تاریخچه قاچاق زنان


از ابتداى دهه 1990 میلادى، به ویژه پس از فروپاشى اتحاد جماهیرشوروى و بلوك شرق، مسأله قاچاق زنان در سطح جهانى ابعادگسترده اى یافت، به طورى كه امروزه تمام كشورهاى اروپایى،آمریكایى و ژاپن، در امر واردات زن به صورت كالا و كارگر جنسى فعالیت دارند. در آلمان ده هزار زن اهل كشورهاى چك، لهستان وبلغارستان، برخلاف میل خود در كلوپ ها و میخانه ها كار مى‿كنند. درآسیاى جنوب شرقى دست كم یك میلیون نفر كودك زیر پانزده سال ازراه فحشاء ارتزاق مى كنند. براساس برآوردهاى كمیسیون اروپا، سالانه500 هزار زن و كودك به اروپاى غربى قاچاق مى شوند. متأسفانه درسالهاى اخیر اخبار ناگوارى از قاچاق دختران ایرانى به كشور پاكستانو كشورهاى حاشیه خلیج فارس گزارش مى شود. به طورنمونه، روزنامه مشرق چاپ بلوچستان پاكستان نوشت: در هر ماه 45 دختر كم سن ایرانى، به پاكستان قاچاق مى شوند كه از آنها براى فساد اخلاقى استفاده مى شود. آنان در كراچى به فروش مى رسند. در قاچاق این دختران، گروه بزرگى دست دارند كه پس از اغفال دختران ایرانى،آن ها را به فروش مى رسانند. اكنون خرید و فروش دختران ایرانى در كراچى به اوج خود رسیده است. در كشورهاى حاشیه خلیج فارس، هنگامى كه خانواده‿اى به دنبال زن پیشخدمتى مى‿گردد یامردى، زن صیغه اى و غیر عرب مى خواهد، به آدم هایى كه دربرآوردن این نیازها شناخته شده اند، رجوع مى كند. آنها ابتدامبلغى را به عنوان پیش پرداخت مطالبه مى‿كنند و بعد از یك هفته،آنچه را سفارش‿شده، تحویل مى دهند. در حال حاضر اگر قاچاق انسان رونق بیشترى از مواد مخدر و اسلحه نداشته باشد، كم رونق تر از آن نیست.

ادبیات موضوع

مفهوم قاچاق زنان پدیده‿اى بسیار گسترده و جهانى است. اكنون این نوع قاچاق شامل مبادله افراد جهت كار در كارگاه‿هاى سخت، كارخانگى یا كشاورزى، ازدواج هاى اجبارى یا فریب انگیز به صورت پستى و سفارشى و خرید و فروش زنان براى روسپى خانه ها و كلوپهاى رقص برهنه مى باشد. مجمع عمومى سازمان ملل متحد در سال 1994قاچاق زنان را چنین تعریف مى‿كند: انتقال غیرقانونى و مخفیانه اشخاص در عرض مرزهاى ملى، عمدتاً از سوى كشورهاى درحال توسعه و كشورهاى داراى اقتصاد در حال گذار، با هدف نهایى واداشتن زنان و دختران به وضعیت هاى بهره كشانه و ستمگرانه ازلحاظ جنسى و اقتصادى، به منظور سود بكارگیرندگان، قاچاقچیان و سندیكاهاى جنایتكار و نیز دیگر فعالیتهاى مرتبط با قاچاق،نظیر كار خانگى و اجبارى، ازدواج دروغین، استخدام مخفیانه وفرزند خواندگى دروغین. سازمان غیر حكومتى ائتلاف جهانى علیه قاچاق زنان نیز این پدیده را چنین تعریف مى كند: همه اعمال متضمن بكارگیرى و یا حمل و نقل یك زن در درون و در عرض مرزهاى ملى براى كار یا خدمات به وسیله خشونت یا تهدیدخشونت، سوءاستفاده از اقتدار یا موقعیت مسلط، اسارت، مفهوم قاچاق زنان، وام، فریب یا دیگر اشكال تحمیل.

در ماده سوم پروتكل پیشگیرى، سركوب و مجازات قاچاق اشخاص به ویژه زنان وكودكان، مصوب سال 2000 ذكر شده است: قاچاق،شامل استخدام، انتقال، حمل و نقل، پناه دادن یا دریافت اشخاص به وسیله تهدید یا بكارگیرى زور یا دیگر اشكال تحمیل، آدم ربایى،تقلب، فریب، سوءاستفاده از قدرت یا موقعیت، آسیب پذیرى یادادن یا دریافت پرداخت ها یا منافع، جهت كسب رضایت فردى كه بر شخص دیگرى كنترل دارد، به منظور بهره كشى جنسى، كار یاخدمات اجبارى، بردگى یا رویه هاى مشابه بردگى و بیگارى یابرداشتن اندام هاى بدن است. در این تعریف استدلال شده است كه قاچاق نباید بر حسب تحمیل یا فقدان رضایت به ویژه در چارچوب صنعت سكس تعریف شود، زیرا كار جنسى ذاتاً بهره كشانه است.بنابراین، رضایت یا كنترل زن بر وضعیت خودش هیچ اهمیتى ندارد.

