Spyware يك نام كلي براي برنامه هايجاسوسی است كه رفتارهاي مشخص انجام مي دهند مثل نمايش آگهي هاي تبليعاتي، جمعآوري اطلاعات شخصي يا تغيير تنظيمات كامپيوتر شما كه معمولا" بدون كسب مجوزاجرا مي شوند. ممكن است نرم افزارهاي ناخواسته يا Spyware در كامپيوتر خودداشته باشيد اگر:
تبليغاتي را مي بينيد كه بهصورت POPUP باز مي شوند حتي زماني كه به اينترنت متصل نيستيد.
صفحه اي كه به محض بازشدن اينترنت اكسپلورر بازمي شود (صفحه پيش فرض IE شما) يا تغيير تنظيمات مرورگر اينترنت بدون اطلاعشما تغيير پيدا كرده است.
يك Tool bar جديد كهشما قصد نصب آن را نداشتيد درExplorer ديده مي شود و خلاص شدن از آن راحتنيست و پس از پاك كردن يا حذف آن دوباره مشاهده مي شود.
كامپيوتر شما براي تمام كردن و اجرا يك عمل بيشتر از سابق وقتصرف مي كند.
Spyware اغلب از طريق نرم افزارهايي منتقل مي شود كه آگهيهاي تبليغاتي را نمايش مي دهند يا نرم افزارهايي كه اطلاعات حساس يا شخصي شمارا رديابي مي كنند. البته اين به معني اين نيست كه هر آگهي تبليغاتي يا هرنرم افزاري مخرب است. مثلا" شما براي دريافت فايل هاي موسيقي در يك سايت فرمثبت نام را پر مي كنيد اما براي دريافت سرويس هاي مختلف اين سايت مجبور بهدريافت آگهي هاي تبليغاتي نيز هستيد اگر موقع نصب با كليه موارد توافق كنيدپس بايد توجه داشته باشيد كه امكان حضور آگهي هم در كامپيوتر شما وجود دارد وشما اجازه داده ايد. كه آن سايت فعاليت هاي شما را زماني كه در اينترنت هستيدپيگيري كند.
نوع ديگر برنامه هاي ناخواسته آنهايي هستند كه تغييراتيروي كامپيوتر شما ايجاد مي كنند كه باعث كند شدن ،خراب و restart شدن سيستممي شود. اين برنامه ها مي توانند صفحه اول يا پيش فرض Internet Explorer كامپيوتر شما را تغيير بدهند و يا ابزارهاي مختلف در جستجوگر كامپيوتر شمااضافه كنند كه شما اصلا" تمايلي به نصب آنها نداشته ايد. اين برنامه ها اغلببه گونه اي نصب مي شوندو يا تغييراتي ايجاد مي كنند كه برگرداندن كامپيوتربهحالت قبلي يا به حالت اصلي سيستم گاهي غير ممكن مي شود اين نوع برنامه هاي ناخواسته هم Spyware ناميده مي شوند. نكته اصلي در
همه اين موارد اين است كه شما يا كسي كه با كامپيوتر شماكار مي كند دانسته يا ندانسته براي نصب چنين برنامه هاي موافقت خود را اعلاممي كنيد.
يكي از روشهاي آلوده شدن به Spyware، نصب همزمان آن بابرنامه هاي ديگري است كه شما واقعا" قصد نصب آنها را داريد،مثل برنامه هاي بهاشتراك گذاري فيلم ياموسيقي هرزمان كه برنامه اي را نصب مي كنيد مطمئن باشيدكه تمام موافقت نامه هاي مرتبط و همچنين مستندات آن نرم افزار را به دقتمطالعه كرده ايد.
نشانه هاي Spyware
اگر هر يك از موارد زير رادر كامپيوتر مشاهده كرديد احتمال وجود Spyware يا ديگر برنامه هاي ناخواسته ُنصب شده وجود دارد.
مشاهده آگهي هاي تبليغاتي در تمام مدت
بعضي ازبرنامه هاشما را با آگهي هاي تبليغاتي بمباران مي كنند كه اصلا" ربطي به سايتهائي كه شما در حال مشاهده آن هستيد ندارد و بصورت POPUP دائما" روي صفحهمونيتور باز مي شوند اگر به محض متصل شدن به اينترنت POPUP هاي متعدد ميبينيد به احتمال بسيار زياد آلوده به Spyware هستيد.
تنظيمات كامپيوتر شما تغيير كرده و نمي توانيد آن را بهحالت اوليه برگردانيد.
بعضي از برنامه هاي ناخواسته قابليت تغييرپارامترهاي كامپيوتر شما را دارند به اين معني كه مي توانند صفحه home page شما را به صورت پيش فرض روي لينك خاصي قرار داده ايد تغيير دهد و يا اگربخواهيد Search انجام دهيد صفحه اي را مشاهده مي كنيد كه قبلا" نديده بوديد وگاهي ممكن است متوجه شويد كه تغييراتي كه در كامپيوتر داده ايد ثبت نشده ومجددا" با شرايط قبلي كار مي كند.
مرورگر اينترنت شما حاوي ابزارهايي است كه شما هيچ گاه نصبنكرده ايد.
Spyware مي تواند در مرورگر اينترنت شما Tool bar هايمختلفي ايجاد كند حتي اگر بخواهيد اين Tool bar را حذف كنيد ممكن است موفقنشويد.
