته مهم دیگر جهت حجم محتوی بسته بندی، دوره مصرف می باشد ، و آن این است که مصرف کننده معموملی در یک دوره یک ماهه، شش ماهه و یا دوازده ماهه به چه تعداد و یا مقدار از این کالا نیاز دارد. (البته زمان انقضاء را نباید فراموش کرد). یک خانواده متوسط ۴ نفره به طور معمول هر چند وقت یک بار اقدام به خرید این محصول می کنند. و هر بار چه میزان و یا چه مقدار از این محصول را خریداری می نمایند. با دانستن این عوامل مقدار حجم بسته را خواهیم دانست.
زمانی که تحقیقات اولیه پایان یافت و طراحی بسته بندی نیز انجام گرفت، پیش از تولید انبوه، نیاز است که طرح جدید از جهات مختلف مورد آزمون و بررسی قرار گیرد وعکس العمل ها واکنش های متقابل با آن را مورد بررسی قرار داد. ابتدا می توان به لطف تکنولوژی چاپ دیجیتال و ابزارهای جدید کامپیوتری، نمونه هایی مشابه نمونه واقعی ساخت و به بررسی آن پرداخت. بدین گوه که کالای بسته بندی شده را در تیراژ محدود تولید کرده و در بخشی از بازار که مورد بررسی می خواهیم قرار دهیم، درمعرض خرید عموم قرار دهیم و میزان استقبال مصرف کنندگان، فروشندگان عمده و خرده فروشان، انبارداران، مسئولین حمل ونقل و کارشناسان تولید بسته بندی و چاپ و مانند آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
به طور یقین نظرات و آرای موارد ذکر شده می تواند راهگشای کار طراحان صنعتی و گرافیک در اصلاح طرح پیشنهادی خود به سفارش دهنده باشد.

منبع:آفتاب