قاچاقچى زنان، به كسى اطلاق مى‿شود كه از طریق اعمال زور،باج‿خواهى، فریبكارى یا از طرق دیگر به بهره بردارى جنسى یا سایرانواع استثمار زنان و دختران، همانند كار اجبارى، برداشتن اندام و...اقدام مى كند.
تاریخچه: قاچاق زنان و خرید و فروش آنان براى فحشا،در دوران باستان نیز رواج داشت و بخشى از خرید و فروش بردگان محسوب مىگردید، به این صورت كه كنیزانى براى این منظور خریدارى مى شدند. قرآن هم در آیه 33 سوره مباركه نور افراد را از این عمل نهى كرده كه این امر، دال بر شیوع این عمل در آن زمان است. در زمان نزدیكتر به عصر كنونى، یعنى قبل از جنگ جهانى دوم، تجارت انسانها با عنوان(خرید و فروش زنان سفیدپوست) شناخته شده بودكه در آن، زنان سفیدپوست اروپایى به ویژه زنان فرانسوى به وسیله قوادان، به روسپى خانه هاى آمریكاى جنوبى هدایت مى شدند.

سابقه قاچاق زنان در ایران

در كشور ایران، نخستین گزارش قاچاق زنان، در سال 1340 ارائه شده است. در آن سال مأموران مرزى ایران، مرد عربى كه قصد خروج ازایران را داشت، در نقطه اى ممنوعه دستگیر كردند. به همراه این مرد،یازده زن و دختر جوان ایرانى بودند كه بعد از تحقیق معلوم شد وى این افراد را از نقاط مختلف كشور جمع آورى نموده و قصد داشته است تا باخروج از ایران، آنها را در برخى كشورهاى عربى بفروشد. همچنین گزارشهاى دیگرى از فروش دختران توسط پدر خانواده در سالهاى1343 توسط منصور راستین به ثبت رسیده است.

این معضل بر اثر برخى عوامل تاكنون ادامه داشته و متأسفانه درسالهاى اخیر گسترش یافته است، به طورنمونه، یك شبكه گسترده قاچاق زنان ودختران توسط تعدادى از زنان قواد، دختران و زنان جوانى را كه خانواده آنها مشكل مالى داشتند، شناسایى مى كردند و بعد ازفریب آنها با گذرنامه و روادید، در طول سه هفته آنها را بطورقانونى به دوبى مى فرستادند تا در آنجا براى مقاصد شوم، از آن دختران استفاده شود. هم‿چنین 20 زن و مرد بلوچ كه با شكار دختران جوان،آنان را با نقشه ماهرانه اى به خانه هاى فساد پاكستان قاچاق مى كردند،در ردیابى هاى فوق تخصصى پلیس خراسان دستگیر شدند. یك دخترفرارى، از قاچاق دختران جوان به كشورهاى عربى پرده برداشت.

وضعیت قاچاقچیان ایرانى: این گروه از افراد، معمولا شامل یكى از سه‿دسته زیر هستند:

- زنان قواد، بدنام و فاسدى كه تلاش دارند تا با فریب دختران و زنان‿جوان، آنان را به دام انداخته، یا با شكار دختران فرارى و سرگردان،آنها را به دلالان سایر كشورها بفروشند.

- جوانان اوباش و شرور كه در قالب باندهاى زیرزمینى، به ربودن دختران (عموماً دختران سرگردان و زنان خیابانى) اقدام مى كنند.

- پیرمردهاى متمولى كه نقش واسطه را ایفا مى كنند و دختران و زنان رابراى سوءاستفاده به كشورهاى قطر، كویت، دبى و... قاچاق مى كنند.

- البته لازم به یادآورى است كه بیشتر اوقات این سه دسته (زنان قواد،جوانان شیاد و پیرمردهاى تاجر) در این كار با یكدیگر همكارى مى كنند. ب طور مثال یك زوج تبهكار به همین ترتیب، در مدت 9 سال توانسته بودند 150 دختر و زن جوان را از كشور خارج كرده و به فروش برسانند.

تجزیه و تحلیل آمارى و مستندات و دلائل موضوع :

وضعیت قربانیان قاچاق: وضعیت زنان قربانى قاچاق، بر حسب متغیرهایى نظیر سن، طبقه اقتصادى - اجتماعى، سطح تحصیلات ووضعیت خانوادگى به اختصار در زیر بررسى مى شود:

سن

این افراد عموماً در سنین 14 تا 25 سال مى‿باشند. این كوچكى سن،نشان دهنده میزان آسیب‿پذیرى دختران در برابر سوءاستفاده‿هاى جنسى است و اهمیت برخورد سریع و وسیع با این پدیده را یادآورمى‿شود.

طبقه اقتصادى - اجتماعى: در اكثر موارد كشمكشهاى درون خانواده،اعتیاد والدین، طلاق، مسكن نامناسب، مناطق پرجمعیت و حاشیه شهرهاى بزرگ موجب مى شود تا تعدادى از دختران، محیط نامساعد خانه را ترك كرده و به درون جامعه بیایند. اما دسته اى از آن‿ها به خاطرفقر اقتصادى خانواده، به این امر ننگین تن مى دهند، گاهى نیز پدرخانواده، مجبور به فروش دختران خود مى شود؛ البته مواردى از فراردختران خانواده هاى مرفه نیز گزارش شده است. بنا بر تحقیقات نیروى انتظامى 80 درصد دختران فرارى در سنین بالا، متعلق به خانواده هاى مرفه و متوسط رو به بالا هستند.

سطح تحصیلات

از آنجا كه اغلب قربانیان، از اقشار بسیار فقیر یا دختران فرارى مىباشند، از نظر تحصیلى در سطح راهنمایى و دبیرستان و در رده سنى15 تا 17 سال هستند.

