معرفي جامع امامان شیعه

[Borna66]

علی بن ابیطالب

تولد۱۳ رجب سال سی‏ام عام ‏الفیل
مکهمرگ۲۱ رمضان سال چهلم هجرت
کوفهآرامگاهنجفلقب‌هاامیر� �لمؤمنین
ابوالحسن
ابوتراب
اسدالله
حیدر کرار
سید عرب
سیدالمسلمین
امام المتّقین [۱]همسرفاطمه
فاطمه بنت حزام کلابیه(ام البنین)والدینابوطالب
فاطمه بنت اسدبرای دیگر کاربردهای نام علی به صفحهٔ علی (ابهام‌زدایی) مراجعه کنید.
علی، پسر ابوطالب (۱۳ رجب سال ۲۴ قبل از هجرت، ۲۱ رمضان ۴۰ ه.ق.) پسرعمو، داماد و نزدیکترین اصحاب محمد ابن عبدالله، (پیامبر اسلام) و از اهل بیت پیامبر است. بنا بر روایات محمد او را به برادری خود برگزید و با او پیمان برادری بست.[۱] او از دیدگاه اهل سنت چهارمین خلیفه مسلمانان و از نظر شیعیان بنابر وصیت و سفارش‌های محمد جانشین پیامبر و امام اول می‌باشد. دو کنیه معروف او «ابوالحسن» و «ابو تراب» است و بین گروه‌های مختلف با لقب‌های گوناگونی (به مانند امیرالمومنین، اسدالله و حیدر کرار) خوانده می‌شود. مدت خلافت وی ۵ سال (از ۶۵۶ م تا ۶۶۱ م.) بود.
او در مکه به دنیا آمد، پدرش ابوطالب و مادرش بنت اسد بود. در خانه محمد پرورش یافت و در حالی که حدود ده سال بیشتر نداشت، اولین انسان مذکری بود که مسلمان شد. علی زمانی که پیامبر در مکه اسلام را تبلیغ می‌کرد و مورد آزار و اذیت مشرکان قرار می‌گرفت، یار و مددکار او بود. هنگام هجرت محمد، علی به جای وی در بسترش خوابید تا نقشه قتل پیامبر را خنثی کند و او بتواند از مکه بگریزد؛ سپس امانات وی را ادا نمود و به همراه فاطمه زهرا، مادرش و زنی دیگر به مدینه هجرت کرد. در سال دوم پس از هجرت محمد گفت که به فرمان خدا وی را به همسری دخترش فاطمه در می‌آورد که حاصل این ازدواج چند فرزند از جمله حسن و حسین بود. در طول دورانی که پیامبر اداره جامعه مسلمانان در مدینه را بر عهده داشت علی او را یاری می‌کرد و در تمام جنگ‌ها به جز جنگ تبوک شرکت داشت. همچنین وی حامل پیام‌ها و دستورات او بود. محمد هنگام بازگشت از آخرین حج خود در غدیر خم، او را «مولای مسلمانان» معرفی کرد و مردم با او بیعت کرده و تبریک گفتند و این از دید شیعیان به معنی معرفی علی به جانشینی پیامبر است.[۲]
پس از درگذشت پیامبر در ماجرای انتخاب جانشین پیامبر بین او و ابوبکر اختلاف رخ داد.وی تا شش ماه از بیعت با ابوبکر سرباز زد و مدتی پس از درگذشت فاطمه زهرا به ظاهر با او بیعت[۳][۴]. علی در دوران خلافت سه خلیفه اول جز در انتخاب خلیفه سوم فعالیت سیاسی نداشت و در جنگ‌ها شرکت نمی‌کرد و تنها در امور دینی، قضایی و سیاسی به خلفا مشورت می‌داد. [نیازمند منبع] پس از قتل عثمان، خلیفه سوم، علی با اصرار مردم خلافت را پذیرفت و از سال ۳۵ تا ۴۰ هجری قمری این منصب را بر عهده داشت. وی با مخالفت برخی از بزرگان قریش و عایشه مواجه شد. این امر منجر به بروز سه جنگ جمل، صفین و نهروان در دوران خلافتش شد. نهایتا ابن ملجم مرادیمسجد کوفه به هنگام نماز صبح با شمشیر زهرآلود فرق او را شکافت و دو روز پس از آن در ۲۱ رمضان سال ۴۰ هجری درگذشت.
علی پس از مرگش نیز تأثیر زیادی بر جامعه مسلمانان نهاد.[نیازمند منبع] از او احادیث، سخنرانی‌ها، نامه‌ها، اشعار و دعاهای فراوانی بر جامانده‌است که در کتاب‌های مختلف نظیر نهج البلاغه و غررالحکم، به جای مانده‌است. عموم مسلمانان او را برترین مفسر قرآن و عالم ترین شخص به دانش فقه می‌دانند.[نیازمند منبع] همچنین اکثریت صوفیه برای او مرتبه بالای ولایت را قائلند. فیلسوفان شیعه او را بنیانگذار فلسفه الهی می‌دانند. علاوه بر این مسلمانان او را به جهت کوشش‌های بیدریغ و از جان گذشتگیش در راه اسلام ارج می‌نهند و همچنین به خاطر شجاعت، کرم، گذشت، عدالت و بزرگواری اش نسبت به مردم او را دوست می‌دارند. به همین جهت در دانش، فرهنگ و هنر مسلمانان آثار فراوانی در مورد او و برای او ایجاد شده‌است.[نیازمند منبع]

تولد و دودمان

پدر وی ابوطالب و مادر وی فاطمه دختر اسد بود. علی و برادرانش (طالب، عقیل و جعفر) نخستین کسانی هستند که از دو سو (هم از ناحیه پدر و هم از ناحیه مادر) از نسل هاشم پسر عبدمناف هستند.
او در روز جمعه سیزدهم رجب سال سی‌ام عام الفیل مطابق با ۵۹۹ میلادی (ده سال قبل از بعثت محمد) در مکه و بنا بر روایات در مسجد الحرام و داخل کعبه به دنیا آمد.[۲]
هنگامی که به علی حامله بود به طواف خانه خدا اّمد و در آن حال دچار درد زایمان شد. او پروردگار کعبه را به یاری طلبید. ناگهان دیوار کعبه شکافت. وی به درون خانه خدا داخل شد و در اّن جا «علی بن ابی طالب» را به دنیا آورد. [۵]
تا امروز متولد شدن هیچ فردی در کعبه بجز تولّد علی در تاریخ ثبت نشده[نیازمند منبع]

در مکه


کودکی

زمانی که علی شش ساله بود، در مکه قحطی شد و پدراو ابوطالب، دچار مشکل مالی گردید. محمد که خود در کودکی تحت سرپرستی ابوطالب قرار گرفته بود و در این زمان سنش از سی سال گذشته بود، برای سبک کردن بار عایلهٔ وی به او پیشنهاد کرد که سرپرستی علی را او بر عهده بگیرد. ابوطالب پذیرفت و علی از کودکی در خانهٔ محمد و تحت نظر او قرار گرفت.[۳] و زیر دست او بزرگ شد و پرورش یافتن به دست محمد امتیازی بود که او آن را از شرافت‌های خود بر می‌شمرد.[۴] [۵]

اسلام آوردن

علی که از کودکی در خانه محمد بزرگ شده بود، اولین مردی بود که پس از بعثت محمد به پیامبری، به او ایمان آورد. [۶]
در سال سوم پس از بعثت، محمد از طرف خداوند وظیفه یافت تا اعضای خانوادهٔ خود را به اسلام دعوت کند. او به این منظور حدود چهل نفر از خاندان عبدالمطلب را به مهمانی ناهار دعوت کرد و در پایان آن مجلس سه بار از مهمانان درخواست کرد که به پیامبریش ایمان بیاورند و او را یاری کنند که از این جمع در هر سه بار فقط علی بود که آمادگی خود را اعلام کرد. پس از آن محمد گفت: ای خویشاوندان و بستگان من، بدانید که علی برادر و وصی و خلیفه پس از من در میان شماست.[۷]

پس از اعلام علنی اسلام


هجرت به مدینه


لیله المبیت


در مدینه


زندگی خانوادگی


در جنگ‌های محمد


علی یکی از موثرترین جنگاوران سپاه محمد بود و در تمامی جنگ‌های پیامبر به جز جنگ تبوکقتال العرب لقب دادند.[۷][۸] در جنگ احد و حنین که سپاه مسلمانان شکست خورد و گریخت، از معدود افرادی بود که با محمد باقی ماند و از جان او دفاع کرد و در جنگ خندق قهرمان عرب عمرو بن عبدود را شکست داد. در جنگ خیبر سپاه اسلام به فرماندهی او قلعه‌های مستحکم خیبر را فتح کرد.

واقعهٔ مباهله



غدیر خم


در بین مسلمانان و از طریق شیعه و سنی به صورت متواتر نقل شده‌است، که پیامبر اسلام در غدیرخم درباره او گفته‌است: «هر کس من مولای او هستم، پس این علی مولای اوست». سپس مسلمانان با علی پسر ابیطالب بیعت کردند. شیعیان این عمل را دلیلی بر خلافت و جانشینی بلافصل او پس از محمد بن عبدالله عنوان می‌کنند.[۸]

جانشینی محمد


زندگی پس از محمد


زمامداری علی

علی پس از رویداد کشته شدن عثمان خلیفهٔ سوم توسط سیل مسلمانانی که به او هجوم آورده بودند به فرمانروایی برگزیده شد.
او بار دیگر بیت المال را به تساوی بین عموم مسلمانان تقسیم کرد و دست آزمندان را از دارالخلافه مسلمانان کوتاه کرد. پایتخت او در ابتدا شهر مدینه بود. عده‌ای از یاران گذشتهٔ علی و محمد مانند طلحه و زبیر توقع حکومت بصره و کوفه را از علی داشتند که با مخالفت او روبرو شدند. آن‌ها به تشویق مروان پسر حکم (مشهور به چلپاسه) به همراه عایشه دختر ابوبکر و از همسران محمد به مخالفت وی پرداختند و قتل عثمان را به اشارات علی قلمداد کردند و به بهانه «خونخواهی عثمان» شهر بصره را تصرف کردند. این تحریکات باعث رخداد نبرد بصره شد که چون عایشه بر شتری سرخ مو سوار بود جنگ جمل نام گرفت. علی در آن جنگ پیروز گشت و مرکز زمامداری خود را از مدینه به کوفه تغییر داد.
پس از آن با مهم‌ترین دعوی‌دار زمامداری یعنی معاویه پسر ابوسفیان که از طایفهٔ بنی‌امیه بود و با او دشمنی داشت و برای خود در شام حکومتی پرقدرت برپا کرده بود به مخالفت پرداخت و وی را عزل نمود. ولیکن معاویه فرمان نپذیرفت و کشته شدن عثمان را بهانه قرار داده و از علی خواست که قاتلین عثمان را به وی تحویل دهد. علی هم اعلام کرد قاتلین عثمان پیش وی نیستند و با خلیفه‌گری معاویه مخالفت کرد. معاویه پیراهن خونین عثمان را بهانهٔ شورشی بر علیه علی کرد و جنگ صفین را به راه انداخت. پس از ۱۱۰ روز جنگ سرانجام کار به داوری گذاشته شد و عمروعاص که حکم از سوی معاویه بود با فریب ابوموسی اشعری که حکم تحمیل شده به علی از جانب گروهی از سپاهیان او بود که بعدها خوارج نام گرفتند، [۹] اعلام کردند، معاویه خلیفهٔ مسلمانان است. این امر موجب شورش گروهی از سپاهیان علی شد. این گروه خوارج نام گرفتند. علی ابتدا آن‌ها را به گفتگو فرا خواند، ولی پس از آن که خوارج پیک‌های او را کشتند [نیازمند منبع]، به جنگ با آنان پرداخت و تار و مارشان کرد.علی قبل از خلافت ۲۵ سال خانه نشین بود و در این دوران خلفای وقت از مشورت و تدبیر وی استفاده می‌کردند بویژه در زمان خلیفه دوم عمر که این همکاری در مدیریت سیاسی به اوج رسید که این دوران رامیتوان دوران گسترش اسلام دانست. وی سرانجام در مسجد کوفه به دست یکی از خوارج به نام ابن ملجم مرادی در سال ۴۰ هجری هنگام نماز صبح به شهادت رسید.

