پیشگفتار :

قبل از انقلاب صنعتی شرکتهای بسیار کمی بودند که بطور منظم و به سبک امروزی تجارت می کردند. این شرکتها کوچک بودند و در بیشتر موارد یک نفر مدیریت کلیه امور و وظایف مربوط به آن را بر عهده داشت. این تصمیمها بر مبنای منابع موجود و اهداف کل شرکت در ذهن شکل گرفته شده بود. کم کم تقاضاي بازارومیزان ساخت وتوليد شرکتها رو به رشد رفت و مدیریت کل عملیات، برای یک نفر غیر ممکن شد. در نتیجه افراد زیادی درگیر ( مشغول ) آن شدند و کارکردهای تجاری مختلفی جایگزین امور انفرادی گشت. در نتیجه در سازمانهای بزرگتر یک نفر بعنوان ارشد ( شخص مافوق ) در نظر گرفتند و افراد دیگری نیز از درجات و سطوح مختلف برای کمک به وی در نظر گرفته شدند و حوزه های مختلف کاری تكامل يافتند. حوزه های کاری وسیع تر شدند و بدین ترتیب به افراد زیادتری برای انجام امور نیازمند گشتند.

به طوري كه مفهوم دپارتمان اعتباروشهرت يافته ووظايف مخصوصي براي آنها طراحي شدند. آن کارکردهای مخصوصی برای آنها طراحی شد. در نتیجه بخش حسابداری مسئول کلیه کارکردهای تجاری در امور مدیریت گردید. حال آنکه بخش خرید فقط مسئول تأمین کالاها و خدمات شد. در فرایند اين ارزيابي، این بخشها ( حوزه های کاری ) توسعه وسیع پیدا کردند و اختصاصی شدند و عملکرد بدون نقص پیدا کردند و هر کدام روند کاری خاص خودشان را پیدا کردند. کارمندان رده بالای درون بخشها به جمع آوری اطلاعاتی که منجر به ترقی می شد پرداختند. در نتیجه اطلاعات فقط بین بخشها و فقط در سطوح بالا صورت می گرفت. همچنین عادی بود که اطلاعات ضروری برای یک بخش می توانست برای بخش دیگر ( حوزه کاری دیگر ) بی حاصل باشد. بعضی محیط های صنعتی در این امر برای ده ها سال موفق بودند.

امروزه زمانه از محیط های کاری اشتراکی با امنیت بالا بیشتر به آینده ای نامعین تغییر پیدا کرده است. اکنون اختلاف بین رهبران امور تجاری و مریدان آنها یا شرکتهای موفق و سایر شرکتها بدین صورت تعریف شده که شرکتها باید از اطلاعات طبقه بندی شده استفاده کنند.

در حقیقت این مورد بیانگر این است که شرکتها باید به مدیریت و اداره آینده با توجه به حفظ حال و بر اساس مدیریت اطلاعات تجاری حال و آینده بپردازند. ( باید به حفظ حال بپردازند و نگاهی نیز به آینده داشته باشند ). از حالا به بعد، امروزه ما تمایلی را که به طبقه بندی مقدار زیادی از اطلاعات می پردازد می یابیم نظیر: اسناد مالی – اسناد خریدار – اسناد تأمین کننده و خرید – اسناد و مدارک کارمندان و ...

سیستمی موفق خواهد بود که بتواند بهترین استفاده ممکن را از این اطلاعات داشته باشد، و به خوبی می تواند به نگهداری تجارت موجود در تقسیمات تجاری بپردازد.

این دقیقاٌ همان دلیلی است که در پس سرمایه گذاری عظیمی در کامپیوترها و نرم افزارهای ساخته شده به وسیله همه شرکتهای معروف و بنام در سراسر جهان وجود دارد.

این پدیده از سال 1970 شروع شد و امروزه به بالاترین حد توسعه خود در سیستم های پیشرفته برای حل مشکلات پیچیده IT رسیده است.