كارشناسان معتقدند دخترانى كه طعمه این باندها مى‿شوند، غالباًافرادى هستند كه تحصیلات كمى دارند، با مشكلات مالى گریبانگیرهستند و از فقر فرهنگى و ضعف اعتقادات رنج مى برند، اما گزارشات اخیر نشان مى دهد كه بعضى از دختران داراى تحصیلات عالى نیز به این مسیر كشانده شده‿اند كه حائز اهمیت است. البته این وضع منحصربه كشور ایران نیست و در سایر كشورهاى جهان سوم نیز مشابه این پدیده مشاهده مى‿شود، چنانچه سخنگوى مؤسسه بین المللى حمایت از حقوق كودكان بیان مى كند كه در سال 1995 اكثر دخترانى كه از كشورآلبانى قاچاق شدند، تحصیل كرده بودند، ولى امروزه تعداد دختران تحصیل كرده اى كه براى اشتغال به فحشاء قاچاق مى‿شوند، كاهش یافته است.

وضعیت خانواده

این قربانیان یا از خانواده‿هاى فقیر و كم بضاعت و یا از خانواده هاى طلاق مى‿باشند. به اعتقاد سخنگوى مؤسسه بین المللى حمایت ازحقوق كودكان، امروزه فرزندان زوج هاى مطلقه بیشتر در معرض خطرگرفتارى در دام قاچاقچیان قرار دارند.

چگونگى قاچاق زنان: براى قاچاق زنان و دختران ایرانى در سالهاى اخیر راههاى متفاوتى بكار گرفته شده است. زنان و دختران ایرانى باشگردهاى گوناگون فریب مى خورند و در دام قاچاقچیان گرفتارمى‿شوند. انواع موضوعات فریبكارانه به قرار ذیل است: 1- وعده دستیابى به شغل پردرآمد و مناسب در كشورهاى خارجى: زنان وكودكان، در قبال خوش خیالى هاى دروغین و دستیابى به فرصتهاى شغلى در دیگر كشورها، بسیار آسیب پذیر مى باشند. بسیارى از زنان ودختران با وعده داشتن شغل در كشورهاى غربى، اغوا شده و به فسادكشیده مى شوند. آنان به فراسوى مرزها قاچاق مى شوند و مانند احشام خرید و فروش شده و به كارهاى غیراخلاقى وادار مى گردند. این زنان وقتى به خود مى آیند كه مى بینند در كشورى غریب، آهى در بساط ندارندو حتى به قاچاقچیان بدهكار هستند، ولى آن زمان دیگر كار از كارگذشته است و تنها راه پیش روى آنان، خودفروشى است.

یكى دیگر از اعمال این دلالان، ایستادن در كنار سفارتخانه ها و یا ادارات كاریابى و دادن پیشنهاد كار پردرآمد به كسانى است كه به دلیل فقدان اطلاعات لازم و احتیاج به یافتن شغل، سریعاً جذب چنین افرادى مى شوند.

قاچاقچیان انسان، زنان و دختران جویاى كار را با وعده شغل مناسب وپردرآمد، فریب مى‿دهند و آنان را مانند بردگان و اسیران قرون گذشته،در انبار كشتى‿ها پنهان مى‿كنند و با وضع رقت‿بارى به كشورهاى دیگرمى‿فرستند. اما بسیارى از این مهاجران غیرقانونى، به چنگ باندهاى‿بین‿المللى فحشاء مى‿افتند و به مراكز فساد منتقل مى‿شوند.

قول ازدواج

یكى از طرق فریب دختران جوان، دادن قول ازدواج به آن‿ها مى‿باشد.قاچاقچیان از این طریق، اعتماد آن‿ها را به خود جلب كرده و نیات پلیدخود را اجرا مى‿كنند. به گزارش زیر توجه كنید:

سخنگوى مؤسسه بین‿المللى حمایت از حقوق كودكان معتقد است كه امروزه، دختران به زور به این كار وادار نمى‿شوند، بلكه آن ها فریب مى خورند و این موضوعى است كه كار تشخیص قاچاق دخترانى را كه‿مورد سوءاستفاده جنسى واقع مى‿شوند را با مشكل مواجه كرده است،زیرا قاچاقچیان، در آغاز به این دختران قول ازدواج مى دهند و پس ازنامزدى، آنان را به ایتالیا مى‿برند و از آن به بعد است كه در شبكه گسترده قاچاق دختران، مورد سوءاستفاده جنسى قرار مى‿گیرند.

فرزندخواندگى

قاچاقچیان، گاهى براى جلب اعتماد قربانى )خصوصاً دخترانى كه ازخانه فرار كرده یا به هر علت بدون سرپرست مى‿باشند( به آن‿ها وعده‿مى‿دهند كه آنان را به فرزندخواندگى خواهند پذیرفت، اما پس از مدتى‿كه مقصود پلید خود را عملى كردند، چهره واقعى خود را نشان مى‿دهند.به‿طور نمونه: »یكى از اعضاى باند عنكبوت سیاه، به نام مونا كه 16سال دارد در بازجویى گفته است: من پس از فرار از خانه‿ام درتبریز، به تهران آمدم و در یك آرایشگاه زنانه مشغول به كار شدم وشب‿ها هم در همانجا مى‿خوابیدم. یك روز در آرایشگاه با یك زن‿جوان آشنا شدم، او توانست با چرب‿زبانى مرا فریب دهد و من هم‿به او اعتماد كردم و همه داستان زندگى‿ام را براى او بازگو كردم. اومرا با خود به خانه‿اش برد و گفت: همیشه دوست داشته است كه‿یك دختر مثل من داشته باشد، به همین خاطر یك شناسنامه جعلى‿براى من تهیه كرد و مرا دخترخوانده خود كرد. اوایل براى من‿لباس‿هاى رنگارنگ و طلا مى‿خرید، ولى پس از مدتى رفتارش‿عوض شد و مرا مجبور كرد كه روزها برایش تریاك جابجا كنم وشب‿ها در خانه فسادش كار كنم«.