جنگ ها


سیاست


شهادت

http://pnu-club.com/imported/2009/09/78.jpg
تصویری قدیمی از ورودی حرم



پیمان بستن خوارج

تاریخ نویسان مانند ابومخنف و اسماعیل بن راشد می‌نویسند:
گروهی از خوارج در مکّه اجتماع کردند و با هم به گفتگو پرداختند و از زمامداران یاد کردند و رفتار آنها را زشت شمردند و از نهروانیان (که در جنگ با علی به هلاکت رسیده بودند) یاد کردند و اظهار ناراحتی نمودند تا اینکه بعضی از آنان گفتند: خوب است ما جان خود را به خدا بفروشیم و نزد این زمامداران گمراه برویم و در کمین آنان قرار گیریم و آنان را بکشیم و مردم شهرها را از دست آنان آسوده کنیم و انتقام خون برادران شهیدمان را که در نهروان کشته شده‌اند بگیریم همه آنان این پیشنهاد را پذیرفتند و هم پیمان شدند که پس از مراسم حجّ، طرح خود را دنبال کنند.[۱۰] در این اجتماع، عبدالرّحمن بن ملجم عهده دار کشتن علی گشت. برک بن عبداللّه تمیمی کشتن معاویه را پذیرفت. و عمرو بن بکر تمیمی تصمیم به کشتن عمروعاص گرفت.
این سه نفر با هم پیمان بستند و توافق کردند که شب نوزدهم ماه رمضان، به آن اقدام نمایند و سپس از همدیگر جدا شدند و در انتظار اجرای نقشه خود بودند. ابن ملجم که از قبیله کِنده بود با رعایت مخفی کاری، از مکّه به سوی کوفه رهسپار شد و با یاران خود در کوفه ملاقات کرد و برای اینکه نقشه اش فاش نشود، آن را به هیچ کس نگفت.[۱۱]

دیدار ابن ملجم با قُطّام

ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه به نقل از مقاتل الطالبین ابوالفرج اصفهانی می‌نگارد که، ابن ملجم در کوفه با قطّام دختر اخضر تیمی بود که پدر و برادرش در جنگ نهروان به دست علی کشته شده بودند دیدار کرد و عاشق و شیفته او شد، به طوری که در همان مجلس از او خواستگاری کرد. قطام به عنوان مهریه کشتن علی را درخواست کرد و ابن ملجم پذیرفت. به دنبال این جریان، قُطّام از وردان پسر مجالد که از قبیله «تیم رباب» درخواست کرد که ابن ملجم را یاری نماید. از سوی دیگر، ابن ملجم نزد یکی از خوارج از قبیله اشجع که نام او «شبیب بن بجره» بود رفت و داستان را به او گفت و از او کمک خواست و سرانجام ابن ملجم همراه وردان و شبیب، به مسجد اعظم کوفه رفتند تا نقشه خود را دنبال کنند. قُطّام در مسجد کوفه معتکف شده بود و برای گذراندن اعتکاف خود، خیمه‌ای در مسجد برای خود برپا کرده بود، به قُطّام گفتند:«ما راءی خود را بر کشتن این مرد (علی) هماهنگ کرده‌ایم»، قطام چند تکّه پارچه حریر خواست و سینه‌های آنان را با آن پارچه‌ها محکم بست و آنان شمشیرها را به کمر بسته، به راه افتادند و کنار دری آمدند که علی از آن در برای نماز وارد مسجد می‌شد و در آنجا نشستند. قبلاً اینان، اشعث ابن قیس را نیز از نقشه خود آگاه کرده بودند، او هم قول یاری به آنان را داده بود و آن شب به آنان پیوست تا آنان را در اجرای توطئه قتل، کمک کند.[۱۲]

ضربت خوردن

امام علی سحر شب نوزدهم ماه رمضان سال چهلم هجرت، از خانه به سوی مسجد روانه شد. ابن ملجم از آغاز آن شب در کمین وی بود. او (طبق معمول) به مسجد آمد و مثل همیشه خفتگان را برای نماز بیدار می‌کرد، ابن ملجم در میان خفتگان بیدار بود. وی خود را به خواب زده و کارش را پنهان نموده بود که ناگهان برخاست و به علی حمله کرد و شمشیر زهرآگین خود را بر فرق علی وارد نمود.
در روایات دیگر این گونه‌است که بعد از اینکه امام علی در محراب مشغول خواندن نافله صبح یا نمار صبح شد و هنگامی که از سجده رکعت اول بر می‌خواست، ابن ملجم با شمشیر زهر آلود بر فرق او، همان جایی که قبلا در جنگ خندق توسط عمرو بن عبدود زخم برداشته بود، زد[۱۳] و علی فریاد زد: «قسم به پروردگار کعبه رستگار شدم.»

کشته‌شدن


مقبره علی در نجف


علی پس از این حادثه دو روز بستری شد، تا اینکه در ثلث آخر شب بیست و یکم، قبل از سپیده دم شب جمعه ۲۱ ماه رمضان سال چهلم هجرت، بر اثر ضربتی که بر فرقش زدند درگذشت. او هنگام مرگ ۶۱ سال داشت.
به دستور علی، کار غسل و کفن نمودن او را دو پسرش حسن و حسین انجام دادند، سپس جنازه علی را به سوی سرزمین «غری» یعنی نجف بردند و در آنجا به خاک سپردند و طبق وصیتش، قبرش را پنهان کردند. قبر علی در دوران زمامداری بنی امیّه، همچنان مخفی بود تا اینکه با از میان رفتن بنی امیه و رفع خطر خوارج در زمان بنی عباس، قبر او توسط امام صادق به شیعیان شناسانده شد.[۱۴]



زندگی علی در زمان حیات محمد

علی از آغاز بعثت محمد تا درگذشتن وی، پیامبر را یاری می‌کرد. او برای محمد به هنگام اعتکاف در غار حرا غذا می‌برد. در هنگامی که محمد بعد از سه سال دعوت پنهانی، برای اجرای آیه ۲۱۴ سوره شعراء، خویشان خود را به اسلام فراخواند و از آنها یاری خواست، تنها علی که ۱۴ سال داشت به یاری او برخاست. در ليلة المبيت که بزرگان مکه گروهی جنگاور را برای کشتن محمد به خانه‌اش فرستادند، بنا بر روایات علی در جای محمد خوابید، تا مکیان متوجه فرار او نشوند. علی در سال دوم بعد از هجرت (۲ هجری قمری) با فاطمه دختر محمد ازدواج کرد و در خانه‌ای کنار خانهٔ محمد اقامت گزید. در واقعه برائت از مشرکین، محمد سورهٔ توبه را به وسیلهٔ او به مکیان ابلاغ کرد. در فتح مکه پرچم اسلام به دست او بود و با شعار امروز روز مرحمت است[۱۵] وارد مکه شد، سپس با پیامبر وارد خانهٔ کعبه شد و بر دوش او رفت و بت‌ها را شکست. در روز غدیر محمد او را به عنوان ولی مومنین معرفی کرد و فرمود «هر کس من مولای[۱۶] او وصی محمد بود و پس از مرگش بدن او بنا به وصیت خود وی به دست علی غسل و کفن شد و بر او نماز خوانده شد و در خانه خودش به خاک سپرده شد.



زندگی علی از مرگ پیامبر تا پیش از زمامداری

علی پس از مرگ پیامبر خود را وصی و جانشین مشروع او می‌دانست. چراکه چندین بار، از جمله در واقعه غدیر خم از سوی پیامبر به عنوان وصی و جانشین بر حق برگزیده شده بود. او حاضر به بیعت با ابوبکر نشد و زمانی که مدتی پس از درگذشت فاطمه زهرا به ظاهر با ابوبکر و سپس عمر و عثمان بیعت کرد، در شرایطی بود که مسلمانان از یاری او روگردانده بودند و علی در پی حفظ وحدت مسلمانان بود. وی همواره سه خلیفهٔ نخست را غاصبان حقش می‌دانست.[۹][۱۷]

ویژگی‌ها

برای علی، ویژگی‌ها و خصائص بسیاری بر شمرده شده‌است. علی عین عدالت و حقیقت است. او در سخنوری و ادبیات چیره بود. ادبای عرب سخن او را شیواترین سخن پس از قرآن می‌دانند.[۱۸] به طوری که وابستگان بنی امیه علی رغم دشنام گفتن به وی، گفتارش را از حفظ می‌کردند، تا بیانشان شیوا شود.[۱۹] مجموعه گفتارها و نوشتارهای وی توسط سید رضی در کتابی به نام نهج البلاغه جمع آوری شده‌است. علاوه بر آن مجموعه روایات وی در کتاب غرر الحکم جمع شده‌است. بین مسلمانان خصوصاً شیعیان مقام عرفانی، علم، شجاعت، عدالت، صبر، کمک به بینوایان و ساده زیستی علی مورد ستایش قرار گرفته‌است. از میان مسلمانان غیر شیعه ابن ابی الحدید به شرح نهج البلاغه پرداخته‌است. علاوه بر آن بسیاری از شخصیت‌های غیر مسلمان نظیر جرج جرداق مسیحی، نویسنده کتاب «امام علی صدای عدالت انسانی» او را ستوده‌اند و توماس کارلایل، فیلسوف انگلیسی درباره او گفته‌است: «..شهادت او، بر اثر شدت دادگری‌اش بود...»[۲۰] و جبران خلیل جبران دیگر نویسنده و شاعر مسیحی درباره او می‌نویسد: «..عرب حقیقت مقام و قدر و منزلت علی را نشناخت. اما از میان همسایگان ایرانی‌نژاد عرب، مردانی برخاستند، که گوهر و سنگریزه را به خوبی از یکدیگر باز شناختند.»[۲۱] بسیاری از شاعران کهن و معاصر ایرانی، در مدح علی اشعار گوناگون سروده‌اند، از جمله مولانا در مثنوی و از معاصرین غزل بسیار زیبای شهریار که با این مطلع شروع می‌شود: «علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را ـ که به ماسوا فکندی، همه سایه هما را».

علی از دیدگاه شیعه

از دید شیعیان تنها ابلاغ وحی و شریعت که وظیفه پیامبر است، برای رستگاری کافی نیست. بلکه امت برای نزدیکی به خدا و همچنین برای رشد سیاسی و اجتماعی نیاز به امام دارد. به عبارت دیگر امامت فراتر از زمامداری و جانشینی پیامبر است و جانشینی پیامبر یکی از جنبه‌های آن است. کرد اما همچنان بر غصب خلافت از جانب وی عقیده داشت یکی از بازماندگان خوراج نهروان در او را همراهی کرد. او بیش از هر کس دیگری دشمنان محمد و اسلام را کشت، تا جایی که او را اویم، پس علی مولای اوست»، بین مذاهب مختلف اسلام تفسیرهای متفاوتی از واژه ولی شده‌است.

[Borna66]

حسن مجتبی


دومین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام حسن مجتبی
کنیه ابومحمد
تولد۱۵ رمضان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86) سال سوم پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات۷ یا ۲۸ صفر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%B1) سال ۵۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولدمدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن قبرستان بقیع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9)، مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
طول عمرپیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۷ سال
(سال ۳ تا ۴۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۱۰ سال
(سال ۴۰ تا ۵۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))القابالمجتبی
سید الشباب اهل الجنه
الزکی
التقی
السید

السبطهمسرأم عشاق بنت طلحة‎پدرعلی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C)مادرفاطمه زهرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%B2%D9%87%D8%B1% D8%A7)فرزندانقاسم، فاطمه، زید، عبدالله، طلحه، ام الحسن، ام الحسین

حسن پسر امام علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%A7%D8%A8 %D9%88%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8) و فاطمه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87) است. وی بیشتر با نام امام حسن مجتبی شناخته می‌شود. امام حسن مجتبی از اهل بیت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA) و نیز پنج تن (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%86%D8%AC_%D8%AA%D9%86&action=edit&redlink=1) آل عبا به حساب می‌آید. از دیگاه اهل سنت، حسن، پنجمین و آخرین خلیفه از خلفای راشدین محسوب می‌شود.
وی در سال ۳ هجری متولد شد و پس از پدر به امامت(در نظر شیعه) و خلافت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA) مشغول شد. ولی پس از مدت کوتاهی برای جلوگیری از تفرقه به صلح با معاویه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87) رضایت داد[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]. سرانجام در سال ۵۰ هجری با تحریک معاویه و بدست همسرش [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] مسموم شده و درگذشت.

ریشه نام

نام او حسن به معنای خوب و نیکو است در بعضی مدارک ذکر شده نام او از معادل کلمه عبری شبر[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] فرزند ارشد هارون است(به معنای بر حق بودن جانشینی علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C) بر محمد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF)) در رابطه با نام گذاری ایشان روایت زیر نقل شده‌است:
پس از ولادت، نامگذاری از جانب مادر به پدر، و از او به رسول خدا محوّل شد و آن حضرت هم منتظر نامگذاری پروردگار ماند.
تا اینکه جبرئیل، امین وحی، فرود آمد و گفت:
«خدایت سلام می‌رساند و می‌گوید چون علی برای تو همانند هارون برای موسی است، نام فرزندش را نام فرزند حضرت هارون علیه السلام یعنی شبّر قرار ده!» رسول خدا فرمود: «زبان من عربی است و شبّر، عبری است.» جبرئیل گفت: «شبّر در زبان عرب به معنای«حسن» است.»

القاب

مجتبی، تقی، زکی، سید، سبط

کنیه

ابو محمد

تولد

۱۵ رمضان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86) سال سوم هجری قمری در مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) است.

