اسپانیا کشوری‌است در جنوب غربی اروپا. نام رسمی آن پادشاهی اسپانیا و پایتخت آن، مادرید است. سرزمین اسپانیا شامل قسمت اعظم شبه‌جزیره ایبری، جزایر بالئارس، جزایر قناری، شهر‌های سبته (Ceuta) و ملیله (Melilla) در شمال قاره آفریقا و برخی جزایر دیگر واقع در مقابل سواحل این قاره‌ و خود شبه‌جزیره‌است. در شمال با فرانسه و آندورا، در غرب با پرتغال، در جنوب با جبل‌الطارق و مراکش و هم‌چنین دارای مرزهای دریایی در شرق با دریای مدیترانه، و در غرب و شمال با اقیانوس اطلس است.



جغرافیای طبیعی مساحت: 505955 كیلومتر مربع، در جهان 51 و در اتحادیه اروپا دوم (پس از فرانسه) كه شامل 493484 كیلومتـر مربع وسعت خاك اصـلی در شبه جزیره ایبریا (Iberia)، 7447 كیلومتر مربع وسعت مجمع الجزایر قناری (در اقیانوس اطلس مقابل العیون مركز صحرا )، 4992 كیـلومتر مربـع وسعت مجمع الجزایر بالئار (Las Baleares) واقـع در دریای مدیتـرانه،20 كیلومتر مربع وسعـت شهر سئـوتا (Ceuta) و14 كیلومتر مربع وسعت شهر ملیا (Melilla)، دو شهر اسپانیائی واقع در شمال خاك مراكش می باشد.
ارتفاع متوسط از سطح دریا: 600 متر
بلند ترین نقطه كشور: قله تیده (Teide) با ارتفاع 3,718 متر واقع در جزیره تنه ریفه (Tenerife) در مجمع الجزایر قناری.
رودخانه ها: 17رود عمده در خاك اسپانیـا جریان دارد كه طویل ترین آنها رود تاخو (Tajo ) با 1,007 كیلومتر طول و كوتاه ترین آنها رود روتر ( Roter ) با 209 كیـلومتر و پر آب ترین رود ابرو ( Ebro ) می باشد.
معادن: سنگ آهن، ذغال سنگ، روی، سرب، اورانیوم.
جنگل: با توجه بـه آب و هوای مرطوب در شمال و شمال غربی، جنگل های انبوهی در این نواحی قرار دارد. وسعـت جنگلهای این كشور حدود 15 میلیـون هكتـار بوده و اسپـانیـا یكی از مهم ترین تولیدكنندگان محصولات جنگلی و صنایع چوبی است‌‌‌‌.
ماهیگیری: صنایع شیلات و مراكز ماهیگیری اسپانیـا عمدتاً در سواحل این كشور در كنار اقیانوس اطلس قرار دارد و ناوگان آن از بزرگترین نوع خود در جهان است.
سواحل: اسپانیا دركناره های دریای كانتابریا (در شمال) ، اقیـانوس اطلـس (در غرب) و دریای مدیتـرانـه (در شـرق و جنوب) 5,755 كیـلومتر سـاحل دارد. سـواحل كشـور در مجمع الجزایر قناری 1,454 كیلومتر و در مجمع الجزایر بالئار 1,328 كیلومتر است.
تاریخ اسپانیا:
عصر باستان اسپانیا
‌قدیمیترین ساکنان شبه‌جزیره ایبری تشکیل دهندگان تمدن‌های ایبری و باسکی بوده‌اند. در هزاره اول ق.م.، بخشی از اقوام سلت وارد مناطق شمال غربی شبه‌جزیره شدند. از آمیزش سلت‌ها و ایبرها هم، تمدن سلت‌ایبری در مناطق مرکزی به وجود آمد. در همین دوره، فنیقیان شهرهایی را در کرانه‌های مدیترانه و در سواحل اقیانوس اطلس در جنوب کشور بنیان گذاشته -مثل کادیس، مالاگا و غیره- و در آن‌ها صنعت را رونق دادند. یونانیان هم به قصد تجارت با مناطق داخلی به عمارت بنادری در کرانه‌های شمالی مدیترانه پرداختند.
در قرن سوم ق.م.، قرطاج برای دفاع از شبکه تجاری خود در برابر رم، وارد شبه‌جزیره شده و به استعمار مناطق ایبرنشین و سلت‌ایبرنشین پرداخت. مرکز قرطاجیان در شبه‌جزیره، بندر مهم قرطاج هدشت نوین (Cartagena ی کنونی) بود. طی جنگ‌های پونیک، که بین قرطاج و جمهوری رم به وقوع پیوسته است، شبه‌جزیره ایبری مرکز قشون‌کشی‌های کارتاژیان به سمت رم بود. بعد از دومین جنگ پونیک، رومیان تسخیر شبه‌جزیره را شروع کردند و این روند تا سال ۱۹ ق.م. ادامه داشته است.
با پیروزی رومیان، شبه‌جزیره ایبری جزو امپراتوری رم شد. روند رومی‌سازی زبانی، فرهنگی و اقتصادی در اواخر قرن دوم ق.م. شروع شد. اسپانیای کنونی نام و اکثر زبان‌ها و اساس شبکه جاده‌های خویش را از این دوره به ارث برده‌است. عمق رومی‌سازی اسپانیا تا حدی بوده‌است که سه تن از امپراتورهای رم (Traianus، Hadrianus و Theodosius I) و همین طور فیلسوف رواقی بزرگ سنکا (Lucius Anneus Seneca) و شعرای نامداری چون مارتیالیس (Marcus Valerius Martialis) و لوکانوس (Marcus Annaeus Lucanus) در این سرزمین به دنیا چشم گشودند.
اولین شواهد موجود، تاریخ رواج مسیحیت را در اسپانیا به قرن چهارم م. می‌رسانند. در سال ۳۸۰، امپراتور تئودوسیوس اول مسیحیت را دین رسمی کل قلمرو رم اعلام کرد.