وعده نگهدارى و حمایت از دختران فرارى

ایادى و اعضاى باندهاى قاچاق، در اماكن عمومى مثل پارك‿ها پرسه‿مى‿زنند و با شناسایى دخترانى كه از منازل خود فرار كرده‿اند، آن‿ها را به‿وعده اقامت در محل نگهدارى دختران فرارى، به دام مى‿اندازند.حكایت زیر نمونه‿اى از این‿گونه حوادث مى‿باشد: »روز گذشته دخترجوانى كه موفق شده بود از اسارتگاه »عنكبوت سیاه« فرار كند درگفت وگو با خبرنگار ما در اداره آگاهى گفت: در آبان ماه امسال پس‿از فرار از خانه، روزى در پاك ملت نشسته بودم كه در آنجا با پسرجوانى به نام شاهرخ آشنا شدم. او به من گفت كه خواهرى به نام‿مهین دارد كه خانه‿اى براى دختران فرارى ساخته و در آنجا از آن‿هانگهدارى مى‿كند. او مرا با خودش به پیش عنكبوت سیاه برد و اواتاقى در آن خانه به من داد. مهین اوایل اجازه نمى‿داد كه من از اتاق‿خارج شوم، ولى پس از مدتى مرا وادار به كار كردن در خانه‿فسادش كرد. یك شب مرا به دست یك مرد عرب داد و گفت كه‿باید چند روزى با او به جایى بروم. در بندرعباس متوجه شدم كه‿مهین مرا به شیخ‿نشینان امارات فروخته است، شبانه توانستم ازدست آن‿ها فرار كنم و به تهران بیایم.«

طرح دوستى و آشنایى قاچاقچیان

دلال‿هایى را در مناطقى مانند پارك‿ها، مقابل مدارس راهنمایى ودبیرستان‿ها مى‿گمارند تا با دختران ساده‿دل، طرح دوستى و آشنایى ریخته و سپس آن‿ها را به مكان هاى خاصى برده و با وعده‿هاى مختلف‿اعم از خروج آسان از كشور، درآمد خوب و زندگى بهتر فریب دهند و ازكشور خارج كنند.

ازدواج دروغین

اخیراً گزارش شده است قاچاقچیانى كه بیشتر افغانى و پاكستانى‿هستند، پس از شناسایى خانواده‿هاى فقیر و كم‿درآمد، از دختران جوان ونوجوان این خانواده‿ها خواستگارى كرده و پس از پرداخت پول به‿خانواده دختر، با آن‿ها ازدواج مى‿كنند و بعد ازمدتى به بهانه دیدارخانواده شوهر در افغانستان و پاكستان، این دختران را به شهرهاى‿كویته و كراچى پاكستان مى‿برند و به باندهاى فساد مى‿فروشند.

به گزارش زیر توجه كنید:
چندى پیش، مادر دختر جوانى به نام فریبا با مراجعه به پلیس ادعا كرد كه دخترش را به عقد یك جوان‿بلوچ درآورده است، اما از وقتى كه آن‿ها به ماه عسل رفته‿اند، دیگرخبرى از فریبا نداشته، تا این‿كه دخترش از خاك پاكستان تماس‿تلفنى گرفته و گفته است كه داماد ناخلف، او را به خانه فسادى درپاكستان فروخته است و در وضعیت بغرنجى به سر مى‿برد.كارآگاهان با به دست آوردن موارد مشابهى از این‿گونه ازدواج‿هاى‿فریبكارانه، دریافتند كه با یك شبكه سازمان‿یافته روبرو هستند.

مژگان، قربانى دیگر این باند مى‿گوید:این باند ابتدا از دخترانى چون‿من خواستگارى مى‿كردند و در آن زمان با دادن پول به یك‿صاحبخانه در مشهد، آدرس آن خانه را به خانواده‿ها مى‿دادند تا ازآنجا تحقیق كنند، سپس به بهانه ماه عسل، نه تنها عروس، بلكه‿خواهر و مادر وى را به زاهدان و سپس به پاكستان قاچاق‿مى‿كردند.

توسل به زور و آدم ربایى

یكى از طرق بسیار شایع قاچاق زنان در كشور، ربودن دختران كم سن وسال مى‿باشد. به گزارش معاون مبارزه با جرائم جنایى پلیس آگاهى‿تهران، در هر ماه شاید 400 پرونده آدم‿ربایى دختر در دایره 11 اداره‿آگاهى تشكیل مى‿شود. بطورنمونه:
هفته گذشته وقتى سه نفر ازدانشجویان دختر دانشگاه صنعتى اصفهان در ساعت نه شب سواربر یك خودروى شخصى به طرف دانشگاه كه در خارج از شهرقرار دارد، مى‿رفتند، یك خودروى سى یلو بعد از كورس گذاشتن باآن ها، به راننده علامت مىدهد كه نگه‿دارد. راننده سى یلو پیاده‿مى‿شود و یك كلت را كنار گوش راننده خودرو شخصى مى‿گذارد ومى‿گوید: گواهینامه‿ات را بده، بى‿شرم! خجالت نمى‿كشى این‿خانم‿ها را سوار كرده‿اى؟! فرداى آن روز در وزارت اطلاعات‿مشخص مى‿شود این شخص مربوط به یك باند قاچاق دختران‿بوده است كه در یكى دو مورد دیگر هم با همین شگرد عمل كرده‿است«.