مدت عمر

۴۷ سال

مدت امامت

۱۰ سال (۴۱-۵۰ هجری قمری) که شش یا هشت ماه خلیفه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%87) بود

درگذشت


زمان درگذشت


۲۸ صفر سال ۵۰ هجری قمری (روایت معتبر)[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]
۷ صفر سال ۵۰ هجری قمری (روایت نامعتبر)[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]

علت درگذشت

مسموم شدن به دست همسرش جعده بنت اشعث بن قیس به تحریک معاویه [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]

محل دفن

شهر مدینه قبرستان بقیع

فرزندان

فرزندانش را پانزده تن می‌شمارند

پسران


زید
حسن
عمرو
قاسم
عبدالله
عبدالرحمن
حسن ملقب به اثرم
طلحه

دختران


ام الحسن
ام الحسین
فاطمه
ام عبدالله
فاطمه(دیگر)
ام سلمه
رقیه

شیعه‌ها کمک به بینوایان، اخلاق پسندیده و رسیدگی نیازمندان را از ویژگی‌های حسن می‌شمارند و روایات مختلفی از وی که راجع به تقسیم اموال مختصر خویش با فقیران میباشد را میگویند. لقب مجتبی اشاره به بخشندگی وی دارد. در سالهای اخیر از وی با نام کریم اهل بیت هم نام برده می‌شود.

گزیده سخنان امام


احادیثی که از امام حسن مجتبی (علیه السلام) روایت شده‌است با مناسبتهای گوناگونی روایت شده‌است، گاه در جواب نامه بوده‌است و گاه سخنرانی در جمع مردم به مناسبتی و گاه پاسخ سوالی یا دفع سخن باطل دشمنی. به هر حال به برخی از این سخنان اشاره می‌کنیم:

یکی از دختران امام حسن علیه السلام از دنیا رفت. گروهی از اصحاب، نامه تسلیتی برای امام نوشتند و امام در جوابشان چنین نوشت:«نامه شما در تسلیت دخترم به دستم رسید. اجر مصیبت او را از خدا می‌طلبم و تسلیم قضای الهی و صابر بر بلای اویم. مصائب زمانه و مفارفت دوستانی که با ایشان مأنوس بودیم، و برادرانی که از دیدارشان دلشاد می‌شدیم، دل ما را به درد آورده.

آری مصائب روزگار ناگهان بر ایشان فرود آمد و مرگ، آنان را به لشگر مردگان کوچ داد. آنان اینک در قبرستان، در عین نزدیکی ظاهری به یکدیگر، هیچ معاشرتی با یکدیگر ندارند. بلی، آنان از خانه‌های خویش و از دوستان‌شان در دنیا دور شده‌اند و در خانه‌هایی وحشت‌زا (قبرها) منزل گزیده‌اند تا آرام آرام بپوسند. باری، این دختر من نیز کنیزی بود ملک پروردگار، که به راه گذشتگان رفت؛ همان راهی که آیندگان نیز آن را خواهند پیمود. والسلام.»

روزی امام حسن علیه السلام با لباسی آراسته و خوشبو از خانه خارج شد. در میان راه یکی از گدایان یهودی امام را نگه داشت و گفت:«ای حسن! انصاف بده، مگر جدت، رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم، نفرمود:«الدنیا سجن المومن و جنه الکافر.»(دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است؟)»

امام فرمود:«آری.» گفت:«پس چرا الآن نسبت من و تو برعکس است. من با این حال گرسنگی و فقر، گویی در زندان به سرمی‌برم و تو با این رفاه و آراستگی، در بهشتی؟» امام فرمود:«ای یهودی، اگر هم اینک با چشم دلت به عالم آخرت بنگری و ببینی خداوند چه عذاب‌هایی را برای تو، و چه ثواب‌ها و نعمت‌هایی را برای من مهیا کرده‌است، یقین می‌کنی که تو اکنون نسبت به آن عذاب‌های اخروی در بهشت هستی و من نسبت به آن نعمت‌های اخروی در زندان به سر می‌برم.»

مردی نزد امام حسن علیه السلام رفت و پولی درخواست کرد.

امام فرمود:«پول خواستن جز در سه مورد روا نیست: ۱) پرداخت دیه خون (خون بهای کشتن انسان) ۲) بدهکاری ای که شخص را از پا درآورد. ۳) فقر بسیار شدید.»
مرد گفت:«برخی از این موارد دربارهٔ من صدق می‌کند.» امام حسن علیه السلام نیز امر کرد به او پنجاه دینار بدهند.

خلاصه متن عهدنامه حسن و معاویه

۱-حسن بن علی حکومت را به معاویه واگذار نماید مشروط به آنکه وی طبق دستور قرآن و روش پیامبر عمل کند. ۲-بعد از معاویه خلافت به عهده حسن بن علی خواهد بود و اگر حادثه‌ای برای او پیش آمد حسین بن علی صاحب زمام امور مسلمین باشد و معاویه حق ندارد کسی را به جانشینی خود انتخاب کند[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]. ۳-بدعت ناسزاگویی به علی بن ابیطالب و لعن او در نماز متوقف گردد و از علی جز به نیکی یاد نشود. ۴-مبلغ ۵ میلیون درهم در بیت المال کوفه موجود است که از تسلیم به حکومت معاویه مستثنی است و زیر نظر حسن به صرف امور لازم برسد[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]. ۵-معاویه تعهد کند همه مردم اعم از شام یا عراق و حجاز از تعقیب و آزار او مصون باشند و مال و شرف و ناموس آنان را حفظ کند و بواسطه فعالیتهای گذشته اشان در صدد انتقام نباشد. اما پس گذشت مدتی عهدنامه را زیر پای نهاده و بر خلاف مفاد آن ٍ یزید را به ولایت عهدی منصوب کرد.

[Borna66]

حسین بن علی



نقش
سومین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
حسین بن علی
کنیه
اباعبدالله
تولد
۳ یا ۵ شعبان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86) سال چهارم پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۱۰ محرم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85) سال ۶۱ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن
حرم امام حسین، کربلا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۴۶ سال
(سال ۴ تا ۵۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۱۱ سال
(سال ۵۰ تا ۶۱ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
سیدالشهدا
سید الشباب اهل الجنه
ثارالله
الرشید
الطیب
السید

السبط
همسر
شهربانو (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88) دختر یزدگرد سوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88% D9%85)
ام الرباب
ام لیلا
ام اسحاق بن طلحه
پدر
علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C)
مادر
فاطمه زهرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%B2%D9%87%D8%B1% D8%A7)
فرزندان
علی بن حسین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C %D9%86)، علی اکبر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1)، علی اصغر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D8%BA%D8%B1)، رقیه بنت حسین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%82%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D9%86%D8%AA_%D8%AD %D8%B3%DB%8C%D9%86)، فاطمه صغری

حسین فرزند علی پسر ابوطالب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%A7%D8%A8 %D9%88%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8) و فاطمه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%AF%D8%AE%D8%AA% D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF) دختر محمد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87) پیامبر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1) اسلام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85) و امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) سوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C% D8%B9%D9%87) شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) است. حسین ۳ شعبان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B3_%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86) ۴ هجری قمری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B4_%28%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C%29) زاده شده و در ۱۰ محرم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B0_%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85) ۶۱ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B6%DB%B1_%28%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C%29) در کربلا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7) کشته شد.
در میان شیعیان، از وی با القابی همچون «اباعبدالله»، «ثارالله» و «سیدالشهدا» نام برده می‌شود.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-0)سجاد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF)، امام چهارم شیعیان فرزند وی بوده و بنا بر روایتی حاصل ازدواج او با شهربانو (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88)، دختر یزدگرد سوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88% D9%85) ساسانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C) می‌باشد.[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-1)[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-2)[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-3)
اطلاعات بیشتر: شهربانو (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88)

زندگی

حسین بن علی هنگام زمام‌داری پدرش علی بن ابی طالب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C _%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8) او را در جنگ‌های جمل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%84) و صفین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%DB%8C%D9%86) و نهروان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86) همراهی کرده بود. سال ۵۰ هجری وقتی که برادرش حسن پسر علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9%D9%84 %DB%8C) را به قتل رساندند، معاویه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87) حدود ۱۰ سال به عنوان خلیفه باقی بود. معاویه سال ۶۰ هجری درگذشت و پسرش یزید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%AF) را به جانشینی انتخاب کرد. حسین از همان ابتدا بیعت با یزید را نپذیرفت. یزید نامه‌ای به حاکم مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) نوشت و به او دستور داد که از حسین برای یزید بیعت بگیرد و اگر حاضر نشد او را به قتل برساند. حسین که حاضر به بیعت کردن با یزید نبود با خانواده خود برای حج (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC) از مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) به مکه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87) رفت.
در این هنگام عده‌ای از مردم کوفه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87) که از مرگ معاویه با خبر شده بودند نامه‌هایی برای حسین نوشتند و از او خواستند تا به عراق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82) و کوفه بیاید. حسین نیز که مسلم بن عقیل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%82 %DB%8C%D9%84) را به کوفه فرستاده بود، خود مراسم حج تمتع را به عمره تبدیل کرد و بطرف کوفه حرکت نمود. ابتدا شماری از مردم کوفه با مسلم بن عقیل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%82 %DB%8C%D9%84) همراه شدند؛ اما با ورود عبیداللّه پسر زیاد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%91%D 9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF) که از طرف یزید به حکومت کوفه گمارده شده بود و خبر آورده بود که حسین بن علی مراسم حج را نیمه کاره گذاشته و شبیر قاضی فتوای قتل او را داده است و مردم کوفه را تهدید کرده بود مسلم را ترک کنند تا بلکه حسین را از ترک حج و آمدن به کوفه منصرف کرده و مانع بیعت مردم کوفه با وی شوند، مردم کوفه بیعت خود را از حسین بن علی پس گرفتند و به روی او شمشیر کشیدند.[۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-4)

حسین بن علی و حکومت وقت

حسین بن علی خود گفته است:«من برای اصلاح و سامان دادن در امت جدم رسول خدا قیام کرده ام، می خواهم امر به معروف و نهی از منکر نموده و به سیره جدم و پدرم علی بن ابی طالب عمل کنم.» حسین بن علی موافق راه و روش حکومت هم عصر خود نبود و مخالف آن بود و این اعلام موجودیت او را نشان می داد. او شدت سرسختی هیات حاکمه عصر و میزان فشار و اختناقی که برای اهل بیت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA) از سوی حکومت حاکمه اعمال میشد را محک میزد. به حدی که حکومت حاکم در واقعه عاشورا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7) (۱۰ محرم سال ۶۱ هجری قمری) حتی به طفل شیر خواره و زنان و کودکان و یتیمان اهل بیت محمد نیز رحم نکردند. قتل حسین بن علی موجب سرنگونی حکومت وقت شد. معاویه نیز همین را از قبل پیش بینی کرده بود و به یزید سفارش اکید نموده بود که از قتل حسین بن علی صرف نظر کند و اگر حسین با او بیعت نکرد او را به حال خود وا گذارد و با او مدارا کند زیرا قتل او باعث بر اندازی حکومت بنی امیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87) و اقبال مردم به خاندان پیامبر اسلام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B3% D9%84%D8%A7%D9%85) خواهد شد. ولی یزید نصیحت پدر خود را عمل ننمود و تصمیم به در بستن خانه اهل بیت پیامبر اسلام گرفت.[۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-5)

عقیده شیعیان در مورد انگیزه حسین بن علی

میان شیعیان در مورد انگیزه وی از حرکت به سوی کربلا دو نظر متفاوت وجود دارد. گروه اول معتقدند حسین بن علی با توجه به دریافت تعداد زیادی نامه (که تعداد آن را تا از هفتاد هزار ذکر کرده اند) از سوی مردم کوفه و پس از حصول اطمینان از اصالت آنها با تایید مسلم بن عقیل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%82 %DB%8C%D9%84)، و با اتکا به حمایت آنان به منظور سرنگونی حکومت منحرف و جایگزینی حکومت اصیل اسلامی به سوی کوفه حرکت کرد ولی به دلیل عهد شکنی مردم کوفه نتوانست به منظور نهایی خود برسد ولی با این حال تبدیل به الگوی مبارزه گردید.[۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-6) علی شریعتی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA% DB%8C) می گوید:«پس این امام حسین که خودش را، زندگی اش را و خانواده اش را و همه و همه را با این شکل نابود کرد برای زندگی من و تو نبود؟ برای اینکه پیروش از زیر بار ستم و ظلم و بیعت دروغ و جور خلاص شود نبود؟ برای این بود که ما اینجا گناه کنیم و بعد برای او گریه کنیم که در قیامت از ما شفاعت کند؟ در دنیا به درد ما نمی‌خورد؟»[۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-7)
گروه دیگر معتقدند که با داشتن علم به غیب، وی از ابتدا می دانست که چه اتفاقی خواهد افتاد ولی با این وجود پای در این راه گذاشت. این گروه انگیزه های گوناگونی مانند الگو شدن برای شیعیان و یا بخشایش گناهان کسانی را که به وی ارادت دارند یا بر وی سوگواری می کنند را انگیزه اصلی حسن بن علی می دانند.[۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-8) این دو عقیده گاه در تاریخ تشیع و میان دانشمندان شیعه بحث هایی به دنبال داشته است که آخرین مورد آن در زمان انتشار کتاب شهید جاوید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C% D8%AF) بوده است.[۱۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86#cite_note-9)

دیدگاه شیعیان در مورد جایگاه حسین در نزد محمد

http://pnu-club.com/imported/2009/09/79.jpg (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kerbela_Husse in_Moschee.jpg)
حرم حسین بن علی در کربلا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7)، عراق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82)