بعضي از Spyware ها در ظاهر كار بخصوصي انجام نمي دهند وليتمام فعاليت هاي خود را پنهاني انجام مي دهند و تنها چيزي كه شما را مشكوك ميكند كندي بيش ازحد معمول، مشغول بودن CPU، مراجعه بي دليل به ديسك سخت، و ياخرابي در اجراي يك برنامه خاص كه قبلا" بدون اشكال انجام مي شد است كه حاكياز وجود Spyware و فعاليت آن در پشت صحنه ُ فعاليتهاي كامپيوتر شماست.
چگونه از شر Spyware خلاصشويد:
بسياري از برنامه هاي نا خواسته مثل Spyware ها به گونه ايطراحي شده اند كه به آساني پاك نشود. اگر بخواهيد آنها را مثل برنامه هايديگر پاك كنيد بعد از روشن شدن مجدد كامپيوتر برنامه دوباره ظاهر مي شود. اگربراي پاك كردن نرم افزارهاي نا خواسته دچار مشكل هستيد ممكن است نياز بهابزاري داشته باشيد كه بايد از اينترنت دريافت كنيد. بسياري از شركت هايكامپيوتري برنامه هاي مجاني و يا بسيار ارزان پيشنهاد مي دهند كه كامپيوترشما را چك مي كنند و برنامه هاي خراب يا Spyware را پاك مي كند.
بعضي از ISP ها نرم افزارهاي ضد Spyware در بسته بندي هاينرم افزاري خود ارائه مي كنند. اگر ISP شما ابزار خاصي ارائه نمي كند برنامههاي مختلف را بررسي كنيد و يا از دوستان و آشنايان مورد اعتماد در خصوصبرنامه هايي كه آنها استفاده مي كنند سوال كنيد. البته بعد از نصب ضد Spyware اغلب نرم افزار هاي بدون پول دريافت شده از اينترنت شما كار نخواهد كرد.
از بين بردن Spyware
1- يكي از ابزارهاي مجاني كه در اين ليست به آن اشاره شدهرا اجرا كنيد Lavasoft Ad Aware يا Spybot Search & Destroy
2- از اين ابزار براي اسكن كامپيوتر خود استفاده كنيد تاتمام Spyware ها يا برنامه هاي ناخواسته را پاك كنيد
3- فايلهاي خراب يا برنامه هاي مخرب پيدا شده را بررسي وبازرسي كنيد
4- فايلهاي مشكوك رابراي پاك كردن علامت گذاري كنيد وازهمان ابزارها براي پاك كردن آنها استفاده كنيد
جلوگيري از Spyware
Spyware ها وارد حريم خصوصي كامپيوتر شما شده و شما را با POP-UP هاي مختلف بمباران مي كنند و باعث كم شدن سرعت و يا حتي خراب شدنكامپيوتر شما مي شود. در زير به چند روش جلوگيري از خطرات Spyware اشاره شدهاست.
مرحله 1 : نرم افزار خود را به روز آوري كنيد:
اگر از ويندوز XP استفاده مي كنيد يك روش جلوگيري از وجودخطرات Spyware اطمينان از به روز بودن تمام نرم افزار است ابتدا از طريق Windows Update مطمئن باشيد كه تمام اصلاحيه هاي ويندوز را دريافت كرده ايد ووضعيت اتوماتيك به روزآوري اصلاحيه ها را انتخاب كنيد.
مرحله 2: تنظيم كردن پارامترهاي مرورگر اينترنت:
قسمت امنيتي Internet Explorer را به گونه اي تنظيم كنيدكه نحوه دريافت و مقدار دسترسي به اينترنت را به خوبي كنترل كند. اگر ازويندوز XP يا SP2 استفاده كنيد مرورگر اينترنت شما به اندازه كافي در مقابل Spyware محافظت شده است.
براي بررسي وضعيت فعلي امنيتي مرورگر اينترنت خود Option هاي IE بررسي كنيد.
مرحله3: از يك فاير وال استفاده كنيد:
با توجه به اينكه اغلب Spyware ها به همراه برنامه هايمورد نياز شما نصب مي شوند نصب يك ديواره آتش ضروري است. اين عمل باعث ميشوند هكر ها نتواند به راحتي در سيستم شما نفوذ كنند. براي دريافت ديواره آتشخوب مي توانيد از لينك زير استفاده كنيد :
مرحله 4: دريافت فايلهايي كه به سلامت آنها مطمئن هستيد:
براي محافظت مناسب از كامپيوتر خود را مقابل Spyware رعايتچند نكته ضروري است:
برنامه هايي را كه مايل به download هستيد فقط ازسايت هايي مطمئن بگيريد
تمام اخطارهاي امنيتي وتوافق هاي مربوط به مجوزشرايط اختصاصي سازي نرم افزاري را كه نصب مي كنيد به دقت بخوانيد
برايبستن يك پنجره كه باز شده هيچگاه كليد هاي "OK" و يا "Agree" را نزنيد بلكهعلامت X قرمز رنگ را بزنيد.
تا آنجا كه امكان دارد از نصب برنامه هاي بهاشتراك گذاري موسيقي و فيلم مجاني خوداري كنيد مگر اينكه مطمئن باشيد تماماطلاعات لازم نصب نرم افزار را مي دانيد.