تهدید به آبروریزى

در برخى موارد اعضاى باند قاچاق، با برقرارى ارتباط و جلب اعتماددختران و با تصویربردارى از آن‿ها مدارك لازم را جمع‿آورى كرده و باتوسل به آن و تهدید به آبروریزى، پخش عكس و افشاى ارتباط با آنان‿و... این قربانیان را وادار به انجام خواسته‿هاى خود مى‿نمایند.

تجاوز، اجبار و تحمیل

معمولاً بیشتر دختران فرارى كه از بقیه آسیب‿پذیرترند، گرفتار این‿مصیبت مى‿شوند. قاچاقچیان، دختران جوانى را كه به هر انگیزه‿اى ازخانه خود گریخته‿اند، طعمه و وسیله درآمد خود قرار مى‿دهند و آن‿ها رابه برقرارى ارتباط جنسى و انجام كارهاى خلاف مجبور مى‿كنند.فرمانده نیروى انتظامى ناحیه خراسان معتقد است كه این قاچاقچیان‿معمولاً طعمه‿هاى خود را از بین دختران سرگردان و زنان خیابانى‿انتخاب مى‿كنند. آن‿ها پس از ربودن دختران، به اذیت و آزار دسته‿جمعى آنان پرداخته، سپس این گروگان‿ها كه دیگر روى بازگشت به‿خانه ندارند را در اختیار خانه‿هاى فساد قرار مى‿دهند.

اینترنت!!!

در سال‿هاى اخیر، نوع جدیدى از فریب و قاچاق دختران و زنان ازطریق اینترنت مشاهده مى‿شود كه حاصل مدرنیزه شدن جوامع‿مى‿باشد. اطاق گفت‿وگو یكى از راه‿هایى است كه دلالان براى اغفال‿دختران و زنان استفاده مى‿كنند. آن‿ها از طریق گفتگوى تایپى یاشنیدارى و دادن تصویر خود، با دختران طرح دوستى ریخته و سپس باوعده ازدواج، شغل خوب، درآمد بالا و حتى با فرستادن بلیط و ویزاى‿ورود به كشور موردنظر، آن‿ها را تحویل قاچاقچیان مى‿دهند.

بررسى علل قاچاق زنان

علل رواج پدیده قاچاق، در سه بخش فرهنگى، اقتصادى و حقوقى قابل‿بررسى است:

علل فرهنگى

تغییر ارزش‿ها: برخى از صاحبنظران، فقر و بیكارى را عامل گرایش‿قاچاقچیان به این شغل كثیف مى‿دانند، ولى ذكر این نكته ضرورى‿است كه هر فقیرى دست به عمل دزدى نمى‿زند، هر چند كه بسیارمستأصل شده باشد و هر فرد بیكارى نیز رو به شغل حرام نمى‿آورد،هرچند كه محتاج و درمانده باشد. فقر، به تنهایى عامل انحرافات‿اجتماعى نیست و نمى‿تواند مسئله‿اى براى نظام اجتماعى ایجاد كند،بلكه مطابق نظر »دوركهایم« و »مرتون« فقر حتى مى‿تواند بر تحكیم وثبات اجتماعى نیز تأثیر گذارد، اما نابرابرى و به تبع آن تغییر ارزش‿ها،یك جریان تهدیدآمیز است، به عبارت دیگر براساس نظر این‿جامعه‿شناسان »فقر« زمانى تأثیرگذار است كه در مقابل آن تصویر یاگفتار یا آرزوهاى بلندپروازانه ارائه شود، در آن صورت، فقر غیر قابل‿تحمل مى‿گردد و ثروتمندى، ارزش محسوب مى‿شود، بدون آن‿كه‿مشخص گردد كه این ثروت از چه راهى(دزدى، قاچاق مواد مخدر،خرید و فروش زنان و دختران، فروش اعضاى بدن) بدست آمده است.در اغلب جوامع مادى، ثروتمندان از حقوق اجتماعى نظیر اعتبار درادارات، احترام و تعظیم برخوردارند، كه این اعتبار، براى نظام اجتماعى‿سالم خطرناك است.

گسترش خرده فرهنگ‿هاى منحرف: معمولاً قاچاقچیان و بعضاً قربانیان‿قاچاق، جزء خرده فرهنگ‿هاى منحرف مى‿باشند. به این معنا كه آن‿هادر درون فرهنگى زندگى مى‿كنند كه با ارزش‿ها و هنجارهاى مسلطجامعه، متفاوت و حتى مغایر مى‿باشد. این فرهنگ انحرافى، محصول‿دسترسى به وسایل ارتباط جمعى جهانى، چون اینترنت، ماهواره واستفاده مداوم از فیلم‿هاى غیرمجاز و... است كه شخصیت اجتماعى‿فرد، ارزش‿ها و هنجارهاى او را تغییر مى‿دهد، به طورى كه فرد را درگروه‿هاى دوستى به سوى تشكیل خرده فرهنگى سوق مى‿دهد كه باارزش‿ها و هنجارهاى اصلى جامعه، مخالف و حتى گاهى در تضاداست. افزایش شاخص‿هایى نظیر سنت‿گریزى، احساس تنهایى،بیگانگى اجتماعى، كاهش گرایش‿هاى مذهبى و اخلاقى و گرایش به‿تجملات، نشانه جذب فرد در خرده‿فرهنگ‿هاى منحرف مى‿باشد.