شیعیان معتقدند حسین بن علی نزد محمد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. نمونه آن در سخنان محمد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF)، پیامبر اسلام، به نقل از شیعیان است:

http://pnu-club.com/imported/2009/09/4.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote2.png)

حسین از من است و من از حسینم هر که حسین را دوست بدارد خداوند دوستش دارد.
http://pnu-club.com/imported/2009/09/5.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote1.png)


http://pnu-club.com/imported/2009/09/4.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote2.png)

حسین یکی از اسباط است.
http://pnu-club.com/imported/2009/09/5.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote1.png)


http://pnu-club.com/imported/2009/09/4.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote2.png)

حسین از من است و من از اویم.
http://pnu-club.com/imported/2009/09/5.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote1.png)


http://pnu-club.com/imported/2009/09/4.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote2.png)

خدایا! من او را دوست دارم تو نیز دوستش بدار
http://pnu-club.com/imported/2009/09/5.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cquote1.png)

[Borna66]

زین العابدین



نقش
چهارمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
زین العابدین
کنیه
ابالحسن
تولد
۵ شعبان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86) سال ۳۸ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۲۵ محرم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85) سال ۹۵ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) و به روایتی کوفه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87)
مدفن
قبرستان بقیع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9)، مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۲۳ سال
(سال ۳۸ تا ۶۱ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۴ سال
(سال ۶۱ تا ۹۵ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
زین العابدین
السجاد
ابن الخیرتین

المین
همسر
فاطمه بنت حسن بن علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C )
پدر
حسن بن علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C )
مادر
شهربانو (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88)
فرزندان
محمد باقر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1) ، زید بن علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C )


علی پسر حسین چهارمین امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) شیعیان است. او در ۱۵ جمادی الاول (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B5_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8 %AF%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1) سال ۳۶ هجری[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-0) (صحیح ترین قول) و یا سال ۳۸ هجری [۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-1)[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-2)[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-3) متولد شد. مادرش به اعتقاد شیعیان و بعضی سنیان شهربانو (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88) دختر یزدگرد سوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88% D9%85) ساسانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C) (پادشاه ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)) بود.[۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-4)[۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-5)[۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-6) ولی در روایت‌های کهن‌تر مادر وی کنیزی از اهالی سند دانسته شده‌است. نام این کنیز را غزاله یا سُلافه آورده‌اند. [۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-7)

کنیه و القاب

کنیهٔ ایشان «ابومحمّد»[۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-8) و «ابوالحسن ثانی»[۱۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-9) است. القابشان نیز «زین العابدین»، «سجّاد»، «سید العابدین»، «زکی»، «امین» و «ذو الثّفنات» می‌باشد.[۱۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-10)[۱۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-11)

قبل از امامت

او دو سال در دوران امامت علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C)، ۱۰ سال در دوران امامت امام حسن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%D9%86) و یازده سال در دوران امامت پدرش امام حسین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86) زیست. [۱۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-12)

خلفای معاصر


یزید پسر معاویه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%B9%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87) (۶۱- ۶۴ ق)
عبدالله پسر زبیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%BE% D8%B3%D8%B1_%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D8%B1) (۶۱ - ۷۳)
معاویه پسر یزید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%BE%D8%B3% D8%B1_%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%AF) (چند ماه از سال ۶۴)
مروان پسر حکم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_ %D8%AD%DA%A9%D9%85) (نه ماه از سال ۶۵)
عبد الملک پسر مروان (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9 %85%D9%84%DA%A9_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D9 %88%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1) (۶۵- ۸۶)
ولید پسر عبدالملک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9) (۸۶- ۹۶) [۱۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-13)

عصر امامت

در ۵۷ سال زندگی خویش، ۳۴ سال امامت مسلمانان را بر عهده داشت[۱۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-14).[۱۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-15)
دوره اسارت:
امام سجاد در فاجعه کربلا (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87_%DA %A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7&action=edit&redlink=1) حضور داشت و پس از کشته شدن پدرش در رأس بازماندگان، ابلاغ پیام قیام و کشته شدن امام حسین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86) را بر عهده داشت و به افشای چهره حکومت اموی و بیدار ساختن افکار عمومی پرداخت. دوره قیام‌ها و شورش ها:
در این دوره، امام در مقابل قیام‌هایی که جنبه خوانخواهی از کشتگان کربلا (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9% 86_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7&action=edit&redlink=1) داشت و مخالفت بر ضد حکومت بود (مانند : قیام مختار (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8 %AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1)، شورش مدینه یا فاجعه حرّه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87_%D8 %AD%D8%B1%D9%91%D9%87&action=edit&redlink=1)) مواضع مناسبی اتخاذ می‌کرد. دوره ثبات و سازندگی:
مهم ترین برنامه‌های امام در این دوره بر محورهای زیر استوار بود:

نشر مبانی اعتقادی و فرهنگی شیعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
تربیت نیروهای صالح و کارآمد برای تشیع
افشای چهره امویان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86)
مبارزه با افکار و اندیشه‌های منحرف
زنده نگه داشتن یاد و خاطره عاشورا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7) و رساندن پیام آن به مسلمانان[۱۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-16)

تبیین فرهنگ و اندیشه اصیل اسلامی:
با کشته شدن امام حسین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86) سرگردانی در جامعه شیعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) راه یافت و حتی بعضی امامت امام زین العابدین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D9%86_%D8%A7 %D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%86) را نپذیرفته و عمویش محمد حنفیه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AD%D9 %86%D9%81%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1) را امام دانستند. و به اعتقاد امویان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86) با واقعه کربلا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D8%A8% D9%84%D8%A7) خاندان امیرالمؤمنین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D 9%85%D9%86%DB%8C%D9%86) و شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86) را نابود شده پنداشتند. در چنین شرایطی امام به سازماندهی دوباره شیعیان پرداخت.

شیوه‌های تبلیغی امام: مهم ترین عمل امام تبیین اندیشه اصیل و از بین بردن خرافات و انحرافات بود. ایشان در روش را در پیش گرفتند:



ارشاد در بیانات: نمونه‌ای از تعایم تربیتی امام «رساله حقوق (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8 %AD%D9%82%D9%88%D9%82&action=edit&redlink=1)» است که در آن به وظایف انسان بر خدا و خود و خلق خدا می‌پردازند. [۱۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-17)
تبیین عارف در غالب دعا:او غالب معارف و رهنمودهای خویش را در غالب دعا بیان می‌کرد که به «صحیفه سجادیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%B3%D8%AC%D8%A7% D8%AF%DB%8C%D9%87)» معروف است. «صحیفه سجادیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%B3%D8%AC%D8%A7% D8%AF%DB%8C%D9%87)» بعد از قرآن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86) و نهج البلاغه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7% D8%BA%D9%87) غنی ترین گنجینه معارف به شمار می‌رود؛ به طوری که دانشمندان آن را «همتای قرآن»، «انجیل اهل بیت» و «زبور آل محمد» نامیده‌اند.[۱۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-18)[۲۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-19) نمونه دیگر دعایی است که به یکی از نزدیکترین یاران خود «ابوحمزه ثمالی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87_%D8%AB% D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C)» آموخت و در سحرهای ماه رمضان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86) خوانده می‌شود.[۲۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-20)

تبیین و تثبیت مسئله امامت
در نظر شیعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)، امامت یکی از اصلی ترین اصول دین است که بعد از وفات رسول خدا متروک مانده و شناساندن این مقام و صاحبان اصلی آن از فعالیت‌های اصلی ائمه بوده‌است. امام این مهم را در غالب‌های مختلف تفسیر قرآن، بیان احادیث، مسائل فقهی و شرعی، ارائه کرامت و... این هم را به انجام می‌رسانید. تربیت نیروهای صالح و آگاه به تشیع (نیرو سازی):
امام به جذب نیروهای متعهد و آموزش آنان با تاکید بر رازداری پرداخت و بسیاری از موانع موجود در راه مبارزه را کاست.[۲۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-21) شیخ مفید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%81%DB%8C%D8%AF) می‌نویسد:«فقهای هل تسنن به قدری علوم از او نقل کرده ند که به شمارش نمی‌گنجد...»[۲۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-22) [۲۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-23)او تکید بسیاری بر زدودن دین ز ملاک‌های جهلی و نحرافی داشت.برای نمونه در حالی که در حکومت اموی برتری دادن عرب بر غیر عرب بود(حتی عجم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AC%D9%85) را پست تر از حیوان می‌شمردند[۲۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-24)!) امام نهایت دقت را در رفتار با ایشان داشت و با بردگان با نهایت ظرافت برخورد می‌کرد. احیای فقه شیعه:
اگر چه در زمان امامت امام سجاد مردم بیشتر پیرو ارزشهای خلافت بودند و شرایط مناسبی برای امام فراهم نبود؛ با این حال امام با تکیه بر احادیث نبوی سیره فقه شیعه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D9%82%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8 %B9%D9%87&action=edit&redlink=1) را پی ریزی کرد و شرایط را برای بیان جزئیات برای امام باقر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1) و امام صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82) فراهم آورد.[۲۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-25)
فرزندان

شیخ مفید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%81%DB%8C%D8%AF) اولاد علی بن الحسین را پانزده نفر دانسته:

محمد باقر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1) که مادرش امّ عبدالله دختر حسن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86) مجتبی بوده.
عبداالله
حسن
حسین
زید
عمر
حسین اصغر
عبد الرحمن
سلیمان
علی (کوچک‌ترین فرزند)
خدیجه
محمد اصغر
فاطمه
علیه
امّ کلثوم[۲۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-26)

اصحاب

مشهور ترین اصحاب و راویان ایشان عبارت‌اند از:

ثابت بن دینار معروف به ابوحمزه ثمالی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87_%D8%AB% D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C)
ابوخالد کابلی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AE%D8%A7%D9% 84%D8%AF_%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1)
یحیی بن ام طویل (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D9 %86_%D8%A7%D9%85_%D8%B7%D9%88%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1)
سعید بن جبیر (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9 %86_%D8%AC%D8%A8%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1)
سعید بن مسیب (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9 %86_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%A8&action=edit&redlink=1)
عمرو بن عبدالله سبیعی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9 %86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8 %B3%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1)[۲۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-27)

شهادت

در ۱۲[۲۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-28) یا ۱۸[۳۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-29) یا ۲۵[۳۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-30) محرم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85) سال ۹۵ هجری واقع شده‌است. از روایات معتبر فراوان معلوم می‌شود که او با زهر ولید بن عبد الملک (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9 %86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA %A9&action=edit&redlink=1) کشته شد. [۳۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-31) او در مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) و در خانه خود وفات یافت و در قبرستان بقیع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9) کنار قبر امام حسن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%D9%86) مجتبی مدفون است. [۳۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%AD%D8%B3 %DB%8C%D9%86_%28%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%29#cite_n ote-32)

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
محمد باقر



نقش
پنجمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
محمد باقر
کنیه
ابوجعفر
تولد
۱ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A8) سال ۵۷ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۷ ذی الحجه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D9%87) سال ۱۱۴ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن
قبرستان بقیع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9)، مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۷ سال
(سال ۵۷ تا ۹۵ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۱۹ سال
(سال ۹۵ تا ۱۱۴ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
باقرالعلوم
شاکر
صابر

هادی
همسر
ام فروه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%B1%D9%88%D9 %87&action=edit&redlink=1)، ام حکیم دختر اسید بن مغیره ثقفی
پدر
علی بن الحسین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD %D8%B3%DB%8C%D9%86)
مادر
فاطمه بنت حسن بن علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C )
فرزندان
جعفر صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82) ، ابراهیم، علی، عبدالله، زینب، ام سلمه

محمد پسر علی ملقب به باقر (زادروز سوم صفر سال ۵۷ ه‌ق - درگذشت سال ۱۱۴ ه‌ق) نام امام پنجم شیعیان است. کنیه وی «ابو جعفر» و القابش «باقرالعلوم»[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-0)، «شاکر»، «صابر» و «هادی» بوده‌است. مادر وی فاطمه دختر حسن مجتبی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84 %DB%8C) و پدرش علی بن حسین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C %D9%86)[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-1) بود و در مدینه متولد گشت. و در ۷ ذی الحجه سال ۱۱۴ ه ق درگذشت و وی در بقیع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9) مدفون است.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-2) صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82)، امام ششم شیعیان، حاصل ازدواج او با ام‌فروه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%81%D8%B1% D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1) (از نوادگان یزدگرد سوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88% D9%85)، پادشاه ایران ساسانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86)) می‌باشد.[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-3)

دوران امامت

دوران امامت وی بر شیعیان از سال ۹۵ ه‌ق(روز درگذشت پدرش) آغاز و تا پایان عمر(۱۹ سال بعد) ادامه داشت.[۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-4)

فرزندان

برای محمد باقر هفت فرزند یاد کرده‏اند، پنج پسر و دو دختر:
۱ ـ جعفر بن محمد الصادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82) . (امام ششم شیعیان)
۲ ـ عبد الله بن محمد. او هم از ناحیه پدر و هم از ناحیه مادر با جعفر صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82) متحد است. وی صاحب فضل و صلاح بوده که فردی از بنی امیه به او سم خورانید و او را کشت.[۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-5)
۳ ـ ابراهیم بن محمد، از ام حکیم.
۴ ـ عبید الله بن محمد، از ام حکیم.
۵ ـ علی بن محمد، ام ولد.
۶ ـ زینب بنت محمد، از ام ولد.[۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-6)
۷ ـ ام سلمه، از ام ولد.
برخی، تنها شش فرزند برای محمد باقر نام برده‏اند و بر این باورند که وی فرزندی به نام عبید الله نداشته‌است.[۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-7)
گروهی دیگر گفته‌اند که دو دختر نداشته‌است، بلکه زینب و ام سلمه در حقیقت دو نام برای یک دختر است[۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%29#cite_n ote-8).