در شروع یک فرایند IT بوسیله ماشینیزه کردن، نقش نگهداری تجارت و تولیدات کاملاٌ مجزا دارای نتایج خوبی بوده است. اکثر اینها ( فرآیند IT ) به وسیله شروع یک میزانی از نرم افزار در بخشهای گوناگون وقوع یافته، اما بدون فعالیتهای کاملاٌ گروهی مربوط به آن با استراتژی سازمان .

بعضی از نمونه های سیستم IT عبارتند از:

MRPII – MRP – مدیریت مالی – سیستم های مدیریتی مواد یکپارچه –SCADA بر اساس ساخت وتوليد

مشکل مهمی که بعضی از کاربرهای بعضی سیستمها با آن روبرو بودند، جمع آوری اطلاعات موثر، خلاصه کردن آنها، نگهداری مقدار عظیمی از اطلاعات که یک کار ناامید کننده ای است.

افراد از حوزه های کاری مختلف دارای فایلهای شخصی ( پرونده های شخصی ) متفاوتی هستند و اهداف تنها نمی تواند استفاده از سیستمها در بالاترین حد باشد.

به عبارت دیگر اداره اطلاعات فرستاده شده با کیفیت های بالا در زمانهای آن، حامی تصمیم درست تجار در زمانهایی است که باید با ماشینیزه کردن روند جمع آوری اطلاعات و نگهداری اطلاعات و گرفتن اطلاعات درست برای شرکت صورت پذیرد.

برای رسیدن به این هدف باید تکنولوژی اطلاعات به یک اتفاق نظر برسد. و باید کنترل کننده توان طبیعی پیشرفتی آن باشد و در بهترین راه ممکن از آن استفاده کند. این دقیقاٌ همان دلیلی است که مفهوم ERP بر مبنای آن نظم داده شده است که بدین ترتیب اکثر شرکتها به سیستم ERP تغییر رویه دادند و آنرا به عنوان یک راه حل اختیار کردند.

برای طراحی مزیتهای واقعی یک تکنولوژی ERP باید یک دید کلی از سازمان داشته باشیم.

نظیر یک سیستم که باید نزدیک به فعالیتهای پایه ای شرکتها کار کند و باید آسان کننده انتشار اطلاعات بر طبق فواصل دپارتمانی باشد. این سیستم می تواند نتیجه سیستمی باشد که ERP نامیده می شود.

مفهوم ERP

یک سازمان گروهی از افراد هستند با هدف مشترک که دارای منابعی هستند برای رسیدن به آن هدف.

منابع آنها شامل:

پول – نیروی انساني – مواد – ماشینها – تکنولوژی ها و ......

برنامه ریزی نقش ضروری را داراست و آنها را با هم قرار می دهد.


ERP یک برنامه ریزی فیلسوفانه است که قادر است با نرم افزاری که توانایی تلفیق همه فرآیندهای تجاری از بخشها و وظايف مختلف در امتداد اهداف شرکت است که به یک سیستم کامپیوتری تنها متصل است کار کند و می تواند نیازهای بخصوصی را در این امر از بخشهای مختلف برطرف کند.

طبیعتاٌ قبل از شروع ERP، هر حوزه کاری، کامپیوتر مخصوص به خود را داراست و امکان بهنه كردن نیازهای بخش خود را دارا می باشد. همانطور که در نمودار 1-1نشان داده شده است هر بخش داراي پايگاه داده جدا است طراحی درخواست ها به عنوان كاركردهاي آنهاست.


اینها نتیجه فعالیتهای محلی و بومی و در کل نتایج خیلی ضعیف همه حوزه های کاری یا درون شرکت است.


ERP همه نیازهای شرکت ( نیازهای تجاری ) را با هم می آمیزد و بصورت واحد درمی آورد و تلفیق کننده برنامه نرم افزاری است که عمل کننده پايگاه داده آنها است. به این منظور که بخشهای مختلف می توانند بیشتر اطلاعات را تقسیم کنند و با هم ارتباط داشته باشند.