ضعف اعتقادات دینى: از آنجایى كه قاچاق زنان، فعلى حرام است ومستلزم ارتكاب محرمات بى‿شمارى مى‿باشد، لذا مؤمن واقعى، هرگزاقدام به این عمل نخواهد كرد و این پدیده، معلول ضعف اعتقادات دینى‿است، زیرا یكى از عوامل بازدارنده انواع وسوسه‿هاى شیطانى، اعتقادات‿و باورهاى دینى است و فردى كه در باورها و اعتقادات دینى خود سست‿و بى‿پایه مى‿باشد، احتمال فرو غلتیدنش به انواع بزهكارى‿ها وجوددارد.

نارسایى بین فرهنگ و ساخت اجتماعى: هرچقدر كه جامعه داراى اهداف‿معینى باشد و ابزارها و راه‿هاى قانونى دستیابى به آن اهداف نیز تعیین‿شده باشد، وقوع انحرافات نیز كاهش مى‿یابد، اما اگر در یك جامعه،اهداف زندگى، به سوى اهدافى مادى تغییر كند و ارزش‿هاى اجتماعى‿از ارزش‿هاى معنوى به مادى تحول یابد و از سوى دیگر راه‿هاى‿مشروع رسیدن به این اهداف، مشكل و غیرقابل دسترس باشد )مثلاًفرصت‿هاى شغلى براى كسب درآمد متناسب با جمعیت نباشند( افرادمى‿كوشند از طرق غیرمشروع به آن اهداف مادى دست یابند. به عبارت‿دیگر گاهى افراد، اهداف جامعه )پول‿دار شدن( را مى‿پذیرند، اما راه‿هاى‿مشروع )كار كردن در مشاغل مشروع( دستیابى به آن اهداف را قبول‿ندارند. لذا براى كسب پول، به قاچاق مواد مخدر، فحشاء و قاچاق زنان‿كشیده مى‿شوند.

متناسب نبودن نقش‿ها و پاداش‿ها: یكى از علل گرایش افراد به شغل‿قاچاق زنان، عدم تناسب نقش‿هاى افراد با پاداش‿هایى است كه‿دریافت مى‿كنند. به‿طورمثال در شرایطى كه یك قاچاقچى انسان،داراى درآمد و موقعیت اقتصادى بالایى است و قانون هم متعرض اونمى‿شود، به‿طور مسلم به سوى مشاغل كاذب و غیرقانونى همچون‿قاچاق زنان متمایل خواهد شد.

علل اقتصادى

سودآور بودن قاچاق:»دیوید كامپانیا، براساس اطلاعات و تحقیقات596 اداره پلیس و 125 مؤسسه خدمات اجتماعى در كشور انگلیس‿بیان مى‿كند: میزان درآمد حاصله از فحشاى كودكان، بالغ بر دومیلیارد دلار مى‿باشد. كارشناسان شوراى اروپا درگزارشى آمارى درباره‿تجارت زنان اروپاى شرقى به عنوان بردگان هزاره سوم نشان مى‿دهندكه میزان درآمد ناشى از این تجارت سیاه، سالانه تا 13 میلیارد دلارمى‿باشد. زنان هم‿چنین گاهى تا 18 مرتبه خرید و فروش مى‿شوند.آلمانى‿ها سالیانه 70 میلیارد مارك، خرج روسپى‿ها مى‿كنند، درآمد این‿تجارت بیش از تجارت هروئین است. مواد اولیه این تجارت پرسودشیطانى، از كشورهاى جهان سوم از جمله ایران تأمین مى‿شود و قاچاق‿زنان و دختران پس از مواد مخدر از سودآورترین انواع قاچاق است.چنان‿چه یونیسف یكى از دلایل عمده قاچاق زنان را سود سرشار آن‿دانسته است.

فقدان فرصت‿هاى شغلى: نبود فرصت‿هاى شغلى مناسب، موجب ایجادمشاغل كاذب و نامشروعى همچون قاچاق مى‿گردد كه این امر، هم درمورد قاچاقچیان و هم درباره قربانیان قاچاق صادق است. در سال‿هاى‿اخیر، قاچاقچیان انسان به علت فقدان یا كمبود فرصت‿هاى شغلى‿مناسب، به‿ویژه در استان‿هاى مرزى و با توجه به این‿كه یكى از مشاغل‿بسیار پردرآمد، قاچاق اعم از قاچاق كالا، مواد مخدر و قاچاق انسان،به‿ویژه قاچاق زنان و دختران ایرانى به كشورهاى همسایه مى‿باشد، به‿سوى این شغل كاذب گرایش پیدا كرده‿اند. قربانیان قاچاق كه عمدتاًزنان و دختران جوان مى‿باشند، به دلیل عدم امكان كسب درآمد مشروع‿و داشتن شغل مناسب، خطرات احتمالى مهاجرت به كشورهاى‿همسایه را پذیرا مى‿شوند. به این ترتیب مشاهده مى‿شود كه عده‿اى ازمرزنشینان به دلیل فقدان مشاغل مولد به سوى كارهاى واسطه‿اى وقاچاق گرایش پیدا مى‿كنند كه با سیاستگذارى‿هاى مطلوب به منظورایجاد اشتغال مولد در مناطق مرزى كشور، مى‿توان با این پدیده شوم‿مبارزه كرد.

پیامدهاى قاچاق زنان: این پدیده شوم، تبعات منفى و ناگوارى در پى داردكه در سطوح فردى، خانوادگى و اجتماعى بررسى مى‿شود.