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
جعفر صادق



نقش
ششمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
جعفر صادق
کنیه
ابوعبدالله
تولد
۱۷ ربیع الاول (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88% D9%84) سال ۸۳ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۲۵ شوال (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%84) سال ۱۴۸ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن
قبرستان بقیع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9)، مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۱ سال
(سال ۸۳ تا ۱۱۴ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۴ سال
(سال ۱۱۴ تا ۱۴۸ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
صادق
کاشف الحقایق
طاهر
محقق

مصدق
همسر
حمیده البربریه
پدر
محمد باقر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1)
مادر
ام فروه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%B1%D9%88%D9 %87&action=edit&redlink=1)
فرزندان
موسی کاظم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85) ، اسماعیل، عبدالله، محمد دیباج، اسحاق، علی عریضی، عباس، ام فروة، اسماء، فاطمه


جعفر پسر محمد، ششمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86)، فرزند محمد باقر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1) و بانو ام‌فروه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%81%D8%B1% D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1) (از نوادگان یزدگرد سوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88% D9%85)، پادشاه ایران ساسانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86)[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_note-0)) است. وی بیشتر با نام «امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) جعفر صادق» شناخته می‌شود. او در ۱۷ ربیع الاول ۸۳ هجری قمری در مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) دیده به جهان گشود. بخاطر صداقت در گفتار به صادق لقب ملقب شد.[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_note-1) او توسط منصور دوانیقی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%B9%D8%A8%D8%A7% D8%B3%DB%8C)، خلیفه عباسی مسموم شد و در ۲۵ شوال ۱۴۸ هجری قمری در سن ۶۵ سالگی در مدینه درگذشت. محل دفن وی در بقیع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9) است.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_note-2)

مشخصات

نام: جعفر
لقبها : صادق- مصدق - محقق - کاشف الحقایق - فاضل - طاهر - قائم - منجی - صابر
کنیه : ابوعبدالله - ابواسماعیل - ابوموسی
نام پدر : حضرت امام محمد باقر (ع)
نام مادر : فاطمه (ام فروه)
زمان تولد : هفدهم ربیع الاول سال ۸۳ هجری (در روز جمعه یا دوشنبه (بنا بر اختلاف) در هنگام طلوع
فجر مصادف با میلاد حضرت رسول)
محل تولد : مدینه منوره
عمر شریفش : ۶۵ سال
مدت امامت : ۳۴ سال
قاتل : منصور دوانیقی بوسیله زهر
محل دفن : قبرستان بقیع
وی ششمین امام شیعیان، لقب مشهورش «صادق‏» است. لقبهای دیگری نیز دارد، از آن جمله صابر، طاهر، و فاضل. حتی فقیهان و محدثان معاصر او که پیرو وی هم نبوده ‏اند، او را به درستی حدیث و راستگویی در نقل روایت‏ بدین القاب ستوده‏ اند.
پیامبر اسلام در خصوص انتخاب نام و لقب امام ششم گفته‌است:" وقتی که فرزندم جعفر متولد شد نام اورا صادق بگذارید زیرا فرزند پنجمش جعفراست وادعای امامت می‌کند و او در نظر خداوند جعفر کذاب است. "
دوران امامت وی ۳۴ سال بوده که با اواخر حکومت امویان واوایل حکومت عباسیان مصادف می‌باشد. او با پنج تن از خلفای بنی امیه، هشام بن عبدالملی، ولید بن یزید بن عبدالملی، یزید بن ولید بن عبدالملی، ابراهیم بن ولید و مروان بن محمد ملقب به حمار و دو تن از خلفای بنی عباس ابوالعباس (عبدالله بن محمد) معروف به سفاح و ابوجعفر معروف به منصور دوانیقی معاصر بود.

زندگانی امام جعفر صادق رامی توان به سه دوره کلی تقسیم نمود : ۱ - زندگانی در دوره امام سجاد و امام باقر که در این دوره امام صادق از علم و تقوی و کمال و فضیلت آنان در حد کافی بهره مند شد. ۲- دراین دوره امام از فرصت مناسبی که بوجود آمده، استفاده نمود و مکتب جعفری را به تکامل رساند. در این مدت، ۴۰۰۰ دانشمند تحویل جامعه داد و علوم و فنون بسیاری را به جامعه اسلامی ارزانی داشت. ۳ - هشت سال آخر، قسمت سوم زندگی امام را تشکیل می‌دهد. دراین دوره، امام بسیار تحت فشار و اختناق حکومت منصور عباسی قرار داشت. در این دوره امام دائما تحت نظر بود و مکتب جعفری عملا تعطیل گردید.

فرزندان

وی ۷ پسر و ۳ دختر داشت که عبارتند از: موسی کاظم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85) (امام هفتم شیعیان)، اسماعیل، عبدالله، محمد دیباج، اسحاق، علی عریضی، عباس، ام فروة، اسماء و فاطمه.[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_note-3)

زمامداران معاصر


خلفای اموی معاصر:

۱.هشام بن عبدالملک (۱۲۵- ۱۱۴)
۲.ولید بن یزید بن عبدالملک (۱۲۶- ۱۲۵)
۳.یزید بن ولید بن عبدالملک (۱۲۶)
۴.ابراهیم بن ولید بن عبدالملک (۲ ماه و ۱۰ روز از سال‏ ۱۲۶)
۵.مروان بن محمد معروف به مروان حمار (۱۳۲- ۱۲۶)

خلفای عباسی معاصر:

۱.ابوالعباس عبدالله بن ‏محمد (۱۳۷- ۱۳۲)
۲.ابوجعفر منصور دوانیقی (۱۴۸- ۱۳۷)



منابع


<LI id=cite_note-0>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_ref-0) علی، نخستین امام شیعیان، «حریث بن جابر حنفی» را به حکومت یکی از نواحی مشرق برگمارد و او در زمان حکومت خود دو دختر یزدگرد سوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88% D9%85) را به حضور علی فرستاد. علی نیز شهربانوی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88) ایرانی را به ازدواج فرزندش «حسین» درآورد که ثمرهٔ این ازدواج «سجاد»، امام چهارم شیعیان بود و دیگری را به همسری «محمدبن ابی بکر» (فرزندخانده‌اش) در آورد. «امّ فروه» دختر «قاسم بن محمد بن ابی بکر» می‌باشد. بنابراین پس از حسین، امامان شیعه تا حدودی ایرانی‌نژاد هستند. <LI id=cite_note-1>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_ref-1) فرهنگ لغت دهخدا <LI id=cite_note-2>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_ref-2) شیخ عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29# cite_ref-3) مناقب

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
موسی کاظم



نقش
هفتمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
موسی کاظم
کنیه
ابوابراهیم
تولد
۷ صفر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%B1) سال ۱۲۸ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۲۵ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A8) سال ۱۸۳ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
ابواء (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A1)، عربستان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86)
مدفن
کاظمین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C%D9%86)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۲۰ سال
(سال ۱۲۸ تا ۱۴۸ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۵ سال
(سال ۱۴۸ تا ۱۸۳ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
کاظم
باب الحوائج
عبدالصالح
صابر

صالح
همسر
ام بنین نجمه
پدر
جعفر صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82)
مادر
حمیده البربریه
فرزندان
رضا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7)، فاطمه، معصومه، هاجر خاتون، حمزه

موسی پسر جعفر (امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) موسی کاظم) فرزند جعفر صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82) بود. نزد پیروان تشیع دوازده امامی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D9 %88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9% 85%DB%8C&action=edit&redlink=1)، وی هفتمین امام است. وی در روز ۷ صفر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B7_%D8%B5%D9%81%D8%B1) سال ۱۲۸ ه. ق. (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B2%DB%B8_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1) در ابواء (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A1) (منطقه‏ای در میان مکه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87) و مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)) به دنیا آمد. مادر آن حضرت، حمیده مصفّاة (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D9 %85%D8%B5%D9%81%D9%91%D8%A7%D8%A9&action=edit&redlink=1) است که نام‏های دیگری مانند حمیده بربریه و حمیده اندلسیه نیز برای او نقل شده‌است.
از مهم‌ترین القاب پیروانش برای او، می‌توان به کاظم، صابر، صالح، امین و عبدالصالح اشاره کرد. او در میان شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) به «باب‌الحوائج» معروف است.

زندگی

وی پس از مرگ پدرش در شوال سال ۱۴۸ ه. ق. (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B4%DB%B8_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1) و در زمان خلافت منصور عباسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%B9%D8%A8%D8%A7% D8%B3%DB%8C) خود را امام خواند و این مهم ۳۵ سال به درازا کشید. وی و نقش موثری در گسترش معارف شیعی داشت. در این دوران، چندین بار توسط خلفای عباسی دستگیر و زندانی گردید. تنها در دوران خلافت هارون الرشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%B4%DB%8C%D8%AF)، به مدت چهار سال زندانی بود. موسی کاظم، در ۲۵ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B2%DB%B5_%D8%B1%D8%AC%D8%A8) ۱۸۳ ه. ق. (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B8%DB%B3_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1)، در سن ۵۵ سالگی، توسط زهر در زندان سندی‌بن شاهک به دستور هارون الرشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%B4%DB%8C%D8%AF) کشته شد. وی در شهر کاظمین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C%D9%86) در کشور عراق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82) مدفون است.

فرزندان

درباره تعداد فرزندانش چند قول وجود دارد. بنا بر یکی از آنها، وی ۳۷ فرزند داشت که شامل ۱۸ پسر و ۱۹ دختر بودند. علی پسر موسی (رضا) (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85%D9%88 %D8%B3%DB%8C_%28%D8%B1%D8%B6%D8%A7%29)، هشتمین امام شیعیان، فرزند اوست. همچنین یکی از دخترانش به نام فاطمه معصومه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5% D9%88%D9%85%D9%87) که برای دیدار برادرش، رضا، عازم ایران شده بود، در شهر قم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%85) بیمار شد و پس از چند روز بیماری، مُرد و در این شهر مدفون است.

زمام‌داران معاصر


مروان بن محمد اموی - معروف به مروان حمار (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8 %AD%D9%85%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1) (۱۲۶ - ۱۳۲ ه. ق.)
ابوالعباس سفاح عباسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%AD_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3% DB%8C) (۱۳۲ - ۱۳۶ ه. ق.)
منصور عباسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%B9%D8%A8%D8%A7% D8%B3%DB%8C) (۱۳۶ - ۱۵۸ ه. ق.)
مهدی عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D8 %A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1) (۱۵۸ - ۱۶۹ ه. ق.)
هادی عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D8 %A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1) (۱۶۹ - ۱۷۰ ه. ق.)
هارون الرشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%B4%DB%8C%D8%AF) (۱۷۰ - ۱۹۳ ه. ق.)

اصحاب و یاران

تعدادی از یاران وی:
۱. علی بن یقطین.
۲. ابوصلت بن صالح هروی.
۳. اسماعیل بن مهران.
۴. حمّاد بن عیسی.
۵. عبدالرحمن بن حجّاج بجلی.
۶. عبداللّه بن جندب بجلی.
۷. عبداللّه بن مغیره بجلی.
۸. عبداللّه بن یحیی کاهلی.
۹. مفضّل بن عمر کوفی.
۱۰. هشام بن حکم (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%B4%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9 %86_%D8%AD%DA%A9%D9%85&action=edit&redlink=1).
۱۱. یونس بن عبدالرحمن.
۱۲. یونس بن یعقوب.