عصر میانه اسپانیا

نمایی از مسجد قرطبه (دوران اموی)در قرن‌ پنجم میلادی، گروه‌هایی از اقوام ژرمانیک و یک قوم ایرانی به اسم الان‌ها امپراتوری رم را که به مرحله انحطاط خود رسیده بود تسخیر کردند. از این میان، قوم ویزیگوت در اسپانیا قدرت را به دست گرفت و سلسله پادشاهی‌ای تشکیل داد که قلمرو آن‌ کل شبه‌جزیره و مناطق جنوب فرانسه را در بر می‌گرفت. مذهب آن‌ها، بر خلاف اکثر ساکنان اسپانیا که کاتولیک بودند، آریوئی بود تا این که در سال ۵۸۹ م. رکاردوس اول به مذهب کاتولیک روی آورد. ویزیگوت‌ها به کشور خودشان هیسپانیا می‌گفتند. در سال ۷۱۱ م. هیسپانیا مورد حمله مسلمانان قرار گرفت و در قرون اولیه اسلامی مرکز یکی از تمدنهای اسلامی بوده‌است.

عصر مدرن اسپانیا
امپراتوری اسپانیا
در قرون جدید (۱۶ و ۱۷ م.) قویترین کشور استعمارگر جهان بوده‌است.
حمله ناپولئون و انحطاط اسپانیا
جنگ داخلی
حکومت اسپانیا تا۱۹۳۱ م. مشروطه بود و در آن سال به جمهوری تبدیل شد. در ژوئیه ۱۹۳۶ ارتش اسپانیا کوشید دولت جمهوری اسپانیا را ساقط کند. نتیجه این عمل جنگ داخلی بود که در آن ۳۰۰٬۰۰۰ نفر مردند. آلمان نازی و ایتالیای فاشیست به حمایت از ژنرال فرانکو و نیروهای ملی گرایش پرداختند. اتحاد جماهیر شوروی و بریگاد بین المللی در جبهه جمهوریخواهان می‌جنگیدند. در ۱۹۳۹ فرانکو در جنگ داخلی پیروز شد

دیکتاتوری فرانکو
ورود در نظام سیاسی اروپایی امروزه حکومت اسپانیا مشروطه سلطنتی و پادشاه آن خوان کارلوس است.
کابینه زنانه اسپانیا
در سال ۲۰۰۸ نخست وزیر اسپانیا، خوزه لویس زاپاترو، دومین کابینه خود را که برای نخستین بار اکثریت را زنان تشکیل می‌دهند معرفی کرد: ۹ وزیر زن در مقابل هشت مرد. رکورد جوان ترین وزیر تاریخ اسپانیا نیز در این کابینه با حضور بیبیانا آیدو، زن جوان ۳۱ ساله شکسته‌ شد. در کابینه پیشین این نخست وزیر تعداد وزیران مرد و زن برابر بود. این حرکت برای اسپانیا که تا ۳۰ سال پیش از آن، در دوران فرانکو، مردان حق قانونی داشتند که در انظار عموم زن خود را کتک بزنند، حرکت بزرگی محسوب می‌شود.
تقسیمات کشوری اسپانیا