پیامدهاى فردى

مخدوش شدن كرامت انسانى: كرامت انسانى كه قرآن كریم از آن نام‿مى‿برد، اختصاص به مردان ندارد، بلكه جامعه انسانى را شامل مى‿شود،حال اگر زنان به مثابه كالا خرید و فروش شوند، در حقیقت شأن وكرامت انسانى آن‿ها مخدوش شده است.

تنزل منزلت و شخصیت زن: زنانى كه در دام قاچاقچیان گرفتار مى‿شوند،اولین چیزى كه از دست مى‿دهند، شخصیت انسانى است. آنان همچون‿كالایى در دست اربابان دست به دست شده و از خود اختیار و استقلالى‿ندارند. قاچاقچیان انسان، آن‿ها را همانند ماشین و اسلحه و اجناس‿دیگر در آژانس‿هاى معاملاتى، خرید و فروش مى‿كنند. اندام آن‿ها رابراى جلب مشترى به نمایش مى‿گذارند و حتى در بعضى از این‿آژانس‿ها، حراج ماهانه برگزار مى‿كنند. طبق آمار پلیس بانكوك،16000 زن و دختر از كشور تایلند به كشورهاى دیگر صادر شده‿اند وسهم آلمان غربى 3000 نفر بوده است. آژانس‿هاى فوق، ماهانه حدود3000 هزار معامله )زن‿فروشى( انجام مى‿دهند. یكى از مسؤولان وزارت‿دادگسترى سوئد اظهار مى‿دارد كه شگفت‿آور است كه در مدارس، درباره‿اشكال بردگى در قرن‿هاى پیش، به كودكان درس مى‿دهیم، اما این‿نسخه مدرن هنوز باید با ما باشد. »توماس بروستروم« وزیر دادگسترى‿سوئد، در اجلاس استكهلم بیان داشت كه قاچاق زنان، چیزى غیر ازتجارت برده نیست. وى اعلام داشت كه در طى یك مأموریت اخیر به‿بوسنى، با یك قربانى قاچاق انسان دیدار كرده بود كه حداقل 18 بار درمحافل روسپیگرى فروخته شده است. »نینا كاراپاچوا«، نایب رئیس‿كمیسیون حقوق بشر پارلمان اوكراین ابراز داشت كه ده‿ها هزار زن‿اوكراینى در بسیارى از كشورها به‿ویژه در یونان، تركیه، اسرائیل، آلمان،بلژیك و هلند به »برده‿هاى سفید« تبدیل شده‿اند.

بهره‿كشى مختلف جسمى و جنسى: این زنان و كودكان در مقابل انواع‿استثمار و بهره‿كشى‿هاى مختلف جنسى همانند همجنس‿بازى، روابطغیرطبیعى، سوءاستفاده جهت تبلیغات، عكس، تصویر و... آسیب‿پذیرهستند، با این حال قاچاق انسان به استثمار جنسى محدود نمى‿شود،بلكه ازدواج‿هاى اجبارى، كار اجبارى در بازار، مزارع كشاورزى وكارخانجات بافندگى، تكدى‿گرى در خیابان‿ها و دیگر خدمات را هم‿شامل مى‿شود. در محیطهایى كه زنان قربانى قاچاق به كار واداشته‿مى‿شوند، كارفرمایان، گذرنامه‿ها و مدارك شناسایى یا اجازه تردد آنان‿را ضبط مى‿كنند تا مانع از فرار آن‿ها شوند، خصوصاً كه در بسیارى ازكشورها نداشتن اوراق شناسایى و گذرنامه براى اتباع خارجى مجازات‿سنگینى دارد. یك مدیر مى‿گوید: شاید بسیارى از زنان چیزهایى درباره‿خطرات قاچاقچیانى كه صنعت سكس اروپا را تغذیه مى‿كنند، شنیده‿باشند، اما احتمالاً نمى‿دانند كه به چه آسانى در كشورى خارجى و دور ازوطن، ممكن است در دام مافیاى انسان گرفتار شوند. در واقع، قصور دررعایت ظرافت‿هاى متعدد قانونى، پیشنهاد شغل در یك شركت و یا كاربه عنوان پرستار بچه، مى‿تواند آن‿ها را به بردگى كامل بكشاند. این‿زنان در محل‿هاى اقامت خود بى‿دفاع بوده و هیچ نهاد رسمى از آنان‿حمایت نمى‿كند. در نتیجه در صورت هر مقاومتى، به بدترین‿سونوشت‿ها گرفتار خواهند آمد. حتى اگر بخواهند از اسارت رهایى یابند،از زندان‿هاى مهاجران غیرقانونى سر در مى‿آورند. از همین روى درزندان‿هاى اروپا همواره تعداد قربانیان، بیش از تبهكاران واقعى است.
امروزه تجارت اعضاى بدن انسان در جهان، رونق بسیارى یافته وتجارت انسان (آدمخوارى مدرن) به سایر خصوصیات رذیله استعمارسرمایه‿دارى افزوده شده است. امروزه تجار آمریكایى، آلمانى،فرانسوى، هلندى، انگلیسى، روسى و بسیارى از كشورها، درتجارت‿اعضاى بدن انسان فعالیت دارند. در قاره آسیا، كشور هند، از مراكز عمده‿تجارت اعضاى بدن به شمار مى‿رود. پاكستان و بنگلادش نیز در این‿بازار فعالیت دارند. در شهرهاى كلكته، بمبئى و مدرس هندوستان،چشم انسان، به بهاى هشت هزار مارك و كلیه انسان به بهاى سه هزارمارك به دست دلالان و سازمان‿هاى معاملاتى اعضاى بدن عرضه‿مى‿شود.