رویدادهای مهم در دوران زندگی

http://pnu-club.com/imported/mising.jpg (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kazemein.jpg)
مقبره کاظم و جواد در کاظمین



جعفر پسر محمد (صادق) (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85 %D8%AD%D9%85%D8%AF_%28%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%29) ، پدر موسی کاظم، به دست منصور دوانیقی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%B9%D8%A8%D8%A7% D8%B3%DB%8C)، در سال ۱۴۸ ه. ق کشته می‌شود.
پیدایش انشعاباتی در مذهب شیعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)، مانند: اسماعیلیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D 9%87)، اَفْطَحیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B7%D8%AD%DB%8C%D9%87) و ناووسیه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B3%DB% 8C%D9%87&action=edit&redlink=1)، پس از کشته شدن صادق و معارضه آنان با موسی کاظم در مسأله امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA).
ادعای امامت و جانشینی صادق، توسط عبدالله اَفْطَحْ (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9% 84%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%B7%D8%AD&action=edit&redlink=1)، برادر موسی کاظم و به وجود آوردن مذهب افطحیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B7%D8%AD%DB%8C%D9%87) در شیعه.
احضار موسی کاظم به بغداد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF) و زندانی شدن در آن شهر به دستور مهدی عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D8 %A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1).
زندانی شدن موسی کاظم در بغداد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF) در دوران حکومت هادی عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D8 %A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1).
دستگیری موسی کاظم در مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) و اعزام به زندان عیسی‌ بن جعفر در بصره (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87)، به دستور هارون الرشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%B4%DB%8C%D8%AF) در سال ۱۷۹ ه. ق.
انتقال از زندان بصره (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87) به زندان فضل بن ربیع در بغداد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF).
انتقال از زندان فضل بن ربیع به زندان فضل بن یحیی برمکی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D B%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%85%DA%A9%DB %8C&action=edit&redlink=1).
انتقال از زندان فضل بن یحیی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D B%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%85%DA%A9%DB %8C&action=edit&redlink=1) به زندان سندی بن شاهک.
مسموم شدن و مرگ موسی کاظم با خرمای زهرآلود توسط سندی بن شاهک در زندان در ۲۵ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B2%DB%B5_%D8%B1%D8%AC%D8%A8) ۱۸۳ ه. ق. (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B8%DB%B3_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1)
انتقال جسد موسی کاظم به جِسر (پل) بغداد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF) و فراخوانی مردم برای دیدن آن توسط مأموران هارون الرشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%B4%DB%8C%D8%AF).


منبع


کتاب «خاندان عصمت علیهم السلام»، سید تقی واردی.
وب‌گاه مرکز مطالعات اسلامی (http://www.iric.org/index.asp)

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
رضا

نقش
هشتمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
رضا
کنیه
ابوالحسن
تولد
۱۱ ذی القعده (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B9%D8%AF%D9%87) سال ۱۴۸ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۱۷ صفر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%B1) سال ۲۰۳ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن
حرم امام رضا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1 %D8%B6%D8%A7)، مشهد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۵ سال
(سال ۱۴۸ تا ۱۸۳ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۲۰ سال
(سال ۱۸۳ تا ۲۰۳ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
رضا
غریب الغربا

شمس الشموس
معین الضعفاء
سراج الله
نورالهدی
قرة عین المؤمنین
مکیدة الملحدین
همسر
سبیکه (خیزران)
پدر
موسی کاظم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85)
مادر
ام بنین نجمه
فرزندان
محمد تقی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AA%D9%82%DB%8C)

علی بن موسی یا رضا زادهٔ جمعه ۱۹ رمضان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86) یا نیمه ماه رمضان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86) یا پنج شنبه ۱۱ ذیقعده (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%DB%8C%D9%82%D8%B9%D8%AF%D9%87) یا ۱۰ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A8) سال ۱۴۸ هجری در شهر مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)، هشتمین امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) است. پدر او موسی بن جعفر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%B9 %D9%81%D8%B1) هفتمین امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) و مادرش طبق روایات مختلف نام‌ها، کنیه‌ها و لقب‌های ام البنین، نجمه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%87&action=edit&redlink=1)، سکن و تکتم را دارد. هشتمین پیشوای دینی شیعیان دوازده‌امامی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C_ %D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A D%D8%B6%D8%B1%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1) است که توسط مامون الرشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%B4%DB%8C%D8%AF) خلیفهٔ عباسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86) به مرو (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88) خوانده و توسط خلیفه در توس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3) مسموم و شهید شد.
حرم امام رضا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1 %D8%B6%D8%A7) در شهر مشهد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF) قرار دارد و سالانه مورد بازدید میلیون‌ها مسلمان شیعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) از ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)، عراق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82) و دیگر کشورها قرار می‌گیرد.

القاب و کنایات رضا

کنیه‌ها: ابوالحسن و ابوعلی
لقب‌ها: رضا، صابر، زکی، ولی، وفی، صدیق، رضی، شمس الشموس، معین الضعفاء، سراج الله، نورالهدی، قرة عین المؤمنین، مکیدة الملحدین، کفو الملک، رب السریر، رئاب التدبیر، شمس توس، خورشید ولایت

دوران زندگی

او ۲۴ سال وچند ماه را با پدرش به سر برد. ولی مطابق آنچه گفته شد، عمر او در روز درگذشت پدرش ۳۵ سال یا ۲۹ سال و دو ماه بوده و پس از مرگ پدرش چنانکه در مطالب السئول (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D8 %A7%D9%84%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1) نیز آمده، ۲۵ سال زیسته‌است و مدت امامت او حدود ۲۰ سال طول کشید، که ۱۷ سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86) گذشت. رضا در مدینه، پس از مرگ پدر، امامت بر مردم را بر عهده گرفت، و به رسیدگی امور پرداخت، شاگردان پدر را به دور خودش جمع کرد، و به تدریس و تکمیل حوزه علمیه جدش، رییس مذهب شیعه جعفر صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82) پرداخت. در طول این مدت، او در دنباله حکومت هارون الرشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%B4%DB%8C%D8%AF) را که ده سال و بیست و پنج روز بود زیست. سپس امین از سلطنت خلع شد و عمویش ابراهیم بن مهدی برای مدت بیست و چهار روز به سلطنت نشست. آنگاه دوباره امین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86) بر علیه او شورش کرد و برای وی از مردم بیعت گرفته شد. یکسال و هفت ماه حکومت کرد ولی به دست طاهر بن حسین کشته شد. سپس عبد الله بن هارون، مامون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86)، به خلافت تکیه زد و بیست سال حکومت کرد. در زمان حکومت مامون، آن گونه که در کتب معتبر شیعه آورده‌اند او که علاقه مردم ایران به امامان شیعه را می‌دید تصمیم گرفت رضا را مجبور کند تا از مدینه به خراسان بیاید و او را به عنوان ولیعهد و جانشین خود معرفی کند و چنان چه شیخ مفید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%81%DB%8C%D8%AF) در کتاب مسار الشیعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B4%DB%8C% D8%B9%D9%87) آورده‌است روز اول ماه رمضان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86) روز بیعت ‏به ولایت عهدی رضا توسط مامون است، تا با این روش بتواند در بین مردم محبوبیت قابل ملاحظه‌ای پیدا کند و درضمن تصمیم داشت تا رضا را نزد خود بیاورد و کارهای او را تحت نظارت کامل خود قرار دهد.

معنویت و عبادات
شیخ صدوق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82) در روایتی آورده‌است: عادت امام رضا (علیه السلام) بر آن بود که شب‌ها کم می‌خوابید و غالب اوقات خود را به عبادت می‌گذراند و در یک شبانه روز، هزار رکعت نماز می‌خواند و روزه بسیار می‌گرفت و به روزه سه روز هر ماه (یعنی پنج شنبه اول ماه و پنج شنبه آخر ماه و چهارشنبه میان ماه) مداومت داشت و می‌فرمود:

روزه این سه روز (یعنی پنج شنبه اول ماه و پنج شنبه آخر ماه و چهارشنبه میان ماه) برابر روزه دهر است.

او بسیار احسان می‌کرد و صدقه پنهانی می‌داد و بیشتر صدقات او در شب‌های تار بود. امام رضا (علیه السلام) شب‌ها که در بستر می‌خوابید تلاوت قرآن بسیار می‌نمود و هر گاه به آیه‌ای می‌رسید که در آن یادی از بهشت و یا آتش شده بود گریه می‌کرد و از حق تعالی بهشت را طلب می‌کرد و از آتش پناه می‌جست. او در هر سه روز، قرآن را ختم می‌کرد و می‌فرمود:


اگر بخواهم می‌توانم در کمتر از سه روز قرآن را ختم کنم ولی هرگز از آیه‌ای نمی‌گذرم، مگر آنکه در آن تفکر می‌کنم که در چه مورد و به چه هنگام نازل گشته‌است.

یکی از یاران و راویان امام رضا (علیه السلام) که نامش ابراهیم بن عباس (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB% 8C%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3&action=edit&redlink=1) است می‏گوید:


تمام سخنان امام رضا (علیه السلام) و پاسخ‏هایی که به اشخاص می‏داد و مثال‏هایی که می‏فرمود، همه آنها، بر گرفته از آیات قرآن بود.

علم رضا
در کتاب منتهی الآمال (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%87%DB%8C_%D8 %A7%D9%84%D8%A2%D9%85%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1) از ابا صلت هروی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%A7_%D8%B5%D9%84%D8%AA_%D9%87%D8%B1 %D9%88%DB%8C) نقل شده‌است که:

ندیدم عالمتری از رضا و ندید او را عالمی مگر آنکه شهادت داد مثل من، مامون بارها علمای ادیان و فقها و متکلمان را برای مناظره و تکلم با رضا جمع کرد و آن حضرت بر تمام ایشان غلبه کرد و آن‌ها اقرار کردند بر فضیلت او.

و همچنین در کتاب منتهی الآمال دوباره آمده‌است موسی کاظم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85) می‌فرماید:


شنیدم از پدرم جعفر صادق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82) که مکرر به من می‌گفت که:عالم آل محمد در صلب تو است و ای کاش من او را درک می‌کردم، همانا او هم نام امیر مومنان علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C) است.

ابراهیم ابن عباس (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB% 8C%D9%85_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8% B3&action=edit&redlink=1) روایت کرده:


ندیدم هرگز رضا را که از او چیزی بپرسند و او نداند و از او داناتر ندیدم و علم کامل به گذشتگان داشت و مامون با هر سوالی که آن حضرت را امتحان می‌نمود، ایشان جواب می‌فرمودند و تمام سخنان آن حضرت و جواب‌های ایشان و مثل‌هایی که می‌آوردند برگرفته از قرآن بود.

جود و بخشش

رضا، بسیار احسان می‌کرد و صدقه می‌داد و بیشتر صدقات او پنهانی و در شب‌های تاریک بود.
عمر بن خلاد (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D 8%AE%D9%84%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1) روایت کرد:



هرگاه رضا غذا میل می‌کرد، کاسه بزرگی نزدیک خود می‌گذاشت و از هر غذایی که در سفره بود از بهترین آن‌ها مقداری بر می‌داشت و در آن کاسه می‌گذاشت و امر می‌فرمود که بین بیچارگان پخش کنند.

ابن شهر آشوب (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8 %B1_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1) در مناقب (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%A8&action=edit&redlink=1)، این روایت را نقل مرده‌است که:


رضا در خراسان در یک روز عرفه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%B9%D8%B1%D9 %81%D9%87&action=edit&redlink=1)، تمام اموال خود را بخشش فرمودند.

فضل بن سهل (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D 8%B3%D9%87%D9%84&action=edit&redlink=1) گفت:


آیا این غرامت است؟ آن حضرت فرمود:(بلکه غنیمت است.)پس فرمود:غرامت نشمار، البته چیزی که به آن می‌رسی اجر و کرامت است.

حدیث سلسلة الذهب

نوشتار اصلی: حدیث سلسلة الذهب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84% D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%87%D8%A8)
شیعیان حدیث‌های زیادی را منتسب به وی می‌دانند یکی از مشهورترین احادیثی قدسی منقول از وی حدیثی موسوم به سلسلة الذهب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B0% D9%87%D8%A8) است که هنگام وداع وی با مردم شهر نیشابور (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1) در بین راه چنین گفته‌است: [۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85%D9%88 %D8%B3%DB%8C_%28%D8%B1%D8%B6%D8%A7%29#cite_note-0) [۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85%D9%88 %D8%B3%DB%8C_%28%D8%B1%D8%B6%D8%A7%29#cite_note-1)



کلمهٔ لا اله الا الله دژ استوار من است، پس هر کس در این حصار وارد شد، از عذابم محفوظ است.


شیعه می‌گوید: او چند قدمی حرکت کرد و سپس برگشت و گفت:به شرط‌های آن و من از جمله شرط‌های آن هستم.مقصود رضا از شرط‌ها، اعتراف به این واقعیت است که او مانند پدرانش از سوی خدا امام و حجت است و اطاعتش بر همه واجب است.

تالیفات رضا



از رضا برخی تألیفات یاد شده که علمای شیعه از آنها به اجمال و تفصیل یاد کرده‌اند. اما مؤلفات وی، به تفضیل، عبارت‌اند از:

آنچه به محمد بن سنان (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9 %86_%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1) در پاسخ پرسش‌های وی درخصوص علل احکام شرعی نوشته‌است.
عللی که فضل بن شاذان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D8%B0 %D8%A7%D9%86) گوید آنها را از رضا، یکی پس از دیگری، شنیده و جمع آوری کرده‌است و به علی بن محمد بن قتیبه نیشابوری اجازه روایت آن‌ها را از وی از رضا داده‌است.
سه رساله که برای مأمون عباسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%A7% D8%B3%DB%8C) درباره اسلام و دستورهای دینی نوشته‌است. این سه رساله را صدوق در عیون اخبار الرضا با اسناد متصل ذکر کرده‌است.
الرسالة المذهبیة (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9% 84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8 C%D8%A9&action=edit&redlink=1) در طب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8).