اسپانیا ۱۷ بخش خودمختار دارد. از سوی دیگر کشور اسپانیا به ۵۰ استان نیز تقسیم شده است که به این ترتیب هر کدام از بخش‌های خودمختار خود به یک یا چند استان تقسیم گردیده‌اند. برای نمونه ناحیه اکسترمادورا از دو استان کاسرس و باداخوس تشکیل شده است. علاوه بر این هر استان به تعدادی شهرستان تقسیم شده است و هر شهرستان به تعدادی دهستان. اسپانیا ۸۱۰۸ دهستان دارد.
شهرهای مهم اسپانیا
بارسلونا ، والنسیا ، سویلیا ، ساراگوزا ، مالاگا ، بیلیبائو ، لاس پالماس دو گان کاناریا ، والادولید ،مورسیا ، کوردوبا ، پالامادو مالیورکا ، گرانادا ، ویگو ، آلیکانته ، هایپیتلت (بخشی از بارسلونای بزرگ) ،خیخون ، لاکرونیا کادیز ، ویتوریا ، بادالونا (بخشی از بارسلونای بزرگ) ، اوویدو ، سانتاندر ، موستولس (بخشی از مادرید بزرگ)، سانتاکروز دو تنریف، پامپلونا، سالامانکا، سابادل (بخشی از بارسلوانی بزرگ) ،هرس دالا فرانترا ، الچه ، دونوستیا سان سباستیان ، لگانس (بخشی از مادرید بزرگ) ، کارتاخنا ، بوروگوس
پرجمعیت‌ترین شهرهای اسپانیا
هر دهستان اسپانیا به طور میانگین ۵٬۳۰۰ نفر جمعیت دارد، اما دامنه تغییرات زیاد است. پرجمعیت‌ترین دهستان اسپانیا شهر مادرید با ۳٬۱۲۸٬۶۰۰ (۲۰۰۶) نفر جمعیت است. در حالی‌که چندین دهستان نیز وجود دارند که جمعیتشان کمتر از ۱۰ نفر است. جدول زیر ده تا از پرجمعیت‌ترین دهستان‌های اسپانیا را نشان می‌دهد.

اقتصاد اسپانیا
اسپانیا بزرگترین تولید کننده روغن زیتون جهان است.
بیش از 15% نیروی کار به کشاورزی اشتغال دارد.محصولات مهم صادراتی آن عبارتند از: گندم ، جو ، ذرت ، انگور ، زیتون ، چغندر قند ، سیب زمینی مرکبات و کتان میباشد .مراتع برای دام حدود 20% زمین را در بر دارد.
ذخایر مهم معدنی این کشور شامل: زغال سنگ ،اورانیوم ،روی و سنگ آهن می باشد.
صنایع تولیدی از دهه 1960 توسعه سریعی یافت، و هم اکنون صنایع بزرگی چون وسایل نقلیه موتوری، فلزی ، کشتی سازی، شیمیایی و مهندسی و همچنین تمایل فزایندهای در زمینه ارتباط از راه دور و الکترونیک وجود دارد.
توریسم از نظر اقتصادی، برای اسپانیا اهمیت فراوانی دارد،سرمایه گذاران خارجی برای ایجاد صنعت نو تشویق شده اند، ولی میزان بیکاری همچنان بالاست. بانکداری و تجارت مهم است و صنعت توریسم از منابع عمده درآمد ارز خارجی است.
حدود 000/000/50 مسافر خارجی در سال از اسپانیا دیدن میکنند و بیشتر در استراحتگاههای ساحل مدیترانه، جزایر بالئار و قناری مستقر میشوند.
پس از کشورهای گروه هفت ، اسپانیا بیشترین تولید ناخالص ملی را در جهان دارد.






جاذبه گردشگری اسپانیا

وجود چشم اندازهای طبیعی بسیارزیبا،كاخها،قصرها،مرا کزمربوط به دوران اسلامی درمناطق مادرید، بارسلون،كوردوبا (قرطبه) و آن دالوزیا(اندلس) همواره عامل جذب بسیاری از جهانگردان بوده است.علاوه بر این، برگزاری مسابقات گاوبازی از یک سو و رقص و موسیقی سنتی(عربی- اسپانیایی از سوی دیگر- جذابیت ویژه ای برای جهانگردان ایجاد نموده است.