سردرگمى و فلاكت در كشورهاى بیگانه و آینده مبهم زنان قربانى قاچاق:
به علت ناآشنایى به محیط و ندانستن كشور میزبان و مهاجرت غیرقانونى،زنان در مقابل قاچاقچیان بسیار آسیب‿پذیر و ناتوان مى‿باشند. این امردر مورد زنانى كه به روسپیگرى وادار مى‿شوند، مضاعف است، زیرا این‿زنان علاوه بر مجازات ورود غیرقانونى به كشور میزبان، به دلیل‿روسپیگرى هم مورد تعقیب و مجازات قرار مى‿گیرند. رئیس سازمان‿غیردولتى مادر، در كشور تاجیكستان معتقد است: زنان قربانى قاچاق‿وقتى به خود مى‿آیند كه مى‿بینند در كشورى غریب، آهى در بساطندارند و حتى به قاچاقچیان بدهكار هستند. ولى آن زمان دیگر كاراز كار گذشته است و تنها راه باقى مانده پیش روى آنان،خودفروشى است. »توماس بروستروم« وزیر دادگسترى سوئد دركنفرانسى مطبوعاتى اعلام داشت، شواهد حاكى از آن است كه در حال‿حاضر، دختران بر خلاف میل خود به ورطه نابودى كشیده شده وبسیارى از آنان پس از مدتى بسیار كوتاه، دچار مشكلات روحى و روانى‿مى‿شوند.

ابتلا به بیمارى‿هاى مختلف جنسى: زنانى كه از طریق قاچاق، واردروسپیگرى مى‿شوند، تأثیر بسیارى بر انتقال ویروس ایدز دارند.مطالعات نشان داده است زنانى كه در مراكز فساد فعالیت مى‿كنند به‿احتمال بسیار در 6 ماه اول فعالیت خود، به ویروس ایدز مبتلا مى‿شوند.این امر در مورد زنان قربانى قاچاق، به مراتب شدیدتر است، زیرا اكثراین زنان، به اجبار به روسپیگرى كشیده مى‿شوند و در مورد تماس باافراد، از خود اختیارى ندارند. بنابراین، احتمال آلوده شدن آنان به‿ویروس ایدز به مراتب بیشتر از زنان هرزه‿اى است كه به اختیار خود به‿روسپیگرى روى‿مى‿آورند و از آنجا كه این ویروس در بسیارى از افراد، تاچندین سال اثرات خود را نمایان نمى‿سازد، در صورت بازگشت این‿زنان، ویروس ایدز به خانواده آنان نیز منتقل خواهد شد. بنابراین،قاچاق زنان علاوه بر این‿كه یك موضوع حقوق بشرى محسوب‿مى‿شود، به دلیل ابتلاى گسترده به ویروس و دیگر بیمارى‿هاى‿مقاربتى، تبدیل به یك نگرانى عمومى براى سلامت جامعه شده است.پیامدهاى خانوادگى، كلید اصلى تعالى و توسعه هر كشور و دوام و قوام‿هر جامعه، منوط به سرمایه‿هاى انسانى آن جامعه مى‿باشد و ارزش وحرمتى كه دین اسلام براى خانواده قائل است، از همین امر نشأت‿مى‿گیرد. بنابراین، زنان به عنوان مربیان اصلى و اولیه خانواده، از اهمیت‿ویژه‿اى برخوردارند. حال اگر زن، كه یكى از اركان اصلى خانواده است،از وظیفه خود تخطى كند، اولین ضایعه آن متوجه نسل بعدى است، زیراهر نسل در سایه تعالیم خانواده، جامعه‿پذیر شده و ارزش‿ها و فرهنگ‿آن جامعه را درونى مى‿كند. پیامد ناگوار دیگر قاچاق زنان، فروپاشى نهادخانواده است. زیرا در صورت بازگشت متحیرانه قربانى قاچاق به خانه،او با مشكلات عدیده‿اى مواجه خواهد شد، هرچند كه زنان قربانى‿قاچاق، روى بازگشت به كشور خود را ندارند. براساس گزارش یونیسف‿بسیارى از زنانى كه به خانه بازمى‿گردند، دوباره به دام قاچاقچیان‿انسان مى‿افتند. همه آنان با احساس شرم و عدم اطمینان به آینده،دست و پنجه نرم مى‿كنند.

پیامدهاى اجتماعى قاچاق زنان از كشور اسلامى ایران، مى‿تواندحیثیت ملى و اسلامى نظام را مخدوش كند، چرا كه معمولاً كشورهاى‿مبدأ قاچاق زنان، كشورهاى فقیرى هستند كه دچار انواع‿نابسامانى‿هاى اجتماعى مى‿باشند، نظیر كشورهاى بالكان وجمهورى‿هاى شوروى سابق كه از شدت فقر، حاضر به هر كارى ولوخودفروشى هستند. از این روى پایگاه‿هاى ضدانقلاب در خارج از كشوربا بزرگ‿نمایى مسأله قاچاق زنان در ایران تلاش دارند تا چهره‿جمهورى اسلامى ایران را در نزد جهانیان مخدوش كرده و چنین وانمودكنند كه وضع اجتماعى در ایران بسیار نابسامان است، به حدى كه مردم‿از شدت فقر و مشكلات معیشتى، دختران خود را مى‿فروشند. این درحالى است كه این امر در ایران بسیار نادر مى‿باشد.