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
محمد تقی



نقش
نهمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
محمد تقی
کنیه
ابوجعفر
تولد
۱۰ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A8) سال ۱۹۵ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۲۹ ذی القعده (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B9%D8%AF%D9%87) سال ۲۲۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن
کاظمین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C%D9%86)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۸ سال
(سال ۱۹۵ تا ۲۰۳ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۱۷ سال
(سال ۲۰۳ تا ۲۲۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
التقی
الجواد

همسر
سمانه مغربیه
پدر
رضا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7)
مادر
سبیکه (خیزران)
فرزندان
علی النقی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C) ، ابواحمد موسی مبرقع، ابواحمد حسین، ابوموسی عمران، فاطمه، خدیجه، ام کلثوم


http://pnu-club.com/imported/mising.jpg (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kazemein.jpg)
حرم امام جواد و جدشان امام موسی کاظم در کاظمین


محمد پسر علی (محمد تقی یا جواد) فرزند علی پسر موسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85%D9%88 %D8%B3%DB%8C_%28%D8%B1%D8%B6%D8%A7%29) و سبیکه (خیزران)، نهمین امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86) است. در تاریخ تولد وی اختلاف است، اما قول مشهور این است در ۱۰ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B0_%D8%B1%D8%AC%D8%A8) ۱۹۵ (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B9%DB%B5_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1) ه. ق. در مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) به دنیا آمد.
دوران زندگی وی مصادف با دوران حکومت مأمون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%86) و معتصم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D9%85) عبّاسی بود و معتصم در بغداد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF) تصمیم به قتل وی گرفت و سرانجام به وسیله أُمّ الفضل، همسرش و دختر مأمون، در ۲۵ سالگی، مسموم و کشته شد.وفات ایشان در آخر ذی القعده ۲۲۰ ه ق در بغداد اتفاق افتاد.

فرزندان


علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85%D8%AD %D9%85%D8%AF_%28%D9%86%D9%82%DB%8C%29)
موسی
فاطمه
امامه

منابع

حضرت امام محمد جواد علیه السلام (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%ad%d8%b6%d8%b1%d8%aa+%d8%a7%d9% 85%d8%a7%d9%85+%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af+%d8%ac%d9% 88%d8%a7%d8%af+%d8%b9%d9%84%db%8c%d9%87+%d8%a7%d9% 84%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85&SSOReturnPage=Check&Rand=0)، دانشنامه رشد
امام جواد، گروه نويسندگان مؤسسة البلاغ، ترجمه محمود شريفى
زندگانى امام جواد(ع)، احمد صادقى اردستانى

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
علی الهادی


نقش
دهمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
علی الهادی
کنیه
ابوالحسن
تولد
۱۵ ذی الحجه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D9%87) سال ۲۱۲ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۳ رجب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A8) سال ۲۵۴ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن
مرقد امامان علی الهادی و حسن عسکری، سامرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۸ سال
(سال ۲۱۲ تا ۲۲۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۳۴ سال
(سال ۲۲۰ تا ۲۵۴ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))

القاب
الهادی
النقی

همسر
حدیث یا سوسن
پدر
جواد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF)
مادر
سمانه مغربیه
فرزندان
حسن عسکری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C) ، جعفر، حسین، محمد، علیّه

علی بن محمد ملقب به هادی دهمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86) بود.نام امام دهم، «علی» و کنیه آن حضرت «ابوالحسن ثالث» است («ابوالحسن ماضی» نیز گفته شده‌است). مشهورترین القاب ایشان «هادی» و «نقی» است. پدرش محمد تقی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9 %D9%84%DB%8C_%28%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%29) ملقب به جواد می‌باشد. درسال ۲۱۴ هجری در محلی به نام صربا در نزدیکی مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) به دنیا آمد. او در زمان کشته شدن پدرش هفت ساله بود. مادر گرامی آن حضرت، «سمانه مغربیه» نام داشت که از زنان فاضله عصر خود بود و بسیار روزه مستحبی می‏گرفت.
امام هادی علیه السلام در وصف مادر گرامی خویش فرمودند: "مادرم آشنا به حق من و از اهل بهشت است. شیطان به او نزدیک نمی‏شود و آزار ستمگران به او نمی‏رسد و خداوند حافظ او است.
مدّت امامت آن حضرت ۳۳سال بود. سیاست علی بن محمد (هادی) ادامه همان سیاستی بود که از زمان موسی کاظم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85) شروع شده بود. در دوره عباسیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86) و هم‌زمان با معتصم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D9%85)، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز عباسی زندگی کرد. حدود بیست سال در مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) زندگی کرد و سپس به اجبار خلیفه عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8 %B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1) به سامرا تبعید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AF) شد و همانجادر سن چهل سالگی به دستور خلیفه کشته شد.متوکّل (دهمین خلیفه عبّاسی) آن حضرت را به وسیله «یحیی بن هرثمة بن اعین» از مدینه به شهر «سامرا» احضارکرد و آن حضرت در سامرا سکونت نمود تا به شهادت رسید. قبر او در همان مکان می‌باشد. از علی بن محمد دعای جامعه کبیره به جای مانده‌است.
از آنجا که ایشان و فرزندشان امام حسن عسکری - علیهماالسلام- در محله‏ای از سامرا به نام «عسکر» (یعنی لشکر و سپاه) سکونت داشتند (و در حقیقت تحت نظر بودند)، به آن دو بزرگوار لقب «عسکری» نیز داده بودند.


منابع


امام هادی (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%ad%d8%b6%d8%b1%d8%aa+%d8%a7%d9% 85%d8%a7%d9%85+%d9%87%d8%a7%d8%af%db%8c+%d8%b9%d9% 84%db%8c%d9%87+%d8%a7%d9%84%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%8 5&SSOReturnPage=Check&Rand=0)، دانشنامه رشد
دانشنامه امام هادی (http://www.hawzah.net/Hawzah/Subjects/Subjects.aspx?id=4936&)، پایگاه حوزه

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
حسن عسکری



نقش
یازدهمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
حسن عسکری
کنیه
ابومحمد
تولد
۸ ربیع الثانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7% D9%86%DB%8C) سال ۲۳۲ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
وفات
۸ ربیع الاول (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88% D9%84) سال ۲۶۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)
محل تولد
مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87)
مدفن
مرقد امامان علی الهادی و حسن عسکری، سامرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7)
طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۲۲ سال
(سال ۲۳۲ تا ۲۵۴ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۶ سال
(سال ۲۵۴ تا ۲۶۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
القاب
عسکری
زکی

همسر
نرجس خاتون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AC%D8%B3_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88% D9%86)
پدر
هادی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C)
مادر
حدیث یا سوسن
فرزندان
مهدی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD %D8%B3%D9%86)

حسن پسر علی معروف به امام حسن عسکری (عسگری) از دیدگاه شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86) سیزدهمین معصوم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B4_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85) و یازدهمین امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) می‌باشد.

نام، القاب و کنیه

نامش حسن، کنیه وی ابومحمّد و القابش: ابن الرّضا[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-0)[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-1)، زکی، هادی و عسکری است[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-2). [۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-3)

تولد

وی در روز جمعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87)، ۸ ربیع الآخر (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B8_%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9_%D 8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AE%D8%B1&action=edit&redlink=1) سال ۲۳۲ (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B2%DB%B3%DB%B2_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1) به دنیا آمد[۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-4). مکان تولد وی شهر مدینه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87) است. پدر وی علی النقی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%86%D9%82%DB%8C) (امام دهم شیعیان) و مادرش امّ ولدی بود که وی را «حدیث»، «سوسن»، «سلیل» نیز می‌گفتند. [۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-5)

خلفای معاصر

او با چند خلیفه عباسی هم عصر بود[۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-6):

المعتزّ بالله (معتز عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B2_%D8%B9%D8 %A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1)) (۱۵۲- ۲۵۵)
المهتدی بالله (مهتدی عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%AA%D8%AF%DB%8C_%D8 %B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1)) (۲۵۵- ۲۵۶)
المعتمد بالله (معتمد عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%AF_%D8 %B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1)) (۲۵۶- ۲۷۹)



دوران امامت




فشار واختناق

خلفای عباسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7% D8%B3%DB%8C) همواره امامان را تحت فشار و محدودیت قرار می‌دادند و این فشارها در دوران امام جواد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF) ، امام هادی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C) و امام عسکری در سامرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7) به اوج رسید به طوری که این امامان عمر کوتاهی داشتند. تعقیب و مراقبت از امام دهم و یازدهم به قدری بود که آنان را در میان لشکریان جای داده بودند و به همین دلیل این دو امام را «عسکریین» لقب داده‌اند.[۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-8). با این حال فشارها و محدودیت‌ها برای امام حسن عسکری از دو جهت بیش از دیگران بود:

در دوران او شیعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) به صورت یک قدرت عظیم در عراق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82) درآمده بود (و این باعث می‌شد حاکمین احساس خطر کنند).
دودمان عباسی می‌دانستند طبق روایات فراوان و متواتر (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8% B1&action=edit&redlink=1) مهدی موعود (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%88% D8%AF) که از بین برنده حکومت‌های باطل و برپاکننده حق است فرزند امام حسن عسکری است؛ و این باعث می‌شد امام تحت نظر بیشتری باشد (بلکه مانند فرعون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B9%D9%88%D9%86) از تولد موسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C) جلوگیری کنند).

بنابر این امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) را مجبور کرده بوند که هر دوشنبه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87) و پنجشنبه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87) در دربار حاضر شود.[۱۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-9) حتی معتز به این مقدار هم کفایت نکرده و امام را زندانی کرد (حتی نقشه قتل امام را کشیده بود که اجل مهلتش نداد[۱۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-10)).

فعالیت ها

با وجود همه فشارهای موجود امام فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی-علمی در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضد اسلامی انجام می‌داد:

تلاش‌های علمی:

حسن عسکری در شرایط اختناق و تحت کنترل شدید حکومت وقت قرار داشت. اما با این حال به صورت محدود، همانند پدرانش به تربیت شاگردان و گسترش علوم پرداخت.

ایجاد شبکه ارتباطی با شیعیان:

در زمان وی، شیعیان در مناطق مختلف گسترش یافته بودند. این گسترش و پراکندگی باعث شد تا امام شبکه ارتباطی وکالت و نصب را در مناطق مختلف راه‌اندازی کند.

فعالیت‌های سری سیاسی:

به خاطر محدودیت‌ها امام مجبور به رهبری یک سلسله فعالیت‌های مخفی برای راهبرد اهداف خود شده بود.

حمایت‌های مالی از شیعیان:

یکی دیگر از موضع‌گیری‌های او حمایت مالی از شیعیان، بویژه از یاران خاص، بود. چرا که شیعیان تحت فشار دستگاه حکومت بودند.

آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_ %D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86):

از آنجا که غایب شدن امام و رهبر هر جمعیتی یک حادثه نامأنوس است و باور و تحمل آن برای مردم دشوار است، پیامبر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1) و امامان پیشین به تدریج مردم را برای این موضوع آماده می‌کردند؛ به‌ویژه امام هادی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C) و امام عسکری که به زمان غیبت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_ %D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86) نزدیک می‌شدند. امام عسکری بر تولد مهدی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29) تاکید می‌کرد و فضای ارتباطی امام با شیعیان (به خاطر محدودیت‌های حکومت) حالتی شبیه به غیبت صغری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%DB%8C) را داشت.
فعالیت دیگر وی تقویت و توجیه سیاسی رجال و عناصر مهم شیعه و استفاده گسترده از آگاهی غیبی برای از بین بردن شک‌ها و تردیدها بود.[۱۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-11)».

اصحاب

شیخ طوسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D9%88%D8%B3%DB%8C) تعداد شاگردان امام حسن عسکری را بیش از ۱۰۰ نفر ثبت کرده‌است.[۱۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-12)
مشهورترین اصحاب و راویان ایشان عبارت‌اند از[۱۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-13)[۱۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-14):

ابو عمرو عثمان بن سعید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B3 %D8%B9%DB%8C%D8%AF) عَمری (نائب اول امام زمان)
احمد بن اسحاق قمی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9 %86_%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D9%82%D9%85%DB %8C&action=edit&redlink=1)
ابراهیم بن مهزیار (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB% 8C%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B2%DB%8C%D8% A7%D8%B1&action=edit&redlink=1)
ابو هاشم داود بن قاسم جعفری
محمد بن حسن صفار (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9 %86_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1)
محمد بن عثمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%AB %D9%85%D8%A7%D9%86) بن سعید عمروی (نائب دوم امام زمان)
عبدالله بن جعفر حمیری
احمد بن محمد بن مطهّر
ابوسهل اسماعیل بن علی
محمد بن صالح بن محمد همدانی