نظریه ERP جایگزین سیستمهای کامپیوتری Standalnot قدیمی در امور مالی، HR ، ساخت وتوليد و ...... با یک برنامه نرم افزار تنها که مدلهای کاربردی متفاوت، شده است.


در نتیجه هر کسی از امور مالی ، ساخت وتوليد ،خرید و ....در امتداد مقوله اضافه شده موجودی اطلاعات در بخشهای مختلف برای بهبود کیفیت تصمیم گیری شده است.به عنوان مثال فردی از امور مالی می تواند از ERP به منظور آگاهی از اینکه آیا دستور فروش از انبار فرستاده شده یا نه استفاده کند و این امر بدین منظور است که بتواند در زمان حال مصرانه به تصمیم گیری برای کار کردن در مرکز مدیریت برای دوره بعدی بپردازد.


دلايلي براي رشد بازار ERP


شکی نیست که سیستمهای ERP یک نیاز بزرگ بحساب می آید.تحلیلگران صنعت، نرخ رشد را بیش از 30% برای حداقل 5 سال بعد پیش بینی می کنند. بر طبق مطالعات اخیر بر روی ERP که به وسیله IDC هندوستان صورت پذیرفته است. رشد همكاري نشان داده شده به عنوان بیشترین دلیل کنترل برای روش ERP در طول گفته های مدیریت ارشد است.


خدمات مشتري بهبود يافته ، سیستم توزيع كارا و هزينه هاي عملياتي کاهش یافته، بعضی از امور تجاری در بالاترین سطح مدیریت برای اجرای راه حل های ERP مفید هستند.


اکثر(3/2 )از CEo/senior 50 مدیران موافق سیستم ERP هستند و آن را یک ابزار مهم برای رسیدن به مزیت های رقابتی می دانند.


تعداد کمی از مواد مهم شهرت و اعتبار ERP عبارتند از :


-->توانایی بهبود عملیات تجاری در طول کاهش سيكل زمان:سيكل زمان موجود در هر ایستگاه برای عملیات کاری اختصاصی یا زمان به سر آمدن واحدهای کامل شده که به صورت خط مونتاژ در می آیند.

-->افزایش سریع تجاری
-->کاهش موجودی
-->بهبود اجرا وتكميل سفارش
-->برای حمایت از رشد تجاری نیازمند موارد ذیل هستیم :
-->تولیدات و خطوط تولیدی جدید و مشتریان جدید.
-->نیازمندیهای جهانی شامل زبانهای چند گانه و پول در گردش
-->به منظور تولید انعطاف پذیر، یکپارچه و پشتیبانی از تصمیمات به موقع به :
-->بهبود واکنش های سریع و مثبت درسازمان نیازمند هستیم.
-->حذف محدودیت های زیر از سیستمهای موجود :
-->بوسیله جزء به جزء کردن اطلاعات و روند آن
-->تغییر عدم انعطاف پذیر
-->تکنولوژیهای حمایت نشده صورت می پذیرد.
-->برای بهره بردن از شرکتهای متوسط نیازمند :
-->افزایش کاركرد یک هزينه منطقی
-->خدمات دهنده تکنولوژی سیستمهای باز
-->راه حلهای تجاری همراه با دستور العمل ( دستورالعمل راه حلهای تجاری ) هستیم.


اینها ( موارد فوق ) بعضی از دلائلی هستند که برای نرخ رشد انفجاری بازارهاي دارای سیستم ERP و همچنین فروشندگان ERP وجود دارد.


به محض اینکه شرکتهای بیشتری وارد عرصه بازار می شوند فروشندگان ERP تمرکز خود را بر روی شرکتهای بزرگ معطوف می دارند که دارای بخشهای متفاوت از شرکتهای ( ریز شرکتها ) کوچک و متوسط می باشند.

در آینده امکان تسخير بازار كالا به آساني نخواهد بود وبهتر نخواهدشد و این امر ممکن است منجر به تركيبزوآموزش تعداد زیادی فروشندگان ERP گشته که برای استراتژی و مزیتهای رقابتی و کسب آنها تلاش می کنند.


نويسنده : محمد مهدی پایدار