مرگ حسن عسکری و مسئلهٔ جانشینی او

در روز جمعه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87) ۸ ربیع الاول (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B8_%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A7 %D9%88%D9%84) سال ۲۶۰ هجری (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B2%DB%B6%DB%B0_%D9%87%D8%AC%D8 %B1%DB%8C&action=edit&redlink=1) در سن ۲۹ سالگی با زهر معتمد عباسی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%AF_%D8 %B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1) کشته شد[۱۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-15).[۱۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-16) در سامرا کنار پدرش امام هادی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D9%85%D8%AD %D9%85%D8%AF_%28%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C%29) به خاک سپرده شد[۱۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-17).[۱۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-18).
از دید شیعیان دوازده‌امامی، فرزندی از او ماند که همنام پیامبر اسلام است و او را مهدی موعود (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29) می‌دانند. پس از مرگ حسن عسکری، پیروانش بر سر جانشینی او به چند گروه تقسیم شدند. بعضی می‌گفتند که او به غیبت رفته است و منتظر رجعتش بودند. برخی دیگر معتقد بودند که از او پسری همنام پیامبر اسلام مانده است که مهدی موعود است. فرقه‌ای هم معتقد بودند که یکی از کنیزانش از او حامله است و روزی مهدی موعود را به دنیا می‌آورد. گروه‌هایی هم امامت برادران حسن عسکری، جعفر یا محمد، را پذیرفتند.
در میان فرقه‌های مختلفی که پس از مرگش ایجاد شد، تنها تشیع دوازده‌امامی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) (که معتقد به وجود پسری از حسن عسکری، همنام پیامبر اسلام، بودند) دوام یافت.[۲۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-19)
شیعیان دوازده‌امامی جعفر (برادر حسن عسکری و از مدعیان اصلی جانشینی او) را «جعفر کذاب» می‌نامند. به عقیدهٔ آنان جعفر کذاب ویژگی‌های امامت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2% 80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D 8%AA&action=edit&redlink=1) را نداشت. به عقیدهٔ آنان، هنگام نماز گزاردن بر بدن امام، فرزندش حجت بن الحسن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD %D8%B3%D9%86) بر او نماز گزارد و شک را از شیعیان برداشت.[۲۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-20)[۲۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-21)[۲۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C# cite_note-22)

[Borna66]

http://pnu-club.com/imported/2009/09/6.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Basmala.svg)
مهدی



نقش
دوازدهمین امام شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)
نام
مهدی
کنیه
ابالقاسمتولد۱۵ شعبان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86) سال ۲۵۵ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1)

محل تولدسامرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7)


طول عمر
پیش از امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) ۵ سال
(سال ۲۵۵ تا ۲۶۰ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))
دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA):
غیبت صغری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%DB%8C) ، ۷۰ سال (سال ۲۶۰ تا ۳۲۹ پس از هجرت (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1))

غیبت کبری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C) ، نامعلوم
القاب
مهدی
قائم
بقیه الله
حجه الله
صاحب الزمان
المنتظر
الغائب
صاحب الامر

ولی عصر

پدر
حسن عسکری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C)
مادر
نرجس خاتون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AC%D8%B3_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88% D9%86)





حجت پسر حسن (مهدی) (?-۲۵۵ هجری) فرزند حسن پسر علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9%D9%84 %DB%8C_%28%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%29) و نرجس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AC%D8%B3) است. به باور شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87) دوازده امامی وی در شهر سامرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7) متولد شده و در ۵ سالگی به امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) رسیده‌است. آنان عقیده دارند که او دو غیبت دارد، غیبت صغری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%DB%8C) (کوتاه) حدود هفتاد سال و غیبت کبری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C) که هنوز ادامه دارد. بر اساس باور شیعیان، امام دوازدهم شیعیان منجی عالم است و پس از ظهور جهان را پر از عدل و داد می‌کند و او آخرین امام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85) (دوازدهمین امام) است. وجود روایات (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA) در خصوص ظهور و خروج قائم آل محمد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85_%D8%A2%D9%84_%D9%85%D8%AD %D9%85%D8%AF) و انتظار (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1) شیعیان در طول سالیان دراز، نه تنها موجب انشعابات متعدد در شیعیان گردید بلکه همواره موجبات حساسیت و یا نگرانی زمامداران وقت را فراهم می‌آورده‌است.
همینطور روایت دیگری که مشخصاً «قائم» را امام دوازدهم یا «نهمین فرزند از نسل حسین بن علی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84 %DB%8C)» معرفی میکند، موجب حساسیت یا نگرانی خلفای عباسی مخصوصاً بعد از امام هادی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C) ، علی بن محمد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85 %D8%AF) شده بود. بهمین دلیل شیعیان نزدیک به «ناحیه مقدسه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87_%D9 %85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D9%87&action=edit&redlink=1)»[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-0) برای حفظ خود وامامان خود بسیار رازداری و تقیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%87) می‌نمودند.

تولد

بنا بر اکثر روایات شیعه، حجت بن حسن در ۱۵ شعبان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B5_%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86) سال ۲۵۵ هجری (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B2%DB%B5%DB%B5_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1) در سپیده دم روز جمعه در شهر سامرا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7) واقع در عراق (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82) امروزی، دیده به جهان گشود.[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-1) شیعیان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86) زادروز او را که «نیمهٔ شعبان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B4%D8%B9%D8%A8% D8%A7%D9%86)» خوانده می‌شود جشن می‌گیرند.
اختلاف در تاریخ تولد ایشان بین سالهای ۲۵۴، ۲۵۶، ۲۵۷ ه.ق در ۸ شعبان، ۲۳ رمضان یا ۱۹ ربیع الاول میباشد.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-2) بعضی این اختلافات ازجمله در تاریخ تولد را بدلیل وجود حالت تقیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%87) درآن سالها میدانند که اطلاعات تفصیلی مربوط به آن حضرت، تاریخ تولد و حتی نام وی تا سالها از عامه مردم مخفی نگه داشته میشد.[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-3)

پس از مرگ محمد عسگری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C _%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C)، چون مردم از ایشان فرزندی را نمیشناختند بنا را به اتمام امامت گزاردند. اما گروهی به سرکردگی عثمان بن سعید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B3 %D8%B9%DB%8C%D8%AF) گفتند فرزندی از وی وجود دارد که تابحال در سردابی پنهان بوده‌است و امام اوست: «آن امام مرا [عثمان] میان خود و مردم میانجی گردانیده. اگر هر سخنی دارید به من گویید و هر پولی دهید به من دهید.» [۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-4)
در آن زمان، برادر حسن بن علی العسکری -فردی بنام جعفر بن علی- اعلام کرد که برادرش هیچگاه فرزندی نداشته‌است. وی بعدها در میان شیعیان به جعفر کذّاب (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%DA%A9%D8 %B0%D8%A7%D8%A8&action=edit&redlink=1) شهرت یافت.[۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-5)

نام

در حدیثی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB) از محمد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF) پیامبر اسلام، نقل شده‌است که مضمون آن چنین است: «مهدی از نسل من است. نام او همنام من و کنیه اش هم کنیه من است...»[۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-6)

برخی از شیعیان از بردن نام اصلی وی «محمد» ابا می‌کنند و هنوز با «م.ح.م.د» از وی یاد می‌کنند، البته بسیاری نیز این منش را حاصل عمل به احادیثی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB) میدانند که از جو شدید تقیه یا خفقان علی الخصوص از عصر پدر وی حسن بن علی العسکری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C _%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C) و پس از آن از عصر غیبت صغری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%DB%8C) و غیبت کبری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C) باقی مانده‌است.[۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-7)
شیعیان از ایشان با القابی همچون حجّت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA)، قائم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85)، منتظَر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1)، حجة ابن الحسن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D8%AD%D8%B3%D9%86)، قائم آل محمد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85_%D8%A2%D9%84_%D9%85%D8%AD %D9%85%D8%AF)، بقیةالله (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87)� � ولی عصر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%B5%D8%B1)، صاحب الزّمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85% D8%A7%D9%86)، خلف (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%81) و ... از امام دوازدهم خود نام می‌برند که مشهورترین آن‌ها مهدی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C) است.[۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-8)
ابن خلکان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86) می‌نویسد: «لقب معروف او حجّت است. شیعه همو را منتظر و قائم مهدی می‌داند.» و محدث نوری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C) ۱۸۲ لقب او را از متون اسلامی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8 %B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1) گرد آورده که هر کدام بر فضیلتی از فضایل او دلالت دارد.[۱۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-9)

والدیـن

پدر وی «حسن بن علی العسکری» بود. وی بدلیل حساسیت خلفای عباسی معاصر در میان پادگان نظامی تحت محافظت شدید بود، بهمین دلیل شیعیان او را با لقب «عسکری» (لشگری) می‌شناسند.
مادر وی نرجس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AC%D8%B3) که در میان شیعیان بنام نرجس خاتون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AC%D8%B3_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88% D9%86) مشهور است. برخی از روایات رسیده حاکی از آنست که نرجس خاتون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AC%D8%B3_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88% D9%86) حتی تا زمان نزدیک به وضع حمل، هیچگونه نشان ظاهری از حالات بارداری نداشته‌است.
از دیگر القاب او حجت، قائم و خلف صالح است که مشهورترین آنها مهدی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C) می‏باشد.



دوران امامت

از دیدگاه شیعیان دوران امامت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA) وی به سه دوره غیبت صغری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%DB%8C) ، غیبت کبری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C) و ظهور (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1) تقسیم می‌شود.

غیبت

«غیبت» به معنای ناپیدا بودن در مقابل «ظهور» است ولی «ناپدید بودن» در مقابل «حضور» نیست. بنا بر اعتقاد شیعیان غیبت دوره‌ای است که امام در میان مردم ظهور ندارد و به دو دوره غیبت صغری(کوچک‌تر)و غیبت کبری(بزرگ‌تر) تقسیم می‌شود و با ظهور امام به پایان می‌رسد.
هانری کربن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%A8% D9%86) در توضیح معنای امام غایب می‌گوید:«صاحب الزمان عنوان ویژه امام غایب است. کسی که برای حواس ظاهری ناپیدا، ولی حاضر در قلب مومنان است.»[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#endnote_%DB%B1)

غیبت صغری



این دوره از مرگ حسن پسر علی (عسکری) (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%B3%D8%B1_%D8%B9%D9%84 %DB%8C_%28%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%29) در سال ۲۶۰ ه.ق. آغاز شده و تا سال ۳۲۹ ه.ق. به طول انجامیده‌است. در این دوره چهار نفر نائب خاص امام زمان بوده‌اند و شیعیان از طریق آنها با امام در ارتباط بوده و مسائل خود را طرح می‌کرده‌اند. در زمان غیبت صغری چهارتن از بزرگان شیعه وکیل و سفیر و نایب خاص حجت بن حسن بودند.

غیبت کبری


غیبت کبری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C) از مرگ چهارمین نایب خاص امام مهدی در سال ۳۲۹ (قمری) (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DB%B3%DB%B2%DB%B9_%28%D9%82%D9%85 %D8%B1%DB%8C%29&action=edit&redlink=1) آغاز می‌شود و تا ظهور او ادامه خواهد داشت. روایت شده‌است: مردم از امام در غیبتش همان گونه بهره مند می‌شوند، که از خورشید پشت ابر.[۱۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-10)

ظهور


منع تعیین وقت ظهور مهدی

در روایات شیعه، شدیدا شیعیان را از تعیین وقت ظهور مهدی برحذر داشتند، و به تعیین کننده‌گان وقت ظهور نسبت دروغگو داده‌اند. [۱۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-11)

علائم ظهور



بعد از ظهور

به باور شیعیان و احادیث بعد از ظهورش زمین نعمت‌های خود را نشان می‌دهد و امنیت برقرار می‌گردد و تمام ۲۷ رشته علم که قبل از ظهور فقط ۲ رشته آشکار بود، معلوم می‌گردد و...[۱۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_note-12)[منبع ناقص است (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]

القاب


مهدی


مهدی در لغت به معنای «هدایت شده» است و در اصطلاح مسلمانان کسی است که پیامبر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1) وعده داده در آخرالزمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D 9%86) ظهور می‌کند و دین را دوباره احیا می‌کند.

حجت


منتظر


قائم





منابع


<LI id=cite_note-0>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-0) شیعیان از زمان امام هادی به بعد امامان خود را به این عنوان یاد می‌کردند <LI id=cite_note-1>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-1) نجم الثاقب، ص ۲۳) <LI id=cite_note-2>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-2) منابع در پاورقی مکتب در فرآیند تکامل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D8%B1 %D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85% D9%84) ص ۱۵۳ <LI id=cite_note-3>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-3) مکتب در فرآیند تکامل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D8%B1 %D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85% D9%84) ص ۱۵۲ <LI id=cite_note-4>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-4) احمد کسروی، شیعه‌گری، ۱۳۲۳ <LI id=cite_note-5>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-5) احمد کسروی، در پاسخ بدخواهان، ۱۳۲۴ <LI id=cite_note-6>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-6) قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ: «المهدی من ولدی اسمه اسمی و کنیته کنیتی اشبه الناس بی خلقاً و خُلقاً یکون له غیبه و حیره یضّل فیها الامم یقبل کالشهاب الثاقب یملاها عدلاً و قسط کما ملئت جوراً و ظلما.»(فرائد السمطین؛ به نقل از احقاق الحق، ج۱۳، ص۱۵۴.) <LI id=cite_note-7>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-7) علت نهی از ذکر نام خاص امام زمان (http://www.andisheqom.com/Files/faq.php?level=4&id=2054&urlId=974) <LI id=cite_note-8>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-8) فضائل المهدی، ص ۷-۸. <LI id=cite_note-9>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-9) فضائل المهدی، ص ۷-۸. <LI id=cite_note-10>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-10) مجلسی، بحارالانوار، ج ۱۳ صص ۸۴۴ تا ۸۴۶ <LI id=cite_note-11>↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-11) اصول کافی، کتاب الحجه، باب کراهیه التوقیت، ح ۳
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86 _%28%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%29#cite_ref-12) کتاب خورشید مغرب